Ὑπόδειγμα ἡμερήσιας πνευματικῆς πορείας - π. Εὐσέβιος Ματθόπουλος

Ὑπόδειγμα ἡμερήσιας πνευματικῆς πορείας

Ἀρχιμανδρίτης Εὐσέβιος Ματθόπουλος

Ὅταν σηκώνεσαι τό πρωί, νά θεωρεῖς καθῆκον σου ἐπιβεβλημένο καί ἐντελῶς ἀπαραίτητο, πρίν ἀπό κάθε ἄλλο, νά προσευχηθεῖς μέ πίστη καί εὐλάβεια πρός τόν Θεό. Καθώς προσεύχεσαι, νά εὐλογεῖς καί νά δοξολογεῖς τό ὑπερύμνητο καί ὑπεράγιο ὄνομά Του, νά Τόν εὐχαριστεῖς γιά τίς ἀναρίθμητες εὐεργεσίες Του καί προπάντων γιά τή θυσία τοῦ Μονογενοῦς Υἱοῦ Του καί γιά τή μακροθυμία πού ἔδειξε στό διάστημα τῆς ζωῆς σου, πού σέ ἀνέχθηκε, ἄν καί ἁμάρτησες μύριες φορές ἐνώπιόν Του. Ἔπειτα νά ζητᾶς τό ἔλεός Του καί τή Χάρη Του γιά τά ἁμαρτήματά σου καί στή συνέχεια νά ζητᾶς τήν εὐλογία Του, γιά νά περάσεις τήν ἡμέρα ἀναμάρτητα, εἰρηνικά καί νά ἐργαστεῖς τό ἀγαθό.

Ἀλλά καί κατά τό διάστημα τῆς ἡμέρας νά μή λησμονεῖς ποτέ τόν Θεό, ἀλλά νά Τόν δοξάζεις καί νά Τόν εὐχαριστεῖς, ἔχοντας ὑπόψη σου ὅτι, ἄν περνᾶς τίς μέρες τῆς ζωῆς σου χωρίς νά δοξάζεις καί νά εὐχαριστεῖς τόν Θεό πού συνεχῶς σέ εὐεργετεῖ, προξενεῖς στόν ἑαυτό σου τή μεγαλύτερη βλάβη.

Νά προετοιμάζεσαι κατόπιν μέ κατάλληλες σκέψεις, ἔχοντας ὑπόψη σου ὅτι ὁ ἄνθρωπος περικυκλώνεται πάντοτε ἀπό πολλές καί ποικίλες παγίδες, ἐξ αἰτίας τῶν ὁποίων, ἄν δέν προσέξει, πολύ εὔκολα μπορεῖ νά μπλεχθεῖ καί νά πέσει στήν ἁμαρτία.

Νά συλλογίζεσαι ὅτι εἶναι ἐνδεχόμενο κατά τό διάστημα τῆς ἡμέρας νά σέ περιφρονήσουν, νά σέ βρίσουν, νά σέ συκοφαντήσουν, νά σέ κακοποιήσουν, μέ κάθε τρόπο νά ἀδικηθεῖς καί γενικά νά συναντήσεις πολλούς καί διάφορους πειρασμούς καί ποικίλα σκάνδαλα, πού σέ σπρώχνουν στήν ἁμαρτία. Ὅλα αὐτά συλλογιζόμενος νά προετοιμάζεσαι μέ ἰσχυρή ἀπόφαση, νά ἀντιμετωπίσεις μέ δύναμη καί σύνεση κάθε πειρασμό πού θά παρουσιαστεῖ καί νά ἀποκρούσεις κάθε ἁμαρτία.

Ἡ προετοιμασία αὐτή εἶναι πάρα πολύ ὠφέλιμη, διότι ἔχοντας ἐκ τῶν προτέρων ὑπόψη σου τούς πειρασμούς πού ἐνδέχεται νά σέ βροῦν, δέν θά αἰφνιδιάζεσαι ἀπό αὐτούς, ὥστε νά ταράζεσαι καί νά θορυβῆσαι, σάν νά σοῦ συνέβαινε κάτι ἀπρόοπτο, ἀλλά θά τούς βλέπεις ἥσυχα. Θά μπορεῖς μέ αὐτό τόν τρόπο νά ὑποφέρεις καί τά ἀδικήματα πού παρουσιάζονται καί τούς πειρασμούς Ὑπόδειγμα ἡμερήσιας πνευματικῆς πορείας νά ὑπερνικᾶς, καί τήν ἁμαρτία νά ἀποκρούεις νικηφόρα.

Ἐννοεῖται, ὅμως, ὅτι σέ κάθε πειρασμό και σέ κάθε θλίψη εἶναι ἀνάγκη νά ζητᾶς τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ.

Νά παίρνεις ἀκόμη ἀπόφαση στό διάστημα τῆς ἡμέρας νά γίνης εὐεργετικός στόν πλησίον σου, κάνοντας σ’ αὐτόν ὅ,τι καλό καί ὠφέλιμο μπορεῖς, συλλογιζόμενος ὅτι ὁ ἄνθρωπος πού δέν ἔχει ὠς κύριο σκοπό τῆς ζωῆς του νά ὠφελεῖ, δέν θά ἔχει μέρος μέ τόν Θεό καί σίγουρα θά καταδικαστεῖ.

Νά συλλογίζεσαι ὅτι ὁ χρόνος τῆς ζωῆς σου εἶναι σύντομος καί ἡ ὥρα τοῦ θανάτου ἄγνωστη. Ἄν σήμερα ὑπάρχεις στή ζωή, αὔριο εἶναι ἐνδεχόμενο νά ἔχεις πεθάνει. Τό κέρδος σου δέ τό πραγματικό, τό αἰώνιο, θά εἶναι τό ἀγαθό πού θά ἔχεις πράξει τήν παροῦσα μέρα τῆς ζωῆς σου.

Νά παίρνεις ἀκόμη ἀπόφαση νά μή κάνεις θέλημα δικό σου. Δηλαδή, νά μή θελήσεις νά κάνεις κάτι πού δέν εἶναι σύμφωνο μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἐπίσης, νά παίρνεις τήν ἀπόφαση, ἀπέναντι σ’ αὐτούς πού σοῦ ὑποδεικνύουν τό σωστό καί τό σύμφωνο μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, νά μήν ὑποστηρίζεις δική σου γνώμη, ἀντίθετη μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.

Τό ἀντίθετο μάλιστα. Νά ἔχεις ἀπόφαση σταθερή νά ὑπακούσεις στό δίκαιο καί τό πρέπον, πού εἶναι σύμφωνο μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, πού θά σοῦ ὑποδεικνύουν ὅσοι τό γνωρίζουν καλύτερα ἀπό σένα.

Νά θεωρεῖς ἀκόμη καθῆκον σου καί τή μελέτη τῶν λόγων τοῦ Θεοῦ, σέ ὁποιαδήποτε ὥρα τῆς ἡμέρας σοῦ εἶναι δυνατό. Ἔστω καί λίγο νά μελετᾶς κάθε μέρα, ἄν δέν μπορεῖς πολύ.

 Νά προσέχεις νά ἐξασκεῖς τό ἔργο ἤ τό ἐπάγγελμα πού ἔχεις, μέ φόβο Θεοῦ, μέ δικαιοσύνη καί ἀλήθεια, ἔχοντας ὑπόψη σου ὅτι σέ βλέπει ὁ Θεός. Νά προσέχεις δέ συγχρόνως καί στά λόγια σου, στή σκέψη, στήν καρδιά σου, ὥστε τίποτα τό πονηρό νά μή γίνει δεκτό στήν ψυχή σου.

Ἄν στό διάστημα τῆς ἡμέρας σοῦ παρουσιαστεῖ κάποιος πειρασμός, εἴτε μικρός, εἴτε μεγάλος καί ἀπό ἀδυναμία ἥ ἀπροσεξία ἥ ἀπό ὁποιαδήποτε ἄλλή αἰτία καταλάβεις κάποια ἐνοχή στήν ψυχή σου, ἀφοῦ συναισθανθεῖς αὐτή τήν ἐνοχή, νά μήν ἀφήσεις νά κυριέψει τήν ψυχή σου μεγάλη στενοχώρια καί ἀπελπισία. Διότι αὐτή ἡ στενοχώρια, πού προέρχεται τίς περισσότερες φορές ἀπό τήν ὑπόληψη πού ἔχει ὁ ἄνθρωπος στόν ἑαυτό του, θά σοῦ φέρει πίεση, θλίψη, ζημιά καί ὄχι πνευματική ὠφέλεια.

Ἀκόμη, ἄν στό διάστημα τῆς ἡμέρας ἔλθει στήν ψυχή σου ἀνησυχία καί στενοχώρια ἀπό λογισμούς καί σκέψεις πῶς θά ἐξοικονομήσεις τίς ἀνάγκες σου, νά διώξεις αὐτούς τούς λογισμούς, ὠς ἁμαρτωλούς.

Ἐπίσης, στό διάστημα τῆς ἡμέρας, ἐάν ἀπό ὁποιαδήποτε αἰτία αἰσθανθεῖς ἀντιπάθεια ἐναντίον κάποιου, ἀμέσως νά σκεφθεῖς ὅτι αὐτό εἶναι ἁμαρτωλό, συγχρόνως δέ νά συλλογιστεῖς γενικά τίς ἁμαρτίες σου, γιά νά ταπεινωθεῖ ἡ ψυχή σου.

Ἐπίσης, ἄν στό διάστημα τῆς ἡμέρας συμβεῖ νά ἀδικήσεις κάποιον μέ ὁποιονδήποτε τρόπο ἤ νά τόν πικράνεις ἀπό ἀπερισκεψία ἤ νά λυπήσεις κάποιον χωρίς λόγο, τότε νά πάρεις τήν ἀπόφαση νά ἐπιδιώξεις τή συμφιλίωση μαζί του, ζητώντας μέ ταπείνωση ἀπό αὐτόν συγχώρηση καί ἱκανοποιώντας τον μέ τήν ἐπανόρθωση τοῦ ἀδικήματος.

Τό βράδυ δέ, ἀναπολώντας στή μνήμη σου, ὅσο σοῦ εἶναι δυνατό, τήν ὅλη ἡμερήσια διαγωγή σου, νά ἀνακρίνεις τόν ἑαυτό σου σύμφωνα μέ τόν Θεῖο Νόμο.

Ἀνακρίνοντας ἔτσι τή διαγωγή σου, ἅν βρίσκεις τόν ἑαυτό σου ἔνοχο ἤ ἐλλιπή, νά ζητᾶς μέ ταπείνωση ψυχῆς τή συγχώρηση καί τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ, συγχρόνως δέ καί τήν ἐνίσχυση καί τή βοήθεια ἀπό Αὐτόν, γιά νά εἶσαι στό ἑξῆς προσεκτικότερος καί προθυμότερος, γιά νά μήν παρεκκλίνεις πλέον ἀπό τό Ἅγιο θέλημά Του.

Πρίν δέ πέσεις νά κοιμηθεῖς, νά θεωρεῖς ὡς καθῆκον σου ἀπαραίτητο νά προσευχηθεῖς, δοξάζοντας καί εὐχαριστώντας τόν Θεό, γιατί μέ τήν ἀγαθοσύνη καί μακροθυμία Του σέ διατήρησε στή ζωή μέχρι τήν ὥρα ἐκείνη, γιατί σέ προφύλαξε ἀπό διάφορους κινδύνους καί πειρασμούς καί γιατί σέ εὐεργέτησε κατά πολλούς καί ποικίλους τρόπους.

Μέ τήν προσευχή ἀκόμη νά ζητᾶς νά σέ διαφυλάξει ὁ Κύριος καί κατά τήν νύχτα ἀναμάρτητο καί εἰρηνικό καί τό πρωί νά σέ σηκώσει, γιά νά εὐλογήσεις καί νά δοξάσεις τό ἅγιο ὄνομά Του. Στό κρεβάτι, μέχρις ὅτου κοιμηθεῖς, νά προσπαθεῖς μέσα στό μυαλό σου νά κυκλοφοροῦν θεῖα νοήματα, ὠφέλιμα στήν ψυχή σου. Αὐτό τό ἴδιο νά κάνεις καί ὅσες φορές ξυπνήσεις στό διάστημα τῆς νύχτας, μνημονεύοντας τό πανάγιο ὄνομα τοῦ Θεοῦ και δοξάζοντας τήν ἄπειρη ἀγαθότητα καί μεγαλοσύνη Του, ἔχοντας ὑπόψη ὅτι οἱ μεγάλοι ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ, ὅπως ὁ Προφήτης Δαβίδ, ὄχι μόνο μνημόνευαν τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ καί κατά τή νύχτα, ἀλλά καί σηκώνονταν ἀπό τό κρεβάτι τους, γιά νά ὑμνήσουν τή δόξα καί τή μεγαλοπρέπειά Του.

Ἀκολουθώντας, ἀδερφέ, κάθε μέρα τέτοια πορεία, θά ζεῖς μέσα στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, στήν ἀγάπη καί προστασία Του ὅλες τίς μέρες πού θά σέ ἀφήσει νά ζήσεις σ’ αὐτόν τόν κόσμο. Ὅταν δέ εὐδοκήσει ἡ ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ νά φύγεις ἀπό τήν παροῦσα ζωή, τότε γεμάτος χαρά θά πᾶς ἐκεῖ, ὅπου εἶναι τά πνεύματα τῶν δικαίων, καί θά ζεῖς μέσα σέ εἰρήνη καί χαρά, ἐλευθερωμένος καί ἀπαλλαγμένος γιά πάντα ἀπό τόν κίνδυνο τῆς ἁμαρτίας καί ἀπό τόν πόλεμο ἐναντίον της, καθώς καί ἀπό ὅλες τίς θλίψεις καί τούς φόβους.

† Ἀρχιμ. Εὐσέβιος Ματθόπουλος

ἀπό τό βιβλίο Ὁ Προορισμός τοῦ Ἀνθρώπου, 

Ἕκδοση Ἀδελφότητας Θεολόγων Η ΖΩΗ, σελ. 524-530