Για να αλλάξουμε την ατμόσφαιρα της Ορθοδοξίας, πρέπει να μάθουμε να βλέπουμε τους εαυτούς μας σε προοπτική, να μετανοήσουμε, και αν χρειάζεται, ν' αποδεχθούμε την αλλαγή, τη μεταστροφή. Στην ιστορική Ορθοδοξία, υπάρχει μια ολοκληρωτική απουσία κριτηρίων αυτοκριτικής. Η Ορθοδοξία αυτοπροσδιοριζόταν : έναντι των αιρέσεων, έναντι της Δύσης, της Ανατολής, των Τούρκων, κ.λ.π. Η Ορθοδοξία συνυφάνθηκε με συμπλέγματα αυτοεπιβεβαίωσης, και από μια υπερτροφική θριαμβολογία : το να αναγνωρίζει τα λάθη της σήμαινε πως καταστρέφει τα θεμέλια της αληθινής πίστης.
Η τραγωδία της Ορθόδοξης ιστορίας τοποθετείται κυρίως στον θρίαμβό της επάνω στο εξωτερικό, αντικειμενικό κακό : είτε κατά τη διάρκεια των διωγμών, ή από τον ζυγό των Τούρκων, του Κομμουνισμού – και ποτέ επάνω στο εσωτερικό. Κι όσο δεν μεταβάλλονται αυτές οι πεποιθήσεις, πιστεύω πως δεν είναι δυνατή καμία Ορθόδοξη αναβίωση. Τα πολλά εμπόδια που καθιστούν τόσο δύσκολη αυτή την αναβίωση δεν οφείλονται στους αμαρτωλούς ανθρώπους, αλλά ριζώνουν εκεί που φαίνεται πως βρίσκεται η ουσία της Ορθοδοξίας : πρώτον -σ' ένα είδος ευσέβειας, γεμάτης από προλήψεις και γλυκερότητα, και απολύτως αδιαπέραστης σε κάθε πολιτισμό. Μια ευσέβεια με παγανιστικές διαστάσεις, που διαλύει την Ορθοδοξία σε μια συναισθηματική θρησκευτικότητα. Δεύτερον – σε μια Γνωστική τάση στην ίδια την πίστη, η οποία ξεκίνησε ως Ελληνιστική επίδραση και κατέληξε στη Δύση ως Καρτεσιανή εγκεφαλικότητα. Τρίτον – στον δυϊσμό ευσέβειας και ακαδημαϊκής θεολογίας, που αποκατέστησε την πρωτογενή εσχατολογία στο χριστιανικό όραμα του κόσμου. Τέταρτον – στην παράδοση της Ορθοδοξίας σ' έναν εθνικισμό του χειρίστου παγανιστικού, αυταρχικού και αρνητικού είδους. Αυτό το “κοκτέιλ” προσφέρεται ως “καθαρή Ορθοδοξία”, και κάθε προσπάθεια κριτικής του καταδικάζεται αμέσως ως αίρεση. Τίποτε δεν είναι πιο επικίνδυνο όσο η φανατική υπεράσπιση της Ορθοδοξίας.
Η τραγωδία της Ορθόδοξης ιστορίας τοποθετείται κυρίως στον θρίαμβό της επάνω στο εξωτερικό, αντικειμενικό κακό : είτε κατά τη διάρκεια των διωγμών, ή από τον ζυγό των Τούρκων, του Κομμουνισμού – και ποτέ επάνω στο εσωτερικό. Κι όσο δεν μεταβάλλονται αυτές οι πεποιθήσεις, πιστεύω πως δεν είναι δυνατή καμία Ορθόδοξη αναβίωση. Τα πολλά εμπόδια που καθιστούν τόσο δύσκολη αυτή την αναβίωση δεν οφείλονται στους αμαρτωλούς ανθρώπους, αλλά ριζώνουν εκεί που φαίνεται πως βρίσκεται η ουσία της Ορθοδοξίας : πρώτον -σ' ένα είδος ευσέβειας, γεμάτης από προλήψεις και γλυκερότητα, και απολύτως αδιαπέραστης σε κάθε πολιτισμό. Μια ευσέβεια με παγανιστικές διαστάσεις, που διαλύει την Ορθοδοξία σε μια συναισθηματική θρησκευτικότητα. Δεύτερον – σε μια Γνωστική τάση στην ίδια την πίστη, η οποία ξεκίνησε ως Ελληνιστική επίδραση και κατέληξε στη Δύση ως Καρτεσιανή εγκεφαλικότητα. Τρίτον – στον δυϊσμό ευσέβειας και ακαδημαϊκής θεολογίας, που αποκατέστησε την πρωτογενή εσχατολογία στο χριστιανικό όραμα του κόσμου. Τέταρτον – στην παράδοση της Ορθοδοξίας σ' έναν εθνικισμό του χειρίστου παγανιστικού, αυταρχικού και αρνητικού είδους. Αυτό το “κοκτέιλ” προσφέρεται ως “καθαρή Ορθοδοξία”, και κάθε προσπάθεια κριτικής του καταδικάζεται αμέσως ως αίρεση. Τίποτε δεν είναι πιο επικίνδυνο όσο η φανατική υπεράσπιση της Ορθοδοξίας.
Απ' το Ημερολόγιο του π. Αλεξάνδρου Σμέμαν
Επιμέλεια, γ.χ.γ
9 σχόλια:
Καλά!!! Κάποιοι νομίζουν ότι όσο ποιο φανατικοί είναι τόσο ακραιφνείς ορθόδοξοι αισθάνονται. Τα τελευταία χρόνια οι ποιμένες της Εκκλησίας Επίσκοποι και Κληρικοί -δεν πάνε μακριά και οι κατηχητές- καλλιεργούν αυτό τον φανατισμό. Νομίζω ότι αυτό είναι το λάθος το οποίο καλλιεργούν οι ηγέτες της εκκλησιαστικής συνάξεις σε μας τους πιστούς.
γ.χ.γ. εξαίρετη η επιλογή αυτή του π.Αλεξάνδρου Σμέμαν.
Οντως νομίζουν κάποιοι ότι με το να φωνάζουν υπερασπίζονται την Ορθοδοξία!
Ο φανατισμός είναι επικίνδυνος διότι οδηγεί σε ανεξέλεγκτες ακρότητες. Όταν είναι για θρησκεύθηκες πεποιθήσεις τότε οδηγεί σε βιαιότητες.
Μαίρη
χριστος Ανεστη και παλι ----!Η υπερασπιση της ορθοδοξιας με φανατικο τροπο,εχει σχεση με το ποσο κοντα ειναι κανεις με τον κ υ ρ ι ο [νομιζω].Εχω υπαρξει και μη φανατικη και χλιαρη κ.λ.π.Υπαρχει μια εμμονη της απλοποιησης γενικως .κοψε λιγο απο δω ,κοψε λιγο αποκει ...δεν θεραπευεσαι ομως τελικα.Δεν μπορει να τα θεωρουμε ολα περιττα.Τα κειμενα της εκκλησιας δεν ειναι μονο για τους μοναχους αλλα για ολους τους χριστιανους.Εδω στο Αγιον ορος καποιος μοναχος εβγαλε ενα σαπιο καρφι απο μεσα απο το ιερο,θεωρωντας το περιττο αφου ειναι σαπιο και ο γεροντας του τουκανε μεγαλη αναλυση πως αυτο το σαπιο που λες εσυ καρφι εχει δει τοσες λειτουργειες και εχει παρει τοσες ευλογιες[αγιοπνευματικη αγωγη με βαθια διακρηση θα ελεγα]-και εσυ το πετας;πως το πετας [του λεγει]δηλαδη;-Βλεπουμε λοιπον πως απο μικρες μη ασκητικες κινησεις αρχιζουν οι ασθενειες μας.Μα θα πει κανεις -εμεις δεν ειμεθα μοναχοι..συνφωνω αλλα φερνω παραδειγμα πως οι παλαιοι γερονταδες ειχαν μια αυστηρη θεση στα πραγματα που θεραπευε την υπερηφανεια.Παρατηρω λοιπον πως οσο ειναι κανεις πιο κοντα σε αυτα που θελει ο θεος ,ειναι και ο θεος πιο κοντα σε αυτον.Ερχεται και ο Αββας Δωροθεος και λεγει οτι οταν βλαφτει η εγγυτητα του ανθρωπου προς τον θεο,διακοπτεται η μεταδωση του χαρισματος της αγαπης.../////πηνελοπη
Όμορφη αναρτηση
Ο Φανατισμός ως όρος προέρχεται εκ της λατινικής λέξης "fanum" (=ιερόν), σημαίνει την μετ' εγωισμού και εμπάθειας προσήλωση σε κάποιες αντιλήψεις, ανεξάρτητα της ορθότητας ή όχι αυτών
ήρθη το επιτίμιο το Γκατζιρούλη
Συγχαρητήρια για την ανάρτηση. Τέτοια κείμενα είναι αφυπνιστικά για τον εφησυχασμό μας.
Υάκινθος.
Καλό κείμενο. Αφυπνιστικό. Το απόλαυσα.
Δημοσίευση σχολίου