Σε επικίνδυνη ατραπό η Εκκλησία της Ελλάδος - Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

  Σε επικίνδυνη ατραπό η Εκκλησία της Ελλάδος

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

          Η με Συνοδική Εγκύκλιο κατάργηση του Αναστάσιμου Όρθρου από τον φετινό εορτασμό της Αναστάσεως του Ιησού Χριστού αποτελεί σοβαρότατο εκκλησιολογικό ατόπημα. Συνέβη το αδιανόητο για την Ορθόδοξη Εκκλησία, να υπάρξει προφανής περιφρόνηση της Παράδοσής Της. Πρόκειται για ένα από τα σοβαρότερα ολισθήματα στην 150ετή ιστορία της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ελλάδος, προκαλεί προηγούμενο ωμών και αυθαίρετων επεμβάσεων στη Λατρεία και Την οδηγεί σε επικίνδυνη ατραπό.

          Η εν ονόματι της πανδημίας  απόφαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου (ΔΙΣ) προκάλεσε σοβαρή αναστάτωση στο πλήρωμα της Εκκλησίας. Πρώτα χωρίς ουσιαστικό λόγο άλλαξε τις ώρες της παννυχίδας, της τελετής της Αναστάσεως και της Θείας Λειτουργίας από τις 11 μ.μ., 12 μεσονύκτιο και 1^η πρωινή στις 8 μ.μ., 9 μ.μ. και 9.15 μ.μ. αντίστοιχα!

Πέραν της αλλαγής της ώρας της Ανάστασης η αναταραχή προέκυψε και από τα εκκλησιολογικά και θεολογικά ερωτήματα αν επιτρέπεται εντός του ιδίου 24ώρου να τελεσθούν στην ίδια Αγία Τράπεζα δύο Λειτουργίες και αν οι πρώτες βραδινές ώρες ανήκουν στην  επόμενη ημέρα. Ένα θέμα λυμένο από αιώνες και διατηρούμενο μέχρι πέρυσι στην Εκκλησία της Ελλάδος και πάντοτε – και φέτος - στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, στο Άγιον Όρος και σε όλη την Ορθοδοξία το μετέτρεψαν σε πεδίο εκκλησιολογικής αντιδικίας Ιεράρχες που  υποστήριξαν την αδικαιολόγητη εντολή της ΔΙΣ. Χωρίς να υπολογίζουν το αίσθημα του πιστού λαού οι εθελοντές συνήγοροι εκτέθηκαν στο λαϊκό αίσθημα και προκάλεσαν σωστές θεολογικές και εκκλησιολογικές αντιδράσεις.

          Το σοβαρότατο όμως ολίσθημα ήταν η με ομόφωνη – έτσι την ήθελε ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος – απόφαση της ΔΙΣ κατάργηση του Αναστάσιμου  Όρθρου, που ακούγεται μια φορά τον χρόνο και τον περιμένουν με λαχτάρα οι Χριστιανοί. Ο π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος χαρακτηρίζει «αληθινόν αριστούργημα» τον Κανόνα του Όρθρου της ημέρας του Πάσχα, που είναι ποίημα του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού. Και εξηγεί ο π. Επιφάνιος ότι ο εκ των σημαντικοτέρων θεολόγων και μελωδών της Εκκλησίας μας θέλησε να λαμπρύνει την λαμπράν Ανάστασιν του Κυρίου με τον πρώτο ήχο της Βυζαντινής μουσικής, διότι αυτός είναι ο ήχος όπου έχει το μέλος «ορθόν τε σύντονον και γενναίον...»  και με τις λαμπρές ρήσεις «του λαμπροτάτου πανηγυριστού Γρηγορίου του Θεολόγου, ίνα εκ λαμπρού πανηγυριστού, υπό λαμπρού μελωδού, δια λαμπρού ήχου, με λαμπράς ρήσεις λαμπρώς το λαμπρόν της Λαμπράς ημέρας συγκροτήται μέλος...» (Αρχιμ. Επιφ. Θεοδωροπούλου «Η Μεγάλη Εβδομάς μετά ερμηνείας», Αποστ. Διακονία, ιδ΄ έκδοση, σελ. 53). Αυτόν τον Όρθρο τόλμησαν να καταργήσουν ο Αρχιεπίσκοπος και οι Συνοδικοί Μητροπολίτες!.

          Η αναταραχή από την κατάργηση του Αναστάσιμου Όρθρου ήταν φυσιολογική. Η πικρία ήταν προφανής σε κλήρο και λαό. Πολλοί Μητροπολίτες και πρεσβύτεροι έδειξαν ανυπακοή στην εντολή της ΔΙΣ, υπακούοντας στους Κανόνες και στην Ορθόδοξη εκκλησιολογία και Παράδοση και τέλεσαν κανονικά τον Όρθρο. Οι Συνοδικοί Μητροπολίτες εξετέθησαν ανεπανόρθωτα στον πιστό λαό. Ουδείς πάντως έως σήμερα παραιτήθηκε εκ λόγων ευθιξίας και επιγνώσεως του τι άτοπο έπραξε.

          Μεταξύ όσων επέδειξαν ανυπακοή στην εντολή της ΔΙΣ ήσαν και οι ΣΥΝΟΔΙΚΟΙ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΕΣ Κηφισίας Κύριλλος και Γλυφάδας Αντώνιος. Αυτοί αν και συμφώνησαν στην εντολή της ΔΙΣ – υπενθυμίζεται ότι η απόφαση ήταν ομόφωνη – τέλεσαν τον Αναστάσιμο Όρθρο. Ο Μητροπολίτης Κηφισίας όλον κανονικά, ο δε Μητροπολίτης Γλυφάδας με δική του Εγκύκλιο διευκρίνισε στους εφημερίους της Μητροπόλεως Γλυφάδας να τελεσθεί εν συντομία ο Όρθρος, με το ψάλσιμο των Καταβασιών και του Εξαποστειλαρίου και έδειξε ανοχή σε όσους κληρικούς τέλεσαν κανονικά όλο τον Όρθρο.

Από εκεί και πέρα ο στενός φίλος του Αρχιεπισκόπου, Μητροπολίτης Μαντινείας κ. Αλέξανδρος έδωσε εντολή  να γίνει η τελετή της Αναστάσεως το Σάββατο στις 9 μ.μ., αλλά  ο  Όρθρος  και η Θεία Λειτουργία το πρωί της Κυριακής του Πάσχα... Το ίδιο πρόγραμμα με τον Μητροπολίτη Μαντινείας ακολούθησε και ο Μητροπολίτης Ιερισσού. Ο Μητροπολίτης Κερκύρας τήρησε το τοπικό έθος και τέλεσε τον Όρθρο και την Θεία Λειτουργία λίαν πρωί της Κυριακής του Πάσχα. Τις πρώτες πρωινές ώρες τέλεσαν Όρθρο και Θεία Λειτουργία οι Μητροπολίτες Κυθήρων και Αιτωλοακαρνανίας. Στη Μητρόπολη Κορίνθου κληρικοί ξεκίνησαν την παννυχίδα στις 8 μ.μ., αλλά τέλεσαν στη συνέχεια κανονικά τον Όρθρο και τη Θεία Λειτουργία. Ακόμη και στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών πολλοί κληρικοί τέλεσαν κανονικά τον Όρθρο. Ορισμένοι που δεν τον τέλεσαν, ακολουθώντας την εντολή της ΔΙΣ, αισθάνθηκαν την ανάγκη να απολογηθούν στο Εκκλησίασμα, ανάγκη που δεν αισθάνθηκαν οι Συνοδικοί Μητροπολίτες Βεροίας, Άρτης, Γουμενίσσης, Ξάνθης, Ιλίου, Νέας Ιωνίας.

Σημειώνεται ότι ο λαός ξεπέρασε τον κλήρο και τίμησε την Ανάσταση στις 12 τα μεσάνυχτα. Όπως έγραψε καθημερινή εφημερίδα οι περισσότεροι πιστοί περίμεναν, κατά το πατροπαράδοτο έθιμο, να πάει η ώρα 12, οπότε ο αττικός ουρανός γέμισε με τα βεγγαλικά για την ...κανονική Ανάσταση.-