"Ελληνισμός - Ρωσισμός - Σερβισμός" - π.Αλέξανδρος Σμέμαν

 Αργά  ή γρήγορα σ΄ όλους θα γίνει σαφές πως δε διατηρούμε την Ορθοδοξία με το να θέλουμε να διατηρήσουμε τον "Ελληνισμό", τον "Ρωσισμό" ή τον "Σερβισμό". Αλλά εξ αντιθέτου, διατηρώντας και εκπληρώνοντας τις απαιτήσεις της Εκκλησίας, θα διασώσουμε όλα τα ουσιώδη σ΄ όλες τις πτυχές της χριστιανικής πίστης και ζωής. Αν ο π. Φλωρόφσκυ, ένας Ρώσος θεολόγος που έζησε και εργάστηκε στην "εξορία" είχε το θάρρος στο βιβλίο του, "Οι δρόμοι της Ρωσικής θεολογίας", να αρνηθεί και να καταδικάσει την απόκλιση του "Ρωσισμού" από τον "χριστιανικό ελληνισμό", απελευθερώνοντας έτσι μια ολόκληρη γενιά Ρώσων θεολόγων από τα τελευταία υπολείμματα ενός ψευτομεσσιανισμού και θρησκευτικού εθνικισμού, δεν είναι καιρός πλέον να κάνουν και οι Έλληνες την ίδια επώδυνη αλλά αναγκαία  και απελευθερωτική εγχείρηση ως προς τα διφορούμενα του Ελληνισμού;

 Αργά ή γρήγορα θα γίνει σαφές σ΄ όλους πως αν ο Οικουμενικός Πατριάρχης θέλει να εκπληρώσει το "οικουμενικό του πρωτείο", δε θα το πετύχει αυτό με αμυντικές και αρνητικές αντιδράσεις, ούτε με αμφίβολες "εκκλήσεις" σε εξίσου αμφισβητήσιμες και ανεφάρμοστες "παραδόσεις", αλλά με την εποικοδομητική ηγεσία  που στόχος της θα είναι να εκπληρώσει η Εκκλησία το περιεχόμενό της σε κάθε τόπο κυριότητας του Θεού. Προσωπικά έχω ξοδέψει πολύ χρόνο από τη θεολογική μου ζωή "υπερασπιζόμενος το οικουμενικό "πρωτείο" του Πατριάρχου Κων/λεως ώστε να είναι ανεδαφικό να κατηγορούμαι για κάποιον "αντικωνσταντινουπολιτισμό". Για μια ακόμη φορά ομολογώ και επιβεβαιώνω σεμνά εδώ αυτό το πρωτείο, την αναγκαιότητά του για την Εκκλησία, την τρομακτική ενέργειά του για την Ορθοδοξία.  Όμως αυτό το πρωτείο για να ξαναγίνει "αυτό που όντως είναι" πρέπει να καθαριστεί από κάθε αμφιβολία, από όλα τα μή-ουσιώδη "στοιχεία" του, από όλες τις εθνικιστές παραμέτρους του, από την εξάρτησή του από το κάθε τι -του παρελθόντος, παρόντος, μέλλοντος- που δεν είναι Εκκλησία και μόνον Εκκλησία. Πιθανόν αυτό να είναι και το πιο επείγον καθήκον του οικουμενικού πρωτείου σήμερα: να μας απελευθερώσει από κάθε παγανιστικό και αιρετικό εθνικισμό που πνίγει την οικουμενική και σωστική κλίση της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Γιατί σύμφωνα με την κανονική Παράδοση της Εκκλησίας, η δόξα ανήκει μόνο στο Θεό, και η Εκκλησία ιδρύθηκε για τη δοξολογία του Θεού και όχι του εαυτού της. Μόλις το αναγνωρίσουμε αυτό τότε "τα αδύνατα παρ΄ ανθρώποις, δυνατά παρά τω Θεώ " θα γίνουν.

 ( Κατά την ταπεινή μου γνώμη το οικουμενικό πατριαρχείο έχει κάνει πολλά και συνετά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, σε αντίθεση με την εν Ελλάδι Εκκλησία, που παραμένει εγκλωβισμένη σε έναν εθνικιστικό Ελληνισμό και πολλά άλλα και τις Σλαβικές Εκκλησίες που επανέρχονται στον πανασλαβισμό.

(Το κείμενο αυτό του Σμέμαν πρωτομεταφράστηκε στην Ελλάδα το 1983, αλλά γράφτηκε μια 20ετία, τουλάχιστον, πριν στην Αμερική. Βρυένιος).

 ΒΡΥΕΝΙΟΣ