Σπορά ζωῆς - π. Γρηγόριος Μουσουρούλης

Κυριακή Δ΄Λουκᾶ

Λόγος εἰς τό Εὐαγγέλιον

Σπορά ζωῆς

«Ὁ σπόρος ἐστίν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ»  (Λουκ. η΄11)

          Κατά τή σημερινή ἡμέρα, ἑορτή τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ζ΄Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἔχει καθορισθεῖ ὡς εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα  ἡ πολύ γνωστή ἀλλά καί διδακτική «Παραβολή τοῦ Σπορέως». Σύμφωνα λοιπόν μέ τήν Κυριακή διήγηση ἕνας γεωργός πῆγε στό χωράφι του γιά νά σπείρει.  Καθώς ἔσπερνε, ἕνα μέρος τοῦ σπόρου ἔπεσε κοντά στό δρόμο τοῦ χωραφιοῦ· ἄλλο μέρος ἔπεσε σέ πετρώδη γῆ καί ἄλλο σέ ἔδαφος πού ἦταν γεμᾶτο σπόρους ἀγκαθιῶν. Τέλος τό τέταρτο μέρος ἔπεσε σέ ἔδαφος εὔφορο καί καλοσκαμμένο. Αὐτός ὁ σπόρος ὅταν φύτρωσε ἔκαμε καρπό ἑκατό φορές περισσότερο ἀπό ἐκεῖνον πού ἔσπειρε στή γῆ ὁ γεωργός. Καί ὁ θεῖος Διδάσκαλος ἐξηγώντας τή βαθύτερη σημασία τῆς παραβολῆς εἶπεν ὅτι «ὁ σπόρος ἐστίν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ», τόν ὁποῖο ὁ θεῖος Γεωργός σπείρει στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων καί παράγει μέ δύναμη ἀκατανίκητη «καρπόν ἑκατονταπλασί­ονα». Ἄς δοῦμε λοιπόν γιατί ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ἔχει τόσο μεγάλη δύναμη καί πῶς ἐνεργεῖ στίς ψυχές μας.

****

«Ὁ σπόρος ἐστίν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ»

          Ὁ  θεῖος λόγος ἔχει δύναμη, ἀγαπητοί μου, ἀκριβῶς διότι δέν εἶναι λόγος ἀνθρώπου, ἀλλά εἶναι λόγος τοῦ Παντοδύναμου Θεοῦ. Οἱ λόγοι τῶν ἀνθρώ­πων ὅσο σπουδαῖοι καί βαρυσήμαντοι καί ἄν εἶναι, ἔ­χουν ἀτέλειες καί ἀδυναμίες, διότι προέρχονται ἀπό ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι μπροστά στό Θεό εἶναι μικροί καί ἀδύνατοι. Ὁ θεῖος  λόγος ὅμως εἶναι παντοδύναμος γιατί προέρχεται ἀπό Ἐκεῖνον, ὁ Ὁποῖος «εἶπε καί ἐγενήθησαν». Προ­έρχεται ἀπό Ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος μέ ἕνα λόγο, μέ μιά Του προσταγή, δημιούργησε τά πάντα ἀπό τό μηδέν (Ψαλμ. λβ΄ 9).  Γι’ αὐτό καί ὁ λόγος αὐτός διαθέτει μιά μυστηριώδη δύναμη. Ὁ ὑλικός σπόρος ἐκτινάσσει τό χῶμα καί βγαίνει στήν ἐπιφά­νει­α. Γίνεται τρυφερό βλαστάρι στήν ἀρχή, δένδρο πανύψηλο, καρποφόρο καί εὐσκιόφυλλο στή συνέχεια. Ὁ πνευματικός σπόρος ὅμως, ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἀσύγκριτα πιό ἰσχυρός. Διασπᾶ βράχους μέσα στή ψυχή τοῦ ἀνθρώπου καί τήν ἀνασταίνει. Τήν ἀνα­σταίνει διότι δέν εἶναι νεκρό γράμμα. Εἶναι «ζῶν καί ἐνεργής» (Ἑβρ. δ΄12). Εἶναι ζωντανός καί δραστικός, ὅπως λέγει ὁ θεῖος Ἀπ.­Παῦλος, ἀλλά καί πιό κοφτερός καί ἀπό τό δίκοπο μαχαίρι. Εἰσχωρεῖ καί σ’ αὐτά τά ἀδιασπά­στως ἑνωμένα βάθη τοῦ  ἀνθρώπου. Καί ἔχει τή δύναμη νά ἐρευνᾶ καί νά κρίνει καί αὐτές τίς ἀφανεῖς σκέψεις καί ἰδέες τῆς καρδιᾶς μας (Ἑβρ. δ΄ 12). 

          Ὅταν εἰσέλθει στήν ψυχή, προ­καλεῖ ἀλλοιώ­σεις θαυμαστές. Ἀναμοχλεύει τά πάντα, διότι εἶναι φορτισμένος μέ θεία Χάρη, ἡ ὁποία μεταμορφώνει τή ψυχή τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων λέγει ὅτι, καθώς ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, τό εὐαγγελικό καί σωτήριο κήρυγμα, σπείρεται στίς ψυχές μας, κατεβαίνει ταυτόχρονα σ’ἐμᾶς ἀπό τόν οὐρανό ἡ θεία Χάρις. Τό Ἅγιο Πνεῦμα μέ ἕνα τρόπο ἀκατάληπτο κατέρχεται στίς καρδιές μας καί ἐνεργεῖ ἀδιάκοπα· ἀποκαλύπτει τά μυστήρια τοῦ Θεοῦ, κάμνει σοφούς τούς ἀγράμμα­τους. Μεταδίδει ἄφθονη τή θεία Χάρη.

          Καί ἄν ἀκόμη ὁ νοῦς μας δέν κατανοεῖ, δέν καταλαβαίνει καί δέν συλλαμβάνει αὐτά πού μελετᾶ ἤ ἀκούει, πάλι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ πού σπείρεται στήν ψυχή, δέν χάνεται. Ἀλλά βαθμιαῖα, σχεδόν ἀπα­ρατήρητα, περνάει στό βάθος τῆς ψυχῆς μας. Ἔτσι ὅμως ἐκπληρώνεται ὁ λόγος τοῦ Κυρίου γιά τόν ἄν­θρωπο ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος «βάλλει τόν σπόρον ἐπί τῆς γῆς, καί καθεύδει καί ἐγείρεται νύκτα καί ἡμέραν, καί ὁ σπόρος βλαστάνει καί μηκύνεται ὡς οὐκ οἶδεν αὐ­τός» (Μάρκ. δ΄ 26-27). Σπέρνει τό σπόρο στή γῆ καί ὁ ἴδιος κοιμᾶται καί σηκώνεται μέρα καί νύκτα χωρίς νά κάμνει τίποτε γιά τή βλάστηση καί τήν αὔξηση τοῦ σπόρου. Καί ὅμως ὁ σπόρος διότι ἔχει μέσα του ζωτική δύναμη, αὐξάνει καί μεγαλώνει μέ τρόπο, πού καί αὐτός ὁ γεωργός δέν γνωρίζει.

          Πῶς ὅμως ἐνεργεῖ αὐτή ἡ μυστική δύναμη τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ στίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων;

******

          Ἀρχικά ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ἐνεργεῖ καθαρτικά στήν ψυχή μας. Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ μέ τήν ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καθαρίζει τό νοῦ καί τήν καρδιά μας ἀπό κάθε ἀκαθαρσία. Χει­ρουργεῖ τίς πληγές, ἀποπλύ­νει τά ἱμάτιά μας. Μᾶς καθαρίζει καί ἐσωτερικά καί ἐξωτερικά. Κάθε λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι φωτιά πού κατακαίει ἀλλά καί τσεκούρι πού κόβει πέτρες , σύμφωνα μέ τό λόγο τοῦ προφήτη Ἱερεμία: «οὐκ οἱ λόγοι μου ὥσπερ πῦρ φλέγον καί ὡς πέλυξ κόπτων πέτραν»; (Ἱερ. κγ΄29). Μήπως  δέν εἶναι οἱ λόγοι μου ἐνεργεῖς καί δυνατοί, ὅπως ἡ ἀναμμένη φωτιά πού κατακαίει, λέγει ὁ Κύριος, καί ὅπως τό τσεκούρι, πού σπάζει καί κόβει καί αὐτήν ἀκόμη τή σκληρή πέτρα;  Καί καθώς διεισδύει στό ἐσωτερικό μας, κα­θώς εἰσέρχεται στή ψυχή μας, στίς σκοτεινές της γωνιές, στά πληγωμένα της μέρη, συγκλονίζει τόν ἄνθρωπο. Χύνει ἄπλετο φῶς στό σκοτάδι. Ἀποδιώκει καί νεκρώνει ἀκάθαρτους λογισμούς, δυσώδεις ἐνθυμήσεις καί ἐπιθυμίες ἐλεεινές. Μέ ἐπιτυχία χειρουργεῖ τίς πληγές, καθαρίζει κάθε ρύπο, πετάει κάθε τι τό ἁμαρτωλό· δένει τά τραύματα καί θεραπεύει τή ψυχή. Γι’ αὐτό καί ὁ Κύριός μας στό Μυστικό Δεῖπνο εἶπε στούς Μαθητές Του: «ἤδη ὑμεῖς καθαροί ἐστε διά τόν λόγον ὅν λελάληκα ὑμῖν» (Ἰω. ιε΄3).  Ἐσεῖς τώρα εἶστε καθαροί. Καί σᾶς ἔχει καθαρίσει ὁ λόγος τῆς ἀλήθειας τόν ὁποῖο σᾶς ἔχω εἰπεῖ καί σᾶς ἔχω διδάξει.

          Ταυτόχρονα ὅμως μέ τήν ἐνέργεια τοῦ θείου λόγου μέσα μας γινόμαστε, σύμφωνα μέ τό λόγο τοῦ Ἀπ.Πέτρου, νέοι ἄνθρωποι ἀναγεννη­μένοι ὄχι ἀπό σπορά σαρκική καί φθαρτή. Ἀναγεννηθήκατε, λέγει, διά τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι λόγος ζωντανός, γεμᾶτος δύναμη, λόγος πού μένει στόν αἰώνα (Α΄Πέτρ. α΄23). Μελετοῦμε ἕνα κομμάτι ἀπό τό λόγο τοῦ Θεοῦ, τήν Ἁγία Γραφή, καί αἰσθανόμαστε ὅτι ἡ καρδιά μας ἀναγεννᾶται, ὁ νοῦς θέλγεται ἀπό τά θεῖα νοήματα καί μεταφέρεται σέ χῶρο πνευματικό, ὅπου σαγηνεύεται ἀπό τά οὐράνια καί περιφρονεῖ τά ἁμαρτωλά καί ἐπίγεια. Ὁ Ἅγ.Κύριλλος Ἱεροσολύμων, πάλι  παρατη­ρεῖ ὅτι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ σ’ ἕνα ἀνώτερο ἐπίπεδο «ἀπ­εργάζεται τόν ἁγιασμό μας. Ἔχει ὡς ἀπώτερο σκοπό νά μᾶς ἑτοιμάσει γιά τά ἁγιαστικά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας καί νά μᾶς καταστήσει ἁγίους, λουσμένους στό θεῖο φῶς, νά μᾶς κάμει κατά χάριν θεούς.

***

          Γιά νά φέρει αὐτούς εὐλογημένους καρπούς στή ψυχή μας χρειάζεται ἡ μελέτη τοῦ θείου λόγου νά γίνεται μέ συναίσθηση καί προσοχή. Ἡ λέξη «κατέχουσι» πού χρησιμοποιεῖ ὁ Κύριος γιά τούς ἀνθρώπους πού μοιάζουν μέ τήν ἀγαθή γῆ, δηλώνει ὅτι οἱ ἄνθρωποι αὐτοί, ὅταν ἀκοῦνε  ἤ διαβάζουν τόν λόγο τοῦ Θεοῦ τό κάνουν μέ τή συναίσθηση ὅτι πρόκειται γιά θεῖα καί ἱερά λόγιά καί ἡ συναίσθηση αὐτή τούς προκαλεῖ δέος. Ἀκοῦνε ἤ διαβάζουν μέ τή σκέψη καί τή λαχτάρα τοῦ «ἀκούσομαι τί λαλήσει ἐν ἐμοί Κύριος». Νά ἀκούσω τώρα τί θά μοῦ πεῖ ὁ Κύριος καί Θεός μου.

          Αὐτή ἡ συναίσθηση κάνει τόν πιστό νά προσεύχεται πρίν ἀκούσει ἤ μελετήσει τόν λόγο τοῦ Θεοῦ καί παρακαλεῖ τόν Φωτοδότη Κύριο νά τόν φωτίσει νά κατανοήσει τή θεία διδασκαλία.

          Ἡ ἴδια συναίσθηση τόν παρακινεῖ κατά τήν ὥρα τῆς θείας διδαχῆς νά ἐντείνει τήν προσοχή του, γιά νά μή χάσει τίποτε ἀπό τήν οὐράνια διδασκαλία. Ἀκολουθεῖ δηλαδή τή συμβουλή τῶν ἁγίων Πατέρων οἱ ὁποῖοι σημειώνουν:Ὅπως πλησιάζεις μέ εὐλάνεια νά κοινωνήσεις τά Ἄχραντα Μυστήρια προσέχοντας νά μή ἐκπέσει κάποιος μαργαρίτης, μέ τόν ἴδιο ἀκριβῶς τρόπο νά προσέχεις στήν ἀκρόαση τοῦ θείου λόγου καί στή μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ὥστε νά μή σοῦ ξεφύγει κανένα ἀπό θεῖα τά νοήματά της.

*****

«Ὁ σπόρος ἐστίν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ»

          Ἀδελφοί, μή ἀγνοοῦμε τήν ψυχή μας, μή τήν ἀφήνουμε νηστική. Ἔχει καί αὐτή , ὅπως καί τό σῶμα μας, ἀνάγκη ἀπό τροφή. Καί τροφή τῆς ψυχῆς εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. Ὅταν ἡ ψυχή μένει νηστική, ὅταν τρέφεται μέ τά σκουπίδια τῆς τηλεοράσεως, μέ θεάματα τρόμου ἤ ἀνηθικό­τητος καί ὅ,τι ἄλλο σχετικό, διαμαρτύρεται. Μᾶς ἐκδικεῖται μέ τό δικό της τρόπο.  Μέ τό ἄγχος, τήν ἀνασφάλεια, τήν ταραχή, τήν ἀγωνία, τήν ἔλλειψη εἰρήνης καί ἀγάπης. Ἄς ἀφήνουμε λοιπόν τίς καρδιές μας  ἀνοιχτές στό φῶς τοῦ θείου λόγου καί τότε ὁ Ἥλιος τῆς Δικαιοσύνης θά σκορπίζει τίς φεγγοβόλες ἀκτῖνες του στίς σκοτισμένες καρδιές μας καί θά μᾶς μεταμορφώνει καθημερινά σέ υἱούς καί θυγατέρες φωτός καί δόξας αἰώνιας.

Ἀρχιμανδρίτης Γρηγόριος Μουσουρούλης

Ἐκφωνήθηκε στόν Ἱερό Καθεδρικό  Ἁγίου Ἰωάννου Ἀρχιεπισκοπῆς Λευκωσίας,  Κυριακή 15.10.2017