«Ἀντίθετα στό ρεῦμα» - π. Γρηγόριος Μουσουρούλης

Κυριακή τοῦ Τυφλοῦ

Λόγος εἰς τό Εὐαγγέλιον

«Ἀντίθετα στό ρεῦμα»

« Πῶς δέ νῦν βλέπει οὐκ οἴδαμεν...» (Ἰωάν. θ΄21)

*******

          Τό θαῦμα ἔγινε. Τά μάτια τοῦ τυφλοῦ ἄνοιξαν. Οἱ καρδιές τῶν ἁπλῶν ἀνθρώπων τοῦ λαοῦ χαίρουν καί ἀγάλλονται μαζί μέ τόν θερα­πευμένο τυφλό. Στούς δρόμους καί τίς πλατεῖες τῆς Ἱερουσαλήμ συζητεῖται τό μεγάλο καί ἐκπλη­κτικό γεγονός. Ὅλοι ξέρουν ὅτι ὁ μεγάλος εὐερ­γέτης τοῦ συμπολίτη τους εἶναι ὁ Ἰησοῦς. Ὅλοι ἐκτός ἀπό τούς Φαρισαίους, τῶν ὁποίων τίς ψυχές διαφεντεύει τό σκοτάδι τοῦ μίσους, τῆς ζήλειας καί τοῦ φθόνου. Αὐτοί δημι­ουργοῦν σύγχυση γύρω ἀπό τό θαῦμα. Ἀγωνί­ζονται μέ τό ψέμα νά σκεπάσουν τήν ἀλήθεια. Ἀνακρίνουν, ἐρευνοῦν, ἀπειλοῦν, ὑβρίζουν, συκοφαντοῦν. Μέ τίς ἐπανειλημμένες ἐρωτήσεις τους ἐπιμένουν νά ἀποδείξουν τήν ἀλήθεια ψέμα καί τό ψέμα ἀλή­θεια. Νά κάμουν τό φῶς σκοτάδι καί τό σκοτάδι φῶς.

          Μετά τίς ἀλλεπάλληλες ἀνακρίσεις τοῦ τυφλοῦ, καλοῦν τούς γονεῖς του καί τούς θέτουν τρεῖς ἐρωτήσεις:  Ἄν εἶναι γιός τους, ἄν γεννήθκε τυφλός, καί πῶς ἄνοιξαν τά μάτια του.  Ἐκεῖνοι ἀπάντησαν στίς δύο. Στήν τρίτη ἡ ἀπάντηση ἦ­ταν ἀρνητική. «οὐκ οἴδαμεν»· Δέν ξέρουμε, ἐνῶ ἤξεραν. Ἀποσιώπησαν τήν ἀλήθεια γιά νά γλιτώ­σουν τίς συνέπειες. Ὅμως, ἀδελφοί μου, ἡ ἀποσι­ώπηση τῆς ἀλήθειας, εἶναι ψέμα. Πόσοι συνάν­θρωποί μας, μήπως κάποτε κι ἐμεῖς οἱ ἴδιοι, ἀπό φόβο ὑποκύπτουμε στόν πειρασμό τοῦ ψεύ­δους;  Τό θέμα εἶναι ἐνδιαφέρον, καυτό καί ἐπίκαιρο. Νά τό προσεγγίσουμε.

*******

« Πῶς δέ νῦν βλέπει οὐκ οἴδαμεν...»

          Ὅλοι γνωρίζουμε ὅτι τό ψέμα εἶναι παρα­ποίηση τῆς πραγματικότητας. Εἶναι παραχά­ραξη τῆς ἀλήθειας καί διαστροφή τῶν γεγονότων. Ψέμα εἶναι τό νά ἐμφανίζει κάποιος τό φθηνό καί εὐετελές, τό μέτριο καί κατώτερο πράγμα, ὡς τέλειο, ὡραῖο, ἀκριβό καί χρήσιμο. Ψέμα εἶναι τό νά ἰσχυρίζεται κάποιος ὅτι κάτι τό ὁποῖο δέν συν­έβη, οὔτε βγῆκε ἀπό τό στόμα κάποιου εἶναι γεγονός ἀναντίρρητο.

          Τήν καταγωγή τοῦ ψεύδους ἐπίσης τήν γνωρίζουμε, τουλάχιστον ὅσοι μελετοῦμε τήν Ἁ­γία Γραφή. Γνωρίζουμε πολύ καλά οἱ πιστοί ὅτι ὁ πρῶτος πού χρησιμοποίησε τό ψέμα εἶναι ὁ Δι­άβολος. Αὐτός ἐξαπάτησε τούς πρωτοπλάστους μέσα στόν παράδεισο καί τούς παρέσυρε στή πτώση καί τήν παρακοή. Ἡ ἐντολή τοῦ Θεοῦ στούς προπάτορες ἦταν ασφής: «ᾗ δ᾽ ἄν ἡμέρᾳ, τούς εἶπε, φάγητε ἀπ᾽ αὐτοῦ, θανάτῳ ἀποθα­νεῖσθε» (Γεν. β´17). Τήν ἡμέρα πού θά παρα­βεῖτε τήν ἐντολή καί θά φᾶτε ἀπό τόν ἀπαγορευ­μένο καρπό, θά πεθάνετε. Ὁ Διάβολος ὅμως τούς εἶπε τό τελείως ἀντίθετο. «Οὐ θανάτῳ ἀποθα­νεῖσθε», τούς εἶπε (Γεν. γ´4).  Θέλησε μέ τό ψέ­μα νά τούς ἐπιφέρει σύγχυση καί ἔτσι νά τούς παραπλανήσει. Καί τά κατάφερε. Ἀπό φίλους τοῦ Θεοῦ, τούς ἔκαμεν ἀντάρτες, ἐπαναστάτες κατά τοῦ Δημιουργοῦ τους.

          Ἀπό τότε τά πράγματα ἄλλαξαν. Τό ποτάμι τῆς χαρᾶς τῶν ἀνθρώπων θόλωσε. Ἡ παραδείσια ζωή χάθηκε. Τό τραγούδι τῆς χαρᾶς διαδέχθηκαν οἱ θρῆνοι, τά δάκρυα καί οἱ στεναγμοί. Ἡ ἀλήθεια προδόθηκε. Τό ψέμα ἄρχισε νά χρωματίζει τή ζωή τῶν ἀνθρώπων. Μετά τήν παρακοή, λέγει ὁ ἱερός Αὐγουστῖνος, «οἱ θρίαμβοι ὑπολογίζονται μέ τόν γνώμονα τῆς ψευτιᾶς». Καί πολλοί σήμερα λένε: «Ἄν δέν πεῖς ψέμα, δέν μπορεῖς νά πᾶς μπροστά». Εἶναι καί πολλοί ἄλλοι πού εἶναι ἕτοιμοι νά κάνουν τρομερούς συμβιβασμούς μέ τή συνείδησή τους γιά ἕνα μικρό ψέμα. Τί τραγικό ὅμως! Ἡ καρδιά πού ψεύδεται, πού κρύβει στά βάθη της τό ψέμα, συμπιέζεται, ταλαιπωρεῖται. Μόνο ἡ ἀλήθεια ἀνακουφίζει τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη.

          Τό ψέμα, ἀδελφοί μου, εἶναι ἀγκάθι. Εἶναι ἀγκάθι πού τρυπᾶ τόν ἄνθρωπο πού τό ἐγγίζει. Τόν χωρίζει ἀπό τόν Θεό καί τόν κάμνει νά ἐξομοιώνεται κατά κάποιον τρόπο μέ τόν διάβολο ὁ ὁποῖος «ψεύστης ἐστί καί ὁ πατήρ τοῦ ψεύδους» (Ἰω. η´44). Φοβερό  καί μόνο νά τό σκεφθεῖ κανείς! Ὁ ἄνθρωπος πού πλάστηκε μέ προορισμό  νά ὁμοιωθεῖ μέ τόν Θεό πού εἶναι ἡ Ἀλήθεια, ψευδόμενος ἐξομοιώνεται μέ τόν διάβολο. Ταυτόχρονα ὅμως ἀποδεικνύει ὅτι δέν ἔχει στήν καρδιά του ἀγάπη πρός τόν πλησίον. Θά πεῖτε γιατί; Ἁπλούστατα διότι μέ τό ψέμα ἀπατᾶ τόν ἀδελφό του. Ἐφ᾽ ὅσον λοιπόν τό ψέμα εἶναι ἀπάτη, πῶς μπορεῖ στόν ἴδιο χῶρο νά φιλοξε­νεῖ­ται καί ἡ ἀγάπη. Μιά βρύση δέ μπορεῖ νά βγάζει ταυτόχρονα πικρό καί γλυκό νερό. Ἤ πικρό ἤ γλυκό νερό θά βγάζει. Ἔτσι καί στήν καρδιά πού ἐμ­φωλεύει τό ψέμα δέν μπορεῖ νά ἔχει θέση ἡ ἀγά­πη. Ὁ ἄνθρωπος πού χρησιμοποιεῖ τό ψέμα κα­ταργεῖ τήν θεία ἐντολή τῆς ἀγάπης, ἐπιδιώκει ἐγωϊστικούς σκοπούς καί ἱκανοποιεῖ τά συμ­φέ­ροντά του εἰς βάρος τοῦ πλησίον.

          Ἔπειτα ἐκεῖνος πού χρησιμοποιεῖ τό ψέμα στή ζωή του προσβάλλει κατευθείαν τόν Ἅγιο Θεό. Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος τό εἶπε σαφῶς στόν Ἀνανία καί τήν γυναίκα του τήν  Σαπφείρα μέ τήν ὁποία εἶχαν συμφωνήσει νά ἀποκρύψουν ἕνα μέρος τῶν χρημάτων πού εἰσέπραξαν ἀπό τήν πώληση κάποιου κτήματός των. «Οὐκ ἐψεύσω ἀνθρώποις, τοῦ εἶπε, ἀλλά τῷ Θεῷ» (Πράξ. ε´4). Δέν εἶπες ψέματα σέ ἀνθρώπους, ἀλλά στό Πνεῦμα τό Ἅγιο πού εἶναι ὁ Θεός. Κάθε ψέμα πού βγαίνει ἀπό τό στόμα μας, ἀγαπητοί μου, εἶναι ἁμαρτία στό Πνεῦμα τό Ἅγιο, εἶναι ἐνοχή ἀπέναντι τοῦ Θεοῦ. Αὐτή τήν ἀλήθεια δέν μπο­ροῦν δυστυχῶς νά τήν κατανοήσουν οἱ ἄνθρωποι καί γι᾽ αὐτό τόσο εὔκολα παρασύρον­ται στό ψέ­μα. Καί ὄχι μόνο αὐτό, ἀλλά δικαιο­λογοῦν τόν ἑαυτό τους λέγοντας ὅτι «δέν βλά­πτω κανέναν καί ἄν λέω ψέματα». Ἤ «τέτοια μικροπράγματα ποιός τά προσέχει καί μάλιστα σήμερα»; « Καλά τά μεγάλα ψέματα νά τά ἀποφεύγει κανείς, ἀλλά καί τά μικρά καί τά ἀσήμαντα»; Ὄχι, ἀδελφέ μου. Τό ψέμα ὀποιοδήποτε καί ἄν εἶναι, ἀποτελεῖ, ὅπως ἤδη εἴπαμε, ἄρνηση καί διαστρέβλωση τῆς ἀλήθειας, ἀνεξαρτήτως ἀνθρωπίνων συνεπειῶν. Γι᾽ αὐτό καί εἶναι βδέλυγμα ἐνώπιον τοῦ Ἁγίου Θεοῦ. Τό λέγει σαφῶς τό πνεῦμα τό Ἅγιο μέ τά χείλη τοῦ Σοφοῦ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης: «Βδέλυγμα Κυρίῳ χείλη ψευδῆ» (Παρ. ιβ´22). Χείλη πού ψεύδονται εἶναι βδέλυγμα στόν Κύριο. Εἶναι δηλαδή πράγμα σιχαμερό καί ἀποκρουστικό.

          Καί ὅμως αὐτό τό μυτερό ἀγκάθι οἱ ἄνθρωποι τό ἀγαποῦν καί τό χρησιμοποιοῦν κατά κόρον. Ὁ ἔμπορος ψεύδεται, ὁ καταστηματάρχης ἀπατᾶ, ὁ πωλητής δολιεύεται, ὁ πολιτικός παρα­πλανᾶ, ὁ δικηγόρος συγκαλύπτει ὕποπτες ὑποθέ­σεις, ὁ ἐργολάβος παρερμηνεύει καί διααστρέφει ὅρους καί συμφωνίες. Ψέματα ἀκούονται ἀπό τά μέσα ἐνημερώσεως. Ψέματα πού ἀναφέρονται καί σ᾽ αὐτή τήν Πίστη μας. Ψέματα πού πλάθον­ται χάριν ἀστειότητος. Ψέματα, ψέματα, ψέματα. 

Ὀλέθρια κοινωνική πληγή ἔχει καταντήσει τό ψέμα. Πόσοι ἀθῶοι δέν ἔχουν καταδικαστεῖ ἀπό τήν ἀσυνείδητη κατάθεση ἑνός ψευδομάρ­τυρα. Πόσες παρεξηγήσεις καί τραγωδίες δέν ἔχουν δημιουργηθεῖ ἀπό ἕνα ψέμα!

Τό πιό φοβερό ὅμως εἶναι ὅτι τό ψέμα χρησιμοποιεῖται ἀπό τούς γονεῖς. Αὐτό εἶναι τό χειρότερο μάθημα πού δίνουν στά παιδιά τους.

Τί θά γίνει λοιπόν; Πῶς θά ἀνασχεθεῖ ὀ χείμαρρος αὐτός πού κατακλύζει τόν κόσμο μας;

*******

          Πρῶτο νά προσέξουμε. Νά πάρουμε ἀπό­φαση. Ποτέ τό ψέμα στά χείλη μας. Οὔτε μι­κρά, οὔτε μεγάλα ψέματα. Οὔτε ἀσήμαντα, οὔτε σο­βαρά. Οὔτε στό σπίτι, οὔτε στήν κοινω­νική καί  ἐπαγγελματική ζωή. Οὔτε σέ γνωστούς, οὔτε σέ ἄγνωστους. «Μή ψεύδεσθε εἰς ἀλλήλους» μᾶς παραγγέλλει ὁ θεῖος Παῦλος (Κολ.γ´9). Μή ξε­χνᾶμε πώς τό ψέμα πληρώνεται πολύ ἀκριβά. Ὁ Ἀνανίας καί ἡ Σαπφείρα, γιά τούς ὁποίους μιλή­σαμε, πλήρωσαν ἄμεσα τό ψέμα τους μέ θάνατο ἀκαριαῖο.

          Τό ψέμα μποροῦμε νά τό πολεμήσουμε ἀποτελεσματικά μέ τήν φιλαλήθεια καί τήν εἰλικρίνεια. Ἄν τό ψέμα διασύρει τήν ὑπόληψή μας, ἡ φιλαλήθεια περιφρουρεῖ τήν τιμή καί τήν ἀξιοπρέπειά μας. Ὁ φιλαλήθης παριστάνει τά πράγματα ὅπως τά βλέπει καί τά γνωρίζει. Δέν καταφεύγει ποτέ σέ σκόπιμη ἀπόκρυψη τῆς ἀλήθειας. Ὁμολογεῖ πάντοτε τήν ἀλήθεια, ἔστω κι ἄν ἔχει οἰκονομικές ἤ ἄλλες συνέπειες.

          Πόσο ἀτρόμητος καί θαρραλέος ἀποδεικνύ­εται ὁ τυφλός τοῦ σημερινοῦ Εὐαγγελίου! Παρά τίς ἠθικές πιέσεις τῶν Φαρισαίων καί τήν ὑποχώρηση τῶν γονέων του, ὁμολογεῖ καί ἐπαναλαμβάνει τήν ἀλήθεια τοῦ θαύματος «ἕνα οἶδα, διακηρύσσει, ὅτι τυφλός ὤν ἄρτι βλέπω»! Τό ἀποτέλεσμα βέβαια εἶναι γνωστό. Τόν ὕβρισαν τόν ἀφόρισαν. Δέν εἶναι ὅμως ἡ πρώτη φορά πού στό πρόσωπο τοῦ τυφλοῦ διώκεται καί ὑβρίζεται ἠ ἀλήθεια.

*******

« Πῶς δέ νῦν βλέπει οὐκ οἴδαμεν...»

          Ἀδελφοί μου, ἡ ἐποχή μας εἶναι δηλητη­ριασμένη ἀπό τό ψέμα σέ πολύ μεγάλο βαθμό. Καί τοῦτο διότι ἔχει ξεφύγει ἀπό τό δρόμο τοῦ Θεοῦ. Τό ψέμα ἔχει γίνει ὁρμητικός χείμαρρος στή ζωή τῶν ἀνθρώπων. Προσοχή μήπως μᾶς παρασύρει. Μήπως μᾶς πνίξει. Μέ τή σημαία τῆς ἀλήθειας ἄς προχωρήσουμε ἀντίθετα στό ρεῦμα. Ἡ ἀλήθεια θά νικήσει τό ψέμα, διότι ἡ ἀλήθεια ἔχει πηγή της τόν Παντοδύναμο Θεό. Τό ψέμα εἶναι καταδικασμένο νά ἀκολουθήσει τόν ἐφευ­ρέτη καί πατέρα του στήν αἰωνιότητα. Οἱ ἄνθρωποι τῆς ἀλήθεια θά λάμψουν «ὡς φωστῆ­ρες ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Πατρός αὐτῶν».

Ἀρχιμανδρίτης Γρηγόριος Μουσουρούλης