ΕΚΚΛΗΣΙΑ-ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ Η ΑΝΟΙΧΤΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗ ΚΑΙ Η ΑΥΤΟ-ΠΕΡΙΧΑΡΑΚΩΜΕΝΗ - ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

ΕΚΚΛΗΣΙΑ-ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ

Η ΑΝΟΙΧΤΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗ 

ΚΑΙ Η ΑΥΤΟ-ΠΕΡΙΧΑΡΑΚΩΜΕΝΗ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ  ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

Α.   Χριστιανισμού πρώτοι βηματισμοί. Εκκλησία νέα, άλλης τάξεως κοινωνία ! Μέλη της, Ελληνιστές χριστιανοί -πρώην ειδωλολάτρες ελληνιστικής εποχής- και Εβραίοι χριστιανοί-πρώην της τότε Μωσαϊκής Παράδοσης. Αισθάνονται αδελφοί, τα έχουν όλα κοινά! «Του δε πλήθους των πιστευσάντων ην η καρδία και η ψυχή μία, και ουδέ εις τι των υπαρχόντων αυτώ έλεγεν ίδιον είναι, αλλ’ ην αυτοίς άπαντα κοινά» -Πραξ.4,32. Αλλά ! «Ο παλαιός άνθρωπος» κάτι ακόμα κρατεί, αψευδής μάρτυρας εδώ, του ζεύγους Ανανία-Σαπφείρας η καταδολίευση -Πραξ.5,1κε. Και λίγο μετά. «Εκείνες τις μέρες, καθώς μεγάλωνε ο αριθμός των χριστιανών, άρχισαν να παραπονιούνται οι Ελληνόφωνοι πιστοί εναντίον των Εβραιοφώνων, ότι στη διανομή των καθημερινών τροφίμων, δεν φρόντιζαν τις Ελληνόφωνες χήρες όσο έπρεπε» -«Εν δε ταις ημέραις εκείναις πληθυνόντων των μαθητών εγένετο γογγυσμός των Ελληνιστών προς τους Εβραίους, ότι παρεθεωρούντο αι χήραι αυτών εν τη διακονία τη καθημερινη» -Πραξ.6,1.

      Το χειρότερο. Πέτρος και οι άλλοι Μαθητές του Χριστού πιέζονται δεινά από ζηλωτές Εβραίους χριστιανούς, που απαιτούν να τηρούν και το Μωσαϊκό Νόμο -περιτομή- οι Ελληνιστές χριστιανοί, για να είναι και να λογίζονται γνήσιοι του Χριστού πιστοί ! Καθώς όμως στο  μεταξύ ο πρώην διώκτης Σαούλ, είναι ήδη Παύλος «κλητός Απόστολος Ιησού Χριστού εις τα έθνη» -ειδωλολατρικός κόσμος ελληνιστικής εποχής- και έχει ελκύσει στην Εκκλησία μέγα πλήθος πιστών, εκ των πραγμάτων είναι αδύνατο να περάσει αυτό ! Κοντά στα άλλα, ως εξηγεί στις Επιστολές, για εγείρει θέμα καίριο και ουσιαστικό ! Ποιος τελικά σώζει τον άνθρωπο; Ασφαλώς όχι ο Μωυσής και ο Νόμος του, αλλά ο Σταυρός και η Ανάσταση του Χριστού !

     Το πρόβλημα λύνεται στην Αποστολική Σύνοδο το έτος 48. Οι «εξ εθνών» χριστιανοί, απαλλάσσονται από το βάρος αυτό. «Αποφασίστηκε από το Άγιο Πνεύμα και από εμάς να μη σας επιβάλουμε κανένα πρόσθετο βάρος»-Πραξ,15,28. Ωστόσο, ο αυστηρός έλεγχος -«Κατά πρόσωπον αυτώ αντέστην ότι κατεγνωσμένος ην»- Γαλ.2,11- που απευθύνει ο Παύλος προς τον Πέτρο στην Αντιόχεια, όταν άλλαξε στάση και συμπεριφορά, μόλις έφτασαν εκεί ζηλωτές Εβραίοι χριστιανοί. Και, πιο πολύ οι αναφορές στις Επιστολές του, για τα δεινά που επέφεραν στον ίδιο και στις εκκλησίες που ίδρυε, οι καταδρομικές επελάσεις αυτών, μαρτυρούν ότι, τα πράγματα δεν άλλαξαν και πολύ ! Η Εκκλησία έμελλε να φέρει στους ώμους αυτό το σταυρό σε παραλλαγές για χρόνο πολύ !

      Στους διωγμούς και το σωρείτη των Γνωστικών αιρέσεων που ακολούθησε, το πράγμα πέρασε μάλλον σε δεύτερη μοίρα. Αλλά ! Το γραφόμενο Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου στον προς Μέγα Βασίλειο Επιμνημόσυνο λόγο του μαρτυρεί, ότι τον 4^ο αιώνα πήρε τη μορφή οξείας αποστροφής μερίδας χριστιανών απέναντι σε κάθε τι σχετιζόμενο με τον Ελληνικό λόγο, παιδεία-γνώση. «Ην- Ελληνική παιδεία-γνώση-τινές διαπτύουσιν-φτύνουν-ως επίβουλον, σφαλεράν και πόρω Θεού βάλλουσαν» !

Β.    Άλμα στα καθ’ ημάς.  Με ανθολόγηση, φιλοκαλία καίριων σημείων από την ανάρτηση της ομιλίας: «Η οικουμενικότητα της διδασκαλίας των Τριών Ιεραρχών», του Καθηγητή της Δογματικής στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών Επισκόπου Αβύδου Κύριλλου Κατερέλου κατά τον εκεί εορτασμό της Μνήμης τους. 

       «Οι Τρεις Ιεράρχες δεν υπήρξαν παθητικοί θεατές των προκλήσεων της εποχής τους … Τέθηκαν οι ίδιοι μπροστά … Οδήγησαν τα δύο ξεχωριστά και μοναδικά μεγέθη, τον Ελληνισμό και τον Χριστιανισμό, σε μια εκλεκτική προσέγγιση-δηλαδή, αμοιβαίο πνευματικό δούναι και λαβείν -υπερβαίνοντας εν πολλοίς την ένταση του μεταξύ τους χάσματος»- δηλαδή, Χριστιανισμός και Ελληνισμός από εχθροί ως δείχνει η ανωτέρω  παράθεση Αγίου Γρηγορίου, έγιναν φίλοι αδελφικοί ! «Οι Τρεις Ιεράρχες κατόρθωσαν να υπερβούν τη δυναμική της αυτοπεριχαράκωσης που τότε και σήμερα αναπτύσσεται στους κόλπους της Εκκλησίας …»

     Και όχι μόνο, αλλά αυτό τους το άθλημα και επίτευγμα, «συνιστά αλλαγή παραδείγματος … που … χρήζει αναλογιών … Ανέδειξαν την οικουμενικότητα του Χριστιανικού λόγου που όχι μόνο διαλέγεται και καταφάσκει στο μέτρο του εφικτού την ετερότητα, αλλά την αναδεικνύει ως ουσιώδες στοιχείο της χριστιανικής ταυτότητας … Έδειξαν … ότι οι γνήσιοι Χριστιανοί δεν είναι γνήσιοι, γιατί αυτοαποκαλούνται ως γνήσιοι, αλλά επειδή είναι πολίτες της Οικουμένης, ανοικτοί στο ιστορικό είναι και γίγνεσθαι του κόσμου» ! Και το άξιο όλως ιδιαίτερης προσοχής ! «Αυτή η πορεία από την αποκλειστικότητα προς την οικουμενικότητα, αποτελεί «το ιερό καταπίστευμα, την  ιερά παρακαταθήκη των Τριών Ιεραρχών», και σηματοδοτεί «τη δυναμική διαχρονική παρουσία της Χριστιανικής αλήθειας στον κόσμο» !!

  

     Αυτά τα διαβάζουν και τα καταλαβαίνουν πάρα πολύ καλά, πάρα πολλοί ορθόδοξοι χριστιανοί. Ευάριθμοι άλλοι θέλουν την Ορθοδοξία, αυτό-περιχαρακωμένη, έγκλειστη εις εαυτόν, εις τείχη υψηλά ! Μάλιστα σήμερα, που ο κόσμος  έγινε ένα μεγάλο χωριό, καθώς η τεχνολογία φέρνει μέσα σε κάθε σπίτι αυτοστιγμεί παν το συμβαίνον και στην εσχατιά της γης !  Και, η μετανάστευση ως κινούμενη άμμος εγκαθιστά πλάι-πλάι ανθρώπους με ετερότητα πολιτισμική και θρησκευτική !    

     Δικαίωμά τους αυτό, και λίαν σεβαστό ! Αυτά είναι τα όριά τους, αυτά τα φτερά τους ! Άλλωστε, κατά την εύστοχη επισήμανση Π. Ευδοκίμωφ: «Η Ορθοδοξία ευνοεί και

προστατεύει τη μέγιστη ελευθερία των θεολογικών γνωμών μέσα στα πλαίσια της μιας παραδόσεως, Η Εκκλησία ξεπερνά κάθε σχολή, ενώ τις περιέχει όλες» ! Βέβαια, δεν ξέρω, αν γι αυτό η ανάρτηση της ομιλίας, να το πει έτσι κανείς, έμεινε ορφανή από ορυμαγδό ιεροεξεταστικό και αχταρμά ανωνυμίας «ορθόδοξης» ! Το τραγικό όμως είναι ότι δε σταματούν ως εδώ, προχωρούν στο μη περαιτέρω, Εκλαμβάνουν τη θέση τους απόλυτα, μοναδικά ορθή, και θεωρούν κάθε έξοδο σε διάλογο και επαφή με τη Δυτική Χριστιανοσύνη, Ρωμαιοκαθολική και Προτεσταντική, πιο πολύ με άλλη δοξασία ή παράδοση θρησκευτική από ύποπτη προδοσίας της Ορθοδοξίας μέχρι επικίνδυνη και, απαράδεκτη αίρεση ! Τι λέω αίρεση, τη θεωρούν ... «παν- αίρεση του «Οικουμενισμού», και στιγματίζουν  … «οικουμενιστές», «παν-αιρετικούς όσους την αποτολμούν.

        Κατά ταύτα, αρνούνται ότι:  «Η στάση … των Τριών Ιεραρχών συνιστά αλλαγή παραδείγματος … που χρήζει αναλογιών» ! Ότι, η οικουμενικότητα είναι «το ιερό καταπίστευμα, η ιερά παρακαταθήκη τους», και  συνεπάγεται «τη δυναμική διαχρονική παρουσία της Χριστιανικής αλήθειας στον κόσμο» ! Ότι, «ο Χριστιανικός λόγος όχι μόνο διαλέγεται και καταφάσκει στο μέτρο του εφικτού την ετερότητα, αλλά και την αναδεικνύει ως ουσιώδες στοιχείο της χριστιανικής ταυτότητας» !

      Και επικαλούνται, για να υπερασπιστούν αυτή τους τη θέση, μεταξύ άλλων την αντίστοιχη επιφανών κληρικών και συγχρόνων Οσίων. Αλλά ! Αν βάλει εδώ κανείς πλάι-πλάι τη γνώμη αυτών των Οσίων και τις θέσεις των Τριών Κορυφαίων-«τους τρεις μεγίστους φωστήρας»-Πατέρων της Εκκλησίας και Οικουμενικών Διδασκάλων της, συν την καίρια επισήμανση του Απ. Παύλου. «Άλλη η λάμψη του ήλιου, άλλη της σελήνης, άλλη των άστρων, αλλά και  μεταξύ των άστρων, άλλη η λάμψη του ενός, και άλλη του άλλου»-1Κορ.15,41-είναι ηλίου φαεινότερο προς ποια πλευρά  θα γύρει η πλάστιγγα !

       Διό δεν θα επαναλάβω ότι η όλη υπόθεση είναι μια ιδεοληπτική φαντασίωση ! Το αναγκαίο σκιάχτρο, το αντίπαλο δέος προς καταπολέμηση και αποκόμιση αξιομισθίας προασπιστή, ως πιστεύουν, της Ορθοδοξίας. Ιδιαίτερα κάποιοι κληρικοί που πρωτοστατούν και ενεργούν ως κήνσορες, ως ιεροεξεταστές κατά πάντων και επί παντός ! Και, τελευταία άφησαν να διαφανεί ότι διεκδικούν και ρόλο, αν μη και θέση Οσίου Μαξίμου Ομολογητή εποχής ! Λίγη ταπείνωση, πρώτιστο στην Ορθοδοξία, θα ήταν λίαν ωφέλιμη, μάλιστα  αυτή την περίοδο, ως υπομνηματίζει του τελώνη η περίπτωση !

       Όμως ως προεξάρχοντες του Ευχαριστιακού Δείπνου σε κάποια Ενορία τους ερωτώ. Στα πενήντα και πλέον χρόνια που πέρασαν από τότε που ο μακαριστός Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας αποτόλμησε έξοδο από τα υψηλά τείχη της απομόνωσης -1964- συνάντηση με τον Πάπα και έναρξη των  θεολογικούς Διαλόγων. Στα ίχνη του κινήθηκε ο επίσης μακαριστός Οικουμενικός Πατριάρχης Δημήτριος, Και, συνεχίζει για μακρά σειρά ετών δυναμικά και πολύπλευρα ο νυν Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, έχοντας σύμφωνη σύμπασα την κατ’ Ανατολάς Ορθόδοξη Εκκλησία. Τι ακριβώς άλλαξε, παραχαράχτηκε, αλλοιώθηκε στην Ακολουθία της Θείας Λειτουργίας, το όλο, τη ζωογόνο πηγή της Ορθοδοξίας; Μήπως και πέρασε το «Φιλιόκβε» στο Σύμβολο της Πίστεως και δεν το πήραμε είδηση; Προς τι, λοιπόν, αυτό το φοβικό σύνδρομο, ο κινδυνολογικός οργασμός, και τα φοβερά συμπαρομαρτούντα;

Γ.  Αγιογραφική αναφορά και προσέγγιση.   α. Βασικές Προκείμενες,    1.   «Συνίστησι δε την εαυτού αγάπην εις ημάς ο Θεός, ότι έτι αμαρτωλών όντων ημών Χριστός υπέρ ημών απέθανεν»-«Το υπέροχο και ουσιαστικό είναι ότι η αγάπη του Θεού για μας-τους ανθρώπους-ξεπέρασε κάθε όριο, καθώς ενώ εμείς ζούσαμε ακόμα στην αμαρτία, ο Χριστός έδωσε τη Ζωή του για μας»-Ρωμ.5,8.    2.    Ο Χριστός εντέλλεται στους Μαθητές του, ευρύτερα στους δικούς του: «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη …»-Ματθ,28,19. Ανοιχτείτε στην οικουμένη και αναγγείλτε σε  όλους τους ανθρώπους ότι ο Σωτήρας ήρθε !   3.  Αλλά και ξεκαθαρίζει προς κάθε κατεύθυνση : «Όστις θέλει οπίσω μου ελθείν …»-Μαρκ.8,34. Ήγουν, «Δεν αναγκάζω κανέναν να Με αγαπήσει» ! Σέβομαι τη θέληση κάποιου να μείνει άλλος, «έτερος» !   3.  «Το Πνεύμα (το Άγιο) όπου θέλει πνει-πνέει»-Ιωαν.3,8. Ο Θεός δε ζητάει την άδεια κανενός-ούτε του νεόκοπου κληρικού-για το πού και πώς θα στείλει τη Χάρη Του, πώς θα ενεργήσει ό, τι Εκείνος αποφασίσει !   4.    Από τον Προφήτη Ησαϊα διαμηνύει ίσια και καθαρά : «Ουκ εισιν αι βουλαί μου, ώσπερ αι βουλαί υμών, ουδέ αι οδοί υμών ώσπερ αι οδοί μου λέγει Κύριος»-55,8. Πράγμα που οφείλει καθείς να το λαμβάνει υπόψη του σε κάθε βήμα και στιγμή !

β.  Υπό το πρίσμα αυτών προσεγγίζουμε τα εξής:  1.   Ο Χριστός αποκαλύπτει ότι είναι ο Μεσσίας-«Εγώ ειμί, ο λαλών σοι», ο Υιός του Θεού, ο αληθινός Θεός σε μια άπιστη, μια εξωμότρια της τότε «ορθής» Ιουδαϊκής Παράδοσης γυναίκα της Σαμάρεια-Ιωαν,4,1κε. Και τι γυναίκα, «πέντε γαρ άνδρες έσχες, και νυν ον έχεις  ουκ έστι σου ανήρ» ! Η οποία Του αρνήθηκε ένα ποτήρι νερό, πετώντας του κατάμουτρα ένα. «Ου συγχρώνται Ιουδαίοι Σαμαρείταις» !    2.  Ο Ίδιος βάζει έναν Σαμαρείτη, επίσης άπιστο, επίσης εξωμότη της «ορθής» Ιουδαϊκής παράδοσης, να προσφέρει θυσιαστική αγάπη στον πληγωμένο και μισοπεθαμένο προφανώς Ιουδαίο, που «κατέβαινε από Ιερουσαλήμ εις Ιεριχώ» ! Και όχι τους, ιερέα και λευίτη, Δάσκαλους του Μωσαϊκού νόμου, της τότε «ορθής» Ιουδαϊκής Παράδοσης, τους οποίους πρώτα και από όλους πιο πολύ λόγω της ιδιότητάς τους βάραινε το χρέος της βοήθειας, της συμπάθειας και συμπαράστασης στον πατριώτη τους άλλωστε. Αμφότεροι βλέπουν σε τι κατάσταση είναι και τον προσπερνούν-Λουκ,10,25κε. Συμπληρωματικά προσθέτω και ότι από τους δέκα λεπρούς που θεράπευσε ο Χριστός, μόνο ένας γύρισε να του πει ευχαριστώ, και αυτός ήταν Σαμαρείτης, άπιστος, εξωμότης ! Εξ ου και το παράπονο του Χριστού, «Ουχί οι δέκα εκαθαρίσθησαν; Οι δε εννέα πού; Ουχ ευρέθησαν υποστρέψαντες δούναι δόξαν τω Θεώ, ει μη ο αλλογενής ούτος;». Αλλά ! «Και είπεν αυτώ. Άναστάς, πορεύου. Η πίστις σου σέσωκέ σε». Ποιον; Εσένα, τον άπιστο, τον «αλλογενή» !!-Λουκ.17,12-19.   3. Ρωμαίος εκατόνταρχος-ειδωλολάτρης αξιωματικός- παρακαλεί το Χριστό να θεραπεύσει το δούλο του. Ο Χριστός δέχεται να πάει στο σπίτι του γι αυτό ! «Δεν είμαι άξιος να σε δεχτώ», απαντά. Μετά ομιλεί και προτείνει ως αξιωματικός, «Όπως εγώ διατάζω τους στρατιώτες μου, και εκτελούν, έτσι κι Εσύ, αν δώσεις από δω εντολή θεραπείας του, ασφαλώς θα εκτελεστεί». Ο Χριστός ανταποκρίνεται, και, ο ειδωλολάτρης εκατόνταρχος εκτός από τη θεραπεία του δούλου του κερδίζει και τον ως σήμερα γνωστό θαυμασμό του Χριστού. «Σας βεβαιώνω ότι τέτοια πίστη ούτε ανάμεσα στους Ισραηλίτες -που έπρεπε, και όφειλαν να έχουν- δε βρήκα» -Λουκ.7,1κε.   4.    Το αυτό με τη Χαναναία, άλλη ειδωλολάτρισσα. Παρακαλεί θερμά και επίμονα το Χριστό να θεραπεύσει την κόρη της, Εκείνος τη δοκιμάζει πολύ αυστηρά. «Δεν είναι σωστό να πάρει κανείς το ψωμί από τα παιδιά-Ισραηλίτες-και να το πετάξει στα σκυλιά-ειδωλολάτρες»! Αυτή επιμένει, και  απαντά. «Αλλά και τα σκυλιά τρώνε από τα ψίχουλα που πέφτουν από τα τραπέζια των κυρίων τους». Και η ειδωλολάτρισσα κερδίζει τη θεραπεία της κόρης της και τον ως σήμερα γνωστό θαυμασμό του Χριστού.! «Μεγάλη είναι η πίστη σου, γυναίκα» -Ματθ.15,28  5. Έτερος ειδωλολάτρης εκατόνταρχος, ο Κορνήλιος, «ευσεβής και φοβούμενος τον Θεόν συν παντί τω οίκω αυτού, ποιών ελεημοσύνας πολλάς τω λαώ» ! Ειδοποιημένος με αγγελικό όραμα στέλνει και ζητεί να έρθει ο Πέτρος να τους κατηχήσει οικογενειακώς. Ο Πέτρος από την πλευρά του πέφτει σε έκσταση και βλέπει να κατεβαίνει μπροστά του μεγάλο σεντόνι με όλα «τα τετράποδα της γης, και τα θηρία…». Ξυπνάει κι ακούει μια φωνή. «Σφάξε και φάγε». «Θύσον και φάγε». «Μηδαμώς, Κύριε, ότι ουδέποτε ΄έφαγον παν κοινόν-απαγορευμένο- ή ακάθαρτον», απαντά. Η φωνή του μιλάει για δεύτερη φορά. «Αυτά που καθάρισε ο Θεός, εσύ μην τα θεωρείς ακάθαρτα». Αυτό έγινε τρεις φορές, στο μεταξύ είχαν φτάσει οι απεσταλμένοι του Κορνήλίου, ο Πέτρος κατάλαβε και προχώρησε-Πράξ.10,1κε. Ελπίζω ότι πάρα πολλοί χριστιανοί ορθόδοξο καταλαβαίνουν πάρα πολύ καλά τι σημαίνουν αυτά !

 γ.  Πιο ειδικά για τη  … «συν- προσευχή.    1.   Τρεις Ευαγγελιστές-Ματθαίος, Μάρκος, Λουκάς-φέρουν το Χριστό να πήγε στη Συναγωγή της Ναζαρέτ, τον Εβραϊκό Οίκο Προσευχής. Τυπικά βέβαια ως Εβραίος-Περιτομή-ουσιαστικά όμως ως της «καινής κτίσεως» φορέας και κομιστής ! Τους διάβασε γραφόμενο του Προφήτη Ησαϊα, τους είπε ανοιχτά και καθαρά ότι Αυτόν αφορά ! Εξοργίστηκαν και ήθελαν να τον πετάξουν στο γκρεμό. Πέρασε όμως ανάμεσά τους, και έφυγε, χωρίς κανείς να τολμήσει να τον αγγίξει ποσώς ! -Ματθ.13,53-58, Μαρκ.6,1-6, Λουκ,4.16κε.   2.  Παύλος και Σίλας στους Φιλίππους της Μακεδονίας βγαίνουν «έξω από την πόλη στο ποτάμι, όπου σκεφτήκαμε ότι θα είναι τόπος προσευχής των Ιουδαίων». Αυτοί όμως τώρα είναι της «καινής κτίσεως» εκπρόσωποι και ευαγγελιστές !-Πραξ.16,11κε.   3.  Ώσπου να έρθουν οι άλλοι στην Αθήνα, ο Παύλος περιεργάζεται τα ειδωλολατρικά ιερά. Από το πλήθος τους αναστατώνεται εσωτερικά-«παρωξύνετο το πνεύμα αυτού εν αυτώ, θεωρούντι κατείδωλον ούσαν την πόλιν». Αδημονεί να τους μηνύσει την Καινή Διδαχή. Αλλά και, πηγαίνει στη Συναγωγή-τόπο προσευχής των Εβραίων, Εβραίος, βέβαια, κι αυτός, πλην εκείνη την ώρα άλλος, εντελώς, ως «της καινής κτίσεως» φορέας και ευαγγελιστής ! Εκεί «συζητάει με τους Ιουδαίους και τους προσήλυτους. και στην αγορά με όποιον ειδωλολάτρη τύχαινε» !-Πραξ.17,16κε.    4.  Το πιο σπουδαίο. Και τα τη συγκλονιστική ομιλία του στο επίσημο βήμα τους, τον Άρειο Πάγο. χαρακτηρίζει τους Αθηναίους, τους κατ’ εξοχήν εκπροσώπους και εκφραστές της

ειδωλολατρίας, τους «πρίγκιπες» αυτής, «ευλαβέστατους από κάθε άποψη»-«ως δεισιδαιμονεστέρους υμάς θεωρώ» !-Πραξ.17,22κε. Και όχι μόνο, Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος επισημαίνει:  «Στάθηκε, λοιπόν. ο Παύλος στη μέση του Αρείου Πάγου, και είπε: ‘Αθηναίοι. Σας βλέπω ευλαβέστατους από κάθε άποψη. Πράγματι ενώ περιδιάβαζα την πόλη σας, και έβλεπα τους ιερούς σας τόπους, βρήκα ανάμεσα σ’ αυτούς και ένα βωμό με την επιγραφή, «στον Άγνωστο Θεό». Λοιπόν. «Αυτόν που εσείς λατρεύετε χωρίς να τον γνωρίζετε, αυτόν εγώ τώρα σας τον κάνω γνωστό». Δεν τους λέει «έβλεπα τους δαίμονές σας», δεν τους θίγει, δηλαδή, αλλά «τους ιερούς τόπους σας … Πρόσεξε πόσο διακριτικά για το υψηλό πνευματικό επίπεδο των Αθηναίων, τους δίνει να καταλάβουν, ότι ουσιαστικά τον έχουν προλάβει ! Δε σας φέρνω, τους λέει, τίποτε το ξένο, το καινούργιο και άγνωστο. Πάνω-κάτω αυτό έλεγαν κι εκείνοι … Αλλά και πόσο διακριτικά προχωρεί στην αναίρεση της δικής τους αντίληψης».

    Είμαι απόλυτα βέβαιος ότι το νόημα και το πνεύμα όλων αυτών μπορούν να το διαβάσουν και να το καταλάβουν πάρα πολύ καλά, πάρα πολλοί χριστιανοί ορθόδοξοι !

Με «την αγάπην την πρώτην, ην ουκ αφήκα…»

Αθανάσιος Κοτταδάκης