ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Γράφει ο Βασ. Βακάλης
Η αναζήτηση της αλήθειας για ιστορικά θέματα δεν κουράζει. Κουράζει μόνο η μονολιθική αντιμετώπισή τους. Από το 1945 άρχισε η αμφισβήτηση της ιστορικότητας του 'Κρυφού Σχολειού', η οποία εντάθηκε μετά το 1974. Ως τις μέρες έχουν γραφτεί και έχουν ακουστεί πολλά για το 'Κρυφό Σχολειό'. Μύθο, ιδεολόγημα, ψέμα, θρύλο το χαρακτηρίζουν μερικοί αρνητές του και, βασισμένοι στην 'απουσία' γραπτών μαρτυριών για την ύπαρξή του, συνιστούν να μην ασχολούμαστε καν με κάτι ... ανύπαρκτο. Κάποιοι άλλοι ψέγουν όσους αμφισβητούν τη λιθώδη - και αντιεπιστημονική - βεβαιότητα περί της ανυπαρξίας του 'Κρυφού Σχολειού' υποστηρίζοντας ότι στην οθωμανική αυτοκρατορία τα εκπαιδευτικά πράγματα ήταν περίπου ιδανικά για τον ραγιά ξεπλένοντας έτσι την απεχθή τουρκική τυραννία και ότι αν υπήρχε 'Κρυφό Σχολειό' αυτό ήταν συγκυριακό και περιορισμένο φαινόμενο. ΄Αλλοι πιο 'έξυπνοι' ανακάλυψαν το ... λαϊκό πραγματικά 'Κρυφό Σχολειό' που οδήγησε στην επανάσταση του 1821 και το οποίο δεν ήταν άλλο από το κάθε ελληνικό σπίτι, όπου δίδασκε ο πατέρας, η μάννα, ο παππούς, η γιαγιά, ίσως και κανένας ιερωμένος ... Κοινό γνώρισμα της μεγάλης πλειονότητας των αρνητών της ιστορικότητας του 'Κρυφού Σχολειού' είναι ο πόθος και το πάθος να αμφισβητηθεί η συμβολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη διατήρηση του εθνισμού και της γλώσσας των υπόδουλων Ελλήνων κατά την τετρακοσιόχρονη δουλεία.
"Ο θρύλος του Κρυφού Σχολειού δε
δημιουργήθηκε από την Εκκλησία - γράφει η Καθηγήτρια Ε. Λούβη - αλλά από την ανάγκη του ΄Εθνους ... Ο θρύλος δεν
εξαγγέλλεται, ούτε επιβάλλεται, ούτε διαχέεται από στόμα σε στόμα.Ο θρύλος του
Κρυφού Σχολειού είχε τη δύναμη να ενταχθεί στην εθνική παράδοση του νέου
Ελληνικού κράτους".
Και ο Καθηγητής Χ. Πατρινέλης επισημαίνει ότι τα περί Κρυφού Σχολειού "ήταν σκόπιμο επινόημα λογίων των
χρόνων της επανάστασης" και όχι της Εκκλησίας βεβαίως.
Βρίσκω πολύ ενδιαφέροντα δυο κείμενα η
αξιολόγηση του περιεχομένου των οποίων επαφίεται στους αναγνώστες. Το πρώτο το
έγραψε η στρατευμένη στις αρχές του κομμουνισμού Λογοτέχνης Γαλάτεια Καζαντζάκη
το 1913:
"Οι αναγνώστες του περιοδικού της Διάπλασης
των Παίδων δεν ξέρουν για το Κρυφό Σχολειό ... με τι τρόπο έζησαν οι ΄Ελληνες
της Τουρκοκρατίας και πώς κράτησαν πάντα στη συνείδησή τους ψηλά του Ελληνισμού
τις ελπίδες και τα όνειρα. Θα δούμε το Ελληνόπουλο πώς κινήθηκε μέσα από την
Ιστορία. Τι ηρωισμούς έκανε και πώς από μικρό μάθαινε ν' αγαπά και να είναι
περήφανο για την Ελλάδα. Το Κρυφό Σχολειό, το μικρό αυτό φως που έλαμπε στα
σκότη της σκλαβιάς για να γίνει κατόπιν ο ήλιος της Ελληνικής αναγέννησης ...
Θα πει παλαίστρα, που υψώνεται η συνείδηση και γίνονται οι ψυχικές δυνάμεις
ατσαλένιες και βγαίνει με τον καιρό ο ΄Ελληνας του '21. Θα μάθουν τα παιδιά πως
σκλάβος δεν είναι ποτέ εκείνος που ενώ σκύβει κάτω από το βαρύ πόδι του
τυράννου, όμως η ψυχή του απομένει ελεύθερη και ζητά το λυτρωμό της".
Το δεύτερο κείμενο το συνέταξε ο Καθηγητής
Κλασσικής Φιλολογίας του πανεπιστημίου Ιωαννίνων Φ. Κακριδής θέλοντας να κάνει - όπως λεει ο ίδιος - μια
απο-απομυθοποίηση της απομυθοποίησης του Κρυφού Σχολειού:
"Τις τελευταίες δεκαετίες πριν από
την Επανάσταση οι δάσκαλοι ήθελαν και έπρεπε να διδάξουν στα Ελληνόπουλο πολλά
- μαθήματα Ιστορίας, Ελληνικού πατριωτισμού και μαχόμενης Ορθοδοξίας - που ήταν
αδύνατον να ακουστούν φανερά γιατί οι Τούρκοι δε θα τα ανέχονταν. Υπάρχουν
άλλωστε αρκετές μαρτυρίες και ενδείξεις, που η μια με την άλλη οδηγούν στο
συμπέρασμα ότι θα ήταν λάθος να διαγράψουμε μια και καλή το Κρυφό Σχολειό από
την εθνική μας μνήμη ... Κρίνουμε ότι λάθεψαν όσοι υποστηρίζουν με επιστημονική
βεβαιότητα ότι το Κρυφό Σχολειό δεν υπήρξε".-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου