Τετάρτη 30 Ιουλίου 2025

«Η Εκκλησία οφείλει να πορεύεται»


   Όσο περνούν τα χρόνια θυμάμαι τα παλιά, δείγμα ότι γερνάω. Στη μνήμη μου έρχονται τα όσα έζησα στα χρόνια που πέρασαν, και δεν πήγαν όλα χαμένα. Επί ώρες τώρα καθηλωμένος σε μια θέση αεροπλάνου. Άκουσα την εισήγηση και τη συζήτηση του π.  Θεοδοσίου Μαρτζούχου στην ανάρτηση, και έφερα στη μνήμη μου παλιά γεγονότα κατασκηνωτικής ζωής.

Επί σειρά ετών ήμουν αρχηγός, σε διάφορες κατασκηνώσεις παιδιών δημοτικού και γυμνασίου, σε Πάτρα και Αίγιο, κατά την διάρκεια της άδειάς μου από την εργασία μου.

Στην Πάτρα, ο Πνευματικός υπεύθυνος της κατασκήνωσης, κληρικός με φλογερό ιεραποστολικό ζήλο, που την καρδιά του πυρπολούσε ο Χριστός, θέλησε να κάνει Θείες Λειτουργίες από το κείμενο και την απόδοση στην νεοελληνική που τότε είχε κυκλοφορήσει, για να την κατανοήσουν περισσότερο τα παιδιά στην γλώσσα που μιλούσαν, ως πείραμα πρωτοποριακό και καινοτόμο προ 27 ετών.  

Την Τετάρτη το βράδυ, αφού είχε προηγηθεί η ιερά Εξομολόγηση, και τα παιδιά είχαν κατάλληλα προετοιμαστεί για την Θεία Κοινωνία, γίνονταν γενική συνάντηση όλων των παιδιών της κατασκήνωσης και των Ομαδαρχών. Και ο σεβάσμιος ιερέας, μιλούσε με πύρωμα ψυχής για την Θεία Λειτουργά, και εξηγούσε την κάθε στιγμή της Θείας Λειτουργίας, και μετά προσπαθούσε να απαντήσει σε τυχόν ερωτήσεις.

Την επομένη ημέρα Πέμπτη, αφού είχε προηγηθεί και η νηστεία της Τετάρτης, τα παιδιά ερχόντουσαν στον Ναό την ώρα της Δοξολογίας για να μην κουραστούν, δεν παρακολουθούσαν τον Όρθρο εκτός ελαχίστων που το επιθυμούσαν. Στην καρέκλα που θα καθόντουσαν υπήρχε από ένα βιβλιαράκι με την Θεία Λειτουργία σε κείμενο και ερμηνεία που τότε είχε κυκλοφορήσει στην Νεοελληνική.

Ο Ιερέας τελούσε την Θεία Λειτουργία, λέγοντας τα περισσότερα των αιτήσεων από την μετάφραση, και κάποιες από τις ευχές το ίδιο. Τα παιδιά παρακολουθούσαν με προσοχή από το βιβλίο, ζούσαν, ένιωθαν, κατανοούσαν. Το Ιερό Ευαγγέλιο το έλεγε ο Ιερέας στο πρωτότυπο κείμενο και αμέσως το διάβαζε από την μετάφραση, ο ψάλτης εκφωνούσε σε πρωτότυπο το Αποστολικό ανάγνωσμα και εγώ από την μετάφραση

Ανεπανάληπτη πρωτοποριακή εμπειρία.

Σε κάποια Λειτουργία, έτυχε να παραβρεθεί κάποιος συνεργάτης, ο οποίος δεν διαμαρτυρήθηκε, ούτε είπε τίποτα στον Ιερέα που ήταν και ο Πνευματικός του. Αλλά θεώρησε σκόπιμο να καταφύγει και να καταγγείλει την πρωτοποριακή αυτή Θεία Λειτουργία στον Μητροπολίτη Πατρών Νικόδημο (Βαλληνδρά). Ο σοφός και παραδοσιακός Μητροπολίτης τον άκουσε, και του απάντησε «Ο π. ….  γνωρίζει περισσότερα, και καλά κάνει. Μην υπάρχει καμιά ανησυχία, αυτός ξέρει, να του έχετε εμπιστοσύνη». Όταν επισκέφθηκε ο Νικόδημος την κατασκήνωση το εμπιστεύθηκε στον ιερέα, του ανέφερε το γεγονός της διαμαρτυρίας, δεν τον επέπληξε και του είπε  «συνεχίστε επευλογώ».

Κλείνω λέγοντας, ότι ενθουσιάστηκα με την υπέροχη η εισήγηση του π. Θεοδόσιου Μαρτζούχου και τον κατατοπιστικό διάλογο, όπως και τις κατά καιρούς θέσεις του, ακολουθώντας τις υποδείξεις του Μητροπολίτη Νικοπόλεως Μελετίου, τον οποίο πολλές φορές είχε προσκαλέσει ως ομιλητή ο Πατρών Νικόδημος στην Πάτρα.

Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, προσπάθησε κάτι να κάνει επί του ζητήματος αυτού, με παράλληλη ανάγνωση ως αρχή της Ευαγγελικής και Αποστολικής περικοπής σε μετάφραση από βιβλίο -αν δεν κάνω λάθος ΕΚΛΟΓΑΔΙΟΝ- που εκτύπωσε η Αποστολική Διακονία. Αλλά δυνάμεις διάφορες τον πολέμησαν, και δεν τόλμησε να συνδέσει το όνομά του, με αυτή την αναγκαία κατά την άποψή μου καινοτομία.

Το μέλλον θα δείξει, γιατί όπως έλεγε ο π. Ηλίας Μαστρογιαννόπουλος «η Εκκλησία οφείλει να πορεύεται», και αυτό θα γίνει.

Α.Κ.Κ. 

12 σχόλια:

jean alatzo είπε...

Μήπως είναι ¨αμαρτία " η μετάφραση της Θ.Λ κλπ ακολουθιών στα Σλαβονικά, Σουαχίλι, Κορεάτικα , Τουρκικά, Κογκολέζικα κλπ, Μήπως η Sacro Sancti Ελληνιστική ή Βυζαντινή Ελληνική έπρεπε να είναι υποχρεωτική και στους Εσκιμώους ;

Ανώνυμος είπε...

Στην διάρκεια της νυκτερινής εφημερίας μου άνοιξα το ιστολόγιο για να ξεκουραστώ λίγο
Είδα τις ωραίες αναμνήσεις σας οι οποίες είναι και δικές μου αναμνήσεις θα ήθελα όμως να τονίσω ότι τότε η βάση της κατασκήνωσης ήταν η πνευματικότητα σήμερα είναι περισσότερο τα παιχνίδια
Ευτυχώς που στην εποχή μας πήραμε γερά θεμέλια
Σας ευχαριστούμε κ. Αρχηγέ και μετέπειτα Επόπτη
Περισσότερο όμως ευχαριστώ τον σεβαστό μας Πατέρα που στάθηκε στα δύσκολα εκείνα χρόνια τα φοιτητικά μας κοντά του και μας στήριξε μας γέμισε την ψυχή με Χριστό και Ελλάδα

Ανώνυμος είπε...

Τα παιδιά μου δεν καταλαβαίνουν γρι από το τι λένε στην ακολουθία της Θ.Λ. τόσο οι ιερείς περισσότερο οι ψάλτες. Για αυτά είναι κινέζικα τα «Οι τα χερουβείμ μυστικώς εικονίζοντες . .» μερικές φορές λένε άντε τελειώνει. Η καλύτερη στιγμή το «Πάτερ ημών» γιατί το έχουν συνδυάσει με το τελείωμα… αν δεν έχει κήρυγμα. Πολλές φορές υπάρχει και το καλό κήρυγμα με λίγα λόγια πρακτικά, ουσιώδη, κατηχήσεως. Μου λένε βρε πατέρα γιατί δεν την μικραίνουν την Θ.Λ. μας κουράζει. Τι να τους απαντήσω ότι σήμερα δεν υπάρχει Χρυσόστομος για να κόψει την Λειτουργία στην μέση όπως έκανε σε αυτή του Βασιλείου. Όσο τα παίρνω μαζί μου θα πηγαίνουν όταν ξεπετάξουν θα έρχονται Πάσχα Χριστούγεννα για ένα κερί όπως τα παντρεμένα ανίψια μου και αυτά όταν ξυπνήσουν γιατί λένε ότι η ώρα είναι βάρβαρη που κτυπά η καμπάνα. Κάτι πρέπει να γίνει το λέω στους εφημέριους και μου απαντούνε ως υπάλληλοι οι εντολές άνωθεν. Δίκιο έχουν και αυτοί αλλά ο Ναός αδειάζει από νεότητα και εσχάτως και από τα γηρατειά.

Γιάννης Ιωαννίδης είπε...

Και εγώ είχα παρακολουθήσει μία θεία λειτουργία, αρχιερατική, στις αρχές της δεκαετίας του 2000, που τέλεσε ο τότε μητροπολίτης Κιλκίς, στην πόλη του Κιλκίς, με τις περισσότερες ευχές, "μυστικές" και εις επήκοον, να τις αναγινώσκει με σαφήνεια στην νέα ελληνική, με δική του μάλλον αυθόρμητη μετάφραση, να καλεί δε τον παρόντα καθηγητή, Στέργιο Σάκκο, να κάνει άμεση μετάφραση του αποστολικού αναγνώσματος, αμέσως μετά την ανάγνωσή του. Δεν μπορώ να πω ότι με ενθουσίασε, η δε σχετική απόπειρα του τότε μητροπολίτη, που την είχε υιοθετήσει και την εφήρμοζε γενικότερα, είχε προκαλέσει όχι τόσο θετικά αποτελέσματα και είχε καταλήξει σε αποδοκιμασία της από την Ιερά Σύνοδο. Το καλύτερο το είχα διαβάσει σε ένα ιεραποστολικό περιοδικό, που εκδιδόταν στην Θεσσαλονίκη, την επιμέλεια πολλών κειμένων του οποίου είχε ο αείμνηστος πρωτοπρεσβύτερος Κωνσταντίνος Παπαγιάννης, πολυγραφότατος, μουσικότατος και σοφότατος. Όταν βρεθούν οι νέοι εβδομήκοντα και βεβαιωθούμε ότι η μετάφραση που θα εκπονήσουν θα είναι εν Πνεύματι Αγίω, τότε τα πάντα να μεταφρασθούν στην καθομιλουμένη. Επισημαίνω εξάλλου ότι η θεία λειτουργία είναι η βατότερη και απλούστερη από πλευράς κατανοήσεως από τις εκκλησιαστικές ακολουθίες, σε σχέση δηλαδή με όρθρο και εσπερινό. Φυσικά, εν προκειμένω, ο ιερέας, στον οποίο αναφέρεται το κείμενο, έπραξε άριστα, απευθυνόμενος σε ειδικό κοινό και με ειδικό παιδαγωγικό σκοπό.

Ανώνυμος είπε...

πολύ γέλασα!

Αναστάσιος είπε...

Προς: 31 Ιουλίου 2025 στις 12:12 μ.μ.

Οι «γελοίοι» με όλα γελάνε.
Θα λάβω μισθό από τον δωρεοδότη Κύριο που έκανα έναν «γελοίο» να γελάσει περισσότερο.
Σου εύχομαι όλα καλά, πάντα καλά, και να γελάς μέχρι γελοιότητας που είναι το χαρακτηριστικό σου, όπως και όλων των αρουραίων του διαδικτύου.
Κρίμα που δεν μπορώ και εγώ να γελάσω με εσένα. Κρατώ την αξιοπρέπειά μου.

Ανώνυμος είπε...

Σε πάω Αναστάσιε όταν γκαζόνης
Χρειάζεται μερικές φορές να τα ακούσουν κάποιοι

Ανώνυμος είπε...

Ο μητροπολίτης Πατρών Νικόδημος ήταν μπροστά από πολλούς άλλους οι οποίοι συνεχίζουν να είναι πίσω με τις απόψεις τις οποίες έχουν ηταν παλικάρι και τόλμησε να καλύψει τον ιερέα του και να δεί τα αποτελέσματα του εγχειρήματος αυτού
Αυτό το οποίο γνωρίζω είναι ότι η Εκκλησία πρέπει να πλησιάσει τον κόσμο το λαό γιατί αυτός έχει φύγει μακριά της. Βλέπω τους μεγάλους ναούς άδειους και πονάει η καρδιά μου

Ανώνυμος είπε...

Συγγνώμην που θα γίνω πεζός, αλλά όταν τα παιδιά πηγαίνουν σε bars καί Discotheque καί παραμένουν αρκετές ώρες τής νύκτας, χωρίς να καταλαβαίνουν τί ακούνε (δεδομένου ότι τα τραγούδια έχουν αγγλικούς στίχους καί πολλούς ιδιωματισμούς που γίνονται αντιληπτοί μόνο από αγγλόφωνους) δέν κουράζονται ούτε πλήττουν.
Αρα κάτι φταίει με τήν ψυχική συμμετοχή που (δέν) έχουν για την Θεία Λειτουργία.

Ανώνυμος είπε...

Η περίπτωση της κατασκήνωσης που αναφέρει ο Αναστάσιος, αφ' ενός μέν ήταν μεμονωμένη, αφ' ετέρου δέ απευθυνόταν σε παιδιά μέχρι 15 ετών.
Δέν γινόταν σε Ενορία κάθε Κυριακή ούτε είχε εκκλησίασμα κάθε ηλικίας.
Ο μακαριστός Μητροπολίτης Νικόδημος όμως συμπαθούσε την Εκκλησιαστική γλώσσα.
Αυτό φαίνεται από τα κηρύγματα του, που ήταν σε καθαρεύουσα, αλλά καί από το γεγονός ότι ήταν υμνογράφος καί οι ύμνοι που έγραφε ήταν στα αρχαία Ελληνικά, ενώ, άν ήθελε, θα μπορούσε άνετα να συγγράψει σε σύγχρονη γλώσσα.
Σεβόταν όμως την Εκκλησιαστική Παράδοση καί δέν επέτρεπε τέτοιου είδους νεωτερισμούς.

Ανώνυμος είπε...

Όταν βρεθούν οι νέοι εβδομήκοντα και βεβαιωθούμε ότι η μετάφραση που θα εκπονήσουν θα είναι εν Πνεύματι Αγίω, τότε τα πάντα να μεταφρασθούν στην καθομιλουμένη.

Με αυτό γέλασα Αναστάσιε! Όχι με τα δικά σου!
w

Ανώνυμος είπε...

Γιατί γέλασες αγαπητέ ;
Δέν είναι όλοι κατάλληλοι να μεταφράζουν Εκκλησιαστικά κείμενα.
Εχω το έργο του Νικολάου Καβάσιλα "Περί της εν Χριστώ ζωής Λόγοι Επτά" σε δύο εκδόσεις, μία σε μετάφραση Πανεπιστημιακού θεολόγου καί μία σε μετάφραση των Μοναζουσών της Μονής Αγίου Ιωάννη Θεολόγου Σουρωτής.
Σέ πληροφορώ ότι η μετάφραση των Μοναζουσών της Σουρωτής είναι πολύ ανώτερη, ίσως επειδή αυτές έχουν καί εμπειρικά βιώματα για τήν εν Χριστώ ζωή καί καταλαβαίνουν εις βάθος τα νοήματα του Καβάσιλα.
Δέν είναι τα πράγματα εύκολα καί επιφανειακά όπως τά βλέπουμε εμείς καί αυτοί που υποστηρίζουν τις μεταφράσεις.