Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου 2019

Ἐκφώνως ἤ μυστικῶς; ὑπό ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη


Ἐκφώνως ἤ μυστικῶς; 

ὑπό ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

         Ὑπάρχει στίς ἡμέρες μας μιά «διχογνωμία» σχετικά μέ τήν ἀνάγνωση τῶν εὐχῶν τῆς Λειτουργίας, ἄλλοι λένε, ὅτι πρέπει νά λέγονται  ἐκφώνως, ἄλλοι μυστικῶς. Γιά νά βροῦμε τή σωστή ἀπάντηση, θά πρέπει νά ἔχουμε ὑπόψη μας τό ἑξῆς:
          Ἐκκλησία δέν παρέθετε στόν ὁποιονδήποτε τήν περί τῆς πίστεως διδασκαλία της,  παρά μόνο στούς ἀξίους. Στούς ἀμυήτους καί ἁμαρτωλούς τήν ἀπέκρυβε. Ἡ κατήχηση  γινόταν  προφορικά (κατήχηση  ἀπό τό «κατηχῶ» =  ἠχῶ, φωνάζω δυνατά). Δέν ὑπῆρχαν γραπτές σημειώσεις, γιατί ὑπῆρχε κίνδυνος νά πέσουν σέ χέρια ἀμυήτων.  «Σᾶς παραδίδω τήν πίστη σέ λίγους στίχους, γιά νά τούς ἀπομνημονεύσετε, καί ὄχι γιά νά τούς καταγράψετε καί φανερωθεῖ ἡ πίστη ἐκτός τῆς Ἐκκλησίας», ἔλεγε ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων στούς Κατηχουμένους (Κατήχηση V. P.G. 33:521).
         Ἰδιαίτερη  προσοχή ἔδωσε ἡ Ἐκκλησία στήν ἀκρόαση τῶν εὐχῶν τῆς Θ. Ἀναφορᾶς. Δέν ἀρκοῦσε   νά ἤσουν  μέλος της  γιά νά τίς ἀκούσεις, ἀλλά θά ἔπρεπε νά ἤσουν καί καθαρός ἀπό ἁμαρτία.
«Ἄν δέν εἶσαι ἄξιος νά κοινωνήσεις, δέν εἶσαι ἄξιος οὔτε νά ἀκούσεις τίς εὐχές», ἔλεγε ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἐκφράζοντας τό πνεῦμα τῆς ἐποχῆς του.  (Ὁμιλία Γ΄εἰς Ἐφεσσίους  P.G.  62: 29 ).
Κείμενα πού νά  περιέχουν τίς εὐχές τῆς Θ. Ἀναφορᾶς, δέν «κυκλοφοροῦντο»· γιά τόν ἴδιο λόγο: Γιά νά μήν πέσουν σέ χέρια ἀμυήτων! Οἱ ἱερεῖς  ὅ,τι ἤξεραν, τό ἤξεραν «ἀπό τῆς σιωπωμένης καί μυστικῆς παραδό­σεως» (Μ. Βασίλειος, περί Ἁγίου Πνεύματος, ΚΖ΄ 66. P.G. 32:188). «Οὐ μή γάρ τό Μυστήριον τοῖς ἐχθροῖς Σου εἴπω», λέμε ἀκόμα καί σήμερα.
         Ὅσοι  ἦταν ὑπό ἐπιτίμιο, προκειμένου  νά φθάσουν στό σημεῖο νά ἀκούσουν τίς εὐχές,  ἔπρεπε νά  περάσουν ἀπό τά ἐπώδυνα καί μακροχρόνια  στάδια  τῶν «προσκλαιόντων» καί τῶν «ὑποπιπτόντων»  (ΙΑ΄ τῆς Α΄). Στό διάστημα  αὐτό  ἄκουγαν μόνο τή Λειτουργία τῶν Κατηχουμένων, καί ποτέ τή Λειτουργία τῶν Πιστῶν, γι’αὐτό καί μόλις ἄρχιζε ἡ Λειτουργία τῶν Πιστῶν ἀναχωροῦσαν.
         Ἦρθε  ἡ ἐποχή (πέμπτος  αἰώνας  καί μετά) ὅπου στή Λειτουργία τῶν Πιστῶν παρέμεναν ἅπαντες, δηλαδή  καί ὅσοι δέν ἦταν ἄξιοι  νά ἀκούσουν τίς εὐχές (καί νά κοινωνήσουν). . Καί  τώρα ἔπρεπε νά ἀκοῦνε καί τίς εὐχές. Καί προκειμένου νά προστατευθεῖ ἡ ἱερότητα, τό κῦρος τῶν εὐχῶν,  θεσπίσθηκε ἡ χαμηλόφωνη ἀνάγνωσή τους, λέγοντας ἐκφώνως μόνο τόν ἐπίλογό τους. Καί   τό «χαμηλοφώνως», τότε πού δέν ὑπῆρχαν μικρόφωνα, σήμαινε «εἰς ἐπήκοον τῶν συλλειτουργούντων ἱερέων».
         Ὅσοι ὑποστηρίζουν πώς οἱ εὐχές  θά πρέπει νά λέγονται ἐκφώνως, ἄς διερωτηθοῦν: Γιατί  ὁ ἱερέας διαβάζει μυστικῶς τίς εὐχές  τοῦ  Λυχνικοῦ, Ἑσπερινοῦ;  Γιατί διαβάζει μυστικῶς τίς εὐχές τοῦ Ὄρθρου;  Γιατί οἱ Ἀκολουθίες τοῦ «Καιροῦ» καί τῆς Προσκομιδῆς γίνονται μυστικῶς; Γιατί ἡ Ἀπόλυση τοῦ Ὄρθρου στίς Κυριακές καί μεγάλες γιορτές γίνεται μυστικῶς; Γιατί τά εἰρηνικά καί οἱ εὐχές εἰς χειροτονίαν διακόνου, ἱερέως, ἀρχιερέως λέγονται μυστικῶς;
         Aὐτό  τό «τυπικό» μᾶς παρέδωσε ἡ Παράδοση.  Ὅμως, ἡ Παράδοση μᾶς λέει, πώς καί  οἱ εὐχές τῆς Θ. Ἀναφορᾶς (καί ὄχι μόνο) θά πρέπει  νά λέγονται  μυστικῶς. Αὐτό γιατί δέν τό τηροοῦμε;


Ἐκφώνως ἤ μυστικῶς; (Β΄) Ἀντίλογος στά σχόλια

18 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Αν η μυστική ανάγνωση των ευχών προφυλάσσει το κύρος και την ιερότητά τους, τότε δεν θα πρέπει να κάνουμε μισές δουλειές, αλλά να τις αναγινώσκει ο Λειτουργός μυστικώς ολόκληρες, έως τέλους. Διαφορετικά η εκφώνως ανάγνωση των καταλήξεων ακυρώνει ό,τι επιτεύχθηκε αμέσως προηγουμένως. Και επειδή η ιερότητα των ιερών κειμένων του Αποστόλου και του Ευαγγελίου είναι πολύ μεγαλύτερη από εκείνη των ευχών, θα πρέπει και αυτά να τα προστατέψουμε από την αποϊεροποίηση της προς επήκοον πάντων αναγνώσεως και να τα διαβάζουμε μυστικώς και αυτά. Και το ίδιο ισχύει βέβαια και για το σύμβολο της Πίστεως και την Κυριακή Προσευχή. Και αυτών το κύρος και την ιερότητα οφείλουμε να διαφυλάξουμε, έστω και με καθυστέρηση αιώνων και να αρχίσουμε και αυτά να τα λέμε μυστικώς. Όσοι δεν συμφωνούν με αυτές τις προτάσεις είναι παναιρετικοί οικουμενισταί, μεταπατερικοί, νεοβαρλααμισταί και κολυμπαρισταί και ο δίκαιος Κριτής εν ημέρα Κρίσεως θα τους κατακαύσει στη γέενα εν πυρί ασβέστω. Έτσι για να μάθουν.

vasileios thermos είπε...

Με όλον τον σεβασμό προς τον αρθρογράφο, οι θέσεις αυτές δεν ευσταθούν.

Πρώτα απ' όλα, υπάρχει μια αντίφαση. Αφού ασπάζεται την θέση του Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, θα όφειλε να αναγνωρίζει ότι όσοι κοινωνούν πρέπει να ακούν τις ευχές. Οι υπόλοιποι δεν τις ακούν επειδή αποχωρούν, δηλαδή επειδή βρίσκονται υπό επιτίμιο.

Έπειτα, αν από τα μεσοβυζαντινά χρόνια άρχισαν να παραμένουν στη Θεία Λειτουργία και όσοι δεν κοινωνούσαν (κάτι όντως αληθές), θα ήταν παράλογο να θέτει η Εκκλησία σε επιτίμιο ολόκληρο το πλήρωμά της, ακόμη και τους αξίους!

Οι αιτίες για την εξάλειψη της ακροάσεως των ευχών βρίσκονται αλλού, σε πρακτικούς κυρίως λόγους, αλλά και σε εκπτώσεις της εκκλησιολογίας. Μια απόδειξη γι' αυτό είναι ότι οι ευχές του Βαπτίσματος και του Γάμου, μυστηρίων που συνδέονταν κατά τους πρώτους αιώνες με την Ευχαριστία (και μάλιστα το Βάπτισμα αποτελεί μυσταγωγικό μυστήριο), συνέχισαν να ακούγονται εις επήκοον.

Η απόκρυψη των ευχών του Εσπερινού και του Όρθρου οφείλεται στην επικράτηση του μοναχικού τυπικού το οποίο εμπλούτισε τις ακολουθίες αυτές με άφθονα τροπάρια, μειώνοντας έτσι τις συναπτές οι οποίες στο παλαιό ασματικό τυπικό παρεμβάλλονταν μεταξύ των (από κοινού ψαλλομένων) αντιφώνων. Για να μην επιμηκυνθή η ακολουθία, αλλά και από επίδραση της αποσιώπησης των ευχών στη Λειτουργία η οποία είχε ήδη αρχίσει, η λύση αμηχανίας που δόθηκε ήταν να τις διαβάζει όλες μαζί μόνος του ο πρεσβύτερος! (Σε ποιά άλλη ακολουθία έχουμε ανάγνωση τόσων ευχών στη σειρά;) Όλες, φυσικά, είναι σε πληθυντικό αριθμό, δηλαδή αποτελούν προσευχή του πληρώματος. Δυστύχημα που επί τόσους αιώνες οι Χριστιανοί μας παραμένουν αποξενωμένοι από το υπέροχο περιεχόμενό τους. Η μόνη ευχή που χρειάζεται να απαγγέλλει αθόρυβα ο λειτουργός είναι η ευχή του Χερουβικού, και φυσικά γι' αυτόν τον λόγο είναι διατυπωμένη σε ενικό αριθμό!

Τα ζητήματα αυτά έχουν λυθή πλέον από πλήθος μελετών, όπως του κ. Γεωργίου Φίλια (Ο τρόπος αναγνώσεως των ευχών), όπου γίνεται σαφώς διάκριση μεταξύ του 'εκφώνως' και του 'εις επήκοον'. Ας σταματήσουμε να μεταχειριζόμαστε εσφαλμένη ορολογία.

Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι οι Έλληνες λειτουργιολόγοι συμφωνούν στην εις επήκοον απαγγελία των ευχών. Δεν είναι σύμπτωση ότι η Ιερά Σύνοδος την συνιστά με εγκύκλιό της του 2004, αναιρώντας την προηγούμενη του 1956.

Όποιος θέλει πλέον να αντικρούσει αυτή την πρακτική, οφείλει να τα βγάλει πέρα με τα επιχειρήματα των Πατέρων και των συγχρόνων μεγάλων θεολόγων, τα οποία παρατίθενται στο βιβλίο μου 'Το ξεχασμένο μυστήριο' (προ διετίας κυκλοφόρησε και στα Αγγλικά).

Ας προσευχόμαστε να επιστρέψουμε σύντομα από την 'Βαβυλώνεια αιχμαλωσία' της λατρείας μας.
π. Βασίλειος Θερμός

george1 είπε...

Αυτη ειναι η εγκυκλιο του 1956. https://3.bp.blogspot.com/-L7oSUr7d55Y/VXvgiR35gTI/AAAAAAAAEMo/wfBlBj-Mrp8/s640/eyxesleitoyrgias%2B%25CE%25A7%25CE%25A9%25CE%25A1%25CE%2599%25CE%25A3%2B%25CE%25A4%25CE%2599%25CE%25A4%25CE%259B%25CE%259F.jpg Μπορουμε να δουμε και αυτη του 2004 ;

george1 είπε...

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΜΥΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΕΩΣ ΤΩΝ ΕΥΧΩΝ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

https://alopsis.gr/alopsis/mist_ef8.htm

Ανώνυμος είπε...





Ο σεβαστός π. Βασίλειος Θερμός γράφει: "Οι αιτίες για την εξάλειψη της ακροάσεως των ευχών βρίσκονται αλλού, σε πρακτικούς κυρίως λόγους, αλλά και σε εκπτώσεις της εκκλησιολογίας¨
Παραδέχεται πως οι ευχές λέγονταν μυστικώς (όπως έχει αποδείξει και ο π. Νικόδημος Μπαρούσης.

Η απορία μας είναι, γιατί τότε που ἐλεγαν τις ευχές μυστικώς, δεν υπήρχε καμία αντίδραση; Δεν αντέδρασε ούτε ο κορυφαίος λειτουργιολόγος Ἅγιος Συμεών Θεσ/νικης!



,

Π. Νικόλαος Καπνιάς είπε...

Η θέση του αρθρογράφου, ότι «Κείμενα πού νά περιέχουν τίς ευχές της Θ. Αναφορας, δέν «κυκλοφορουντο»· γιά νά μήν πέσουν σέ χέρια αμυήτων», επιβεβαιώνει το «άτοπο» της μυστικής ανάγνωσης των ευχών ΣΗΜΕΡΑ, στην εποχή μας, κατά την οποία οι ευχές δημοσιεύονται σε δεκάδες έντυπα βιβλία, ακόμη και στο διαδίκτυο! Ζητάμε να μην ακούν οι πιστοί τις ευχές της αναφοράς (ευχές που τους ΑΦΟΡΟΥΝ) τη στιγμή που μπορούν να τις διαβάσουν και να τις μελετήσουν ανενόχλητοι...
Και κάτι ακόμη: Γιατί ο ιερέας να μη διαβάζει εκφωνως τίς ευχές του Λυχνικου; Γνωρίζουμε ποια ήταν η κανονική θέση τους στη λατρεία, πριν μεταφερθούν στην ώρα του προοιμιακου. Η ακολουθία του «Καιρου» αφορά την ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΊΑ ΤΟΥ ΙΕΡΕΑ καί ορθώς γίνεται μυστικώς. Η απόλυση του ορθρου δεν θα έπρεπε να γίνεται μυστικως! (Ακολουθία με μυστική απόλυση υφισταται;). Είναι σωστό να γίνεται καθαγιασμός, χωρίς το «Αμην» των πιστών; Και τα παραδείγματα δεν έχουν τελειωμό...

george1 είπε...

Και η θεση του αγιου Πορφυριου για το θεμα https://www.youtube.com/watch?v=JnAlSn3oJPc

Π. Νικόλαος Καπνιάς είπε...

Στην εποχή του ο Απόστολος Παύλος θεωρεί αναγκαίο το Αμήν του λαού στον καθαγιασμό - άρα η ευχή της αναφοράς να λέγεται «εις επηκοον», γιατί πώς αλλιώς θα απαντήσει ο λαός αν δεν ακούει; Γιατί σήμερα δεν το τηρούμε;

Ανώνυμος είπε...

Ως προς το ότι η ευχή του ιερέα κατά την ώρα που ψάλλεται ο χερουβικός ύμνος αφορά αυτόν και γι' αυτό ορθώς διαβάζεται μυστικώς (π. Β. Θερμός), όπως και αντίστοιχα τα περί της ακολουθίας του Καιρού (π. Ν. Καπνιάς).

Δεν θα συμφωνήσω με τους σεβαστούς πατέρες, για το λόγο ότι και αυτές ακόμα οι ιερατικές ευχές, από τη στιγμή που είναι ενταγμένες στο πλαίσιο μιας συλλογικής, δηλ. εκκλησιαστικής πράξης, αφορούν το σύνολο της λατρευτικής κοινότητας και, συνεπώς, παύουν να είναι αυστηρά ατομικές-ιδιωτικές, όπως η προσευχή εν τω ταμείω. Οι λαϊκοί συλλειτουργοί του ιερέα, με δέος συναισθανόμενοι πως γι' αυτούς ο Λειτουργός την ώρα εκείνη δανείζει τον εαυτό του στον πραγματικό ιερουργό του Μυστηρίου της Ευχαριστίας, το Χριστό, ενώνουν και τις δικές τους προσευχές με εκείνη του ιερέα, παρακαλώντας τον Χριστό να τον ικανώση, ενδεδυμένο την χάριν της ιερατείας, να παραστή ενώπιον του ιερού θυσιαστηρίου και να ιερουργήση το Άχραντο Σώμα και το Τίμιον Αίμα του Προσφέροντος και Προσφερομένου και Προσδεχομένου και Διαδιδομένου. Αλλά τον ίδιο συγκλονισμό και δέος με τον Λειτουργό θεωρώ αυτονόητο πως αισθάνεται ο κάθε πιστός που συνειδητά μετέχει στην Ιερά Μυσταγωγία και τα όσα λέει ο ιερέας για τον εαυτό του, ο καθένας τα μεταφέρει και στο δικό του εαυτό. Κατά συνέπεια δεν βλέπω το λόγο, γιατί και αυτές ακόμα οι ευχές να μην διαβάζωνται εκφώνως.

Αθανάσιος Κοταδάκης είπε...

Ο αείμνηστος Καθηγητής Παναγιώτης Τρεμπέλας στις παραδόσεις της Λειτουργικής μας επεσήμαινε ότι, όλες οι σχετικές ευχές είναι γραμμένες σε πρώτο πληθυντικό πρόσωπο. Για το κορυφαίο σημείο της Λειτουργίας-ευχή Αναφοράς, Καθαγιασμός Τιμίων Δώρων-πέραν τούτου μας υπέρ-τόνιζε την παρεμβολή των πιστών εκπροσωπουμένων από τους ψαλτες με τον ύμνο, «Σε υμνούμεν, σε ευλογούμεν …». Γνωρίζουμε ότι η Λειτουργία επιτελείται διαλογικά από το ενιαίο σώμα των πιστών κλήρου και λαού, και τέλος ορθόδοξη Λειτουργία δεν μπορεί να τελεστεί χωρίς την παρουσία έστω ενός ακόμη μέλους στη θέση του λαού του Θεού. Σε παρένθεση προσθέτω πόσο με εκνευρίζει φίλτατος κληρικός όταν, αντί «των επιτελούντων», εκφωνεί «των παρακολουθούντων», τάχα τι, την παράσταση που δίνει; Γενικά δεν μπορώ να καταλάβω γιατί γράφουμε αυτά που γράφουμε αγνοώντας το βασικό, αυτήν ταύτη την ερμηνεία της λέξης Θεία Λειτουργία, θείο έργο του λαού, θεία αναφορά του πιστού λαού του Θεού !
Αθανάσιος Κοτταδάκης,

Ανώνυμος είπε...

Για την ακρίβεια, το "Σε υμνούμεν..." που ψάλλεται κατά την ώρα που ο ιερέας διαβάζει την Ευχή του Καθαγιασμού των Τιμίων Δώρων, αποτελεί την πιο τρανταχτή απόδειξη ότι οι Λαϊκοί συλλειτουργούν με τον ιερέα και, μάλιστα, κατά την κορύφωση της Μυσταγωγίας, που είναι ο Καθαγιασμός.

Το "Σε υμνούμεν..." δεν αποτελεί μια απλή παρεμβολή μεταξύ της ευχής της Αναφοράς "Άξιον και δίκαιον Σε υμνείν..." και της ευχής του Καθαγιασμού "Έτι προσφέρομέν Σοι..."

Στην πραγματικότητα, τόσο το "Σε υμνούμεν..." όσο και το "Έτι προσφέρομέν Σοι" αποτελούν το καταληκτήριο τμήμα της αρχικής ευχής της Αναφοράς, όπως άλλωστε και ο επινίκιος ύμνος "Άγιος, Άγιος, Άγιος Κύριος Σαβαώθ...", που επίσης ψάλλεται από τον Λαό ενδιάμεσα.

Το "ΈΤΙ ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝ ΣΟΙ...ΚΑΙ ΙΚΕΤΕΥΟΜΕΝ" του ιερέα, όπως και το αμέσως προηγηθέν "...Τα σα εκ των σων Σοι ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝ" αποτελούν εσφαλμένες γραφές, που δεν μας επιτρέπουν να αντιληφθούμε εύκολα τη φυσική συνέχεια μιας ΕΝΙΑΙΑΣ ευχής!

Το σωστό είναι: "Τα σα εκ των σων Σοι ΠΡΟΣΦΕΡΟΝΤΕΣ κατά πάντα και δια πάντα...' ακολουθεί κόμμα (,) και ευθύς αμέσως η συνέχεια είναι "Σε υμνούμεν...Και δεόμεθά Σου ο Θεός ημών...) και πάλι κόμμα (,) και αμέσως μετά, ΧΩΡΙΣ (!!!) το "Έτι προσφέρομέν Σοι...", αλλά απευθείας: "κατάπεμψον το Πνεύμα Σου το Άγιον...κ.λπ.!"

Αυτή είναι η σωστή γραφή που υπάρχει στα παλαιότερα χειρόγραφα και αποδεικνύει πέραν πάσης αμφισβητήσεως πως το "βασίλειον ιεράτευμα" συλλειτουργεί και συμπροσφέρει με τον ιερέα την αναίμακτη Θυσία!

george1 είπε...

Η εγκυκλιος του 2004

http://www.ecclesia.gr/greek/holysynod/print_it.asp?id=257&what_sub=egyklioi

Νικόλαος Μεσσαλάς είπε...

Ἀγαπητέ μου Ἀναστάσιε,
Θά συμφωνήσω μέ τίς παρατηρήσεις - σχόλια τῶν ἀδελφῶν πού θέλουν νά ἀκούγονται οἱ εὐχές. Δέν θέλω νά τίς ἀπαναλάβω. Στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας καί Λατρεία ΔΕΝ ἔχομε κάτι κρυφό πού δέν κάνει νά ἀκοῦμε καί νά γνωρίζουμε, διότι ὁ Χριστός μας εἶναι Φῶς, Ἀλήθεια, Ζωή καί ὄχι σκοτάδι. Αὐτά συμβαίνουν σέ ἄλλες θρησκεῖες.
Βεβαίως πρέπει νά τονιστεῖ, ὅτι στήν Λατρεία μας δέν θά πρέπει νά ἔχομε ἐπιτήδευση εἴτε πρός τή μία ἤ πρός τήν ἄλλη κατεύθυνση (γρήγορη ἀνάγνωση εὐχῶν μέ ἐκφωνήσεις μέ τύπου παπαδικοῦ μέλους, ἀνάγνωση εὐχῶν πολύ δυνατά, κ.ἄ.), ἀλλά νά ὑπάρχει τό μέτρο, ἡ κατάνυξη καί ἡ μυσταγωγία.
Μέ ἀγάπη Χριστοῦ καί εὐχές
π. Νικόλαος

ORTHODOXIA ORTHO είπε...

Καποιες ευχες αναγιγνωσκονται συνηθως χαμηλοφωνως.
Ποιες ευχες ειναι αυτες μεσα στη Θ.Λ,πρεπει να μαθει ο λαος!
Ας πουμε ,γνωριζει ο λαος πως ο Λειτουργος σκυμμενος συνεχιζει χαμηλοφωνα τη Μυσταγωγια,δηλωνοντας οτι μονος τω μονω,Θεω συλλαλει αορατως και μυστικως κ υποστελλει εαυτον
Απο φοβο και αιδω...[......]
Πριν απο λιγο ζητησε ''Και καταπεμψον Το Πνευμα Σου Το Αγιον'',,,
Ας μη πουμε αλλα διοτι αυτο ειναι ενα μαθημα ολοκληρο που πρεπει να το διδαχτουν οι παντες.

Αριμαθαίος είπε...

Ο λόγιος κληρικός Αρχιμ. Νικόδημος Μπαρούσης, Ηγούμενος Ι. Μονής Χρυσοποδαριτίσσης, εμπειρότατος στα Λειτουργικά θέματα έχει συγγράψει βιβλίο με θέμα: «Η Μυστική Ανάγνωσις των Ευχών της Θείας Λειτουργίας» από το 2011. Έως σήμερα βλέπω να γράφουν σποραδικά επί του ανακύψαντος θέματος πολλοί. Στην πρόκληση αυτή των αποδείξεων του βιβλίου δεν είδα από όσους είχαν καταπειστεί με το θέμα να απαντούν. Προσωπικά έχω την άποψη ότι ο π. Νικόδημος πλησιάζει το όλο θέμα περισσότερο από όλους.

Π. Νικόλαος Καπνιάς είπε...

Η άποψή σας έχει μια λογική βάση. Τη σέβομαι. Πάντως, και η κεντρική ευχή του καιρού, και η ευχή του Χερουβικου είναι διατυπωμένες σε ΕΝΙΚΟ αριθμο.
Ακολουθία του καιρού: «Κύριε, εξαπόστειλον τὴν χειρά σου εξ υψους κατοικητηρίου σου καὶ ενίσχυσόν ΜΕ εις τὴν προκειμένην διακονίαν σου· ινα ακατακρίτως παραστὰς τω φοβερω σου βήματι, τὴν αναίμακτον ιερουργίαν επιτελέσω. Ὅτι σου εστιν η δύναμις καὶ η δόξα εις τοὺς αιωνας των αιώνων».

Από την Ευχή του Χερουβικου:

«Σε τοίνυν δυσωπω τὸν μόνον αγαθὸν καὶ ευήκοον· επίβλεψον επ' ΕΜΕ τὸν Αμαρτωλὸν καὶ αχρειον δοῦλυλόν σου, καὶ καθάρισόν μου τὴν ψυχὴν καὶ τὴν καρδίαν απὸ συνειδήσεως πονηράς· καὶ ικάνωσόν ΜΕ τη δυνάμει του Αγίου σου Πνεύματος ενδεδυμένον τὴν της ιερατείας χάριν, παραστηναι τη Αγία σου ταύτη τραπέζη καὶ ιερουργησαι τὸ Αγιον καὶ Αχραντον σωμά σου καὶ τὸ τίμιον αιμα. Σοὶ γὰρ προσέρχομαι κλίνας τὸν εμαυτου αυχένα καὶ δέομαί σου· μὴ αποστρέψης τὸ πρόσωπόν σου απ' εμου, μηδὲ αποδοκιμάσης ΜΕ εκ παίδων σου...»

Ανώνυμος είπε...

Μία απλή ερώτησε θέλω να καταθέσω προς τους σεβαστούς πατέρες οι οποίοι μεταφέρουν εδώ τις σκέψεις τους. Πρωτίστως θέλω να συγχαρώ διότι βλέπω σχόλια επιπέδου.
Διαβάζω τα περί « Ἐκφώνως ἤ μυστικῶς», αλλά μιας και ήμουν από χωριό, που είχε μεγάλη σε μέγεθος ναό, πρόλαβα τον ναό χωρίς μικροφωνική εγκατάσταση. Ο καλός μας ο παπάς, έκανε την ακολουθία μεσονυχτιού, όρθρου και θείας Λειτουργίας μόνος. Λόγοι φωνητικοί, δεν του επέτρεπαν να τα λέει όλα εκφώνως, κουραζόταν το λαρύγγι του μες στο πρωί και χωρίς νεράκι. Σας παρακαλώ, τελέστε ακολουθία Κυριακής, χωρίς μεγάφωνα στο ναό σας, μόνοι σας και όχι με άλλους κληρικούς, για να δείτε την πρακτική της εκκλησίας, προτού «ο πολιτισμός» ανέβει στην Αγία Τράπεζα, με ένα μικρόφωνο στο στόμα του κληρικού, που με την δυνατή φωνή του, χαλάει την μυσταγωγία και μας ξεκουφαίνει για των μεγαφώνων κλήρο και λαό.
Και κάτι ακόμα νομίζω ότι η ακολουθία του καιροί πρέπει να μας δώσει μάθημα στο «και ενίσχυσόν ΜΕ εις τὴν προκειμένην διακονίαν σου» την θεία Λειτουργία την επιτελεί ένας ιερέας οι άλλοι συμμετέχουν χωρίς να χρειάζονται. Μήπως θα έπρεπε την ευχή του Καιρού να την λέει ο ιερουργός και όχι οι υπόλοιποι;
Ε.Κ.

Ανώνυμος είπε...

Σχετικά με την ανάγνωση των μυστικών ευχών:

Η ανάγνωσις των ευχών της Θείας Λειτουργίας
(https://alopsis.gr/alopsis/anagnefx.pdf)

Περί του τρόπου αναγνώσεως των ευχών της Θ. Λειτουργίας
(https://alopsis.gr/alopsis/mist_ef4.doc)

Η ανάγνωση των ευχών της Θ. Λειτουργίας
(https://alopsis.gr/alopsis/mist_efx.doc)

Διά την απαγγελίαν των ευχών της Θ. Λειτουργίας
(https://alopsis.gr/alopsis/mist_ef2.doc)

‘Οι Πατερικές μαρτυρίες βοούν για την απαγγελία των ευχών’
(https://alopsis.gr/alopsis/mist_ef3.htm)

Ο Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας και οι ευχές της Θ. Λειτουργίας
(https://alopsis.gr/alopsis/mist_ef6.htm)

Η θέσις των Κολλυβάδων έναντι των μυστικών ευχών
(https://alopsis.gr/?p=434)

Το "πρόβλημα" της αναγνώσεως των ευχών
(https://alopsis.gr/?p=1171)

Απάντησις σε αστοχίες άρθρου περί των μυστικών ευχών
(https://alopsis.gr/?p=1884)

Οι μυστικές ευχές των λαϊκών
(https://alopsis.gr/%CE%BF%CE%B9-%CE%BC%CF%85%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CE%B5%CF%85%CF%87%CE%AD%CF%82-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%BB%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CF%8E%CE%BD-%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84-%CE%B8%CF%89%CE%BC%CE%AC/)

Σχετικό δε βιβλίο για το ζήτημα εδώ:

Η Μυστική Ανάγνωσις των Ευχών της Θείας Λειτουργίας
(https://alopsis.gr/%ce%b7-%ce%bc%cf%85%cf%83%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b1%ce%bd%ce%ac%ce%b3%ce%bd%cf%89%cf%83%ce%b9%cf%82-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%b5%cf%85%cf%87%cf%8e%ce%bd-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b8%ce%b5%ce%af%ce%b1/)