Ενρίκο Μπερλινγκουέρ (Enrico Berlinguer)

Ο αείμνηστος παππούς μου Νικόλαος που γεννήθηκε στην Πάτρα, από την ανθούσα τότε Ιταλική Παροικία της Πάτρας, και μετά κατοικούσε μόνιμα στην Φλωρεντία, ήταν οπαδός του Ενρίκο Μπερλινγκουέρ ως μέλος του Partito Comunista Italiano / Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα. (ΙΚΚ),  και πάντα μου μιλούσε με ενθουσιασμό για αυτόν. Τον Μπερλινγκουέρ συνάντησα μια Κυριακή ως νεαρός με τον θείο μου Δημήτρη (Χριστιανοδημοκράτη) κατά τον εκκλησιασμό σε ένα από τα παρεκκλήσια της Βασιλικής του Ευαγγελισμού (Basilica della Santissima Annunziata) πίσω από το Ντουόμο της Φλωρεντίας.  Η μνήμη μου τον φέρνει ως ευγενικό και προσεγγίσιμο άνθρωπο. Στις 7 Ιουνίου 1984, ενώ εκφωνούσε λόγο σε προεκλογική συγκέντρωση του κόμματός του στην Πάντοβα, ενόψει των Ευρωεκλογών, κατέρρευσε και διακομίστηκε σε νοσοκομείο της πόλης, έχοντας υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο. Τέσσερις ημέρες αργότερα, σαν χθες στις 11 Ιουνίου 1984, άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 62 ετών.   Αιωνία του η μνήμη.

Α.Κ.Κ.

 
Ο Ενρίκο Μπερλινγκουέρ (Enrico Berlinguer) ήταν ο τελευταίος σπουδαίος κομμουνιστής ηγέτης της Δυτικής Ευρώπης. Διετέλεσε γενικός γραμματέας  του Partito Comunista Italiano / Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα. (ΙΚΚ) από τον Μάρτιο του 1972 έως τον αδόκητο θάνατό του τον Ιούνιο του 1984. Υπήρξε ο πρωτεργάτης του ιδεολογικού ρεύματος που ονομάστηκε «Ευρωκομμουνισμός» και στόχευε σ’ ένα «σοσιαλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο» (σε αντίθεση με τον σταλινισμό) και στη μετάβαση στον σοσιαλισμό με δημοκρατικά μέσα και όχι με τη βίαιη κατάληψη της εξουσίας.  
 
Ως γενικός γραμματέας του μεγαλύτερου κομμουνιστικού κόμματος στη Δυτική Ευρώπη, ο Μπερλινγκουέρ διακήρυσσε συχνά ότι ήταν έτοιμος να συμμετάσχει ενεργά σε μία κυβέρνηση, με βάση εκείνο που ονόμαζε «ιστορικό συμβιβασμό» ανάμεσα στους κεντροδεξιούς Χριστιανοδημοκράτες και τους Κομμουνιστές. Μολονότι η πρότασή του για μία τέτοια κυβέρνηση συνασπισμού δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ με ολοκληρωμένη μορφή, είναι γεγονός ότι ο Μπερλινγκουέρ άσκησε σημαντική επιρροή ως μια εξαιρετικά δημοφιλής εθνική προσωπικότητα και ως ηγέτης ενός κόμματος που είχε υπό τον έλεγχό του πολλούς δήμους και συνδικάτα σε όλη την Ιταλία.

Ο Μπερλινγκουέρ πρέσβευε ένα διαφορετικό δρόμο προς τον σοσιαλισμό, τον «τρίτο δρόμο», όπως τον αποκαλούσε, διαφορετικό από τον σοβιετικό και τη σοσιαλδημοκρατία της Δύσης. Υπό την ηγεσία του το ΙΚΚ έφθασε στα υψηλότερα εκλογικά ποσοστά της ιστορίας του, τόσο στις τοπικές εκλογές όσο και στις εθνικές (34,4% το 1976, έναντι 38,7% των Χριστιανοδημοκρατών). Στάθηκε αποφασιστικά απέναντι στην τρομοκρατία των «Ερυθρών Ταξιαρχών», που συντάραξε την Ιταλία τη δεκαετία του ‘70 και χρησιμοποίησε την επιρροή στα ιταλικά συνδικάτα για να επιβάλει τη «δίκαιη λιτότητα», όπως την αποκαλούσε, εξαιτίας των μεγάλων οικονομικών προβλημάτων που αντιμετώπιζε η ιταλική οικονομία από τη διπλή πετρελαϊκή κρίση.
 
Η κηδεία του ήταν παλλαϊκή και την παρακολούθησαν πάνω ένα εκατομμύριο κόσμου, ανάμεσά τους ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ (τότε ηγετικό στέλεχος του ΚΚΣΕ) και ο πρωθυπουργός της Κίνας Ζάο Ζιγιάνγκ. Στις ευρωεκλογές της 17ης Ιουνίου 1984, το ΙΚΚ αναδείχτηκε για πρώτη φορά στην ιστορία του πρώτο κόμμα σε πανιταλικές εκλογές (33,3% έναντι 33,0% των Χριστιανοδημοκρατών), αλλά επτά χρόνια αργότερα διαλύθηκε μετά την κατάρρευση των καθεστώτων του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού» και μαζί του ενταφιάστηκε το όραμα του Ενρίκο Μπερλινγκουέρ.

Πλήθος συμμετέχει στην κηδεία του Ενρίκο Μπερλινγκουέρ 

(Photo by Archivio Apg/Mondadori Portfolio via Getty Images)