Οι Αγίες Γραφές - π. Αλέξανδρος Σμέμαν

α. Η προσευχή της Εκκλησίας είναι πάντοτε βιβλική, που θα πει εκφράζεται με τη γλώσσα, τις εικόνες και τα σύμβολα των Αγίων Γραφών. Αν η Αγία Γραφή περιέχει τη Θεία Αποκάλυψη στους ανθρώπους, είναι επίσης και η εμπνευσμένη ανταπόκριση του ανθρώπου στην Αποκάλυψη και επομένως είναι το υπόδειγμα και το περιεχόμενο της προσευχής, της δοξολογίας και της λατρείας. Χιλιάδες χρόνια λόγου χάρη πέρασαν από τότε που συντάχτηκαν οι Ψαλμοί και όμως όταν ο άνθρωπος αισθάνεται την ανάγκη να εκφράσει τη μετάνοια, το συγκλονισμό ολόκληρου του είναι του στην πρόκληση του θείου ελέους, βρίσκει, ακόμα και τώρα, σαν την μόνη επαρκή έκφραση, τον ψαλμό της μετάνοιας: "ελέησόν με, ο Θεός!". Κάθε διανοητική κατάσταση του ανθρώπου μπροστά στο Θεό, στον κόσμο και τους άλλους ανθρώπους, από την ακαταμάχητη χαρά της παρουσίας του Θεού ως την αβυσσαλέα απογοήτευση του εξόριστου, την αμαρτία και την αλλοτρίωση, βρήκε την πιο τέλεια έκφρασή του σ' αυτό το μοναδικό βιβλίο. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο η Αγία Γραφή αποτελεί την καθημερινή τροφοδοσία της Εκκλησίας, το μέσο της λατρείας της και της αυτοοικοδομής της.

Στη διάρκεια της Μεγ. Σαρακοστής αυξάνεται πολύ περισσότερο η έμφαση στη βιβλική διάσταση της λατρείας. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι οι σαράντα μέρες της Σαρακοστής είναι, κατά κάποιο τρόπο, η επιστροφή της Εκκλησίας στην πνευματική κατάσταση της Παλαιάς Διαθήκης - στην εποχή πριν από τον Χριστό, στην εποχή της μετάνοιας και της προσδοκίας, στην εποχή που η "ιστορία της σωτηρίας" πορευόταν προς το πλήρωμά της εν Χριστώ. Αυτή η επιστροφή είναι απαραίτητη γιατί, αν και ανήκουμε στην εποχή μετά τον Χριστό, τον γνωρίζουμε και "έχουμε βαφτιστεί στο Όνομά Του", όμως διαρκώς απομακρυνόμαστε από τη νέα ζωή που λάβαμε απ' Αυτόν και αυτό σημαίνει γλίστρημα στην "παλαιά" εποχή. Η Εκκλησία, από τη μια μεριά, βρήκε ήδη "τη θέση" της, γιατί, Εκκλησία είναι η "χάρις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και η αγάπη του Θεού και Πατρός και η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος" από την άλλη μεριά όμως βρίσκεται "εν πορεία", σ' ένα ταξίδι προσκυνητού-μακρύ και δύσκολο- προς το "πλήρωμα των πάντων εν Θεώ", προς την επάνοδο του Χριστού και το τέλος όλων των αιώνων.

Η Μεγ. Σαρακοστή είναι περίοδος κατά την οποία πραγματώνεται αυτή η δεύτερη πλευρά της Εκκλησίας και της ζωής της σαν προσδοκίας και ταξιδιού. Ακριβώς εδώ είναι που η Παλαιά Διαθήκη αποκτάει όλη τη σπουδαιότητά της: σαν βιβλίο, όχι μόνο προφητειών που έχουν εκπληρωθεί, αλλά σαν ένα βιβλίο του ανθρώπου και γενικά ολόκληρης της δημιουργίας στην "πορεία" τους προς τη βασιλεία του Θεού.

β. Η Αγία Γραφή δεν είναι συλλογή δογματικών "προυποθέσεων" που πρέπει να τις αποδεχθούμε και να τις απομνημονέψουμε μια για πάντα, αλλά είναι η ζώσα φωνή του Θεού που μας μιλάει πάλι και πάλι και που μας βάζει όλο και πιο βαθιά στα ανεξάντλητα πλούτη της Σοφίας και της Αγάπης Του. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη τραγωδία στην Εκκλησία μας από τη σχεδόν τέλεια άγνοια που έχουν τα μέλη της για τις Άγιες Γραφές και ακόμα χειρότερη είναι η τέλεια αδιαφορία τους γι' αυτές. Αυτό που για τους Πατέρες της Εκκλησίας και για τους Αγίους ήταν μια ανεξάντλητη χαρά, ενδιαφέρον, πνευματική και διανοητική τροφή, είναι για πολλούς ορθοδόξους χριστιανούς σήμερα ένα αρχαιολογικό κείμενο χωρίς κανένα νόημα για τη ζωή τους.   

Πρωτοπρεσβύτερος Αλέξανδρος Σμέμαν

Επιλογή: ο αιρετικός