Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμος "Το δυσάρεστο για όλους είναι ότι ελλείπει ο προσανατολισμός, ο στόχος, το όραμα."

Συνέντευξη
του Μητροπολίτου Αλεξανδρουπόλεως
κ. Ανθίμου
στην Νίκη Βενιέρη    (Δημοσιεύθηκε στο φύλλο της 1/7/2010 της Εφημερίδος "Επαρχιακός Τύπος")

Ε: Διανύουμε μια πολύ δύσκολη περίοδο στην Ελλάδα. Ο κόσμος ανησυχεί και υπάρχει ένας προβληματισμός για το τι μέλλει γενέσθαι και ιδιαίτερα για τους νέους ανθρώπους. Πιστεύεται ότι θα τα καταφέρουμε; Μπορούμε να δούμε με αισιοδοξία το μέλλον;

Α: Όντως, διανύουμε τις απαρχές μιας πρωτόγνωρης δύσβατης πορείας που δεν γνωρίζουμε πως θα εξελιχθεί και που θα μας οδηγήσει. Τα σημεία των καιρών δεν είναι ευοίωνα στον εγγύς ορίζοντα, οπότε δικαίως ο προβληματισμός είναι έντονος, έτσι όπως επιτείνεται από τον καταιγισμό του πανικού τον οποίο υφιστάμεθα. Για τους νέους, αυτές οι δυσκολίες είναι πολύ σκληρότερες, τους αποκλείουν από το αύριο, τους τσακίζουν τα όνειρα και αδρανοποιούν τα πτυχία τους. Το δυσάρεστο για όλους είναι ότι ελλείπει ο προσανατολισμός, ο στόχος, το όραμα. Αισιοδοξία θα εδράζονταν επάνω σε στοχευμένη ιδέα πνευματικής υφής, κάτι το οποίο δεν διαφαίνεται στο ελλαδικό στερέωμα. Διαφορετικά, κάθε αισιόδοξη διάθεση θα είναι στείρα ενθουσιαστική λογοκοπία.

Ε: Τα λάθη όλων μας και κυρίως των πολιτικών, μπορούν να θεωρηθούν ως δοκιμασία του Θεού;

Α: Τα λάθη όλων μας υποσκάπτουν το παρόν και το μέλλον μας, είναι όμως σύμφυτα με την ανθρώπινη υπόστασή μας. Αλάθητος ουδείς. Η δυνατότητα του ανθρώπου να λαθεύει, είναι αποτέλεσμα της ελευθερίας του πνεύματος με το οποίο ο Θεός επροίκισε τον άνθρωπο και βεβαίως δεν την παρεμβαίνει. Οπότε, δεν μας δοκιμάζει ο Θεός. «Μηδεὶς πειραζόμενος λεγέτω ὅτι ἀπὸ Θεοῦ πειράζομαι∙ ὁ γὰρ Θεὸς ἀπείραστός ἐστι κακῶν, πειράζει δὲ αὐτὸς οὐδένα. ἕκαστος δὲ πειράζεται ὑπὸ τῆς ἰδίας ἐπιθυμίας ἐξελκόμενος καὶ δελεαζόμενος∙ εἶτα ἡ ἐπιθυμία συλλαβοῦσα τίκτει ἁμαρτίαν, ἡ δὲ ἁμαρτία ἀποτελεσθεῖσα ἀποκύει θάνατον» (Ιακώβου, 1, 13-16).

Ε: Εκτός από την οικονομική κρίση, βλέπουμε αναφορές πλέον και από την μεριά της Τουρκίας όσον αφορά την Κύπρο, αλλά και της Ουάσιγκτον για το πρόβλημα των Σκοπίων με την ονομασία Μακεδονία του Βαρδάρη. Ο Ελληνικός λαός μπορεί να ανεχτεί ακόμη ένα χτύπημα;

Α: Τις πνευματικές και αξιακές εκπτώσεις ακολουθούν οικονομικές κρίσεις και τις δυό διαδέχονται, συνήθως, εθνικές τραγωδίες και συμφορές. Φοβάμαι το «δρυός πεσούσης, πας ανήρ ξυλεύεται».

Ε: Οι γραφές αναφέρουν για σημάδια που θα δούμε μπροστά μας λίγο πριν το τέλος του κόσμου. Πόσο κοντά μπορεί να είμαστε σ' αυτό;

Α: Χαρακτηριστικό των ανθρώπων που δεν θέλουν να αναλαμβάνουν την προσωποπαγή ευθύνη τους έναντι του εαυτού τους και των συνανθρώπων τους, είναι η διάγνωση «σημείων των καιρών». Διαφωνώ με όλη αυτή την εσχατολογία που πρόσφατα βλέπει Αρμαγεδώνες, τέλος του κόσμου και πρώιμες βιβλικές καταστροφές. Ο Ιησούς Χριστός είχε πει «Ουχ υμών εστί γνώναι χρόνους ή καιρούς ους ο πατήρ έθετο εν τη ιδία εξουσία» (Πραξ. 1, 7)

Ε: Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε μια διαφορετική, πιο φιλική προσέγγιση από την πλευρά της Εκκλησίας και μια προσέλευση ιδιαίτερα των νέων σ’ αυτήν. Σας πλησιάζουν τα νέα παιδιά; Συζητούν τα προβλήματά τους;

Α: Όσο η Εκκλησία πολεμείται ως θεσμός «κρατικός» της Ελληνικής Κοινωνίας τόσο περισσότερο δρα και ενεργεί σε πνευματικό επίπεδο που είναι το κύριο έργο της. Τα εξομολογητήρια δέχονται νέους και ώριμους ανθρώπους, καθημερινώς. Οι λατρευτικές εκδηλώσεις τελούνται νυχθημερόν. Ακόμα και μέσω του διαδικτύου διενεργείται γόνιμος διάλογος, σκληρός αλλά ειλικρινής μεταξύ των προβληματισμένων ανθρώπων.

Ε: Τόσα χρόνια έχουμε ένα συνεχή πόλεμο ανάμεσα στο κράτος και την περιουσία της Εκκλησίας. Αν είναι τόσο αμύθητη όσο λέγεται, γιατί δεν συνδράμει σε μια τόσο δύσκολη περίοδο;

Α: Η αμύθητη περιουσία της Εκκλησίας είναι μύθος. Εκτός κι αν αποτιμούνται τα μνημεία που είναι «εκτός συναλλαγής», τα διακατεχόμενα, τα δασικά, τα των Μονών, τα των Πατριαρχείων, τα της Ιεραποστολής του εξωτερικού κ.λπ.. Υπάρχει η ψευδαίσθηση ότι όλα τα παραπάνω ανήκουν στον ίδιο κορβανά. Όχι! Οι Μητροπόλεις που ασκούν την μαχόμενη ποιμαντική και είναι καθημερινώς δίπλα στον χειμαζόμενο άνθρωπο στηρίζονται στα δικά τους αποκλειστικά έσοδα και δεν μετέχουν στα οικονομικά των άλλων εκκλησιαστικών φορέων.

Ε: Μία μεγάλη μερίδα ανθρώπων κατηγορεί τους μοναχούς κυρίως για δειλία, αδυναμία, εθελούσια φυλακή, ότι δεν προσφέρουν τίποτε κλεισμένοι σε ένα μοναστήρι. Η σύγκριση με τους γιατρούς του κόσμου, είναι η πιο γνωστή. Τι έχετε να πείτε γι' αυτό;

Α: Υπάρχουν ποικίλες δραστηριότητες του ψυχοσωματικού συνόλου της ανθρωπίνης υποστάσεως. Ο κόσμος σήμερα γνωρίζει τι προσφέρει ο μοναχισμός στον άνθρωπο. Οι ανάγκες του ανθρώπου δεν είναι μόνο υλικές, είναι και πνευματικές. Αν αγνοηθούν τότε ο άνθρωπος είναι μονοδιάστατος, δηλαδή ανάπηρος.

Ε: Η προσευχή είναι το κυριότερο έργο των ιερωμένων. Τι ψυχικό σθένος χρειάζεται για να προσεύχεται κάποιος για την σωτηρία του κόσμου;

Α: Η προσευχή του μοναχισμού είναι η δυναμική προσφορά του στον σύγχρονο κόσμο. Είναι κατανοητή μόνο σ’ όποιους την βιώνουν και την αξιοποιούν. Εκείνοι κατανοούν την αξία της και ψηλαφούν τα αποτελέσματά της.

Ε: Η αγάπη για το Θεό, η απελπισία, η αρρώστια, η ανάγκη για μετάνοια, οδηγούν τους ανθρώπους κοντά στην Εκκλησία. Ποια είναι συνήθως η προτεραιότητα των ανθρώπων;

Α: Χαρά στους ανθρώπους που προστρέχουν στο Θεό, όταν είναι υγιείς, ευέλπιδες, ακμαίοι, σώφρονες κ.λπ.. Τότε αντέχουν τις εκπτωτικές των παραπάνω καταστάσεις, όταν αυτές ενσκήψουν στη ζωή μας. Η πρόνοια του Θεού και η αγαπητική του δράση παραχωρεί αρρώστιες, θλίψεις, αδυναμίες προκειμένου, έστω και τότε, να προλάβει ο άνθρωπος να μπολιασθεί με τον Θεό.

Ε: Ποια είναι η θέση της Εκκλησίας όσον αφορά το Προεδρικό Διάταγμα που έχει να κάνει με την καύση των νεκρών. Τι λέει η θρησκεία μας για την ταφή των νεκρών. Συνδέεται με την Δευτέρα Παρουσία;

Α: Το Ελληνικό Κράτος έχει το δικαίωμα να νομοθετεί όπως θέλει. Η Εκκλησία επιμένει στην διδασκαλία της και στην παραδοσιακή της γραμμή περί ταφής. Είναι θέμα παραδόσεως και θεολογίας. Δεν έχει σχέση με την Δευτέρα Παρουσία εκτός κι αν η καύση είναι αίτημα αρνήσεως της ορθοδόξου θεολογίας και βιοτής.

Ε: Η Καθολική Εκκλησία είναι πολύ αυστηρή στο ζήτημα της αγαμίας των κληρικών. Ακούγονται πολλά για την άρση της αγαμίας. Ταυτόχρονα η Ορθόδοξη Εκκλησία επιτρέπει τον γάμο στους δύο πρώτους βαθμούς της ιεροσύνης πριν την χειροτονία τους, απαγορεύει όμως τον γάμο στους επισκόπους, καθώς και την χειροτονία εγγάμων ιερέων στο αξίωμα αυτό. Είναι δυνατόν να αλλάξουν κάποια στιγμή όλα αυτά;

Α: Η αγαμία του Χριστιανικού Κλήρου επεκράτησε προαιρετικά στην Ανατολή και υποχρεωτικά στην Δύση. Εθιμικώ δικαίω διατηρείται μέχρι σήμερα. Θεωρώ ότι με τις διαφορετικές προοπτικές πρέπει να συζητηθεί τόσο στην Δύση όσο και στην Ανατολή. Εκκλησιολογικά δεν υπάρχει πρόβλημα να συζητηθεί. Η αντοχή των πιστών της εποχής μας δεν ξέρω αν αντέξει παρόμοιο διάλογο.

Ιερά Μητρόπολη Αλεξανδρουπόλεως