Τρίτη 5 Μαρτίου 2024

ΣΤΗΝ ΑΚΡΗ ΤΟΥ ΚΑΤΗΦΟΡΟΥ ΣΤΕΚΕΙ Ο ΘΕΟΣ - ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΗΝ  ΑΚΡΗ  ΤΟΥ  ΚΑΤΗΦΟΡΟΥ  ΣΤΕΚΕΙ  Ο  ΘΕΟΣ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ  ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

      Μην έχετε την παραμικρή αμφιβολία γι αυτό «όσοι-όντως και στην ουσία- πιστοί», και όχι μόνο. Δεν «πέθανε ο Θεός», ως λέει ο Νίτσε, αλλά ζει. «Ουκ έστιν ο Θεός, Θεός νεκρών, αλλά ζώντων»-Μτ.22,32. «Και κάνει το δικό του παιχνίδι»-π. Νικόλαος Λουδοβίκος-εντελώς άλλο, και αλλιώς-«Ουκ εισίν αι βουλαί μου ώσπερ αι βουλαί υμών, ουδέ αι οδοί υμών ώσπερ αι οδοί μου»-Ησ.55,8. Τα βλέπει και τα ακούει όλα, αλλά επιμένει να μένει για όλους. «Ο Θεός αγάπη εστί».

     Διακριτική αναφορά στην εμπεριστατωμένη ανάρτηση π. Βασιλείου Θερμού για τα ομοφυλοφιλικά, και την αναγνώριση του γάμου ομόφυλων ζευγαριών κλπ, με θετική ψήφο-175-αρκετά λειψή από τα δύο τρίτα, του όλου αριθμού των μελών της Βουλής !

******   ***   ******

      Αρχίζω απευθύνοντας αλλιώς και σε άλλη Διεύθυνση το σχετικό μου σχόλιο. Αναρωτιέμαι αλήθεια, με τον οφειλόμενο σεβασμό, πώς μπορεί η Εκκλησιαστική Ιεραρχία να είναι, σε μοναξιά στεγανή ! Να υπάρχει, δηλαδή, σειρά όλη κληρικών-Πρεσβύτερων…-επίλεκτων θεολογικά τε και ευρύτερα επιστημονικά-ιατρικά, ως επίσης και αντίστοιχων λαϊκών, με αγάπη στην Εκκλησία, και, για ένα τόσο σοβαρό θέμα να μην καλεί, μάλιστα εγκαίρως, κάποιους από αυτούς να συσκεφτούν, να ανταλλάξουν απόψεις, να συμβάλουν να συνταχτεί ένα ακόμα πιο πλήρες κείμενο με τις θέσεις της Εκκλησίας, και από τούτο αυταπόδεικτα πιο αντιπροσωπευτικό της παρέμβασης αυτής.

     Έπαψε να ισχύει και να τηρείται η βασική εκκλησιολογική αρχή; «Η επισκοπική εξουσία ασκείται πάντα μέσα στην Εκκλησία και με την Εκκλησία ! Ποτέ πάνω από την Εκκλησία ή πάνω στην Εκκλησία ! Διαφορετικά ο οργανισμός της αγάπης θα μεταβαλλόταν σε μια κοινωνία νομική και κληρικοκρατική ! Και θα διαιρούσε την Εκκλησία, σε Εκκλησία διδάσκουσα και Εκκλησία διδασκόμενη … Δεν υπάρχει παρά μία μόνον Εκκλησία διδασκόμενη από τον ίδιο το Χριστό. Καθώς όλοι-κληρικοί και λαϊκοί-είναι κατά πρώτο λόγο μέλη «του λαού του Θεού» !

       Από την άλλη, πάτερ, σε τρέχουσα γλώσσα θα το πω, «αυτό το κρέμασμα στα μανταλάκια» Μητροπολιτών και άλλων, ως ανίδεων ή σε λάθος θέση,  δεν μπορούσε ή και δεν έπρεπε να γίνει αλλιώς; Αυτή την ώρα δεν ήταν προτιμότερο να μείνετε, δεν ξέρω πόσο ακόμα, στην αρχική επιλογή σας, «ράον σιωπή».

     Πάμε τώρα στα πιο βαθιά, στα Βιβλικά ή Αγιογραφικά κείμενα και τα Πατερικά. Για τα οποία «ξεχωρίσα(τε) επίσης και την ευθύβολη οξυδέρκεια που χαρακτήριζε την κριτική του καθηγητή Χαρίδημου Τσούκα, ο οποίος μας υπενθύμισε την αναπόδραστη ανάγκη της ερμηνείας των Βιβλικών κειμένων»-Την έχω διαβάσει ως και τη δική σας και στην Καθημερινή- Χωρίς βέβαια να πει από ποιον, πώς, και κυρίως πόσο έγκυρη κι αποδεκτή μπορεί να είναι η ερμηνεία αυτή.

      Και με την ευκαιρία παραθέτω από Π. Διαθήκη δύο ενδεικτικά, Γένεση, 1ο-2ο Κεφάλαιο, Δημιουργία του ανθρώπου από το Θεό. «Άρσεν και θήλυ εποίησεν αυτούς. Και ευλόγησεν αυτούς ο Θεός λέγων, αυξάνεσθε και πληθύνεστε». Γράφει. «Διότι όταν ο Θεός «μιλάει» στο Βιβλίο της Γένεσης, αυτά τα λόγια ανήκουν στον συγγραφέα της Πεντατεύχου -το Μωυσή- και όχι στον άφατο, αόρατο, και υπερβατικό Θεό»-π. Ιωάννης Χρυσαυγής. Όπερ σημαίνει-κατά κει λογικά πάει το πράγμα-μπορεί αυτό να είναι άποψη του Μωυσή, αλλά όχι του «άφατου, αόρατου, και υπερβατικού Θεού» ! Και ακόμα μία. «Το κείμενο της Γενέσεως αναφέρει επίσης ότι ο Θεός δημιούργησε την «ημέρα» και τη «νύχτα». Αυτό άραγε σημαίνει ότι δε δημιούργησε το σούρουπο, την αυγή, και το λυκόφως, παρόλο που αυτά δεν αναφέρονται στο κείμενο; … Ίσως όταν ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο ως αρσενικό και θηλυκό, να δημιούργησε και όλα τα ενδιάμεσα»-Dina M. Zingaro. Ευδιάκριτα τα υπονοούμενα.

     Και από την Κ. Διαθήκη, έρχομαι στο γνωστό και κλασσικό, Απ. Παύλος προς Ρωμαίους Επιστολή 1,25 και εξής. «Διά τούτο παρέδωκεν αυτούς ο Θεός εις πάθη ατιμίας. Αι τε γαρ θήλειαι αυτών μετήλλαξαν την φυσικήν χρήσιν εις την παρά φύσιν. Ομοίως δε και οι άρσενες, αφέντες την φυσικήν χρήσιν της θηλείας εξεκαύθησαν εν τη ορέξει αυτών εις αλλήλους, άρσενες εν άρσεσιν την ασχημοσύνην κατεργαζόμενοι, και την αντιμισθίαν ην έδει της πλάνης αυτών εν εαυτοίς απολαμβάνοντες. Και καθώς ουκ εδοκίμασαν τον Θεόν έχειν εν επιγνώσει, παρέδωκεν αυτούς ο Θεός εις αδόκιμον νουν, ποιείν τα μη καθήκοντα». Και σε νεοελληνική μεταγραφή. «Γι αυτό το λόγο, λοιπόν, τους παρέδωσε ο Θεός σε επαίσχυντα πάθη. Οι γυναίκες αντικατέστησαν τις φυσικές σχέσεις με αφύσικες. Το ίδιο και οι άντρες, άφησαν τη φυσική σχέση με τη γυναίκα, και φλογίστηκαν με σφοδρό πάθος ο ένας για τον άλλο, διαπράττοντας ασχήμιες αρσενικοί με αρσενικούς, και πληρώνοντας έτσι με το ίδιο τους το σώμα το τίμημα που ταίριαζε στην πλάνη τους. Και αφού θεώρησαν περιττό να γνωρίσουν το Θεό ενσυνείδητα, τους παρέδωσε ο Θεός στη μωρία τους, κι έτσι κάνουν ανάρμοστα πράγματα».

     Και στην εξήγηση που δίνει ο ίδιος ο Απόστολος στο, «διά τούτο παρέδωκεν αυτούς ο Θεός» στα ανωτέρω φοβερά. Ότι δηλαδή οι εθνικοί-ειδωλολάτρες-δεν είδαν, δεν αναγνώρισαν στη Δημιουργία Του το Θεό, και δεν τον λάτρεψαν. Και όχι μόνο, αλλά και έβαλαν στη θέση του και λάτρεψαν τα κτίσματα, το ψέμα αντί της αλήθειας ! Και σύμφωνοι, πάτερ, αν βάλει αυτά κανείς μπρος σ’ ένα σημερινό ομοφυλόφιλο, μπορεί να μη βρει άκρη-«αναμφίβολα θα δυσκολευτεί να αναγνωρίσει τον εαυτό του σε αυτό». Το ερώτημα είναι, θεολογικά και ευρύτερα τι γίνεται εδώ, στέκει ή φεύγει αυτό; Και τι έρχεται στη θέση του, και ποιος και πώς το ορίζει αυτό;

      Και από τα Πατερικά πάμε σε Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο, που τέσσερις αιώνες μετά επεξεργάζεται την ανωτέρω περικοπή ερμηνευτικά, και ίσως αρκετά πιο αυστηρά. Ενδεικτικά. «Πάντα μεν ουν άτιμα τα πάθη, μάλιστα δε η κατά αρρένων μανία». Γιατί. «Και γαρ πάσχει εν τοις αμαρτήμασιν η ψυχή μάλλον και καταισχύνεται, ή το σώμα εν τοις νοσήμασιν». «Προς την αλλόκοτον ταύτην λύσσαν εξώκειλαν». «Τι γαρ ανδρός πορνευομένου μυσαρώτερον; Τι δε εναγέστερον;». «Ω της μανίας ! Ω της παραπληξίας ! Πόθεν εισεκώμασεν η επιθυμία αύτη;». «Ω και αλόγων υμείς ανοητότεροι, και κυνών αναιδέστεροι». «Ει δε ουκ αισθάνονται, αλλ’ ήδονται, μη θαυμάσης. Και γαρ και οι μαινόμενοι και οι φρενίτιδι κατεχόμενοι νόσω, πολλά εαυτούς αδικούντες και ελεεινά πράσσοντες, εφ’ οις αυτούς  έτεροι δακρύουσι, γελώσι και εντρυφώσι τοις γενομένοις αυτοί». Ερώτημα το ίδιο και το αυτό, τι γίνεται θεολογικά και ευρύτερα εδώ, στέκει ή φεύγει αυτό; Και τι έρχεται στη θέση του, και ποιος και πώς το ορίζει αυτό;

******   ***   ******

      Καίρια ερωτήματα, δύσκολα, βασανιστικά, και ίσως αναπάντητα, έτσι που είναι κομματιασμένος ο Χριστιανικός κόσμος ! Και το χειρότερο, οι χριστιανοί σε όλα τα κομμάτια του, μόνο ο Θεός ξέρει αν και πόσο είναι χριστιανοί. Όπως πιο ειδικά μόνο ο Θεός ξέρει τι είναι και τι μέλλεται για κάθε ομοφυλόφιλο ή ομοφυλόφιλη. Και το φως στο τούνελ για τις νέες ερμηνείες και για όλα, συμπαρομαρτούντος και του έγκυρου επιστημονικού φωτός, μόνο από την Αγάπη του μπορεί να προέλθει και να βγει. Διό και ισχύει και μένει διαπαντός και παντού. «Τα αδύνατα παρ’ ανθρώποις δυνατά παρά τω Θεώ εστί»-Λκ.18,27. 

    Για την ώρα εκείνο που ενδιαφέρει άμεσα και κλείνω μ’ αυτό, είναι η από το Φανάρι ερχόμενη πατρική σύσταση για ψύχραιμη, ήρεμη και σταθερή προσγείωση στο παρόν. «Η εμπειρία της ατομικής και εθνικής μας ταυτότητας πρέπει να βιώνεται εντός ενός πλουραλιστικού και πολυπολιτισμικού πλαισίου»-Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Χριστιανός ορθόδοξος ουσίας, βέβαια, ναι ! Και Έλληνας ουσίας επίσης ναι, σε ισορροπία μέσα στο ορθάνοιχτο σήμερα απέραντο του κόσμου «μικρό χωριό». Και σε αμφότερα. «Αδελφοί, στήκετε και κρατείτε τας παραδόσεις ας εδιδάχθητε»-2Θεσ.2,15. Ναι, συνετά, βέβαια, και σοφά. Δεν είναι και τόσο εύκολο.

Αθανάσιος Κοτταδάκης

2 σχόλια:

Ορφέας είπε...

Όμορφος νηφάλιος και δίκαιος αντίλογος με εύλογο περιεχόμενο.

(Αλήθεια, σε ένα εμπεριστατωμένο κείμενο όπως αυτό του του π. Βασιλείου όπου σχολιάζεται ο δημόσιος λόγος των εκκλησιαστικών, πώς πέρασε "στα ψιλά" το κείμενο που αναφέρει ο κος Κοτταδήκης του ιερέα στην "Κ" με υπαινιγμούς "προσωπικών απόψεων ...του Μωυσή";)

Ανώνυμος είπε...

«ὁ ζῆλος τοῦ οἴκου σου καταφάγεταί με» (Ἰω. β΄17).

Ἀξιότιμε κ. καθηγητά,
ἄραγε κατά πόσο εἷναι θεμιτό θεολογικά νά ἀνοίγουμε τέτοια θέματα καί νά τίθεται ὄχι «ανάγκη της ερμηνείας των Βιβλικών κειμένων», ἀλλά ἀνάγκη ἐπανερμηνείας αὐτῶν;
Δέν μᾶς ἰκανοποιεῖ ἡ θεοπνευστία τῶν συγγραφέων τῶν Βιβλικῶν κειμένων, οὔτε μᾶς καλύπτει ἡ Πατερική Γραμματεία ὡς πρός τήν ἐρμηνεία τους;
Μιά τέτοια προσπάθεια ἐπανερμηνείας τῶν Βιβλικῶν κειμένων δέν ἔρχεται σέ πλήρη ἀντίθεση μέ τήν ὑπόσχεση τοῦ Χριστοῦ ὅτι θά στείλει τόν Παράκλητο: «ὅταν δὲ ἔλθῃ ἐκεῖνος, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁδηγήσει ὑμᾶς εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν» (Ἰω.ιστ΄13);
Καί πῶς θά σταθοῦμε ἀπέναντι στό «ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων καὶ διδάξῃ οὕτω τοὺς ἀνθρώπους, ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. ε΄ 19);
Πῶς θά παραβλέψουμε τό θεόπνευστο «πειθαρχεῖν δεῖ Θεῷ μᾶλλον ἢ ἀνθρώποις» (Πραξ. ε΄29) καί θά ἐγκολποθοῦμε τόν λόγο τῆς ἐπιστήμης πού εἶναι ἀντίθετος μέ τό λόγο τοῦ Θεοῦ;
Δέν θά ἔπρεπε εὐθύς ἐξαρχῆς νά ἀπορρίπτονται καί νά καταδικάζονται τέτοιες σκέψεις ὡς ἐρχόμενες σέ πλήρη ἀντίθεση μέ τή διδασκαλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς: «Ἄρα οὖν, ἀδελφοί, στήκετε, καὶ κρατεῖτε τὰς παραδόσεις ἃς ἐδιδάχθητε εἴτε διὰ λόγου εἴτε δι᾿ ἐπιστολῆς ἡμῶν.» (Β΄ Θεσ. β΄15);
Ἡ διττή ὑπενθύμιση τοῦ Ἁποστόλου οὐδόλως μᾶς προβληματίζει: «ἀλλὰ καὶ ἐὰν ἡμεῖς ἢ ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ εὐαγγελίζηται ὑμῖν παρ᾿ ὃ εὐηγγελισάμεθα ὑμῖν, ἀνάθεμα ἔστω.ὡς προειρήκαμεν, καὶ ἄρτι πάλιν λέγω· εἴ τις ὑμᾶς εὐαγγελίζεται παρ᾿ ὃ παρελάβετε, ἀνάθεμα ἔστω.» (Γαλ. α΄8-9);
Ἀξιότιμε κ. καθηγητά,
ἄν ἐσεῖς περιμένετε ἀπό τούς ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας ἕνα «πιο πλήρες κείμενο με τις θέσεις της» γιά τό ἐπίμαχο θέμα, ἐμεῖς οἱ λαϊκοί περιμένουμε ἀπό σᾶς τούς θεολόγους νά πάρετε τό φραγγέλιο, ἤγουν τή θεολογική πένα σας καί νά γράψετε πύρινους λόγους πρός ἀποτροπή κάθε προσπάθειας ἐπανερμηνείας τῶν Βιβλικῶν κειμένων καί νά δώσετε αὐστηρά τό μήνυμα πρός ἅπαντας γιά ὅσα καινοφανῆ τίθενται:«ἄρατε ταῦτα ἐντεῦθεν» (Ἰω. β΄16).
Μέ ἐκτίμηση,
Θεόδωρος Σ.