Πολυκίνδυνος κακοδοξία περί των Ακτίστων Θείων Ενεργειών - Του Β. Χαραλάμπους

Πολυκίνδυνος κακοδοξία περί των Ακτίστων Θείων Ενεργειών

Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

Σε άρθρο του Ορθόδοξου Τύπου που τιτλοφορείται ‘’Αιρετικός κατά την ΔΙΣ ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς;!’’, το οποίο δημοσιεύτηκε στις 9/4/2021, γίνεται αναφορά σε  άρθρο του Αρχιμ. Χριστοδούλου Ταμπακοπούλου με τίτλο «Η θεολογικώς αποκλίνουσα αντίληψη του Γρηγορίου Ακίνδυνου για τους αγγέλους», το οποίο δημοσιεύτηκε στο  περιοδικό ΘΕΟΛΟΓΙΑ της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, στο τεύχος 91.4/Οκτωβρίου – Δεκεμβρίου 2020.  Μεταξύ άλλων στο άρθρο αυτό σημειώνονται τα εξής απαράδεκτα από τον Αρχιμανδρίτη π. Χριστόδουλο Ταμπακόπουλο : ‘’Αντιλαμβάνεται κανείς ευθύς εξαρχής την υπεροχή της διδασκαλίας του Γρηγορίου Ακίνδυνου έναντι του Γρηγορίου του Παλαμά, γιατί ο Γρηγόριος Παλαμάς δεν ξεκαθαρίζει τη θέση του έναντι των Ακτίστων ενεργειών του Θεού…Έχουμε πολλές Άκτιστες Θεότητες, όσες και οι θεούμενοι.  Αυτό δεν είναι αίρεση, δεν είναι παραλογισμός;  Ο Γρηγόριος Παλαμάς οδηγήθηκε σε αυτά τα παράλογα συμπεράσματα, γιατί δέχθηκε μετοχή του ανθρώπου και των Αγγέλων στις Άκτιστες ενέργειες του Θεού’’.
 
Δεν διαβάλλεται μόνο ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς, ο μεγάλος αυτός Ομολογητής Άγιος της Εκκλησίας μας, από τον Αρχιμανδρίτη π. Χριστόδουλο Ταμπακόπουλο, αλλά πολεμείται και η διδασκαλία της Εκκλησίας μας περί των Ακτίστων Θείων Ενεργειών. Λησμονεί ο εν λόγω Αρχιμανδρίτης ότι η θεολογία του Γρηγορίου του Παλαμά, αποτελεί διδασκαλία της Εκκλησίας μας; 
 
Ο Άγιος Βασίλειος διακρίνει την ουσία από τις ενέργειες του Θεού.  Ο Άγιος Βασίλειος τονίζει το απρόσιτον της ουσίας του Θεού.  Οι ενέργειες του Θεού είναι που κατεβαίνουν σε μας.  ‘’Αι μεν γαρ ενέργεια αυτού προς ημάς καταβαίνουσιν, η δε ουσία αυτού μένει απρόσιτος’’ (Αγίου Βασιλείου, Επιστολή 234).  Αυτό που τονίζει ο Άγιος Βασίλειος τι καταδεικνύει;  Για ποιο λόγο διακρίνει ο Άγιος  Βασίλειος την ουσία από τις ενέργειες του Θεού;  Δεν συμπεραίνει κανείς εμφανέστατα ότι η ουσία του Θεού είναι  απρόσιτος, ενώ αυτό δεν συμβαίνει για τις Άκτιστες Θείες ενέργειες; 
 
‘’Ημείς δε εκ των ενεργειών γνωρίζειν λέγομεν τον Θεόν ημών, τη δε ουσία αυτή προσεγγίζειν ουχ υπισχνούμεθα’’ (Αγίου Βασιλείου, Επιστολή 234). Ο Άγιος Βασίλειος τονίζει το απρόσιτον της ουσίας του Θεού αναφέροντας ότι ‘’τη δε ουσία αυτή προσεγγίζειν ουχ υπισχνούμεθα’’.  Γιατί δεν αναφέρει το ίδιο και για τις ενέργειες του Θεού ο Άγιος  Βασίλειος;  Εμείς γνωρίζουμε τον Κύριο και Θεό μας από τις ενέργειές του.  Είναι δυνατόν να αμφισβητείται το άκτιστο των θείων ενεργειών, δια των οποίων γνωρίζουμε τον Θεό;
 
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς εις τον ‘’Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων’’ (Λόγον 3,1), τονίζει το εξής :  ‘’προοίμιον της εν δόξη ορατής Θεού θεοφανείας η εν Θαβωρίω του Κυρίου Μεταμόρφωσις).  Αυτό αναφέρει και ο Άγιος Βασίλειος, το οποίο σημειώνει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς με τα εξής λόγια :  ‘’Διό και ο Μέγας Βασίλειος προοίμιον είπε της εν τη Δευτέρα παρουσία του Χριστού δόξης το εν Θαβωρίω λάμψαν εν τη Μεταμορφώσει του Κυρίου φως’’ (‘’Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων’’-  Λόγος 3,1).   O Άγιος Βασίλειος αναφέρεται σε κτιστό φως;
 
Σύμφωνα με τον ισχυρισμό αυτόν του εν λόγω Αρχιμανδρίτη αμφισβητείται η θέα του ακτίστου φωτός της Μεταμόρφωσης του Χριστού.  Αδίκως λοιπόν μας καλεί η Εκκλησία μας «δεύτε…θεασώμεθα την δόξαν της Μεταμορφώσεως αυτού»;  Ήταν   κτιστό το φως της Μεταμόρφωσης του Χριστού;  Κάτι τέτοιο αντιστρατεύεται τη διδασκαλία της Εκκλησίας μας στο θέμα τούτο.
 
Ο Απόστολος Πέτρος στην Β’ Επιστολή του αναφερόμενος στο θαυμαστό γεγονός της Μεταμόρφωσης του Χριστού λέγει, ότι στο Θαβώρ έγιναν επόπτες της μεγαλειότητας του Χριστού.  ‘’Επόπται γενηθέντες της εκείνου μεγαλειότητος’’ (Β΄ Πε. 1, 16), λέγει o Απόστολος Πέτρος.  Είναι βλασφημία να προβάλλεται ισχυρισμός ότι το Άκτιστο Φως της Μεταμόρφωσης του Χριστού είναι δήθεν κτιστό.  
 
«Διονυσίω μεν γαρ Αρεοπαγίτη τω εν Θαβωρίω φανέντι του Χριστού φωτί τα σώματα των αγίων επί του μέλλοντος αιώνος κοσμείσθαι τε και περιαστράπτεσθαι σαφώς είρηται» λέγει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Πως το Άκτιστον Φως του Φωτοδότου Χριστού, κτιστόν έχει κληθεί;  ‘’Συνήκας ότι το περιαστράψαν φως εν Θαβώρ τους αποστόλους, ουκ αισθητόν ην;’’ (Αγίου Γρηγορίου Παλαμά ‘’Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων’’ (Λόγος 3,1).
 
Γιατί δικαιώνεται ο κακόδοξος Ακίνδυνος; Αν ανατρέξει κανείς στην Ακολουθία του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, δεν θα βρει το όνομα Ακίνδυνος.  Δικαιώνεται ο εν λόγω Αρχιμανδρίτης, του οποίου την κακοδοξία ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς ορθοδόξως πολέμησε;  Και όμως γίνεται αναφορά στον κακόδοξο Ακίνδυνο.  Πολυκίνδυνος καλείται ο Ακίνδυνος στον Όρθρο της  Δευτέρας Κυριακής των Νηστειών, αποδίδοντας τοιουτοτρόπως την πραγματική εννοιολογική σημασία του προβλήματος που δημιουργούν οι κακοδοξίες του. Η Εκκλησία μας και δια της Υμνολογίας της δίνει την απάντηση στο ‘’πολυκίδυνον’’ του κακόδοξου Ακίδυνου.  ‘’Ηττάται τρανώς και κινδυνεύει, το άθροισμα του Πολυκινδύνου τη παλάμη σου και σοφοίς σου ρήμασιν ένδοξε Γρηγόριε’’, ψάλλουμε στον Όρθρο της  Δευτέρας Κυριακής των Νηστειών.
 
Η διδασκαλία της Εκκλησίας μας περί των Ακτίστων Θείων Ενεργειών πολεμείται και επικρατεί σιωπή;  Η ποιμαίνουσα Εκκλησία γιατί προτιμά τη σιωπή.  Θεραπεία πάντως δεν θα είναι μόνο η ανασκευή, αλλά και η απαίτηση να ακολουθήσει ο εν λόγω Αρχιμανδρίτης τη διδασκαλία της Εκκλησίας μας στο ζήτημα τούτο.  Τοιουτοτρόπως θα δώσει ένα τέλος η ποιμαίνουσα Εκκλησία στην πολυκίνδυνο αυτή κακοδοξία.