Θέλει γενναιότητα για να ευχαριστείς τραυματισμένος - π. Βασίλειος Θερμός

 Θέλει γενναιότητα για να ευχαριστείς τραυματισμένος

π. Βασίλειος Θερμός

Ψυχίατρος παιδιών καί εφήβων.

Δρ. Θεολογικής Σχολής του Παν/μιου Αθηνών.

Καθηγητής στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθηνών

Συνήθως όταν μας πληγώσουν, αυτόματα ακολουθούν οι εξής αντιδράσεις: είτε διαμαρτυρόμαστε και βρίζουμε όποιον μας τραυμάτισε, είτε θρηνούμε γι’ αυτό που συνέβη, είτε αγχωνόμαστε και ενδέχεται να φθάσουμε σε πανικό σχετικά με το τι θ’ απογίνει.

Ο Mεγάλος Παρακλητικός Κανόνας τον οποίο ψάλλουμε (εναλλάξ με τον Μικρό) τον Δεκαπενταύγουστο, αποτελεί μια εξαίρεση.

Τον έγραψε ένας πληγωμένος άνθρωπος, ο αυτοκράτορας Θεόδωρος Λάσκαρης, που έζησε τον 13ο αιώνα. Δεν γράφτηκε κατά παραγγελία, επειδή του τον ζήτησαν άλλοι ασθενείς. Τον συνέθεσε για να διεκτραγωδήσει τα δικά του βάσανα, τις αρρώστιες και τις ταλαιπωρίες.

Και κατάφερε να μείνει έξω από το συνηθισμένο. Ούτε επιθετικότητα και εκδίκηση βγάζει το κείμενο, ούτε θρήνο για την «ζωή που δεν έζησε», ούτε πανικό για το μέλλον. Λέει τα πράγματα με το όνομά τους, δεν εξωραΐζει την πραγματικότητα. Αλλά ταυτόχρονα βγάζει αρχοντιά. Θα δούμε λίγα μόνο τροπάρια.

 «Οι περιστάσεις των λυπηρών ταλαιπωρούν την άθλια ψυχή μου και τα νέφη των συμφορών καλύπτουν την καρδιά μου. Αλλά συ που γέννησες το Φως, το θεϊκό και προαιώνιο, λάμψε πάνω μου το χαρμόσυνο φως».

Σχεδόν χωρίς εξαίρεση, τα τροπάρια εναλλάσσονται στο περιεχόμενο: ένα ικετευτικό, ένα ευχαριστιακό. «Θρηνώ και στενάζω, μη μέ παραβλέψεις τον ελεεινό». Και αμέσως μετά: «Δεν θα σωπάσω να διακηρύσσω φωναχτά τα μεγαλεία σου. Αν δεν πρέσβευες εσύ, πώς θα σωζόμουν από τόσα κύματα και συμφορές;».

Στην Παναγία απευθύνεται. Παρά τον καημό του έχει την οξυδέρκεια να διακρίνει την αγάπη της και την φροντίδα της. Γνωρίζει ότι χωρίς αυτήν θα ήταν σε χειρότερη κατάσταση.

«Τα έχω στερηθή όλα και σου κραυγάζω με πόνο: πρόφτασε να με βοηθήσεις». Και κατόπιν: «Σε ομολογώ Θεοτόκο, εσένα που εξαφάνισες τη δύναμη του θανάτου».

Μέσα στον ατομικό του πόνο δεν ξεχνά την ευλογία που η Θεοτόκος χάρισε στην ανθρωπότητα. Η οδύνη του δεν σκεπάζει την ευγνωμοσύνη για τις δωρεές.

«Με δέρνει καταιγίδα και βουλιάζω σε τρικυμία. Δώσε μου χείρα βοηθείας». Και ύστερα: «Το γλυκό ποτάμι του ελέους σου δρόσισε με ποικίλες δωρεές την φτωχή και πανάθλια ψυχή μου, αυτή που φλεγόταν στο καμίνι των συμφορών και των θλίψεων».

Και έτσι προχωρεί. Ένα τροπάριο ικετευτικό, ένα δοξολογικό εναλλάξ. Εκφράζει μια ισορροπία την οποία βιώνει, τού είναι γνήσια.

Είναι γνωστό ότι ο πόνος μάς κάνει να χάνουμε τις ισορροπίες μας. Διογκώνεται το πρόβλημά μας και εξαφανίζει από το οπτικό μας πεδίο τις ευλογίες που ζήσαμε. Όλα γίνονται ένα τεράστιο και καταθλιπτικό παρόν. Έτσι η ευγνωμοσύνη συχνά εξαφανίζεται πίσω από το αφόρητη οδύνη.

Ο άρρωστος υμνογράφος μας εδώ δεν κλονίζεται. Το δέντρο δεν τού αποσπά την ματιά από το δάσος. Ο πόνος του αποτελεί μια μικρή στιγμή στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η οποία έχει σημαδευτή από το απερίγραπτο δώρο της Ενανθρώπησης, αυτό που έχει τη σφραγίδα της μοναδικότητας της Μαρίας.

«Με κύκλωσαν οι ζάλες της ζωής σαν μέλισσες γύρω από την κυψέλη, καταπληγώνοντας την καρδιά μου με τα βέλη των θλίψεων». Όμως, «Σε βρήκα λιμάνι από τη ζάλη της ζωής, σε βρήκα χαρά και αγαλλίαση στις θλίψεις, σε βρήκα γρήγορη βοήθεια στις αρρώστιες, σε βρήκα προστάτη στους κινδύνους».

Θέλει γενναιότητα για να ευχαριστείς τραυματισμένος. Γιατί;

Κατ’ αρχήν για να μην βουλιάξεις μέσα στην κακουχία, για να μην ταυτιστεί η ύπαρξή σου μόνο με τον πόνο.

Δεύτερον, για να μπορέσεις να σκεφτείς και τους άλλους, να ευχαριστήσεις δηλαδή τον Χριστό και την Μητέρα Του για όσα πρόσφεραν και προσφέρουν στους συνανθρώπους σου. Η δική τους υγεία και χαρά γίνεται και δικό σου πανηγύρι

Τρίτον, για να μην ενδώσεις στον τόσο συνηθισμένο πειρασμό να θεωρήσεις αυτονόητα τα καλά και ανεπιθύμητο δυστύχημα τα κακά. Κοινή διαπίστωση όλων μας είναι ότι τα καλά της ζωής δεν μας χαροποιούν σε ένταση και διάρκεια αντίστοιχη με την οδύνη που γεννούν οι συμφορές. Γιατί, άραγε; Μήπως επειδή θεωρούμε τα καλά δεδομένα δικαιώματα; Ποιο υποσυνείδητο «συμβόλαιο» κρύβεται από πίσω; Ποια φαντασίωση «εξαίρεσης» έχει περιβάλει την ύπαρξή μας;

Εν ολίγοις, για να ευχαριστείς τραυματισμένος θέλει γενναιότητα απέναντι στα εξής τρία: α) στον πόνο σου, β) στην εγωκεντρικότητά σου, γ) στον ναρκισσισμό σου που σου ψιθυρίζει ότι ειδικά για σένα τα πράγματα θα έπρεπε να είναι διαφορετικά. Και τα τρία φτιάχνουν μιαν ωριμότητα δυσεύρετη σε όλες τις εποχές. Η Μεγάλη Παράκληση δεν είναι απλώς μια ικεσία για να βγούμε από τα δύσκολα˙ μας θυμίζει πώς μπορούμε να εξελιχθούμε ως άνθρωποι.

 Πηγή: Huffpost