ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ε΄ (1745-1821)
Η προσωπικότητα του Γορτυνίου
Πατριάρχη του 1821
195 χρόνια από τον απαγχονισμό
ενός Γορτύνιου Μάρτυρα. Στις 10 Απριλίου 2016 συμπληρώνονται 195 έτη
από την θυσία του Γορτυνίου Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γρηγορίου Ε΄, θύμα την
εχθρικής προς τον Ελληνισμό Οθωμανικής εξουσίας. Ο κατά κόσμον Γεώργιος
Αγγελόπουλος γεννήθηκε το 1745 στην Δημητσάνα γιος του Ιωάννη και της Ασημίνας
Αγγελόπουλου. Παρακολούθησε τις πρώτες του σπουδές στην γενέτειρα του, στην
Μονή Φιλοσόφου, και συνέχισε σε Πάτμο, Σμύρνη και Αθήνα, αποκτώντας μία
σπουδαία μόρφωση, ενώ εκάρη μοναχός με το όνομα Γρηγόριος στην Μόνη Στροφάδων.
Η μαρτυρική πορεία στον
Πατριαρχικό θρόνο και η στήριξη της Παιδείας. Υπηρέτησε ως
Μητροπολίτης Σμύρνης και συνέβαλε στη στήριξη της Παιδείας και στο
κτίσιμο της Αγίας Φωτεινής. Ανέλαβε Πατριάρχης σε στιγμές κρίσιμες για το Γένος
των Ορθοδόξων, χωρίς να σημαίνει ότι δεν αντιμετώπισε πολλά εμπόδια. Απόδειξη
αυτού ήταν πως εξορίστηκε 2 φορές από τον Οικουμενικό θρόνο, ενώ στο τέλος της
τρίτης Πατριαρχίας θυσίασε τον εαυτό του στα χέρια αλλόπιστων και αλλοεθνών. Οι
3 περίοδοι παρουσίας του στην θέση του Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως ήταν
1797-1798 η πρώτη, 1806-1808 η δεύτερη και από το 1818 ως
το 1821 η τρίτη και μαρτυρικότερη. Βοήθησε με πολλούς τρόπους την ενίσχυση της
Παιδείας σε πολλά μέρη του τουρκοκρατούμενου Ελληνισμού, ενώ υπήρξε
επιφυλακτικός στην διάδοση των Ιδεών(κυρίως με άθεη βάση)του Ευρωπαϊκού
Διαφωτισμού. Με την έκρηξη της Επαναστάσεως στην Μολδοβλαχία αντιμετωπίζει την
εχθρότητα του Σουλτάνου, προσπαθώντας να αποτρέψει τις σφαγές με την
έκδοση έγγραφου αφορισμού, με άρση του όμως κρυφά, για τον λόγο της τουρκικής
απειλής.
Η ώρα της θυσίας. Όταν
έγιναν όμως γνωστά τα γεγονότα της Επαναστάσεως στην Πελοπόννησο, τότε σε αυτόν
και στους λοιπούς ελληνικής καταγωγής αξιωματούχους της Πόλης ξέσπασε η οργή
του Σουλτάνου. Στις 10 Απριλίου 1821, ανήμερα το Πάσχα, απαγχονίζεται από τους
Τούρκους στην μεσαία Πύλη των Πατριαρχείων και από τους Εβραίους της Πόλης
διαπομπεύεται στους δρόμους της Βασιλεύουσας. Πετιέται στην θάλασσα και
περισυλλέγεται από πλοίο ορθοδόξων που μεταφέρουν το άφθαρτο λείψανο του στην
Οδησσό, όπου κηδεύεται με τιμές. Όλοι οι επαναστατημένοι Έλληνες αναγνωρίζουν
το μαρτύριο του(που φαίνεται από την αναφορά στην θυσία του από τον Διον.
Σολωμό και τον Αριστ. Βαλαωρίτη και άλλους)και το 1871 μεταφέρεται το λείψανο
του στην Ελλάδα. Το 1921 αναγνωρίστηκε ως Άγιος της Εκκλησίας και οι Γορτύνιοι
της Ηλείας τιμούν την Κυριακή του Θωμά κάθε χρόνο την μνήμη του στον Ι.Ν. Αγίου
Παντελεήμονος Πύργου. Για τον Ελληνισμό και την Ορθοδοξία υπήρξε πάντα ένα
σύμβολο θυσίας και προσφοράς.
Γεώργιος Διον. Κουρκούτας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου