Τά ὅπλα τοῦ κακοῦ - π. Γρηγόριος Μουσουρούλης

Γενέσιον τοῦ Προδρόμου

Τά ὅπλα τοῦ κακοῦ

 « Τόν ἀσθενοῦντα τῇ πίστει προσλαμβάνεσθε» (Ρωμ. ιδ´1)

****

          Ἀσυμβίβαστος, ὑπέροχος, ἀνυποχώρητος καί ἀκατάβλητος ἀγωνιστής ὁ Παῦλος, ὑπῆρξε ταυτόχρονα φύση λεπτή, συγκαταβατική, ἀνεκτι­κή. Ἤξερε καί νά καυτηριάζει τίς χαίνουσες πνευ­ματικές πληγές τῶν πιστῶν· ἐγνώριζεν ὅμως νά χρησιμοποιεῖ καί ἀλοιφές καί καταπλάσματα, προ­κειμένου νά τίς γλυκάνει καί νά ἐλαττώσει τούς πόνους τους.

          Ἐνεργοῦσε ὅπως καί ὁ Ἅγιος Ἰωάν­νης ὁ Πρόδρομος λίγες δεκαετίες νωρίτερα στίς ὄχθες τοῦ Ἰορδάνη. Ἀσκητικός, αὐστηρός, ἐλεγ­κτής τοῦ κακοῦ ὁ Ἅγιος Ἰωάννης, ὑπῆρξε ταυτό­χρονα γλυ­κύς, πονετικός, παρηγορητής τῶν με­τανο­ούντων ἁμαρτωλῶν. Γι᾽αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία μας ὅρισε σήμερα, πού ἑορτάζουμε τό Γενέσιό του, νά δια­βάζεται ἡ περικο­πή αὐτή πού ἀκούσαμε ἀπό τήν πρός Ρωμαίους ἐπιστολή, ὥστε νά βοηθη­θοῦμε  στόν ἀγώνα μας. Νά πάρουμε τήν ἀπόφαση ἀπο­τινάξουμε τόν λήθαργο τῆς καλοπέρασης καί τῆς καλοζωΐας, τῆς ἄτακτης καί φιλήδονης ζωῆς μας καί νά ἀγαπήσουμε τόν Θεό καί τούς συναν­θρώ­πους μας μέ τούς ὁποίους συζοῦμε καί συνανα­στρεφόμαστε καθημερινά.

Νά μάθουμε νά δεχόμαστε μέ καλοσύνη τούς ἀδύνατους κατά τήν πίστη ἀδελφούς μας, νά μή τούς καταδικάζουμε. Ἀπέναντι στίς ἀδυνα­μίες, ἀκόμη καί στά λάθη τους νά εἴμαστε στορ­γικοί, πονε­τικοί, ἀνεκτικοί. Αὐτή τήν ἀποστολική προτροπή θά ἤ­θελα νά προσέξουμε ἰδιαίτερα σή­μερα, πού ὅλοι καί ὅλα μᾶς σπρώχνουν σέ ἀκραῖ­ες καταστάσεις ἀποδοκιμασίας καί ἀπόρρι­ψης ἀ­κόμη καί τῶν ἀνθρώπων τοῦ σπιτιοῦ μας, καί νά δοῦμε πῶς θά τήν ἐφαρμόσουμε στή ζωή μας.

*****

« Τόν δέ ἀσθενοῦντα τῇ πίστει προσλαμβάνεσθε »

          Βλέπετε, μᾶς λέγει ὁ Ἀπόστολος, τόν ἀδελ­φόν σας ἀδύνατο καί ἐπιρρεπῆ σέ κάτι πού δέν εἶναι καλό; Θά ἦταν εὐχῆς ἔργο νά ἦταν βράχος στήν πίστη καί στήν ἐν γένει ἀρετή. Δυστυχῶς ὅμως δέν εἶναι, γλυστράει καί πέφτει. Αἴ λοιπόν, μή τόν πετᾶτε στά ἄχρηστα, διότι παρουσιάζει αὐτή τήν ἀδυναμία. Μή τόν ἀποδοκιμάζετε, διότι ἁπλούσατα καί σεῖς εἶστε ἀπό τό ἴδιο ὑλικό φτια­γμένοι. Εἶστε ὁμοιοπαθεῖς. Ἄν ὁ σύζυγος εἶναι εὐπαθής σέ ἕνα σημεῖο, ἐσύ ἡ σύζυγος εἶσαι σέ κάποιο ἄλλο. Κάποια θά εἶναι ἡ ἀδυναμία μας. Κάπου θά σκοντάφτουμε ὅλοι. «Ἐάν», λέγει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης, ποῦμε πώς δέν ἔχουμε ἁμαρτία, «ἑαυτούς πλανῶμεν», ἐξαπατοῦμε τόν ἑαυτό μας καί «ἡ ἀλήθεια οὐκ ἔστιν ἐν ἡμῖν»· δέν ἔχουμε μέσα μας τήν ἀλήθεια (Α´ Ἰω. α´8). Ἔχουμε, λοιπόν, ἀδελφοί μου, ὀ καθένας τά «κρίματά» μας. Ἴσως εἶναι διαφορετικά ἀπό τοῦ ἀδελφοῦ μας, τόν ὁποῖο κατακρίνουμε. Ἴσως νά μή εἶναι καί τόσο ἔκδηλα καί ὀφθαλμοφανῆ, ὅπως ἐκείνου. Ὅμως τά ἔχουμε. καί κατά συνέ­πεια εἴμαστε συνυπόδικοι ἐνώπιον τοῦ βήμα­τος τοῦ Χριστοῦ. Τό πιό φυσικό λοιπόν εἶναι, ἀντί νά κυτάζουμε τίς πληγές τῶν ἄλλων, νά κυτάζουμε τίς δικές μας. Ὅταν ὁ θάνατος ἀπειλεῖ τόν ἑαυτό μου, εἶναι τουλάχιστο ἀφροσύνη νά ἀσχολοῦμαι μέ τά ζητήματα τῶν ἄλλων.

*****

          Ἀλλά, καί, ἄν ἀκόμη ὑποθέσουμε πώς κά­ποιος δέν ἔχει ἁμαρτίες. Εἶναι ὁλόλευκος καί σέ ὅλα ἀκέραιος, πράγμα ἀδύνατο. Ὅμως καί τότε δέν πρέπει νά λησμονεῖ ὁ ἄνθρωπος αὐτός ὅτι τό σύμβολο τῆς πίστεώς μας εἶναι ἡ ἐσταυρωμένη ἀγάπη. Μπορεῖ ἔνας ἀγωνιζόμενος πιστός νά ξεχάσει μέ πόση ἐπιείκεια, φερόταν ὁ Κύριος στούς ἁμαρτωλούς; Ἄν ὁ Κύριός μας ὑπῆρξε καυστικός καί ἄκρως ἐλεγκτικός, τό ἔκαμνε μόνο ὅταν συναντοῦσε τήν ὑποκρισία τῶν Φαρισαίων. Στούς ἁμαρτωλούς ἦταν γλυκύς, συγχωρητικός. Μή ξεχνᾶμε πῶς ἀντιμετώπισε τήν γυναίκα ἐκείνη πού τήν ὁδήγησαν ἐμπρός του οἱ Φαρισαῖοι. Σ᾽ ἐκείνους μέν εἶπε «ὁ ἀναμάρτητος ὑμῶν πρῶτος τόν λίθον βαλέτω» Καί ὅταν ἐκεῖνοι ἔφυγαν, ὁ Κύριος εἶπε στή γυναίκα: «ποῦ εἶναι οἱ κατήγοροί σου;  Κανείς δέν σέ κατέκρινε; Καί ἡ ἀπάντηση ἦταν «Οὐδείς, Κύριε». Τότε ὁ Χριστός μας τῆς εἶπε: «οὔτε καί ἐγώ πού εἶμαι ἀναμάρτητος σέ καταδικάζω. Πήγαινε καί ἀπό τώρα νά  νά μή ἁμαρτάνεις πλέον» (Ἰω. η´11). Ἔτσι φερόταν ὀ ἀναμάρτητος Κύριος. Ἐμεῖς ὅμως; Δυστυχῶς, ἀδελφοί μου, ἐμεῖς γινόμαστε αὐστηροί τιμητές τῶν ἄλλων.

*****

          Τούς κατηγοροῦμε μέ γλώσσα καυστική. Ὑπογράφουμε τήν καταδίκη τους. Καί αἰσθανόμαστε ἀποστορφή πρός τόν ἕνα ἤ τόν ἄλλο μεγάλο ἁμαρτωλό, ὅπως ἐμεῖς ρτόν βλέπουμε. Ὅμως μέ ποιό δικαίωμα καταδικάζουμε τόν ἄλλο σέ ἀπώλεια;  Ὅταν ὁ ληστής πάνω σρτό σταυρό σώθηκε στό παρά 1, ὅπως λέμε, ὅταν ἠ Μαρία ἡ Αἰγυπτία ἀπό τή λάσπη τῆς ἁμαρτίας, ἀνέβηκε στό φῶς τῆς ἁγιότητας, ὅταν μέσα στούς αἰῶνες  μυριάδες δεσμίων τῆς ἁμαρ­τίας καί τοῦ θανάτου, μεταβλήθηκαν καί κατά­κτησαν τίς κορυφές τῆς ἁγιότητας, ὅταν οἱ διῶ­κτες καί ἐχθροί τοῦ Σταυροῦ ἔγιναν οἱ μεγαλύ­τεροι ἀπολογητές τῆς ἀλήθειας τοῦ Χριστοῦ, πῶς ἐμεῖς θά καταδικάσουμε τούς ἀδελφούς μας, οἱ ὁποῖοι παρουσιάζουν ασυχνά πολύ ἐλαφρότερα ἐλαττώματα ἀπό ἐκεῖνα τῶν μεγάλων ἁμαρτωλῶν καί θά τούς ἀποκλείσουμε ἀπό τήν σωτηρία, ἡ ὁποία ἔρχεται ὡς χάρις τοῦ Θεοῦ καί ὡς ὕψιστη δωρεά τοῦ οὐρανοῦ;

*****

          Δέν ἔχουμε δικαίωμα νά ἀπορρίπτουμε τόν ἄλλο καί νά τόν καταιδκάζουμε καί διότι «ὁ Κύριος αὐτόν προσελάβετο»  Ὁ Θεός τόν πῆρε καί τόν ἄλλον κοντά Του καί τόν ἔκαμε δικό Του. Ὁ ἀσθενῶν ἀδελφός δέν εἶναι δοῦλος δικός μας. Εἶναι ἀδελφός. Δοῦλος τοῦ Θεοῦ εἶναι καί «τῷ ἰδίῳ Κυρίῳ στήκει ἤ πίπτει». Γιά τόν Κύριό του λοιπόν στέκεται ἤ πέφτει. Θά σταθεῖ δέ διότι ὁ Θεός ἔχει τήν δύναμη νά τόν στήσει ὄρθιο.

          Ἀντί λοιπόν νά καταδικάζουμε, ἄς κάμνουμε κάτι ἄλλο. Ἄς προσευχόμαστε γιά τούς ἀδελφούς μας. Ἄς παρακαλοῦμε τόν Θεό νά ἀνοίξει τά μάτια τῆς ψυχῆς τους, γιά νά δοῦν τήν ἀλήθεια, νά μετανοήσουν καί νά σωθοῦν. Ἀλλά καί μέ τρόπο ἤρεμο καί στοργικό, ἄς συμβουλεύσουμε τούς ἀνθρώπους πού σφάλουν. Νά ἐντοπίσουμε τό λάθος, ἀλλά νά δείξουμε τό σωστό, νά παρουσιάσουμε τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, μέ σύνεση καί πραότητα. Ἔτσι θά κερδίσουμε τόν ἀδελφόν μας. Θά ἀποκαταστήσουμε τήν εἰρήνη, θά βοη­θήσουμε στό πλησίασμα τῶν ψυχῶν, στήν ἄρση τῶν παρεξηγήσεων.

*****

          Ὅλα αὐτά πού εἴπαμε εἶναι τρόποι πού μᾶς βοηθοῦν στό νά ἀποδεχόμαστε τούς ἀδελφούς μας πού σφάλουν ἀπέναντί μας καί μᾶς δυσκο­λεύουν. Δέν θά φέρουν ὅμως ἀποτέλεσμα, ἀλλά θά μείνουν ξεροί μηχανικοί τύποι, ἄν δέν ἀγωνιζόμαστε νά ζοῦμε τήν ζωή τοῦ Χριστοῦ.  Νά καταστοῦμε μιμητές τοῦ Τιμίου Προδρόμου.

Ὁ Τίμιος Πρόδρομος ἦταν ἄνθρωπος μέ ἅγια ζωή. Ἦταν ἐπίγειος ἄγγελος. Ἡ ἀτομική του ζωή ἦταν ζωή πολύ ἀσκητική. Εἶχε περιορίσει στό ἐλάχιστο καί αὐτά τά πλέον ἀπαραίτητα στόν ἄνθρωπο, τήν τροφή καί τό ἔνδυμα. Ἡ τροφή του ἦταν ἀκρίδες καί μέλι ἄγριο καί τό ἔνδυμά του ὑφασμένο ἀπό τρίχες καμήλου. Ἦταν ἀπέριτ­τος σέ ὅλες του τίς ἐκδηλώσεις. Ταπεινός καί ἀνεπηρέαστος ἀπό τήν φήμη καί τό κύρος πού ἀπέκτησε ἀπέναντι στό λαό, σέ βαθμό μάλιστα πού τόν ὑπολόγιζαν σοβαρά καί οἱ Φαρισαῖοι καί οἱ ἀρχιερεῖς καί οἱ πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ.

Ἦταν καί ἄνθρωπος ἀνιδιοτελής. Προέβαλ­λε καί συνιστοῦσε στούς ἀνθρώπους καί μάλιστα στούς μαθητές του νά ἀκολουθήσουν τόν Χριστό. Μέ χαρά ἐβεβαίωνε τούς ἀκροατές του ὅτι αὐτός εἶναι ἕνα ταπεινό λυχνάρι μπροστά στόν Ἥλιο τῆς δικαιοσύνης, τόν Χριστό.

*****

« Τόν δέ ἀσθενοῦντα τῇ πίστει προσλαμβάνεσθε

Ἡ χρυσή γραμμή, πού καθορίζεται ἀπό τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, εἶναι τόσο σαφής καί τόσον ὡραία. Ὁ καθένας νά τηρεῖ τούς κανόνες τῆς Ἐκκλησίας μας καί τίς ὁδηγίες τοῦ πνευματικοῦ του. Ἀπό ἐκεῖ καί πέρα ἕνα νά τόν ἀπασχολεῖ:  Πῶς ὁ ἴδιος θά εὐαρε­στήσει ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Ὅσο γιά τούς ἄλλους νά θυμᾶται ὅτι δέν ἔχει καμμιά ἁρμοδιότητα νά κρίνει « ἀλλότριον οἰκέτην». Οὔτε φυσικά νά τόν κατακρίνει, νά τόν καταδικάζει καί νά τόν ἀπορρίπτει. Ἀντίθετα νά προσπαθεῖ μέ πολλή ἀγάπη νά τόν βοηθήσει, νά τόν στηρίξει, νά τόν διορθώσει ἄν χρειάζεται στό λάθος του μέ πολλή καλοσύνη.. Καί α᾽κόμη μέ πολλή ἀγάπη νά τόν ἀναθέτει στόν ἅγιο Θεό, ὁ Ὁποῖος μόνος γνωρίζει τίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων καί μπορεῖ νά κρίνει δίκαια καί σωστά. Ὁ Θεός εἶναι ὁ κριτής ὅλων μας. Ἐμεῖς ἔχουμε καθῆκον νά ἀγαπᾶμε τούς ἀδελφούς μας χριστιανούς μέ ὅσο τό δυνατόν μεγαλύτερη καί εἰλικρινέστερη ἀγάπη.  

Ἀρχιμανδρίτης Γρηγόριος Μουσουρούλης