Σάββατο 4 Απριλίου 2020

Προσοχή στο κενό μεταξύ ρουτίνας και ιού! - π. Βασίλειος Θερμός


Προσοχή στο κενό μεταξύ ρουτίνας και ιού!

π. Βασίλειος Θερμός
 Αναπληρωτής Καθηγητής 
Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Αθηνών
Ψυχίατρος παιδιών και εφήβων

Η σιωπή κάνει τον κόσμο πιο μεγάλο, η θλίψη πιο δίκαιο.
(Τάσος Λειβαδίτης)

Η πανδημία την οποία ζούμε προβλέπεται να εξελιχθή σε Bing Bang εξελίξεων. Κοινωνία και Εκκλησία δεν θα είναι πια οι ίδιες όταν τελειώσει.
Η πέραν κάθε προσδοκίας πυκνή συρροή των γεγονότων έφερε, εύλογα, και καταιγισμό κειμένων. Κανονικών κειμένων σε ιστότοπους, όσο και αναρίθμητων σχολίων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ας μου συγχωρηθή να προσθέσω και εγώ ένα ακόμη. Προσπάθησα να συμμαζέψω την δική μου ψυχική εμπειρία, πασχίζοντας ούτε οι σκέψεις μου να παγώσουν τα συναισθήματα, ούτε αυτά να θολώσουν τη σκέψη.
Δεν ξέρω πόσο τα κατάφερα. Θεωρώ ότι το κείμενο αυτό γράφεται εν θερμώ μεν ως προς τα συναισθήματα, ψύχραιμο δε ως προς τους στοχασμούς, προφανώς επειδή επί σειρά ετών τούς διατυπώνω σε πολλές παραλλαγές. Εν τω μεταξύ δεν θέλω να αδικήσω κανέναν και προκαταβολικά ζητώ επιείκεια. Καταλαβαίνω πολύ καλά και την έκπληξη και την αφόρητη πίεση την οποία οι περιστάσεις ασκούν.

Λέγεται – και σωστά- ότι κάθε κρίση μάς θέτει σε δοκιμασία η οποία έχει τη δυνατότητα να αποβή πολύτιμη κ.ο.κ Κοινότοπες αλήθειες, με βαρύτητα οπωσδήποτε, που έχουν όμως χάσει την επιδραστικότητά τους επάνω μας λόγω της συχνής επανάληψης. Ε, λοιπόν, για ετούτη την πανδημία θα πω ότι μας κούνησε τόσο δυνατά, σαν αιφνίδιο κόσκινο. Με τετραπλή, μάλιστα, δράση.

1. Για τη σχέση μας με τον νόμο και τη συμμόρφωση.
Ποτέ δεν τα πήγαινε καλά με τους κανονισμούς και την πειθαρχία ο Έλληνας- πασίγνωστο. Με ενόχληση και αντιδραστικότητα απαντούσε και απαντά συνήθως. Έλα, όμως, που τώρα αυτές σκοτώνουν!
Αρκετοί πιστοί δεν θέλησαν να το αντιληφθούν. Μέχρι τώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές εξακολουθούν να αναρτώνται πύρινα αντιρρητικά σχόλια σε χριστιανικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Και ας μαθαίνουν οι συντάκτες τους καθημερινά αδιανόητους αριθμούς νεκρών σε άλλες χώρες!
Και ξέρετε κάτι; Όσο καταστροφικά και αν λειτουργεί αυτή η στάση, δεν είναι το χειρότερο. Η τραγωδία βρίσκεται στην θεολογική και πνευματική τεκμηρίωση της δυσπιστίας και της επαναστατικότητας. Στο κοσμικό πλαίσιο ανθρωπότυποι όπως ο ακροδεξιός-εθνικιστής, ο ξερόλας, ο συνωμοσιολόγος, είναι κατανοητό να εναντιώνονται στις αποφάσεις του κεντρικού κράτους, να αμφισβητούν τους διεθνούς κύρους ειδικούς, να διακηρύσσουν με ηλίθια βεβαιότητα ότι αυτοί δεν παθαίνουν τίποτα. Διαθέτει αρκετούς από δαύτους η κοινωνία μας.
Αλλά οι Χριστιανοί; Πώς γίνεται να τυφλώνονται απέναντι στα συνεχώς και όλο πιο τρομακτικά δεδομένα άνθρωποι με ευφυΐα, με θυσιαστικές δράσεις αλληλεγγύης, με έντονη μυστηριακή ζωή; Μέσα από ποιους μηχανισμούς αναπτύσσουν δήθεν «αντιστασιακό», φρόνημα και προβαίνουν σε ηρωικές διακηρύξεις, πρόσωπα τα οποία κατά τα άλλα υποτίθεται ότι σπουδάζουν την ταπείνωση με κομποσχοίνια και αγρυπνίες;
Αντιλαμβάνομαι πως η απώθηση της σοβαρότητας ενός προβλήματος αποτελεί κίνδυνο στον οποίο υποκείμεθα όλοι. Πρόκειται για έναν ανθρώπινο μηχανισμό ο οποίος χρησιμεύει, κατά τα αρχικά στάδια της έκπληξης, στο να δαμάσει το εκρηγνυόμενο άγχος. Αυτό συμβαίνει π.χ. όταν για πρώτη φορά μάς πληροφορούν για μια σοβαρή πάθηση από την οποία πάσχουμε εμείς ή αγαπημένοι μας άνθρωποι. Μετά, όμως, από ένα εύλογο διάστημα ο ψυχισμός προσαρμόζεται και αποδέχεται την πραγματικότητα, φυσικά ενίοτε με ψυχικό κόστος.
Στο ζήτημα που μάς απασχολεί η απώθηση του πρωτοφανούς κινδύνου δεν είναι μόνο ιδιοσυγκρασιακό ζήτημα. (Πάντοτε θα υπάρχουν χαρακτήρες που αντιδρούν με αυτό το μοτίβο). Η τόσο εκτεταμένη από Χριστιανούς προσφυγή σε πνευματικόμορφες δικαιολογίες ενάντια στα μέτρα αποκαλύπτει α) σοβαρό έλλειμμα νηφάλιας σκέψης, β) προβληματική ερμηνευτική των ιερών κειμένων, γ) «πειρατεία» των θεολογικών αρχών ώστε να υπηρετήσουν ιδιωτικά αυτονόητα. Δεν φαίνεται να τούς διδάσκει τίποτε η συστηματική αποφυγή του μαρτυρίου κατά τους πρώτους αιώνες, ούτε η συμμόρφωση με τις ιατρικές οδηγίες και την φαρμακευτική αγωγή πολλών συγχρόνων αγίων (συμμόρφωση την οποία κάποτε δεν επέδειξε ο γέρων Ιωσήφ ο Ησυχαστής, διο και μεταμελείται στο έσχατο γήρας του, όπως γραπτώς μαρτυρείται).
Καθώς ανέκαθεν ο αντινομισμός αποτελούσε ενδημική νόσο στον τόπο μας, για να γίνει χειρότερη η κατάσταση προστέθηκε τώρα και η περιβόητη «αντισυστημική ανυπακοή». Η συγκυρία μιας μακρόχρονης επώδυνης οικονομικής κρίσης «καθαγίασε» τον μύθο της αντισυστημικότητας, διαδίδοντάς τον και μεταξύ των πιστών, οι οποίοι έτσι εμπέδωσαν την πεποίθησή τους ότι παραμένουν οι μόνοι αντιστασιακοί απέναντι στις σκοτεινές δυνάμεις, στην παγκοσμιοποίηση, στον αντίχριστο.
Αν προσπαθήσουμε να επισκοπήσουμε το «δάσος» και δεν εγκλωβιστούμε στα εκάστοτε «δέντρα», θα διακρίνουμε πως η ριζοσπαστικοποίηση μέρους του εκκλησιαστικού πληρώματος άρχισε να ευρύνεται κατά τη δεκαετία του ’90. Ακραίες ολιγομελείς ομάδες υπήρχαν πάντοτε, αλλά η διάχυση του δήθεν αντιστασιακού πνεύματος άρχισε με το «Μακεδονικό» και κλιμακώθηκε επί αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου με αφορμή διάφορες πρωτοβουλίες και δηλώσεις του.
 Έκτοτε ομάδες κληρικών και λαϊκών οργανώθηκαν, απέκτησαν έρεισμα σε λαϊκούς κάθε ηλικίας τους οποίους «κατηχούν» αναλόγως, εισήγαγαν την μέθοδο της συλλογής υπογραφών για διαμαρτυρίες, και γενικά παγίωσαν το αίσθημα διωκόμενου, την παθολογική καχυποψία απέναντι σε οτιδήποτε τούς φαίνεται καινούργιο, την εμμονή σε συνήθειες τις οποίες (ω, της αγνοίας!) ονομάζουν «παράδοση». Έχει σχηματισθή μέτωπο, που αποτελείται από ποικίλα μικρότερα, αλλά συνεργαζόμενα. Βρισκόμαστε πλέον στην δεύτερη γενιά αυτού του κύματος: αυτές τις μέρες αρκετά οργίλα και δηλητηριώδη σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εκπορεύονται από Χριστιανούς 20-35 ετών, πολλοί των οποίων ήδη έχουν δικά τους παιδιά…
Ερώτημα για ετούτη τη στιγμή: Με ποιους τρόπους θα συμβάλει ο εκκλησιαστικός οργανισμός στην αντίκρουση παρανοειδών ιδεών σχετικά με την πανδημία, ώστε να μειωθή η διάδοση και επιδραστικότητά τους;
Ερώτημα για το άμεσο μέλλον: Ποιου είδους Ποιμαντική θα καταφέρει να μειώσει την πόλωση και την καχυποψία εντός της Εκκλησίας μας;

2. Για την κοινωνική και πολιτική μας συνείδηση.
Έχω αλλού περιγράψει διάφορες πτυχές του σοβαρού ελλείμματος κοινωνικής ευθύνης του λαού μας, αποπειρώμενος ιστορικές και ψυχολογικές εξηγήσεις.[1] Η παθολογία αυτή διαπερνά όλα τα κοινωνικά στρώματα, ανεξάρτητα από εισόδημα, πολιτική τοποθέτηση, θρησκευτική ζωή.
Η συνεχιζόμενη άρνηση αρκετών μελών της Εκκλησίας να συμμορφωθούν με τα μέτρα προφύλαξης συνιστά μέρος του εν λόγω ελλείμματος. Στις οριακές αυτές συνθήκες δοκιμάζεται η ικανότητα της κοινωνίας (αλλά εδώ μάς ενδιαφέρει πιο πολύ των πιστών) να ενδιαφερθούν για κάτι περισσότερο από την οικογένεια και τους συγγενείς μόνο.
Ναι, η ανικανότητα σφαιρικής μέριμνας για την κοινωνία αποτελεί χρόνιο ελληνικό πρόβλημα, αλλά πόσο αμβλύνεται στην πράξη από την εκκλησιαστική μας συνείδηση; Είμαστε μέρος του κοινωνικού σώματος και το εκκλησιαστικό σώμα αποτελεί υποσύνολό του: πώς λοιπόν θα αγαπήσουμε το τμήμα αν αδιαφορούμε για το όλον; Αυτόν τον καιρό, την ίδια στιγμή που, χωρίς προφυλάξεις, πλησιάζουμε και συζητάμε με άλλα μέλη της Εκκλησίας, είναι πιθανό να ξεκινάμε μια διαδικασία η οποία θα σκοτώσει κάποιον ή κάποιους μετά από λίγες εβδομάδες! Πολλοί δεν φαίνεται να το έχουν συνειδητοποιήσει.
Είναι εύκολο να νοιάζεσαι για τον κοντινό σου, ή έστω για εκείνον που βλέπεις. Το άθλημα του πολίτη συνίσταται στο να νοιάζεται και για εκείνους που δεν βλέπει. Δεν αναφέρομαι καν στο άθλημα του πιστού, εδώ επείγει να γίνουμε σωστοί πολίτες πρώτα.
Η επί δεκαετίες ηγεμονία της ασκητικής και πνευματικής ορολογίας μεταξύ του πληρώματος της Εκκλησίας έχει συχνά ως παρενέργεια να συσκοτίζει το αίσθημα κοινωνικής ηθικής, σε βαθμό ώστε κάποιοι να μην αντιλαμβάνονται πώς και πόσο έχει αλλάξει το σύγχρονο πεδίο δράσης των πιστών. Δεν βρισκόμαστε προ πολλού σε μια παραδοσιακή κοινωνία στην οποία εκ φύσεως ο βαθμός εμπλοκής των ατόμων στα κοινωνικά μεγέθη (οικονομία, πολιτική, περιβάλλον κ.ά.) ήταν ελάχιστος. Στη νεωτερική και μετανεωτερική εποχή κάθε στάση ζωής, πολιτική ενέργεια, αγοραστική απόφαση, επιλογή διαβίωσης κ.ο.κ. έχει τη δυνατότητα να αποκτά πολλαπλασιαστική ισχύ και αόρατο βεληνεκές. Ως συνέπεια η κοινωνική ηθική σήμερα συνίσταται στο κατά πόσο δρα κανείς προς όφελος ανθρώπων που δεν γνωρίζει ούτε θα συναντήσει ποτέ.
Εν ολίγοις, όσοι φωνασκούν και συμπεριφέρονται σαν να «κατοικούν» ψυχολογικά σε χωριό, ας έχουν στο νου τους ότι πολλοί άλλοι κλείστηκαν εκούσια στα σπίτια τους για να μείνουν αυτοί ζωντανοί και να βρίζουν! Ίσως να συνέλθουν αν σκεφθούν ότι αρκετοί απ’ αυτούς τους «ξύπνιους» αντιρρησίες (που δεν θα το μάθουν ποτέ, όμως) θα οφείλουν τη ζωή τους στα «συμβιβασμένα κορόϊδα».
Ερώτημα για ετούτη τη στιγμή: Πώς θα συμμαζευτούν τώρα, όχι αργότερα, οι αυτόκλητοι «ήρωες» για να μην σκοτώσουν άθελά τους περισσότερους συνανθρώπους μας;
Ερώτημα για το άμεσο μέλλον: Πώς θα συντελέσει η εκκλησιαστική μας ιδιότητα στην δημιουργία ανάλογης κοινωνικής ευθύνης, και μάλιστα κατάλληλης για το σύγχρονο πολιτικό και πολιτισμικό σκηνικό;

3. Για το εκκλησιολογικό μας φρόνημα.
Η ΔΙΣ παρακάλεσε και επέτυχε να τελεσθούν οι ακολουθίες με ελάχιστο αριθμό παρόντων. Υπονόησε δηλαδή, ορισμένοι δε Μητροπολίτες το δήλωσαν ευθέως, πως η Εκκλησία έχει την ικανότητα να εγγυηθή την περιορισμένη συμμετοχή και τη ρύθμιση της τάξης. Ίσως καλώς πράττουν να το δηλώνουν προς την Πολιτεία.
Μιλώντας για το εσωτερικό της Εκκλησίας, όμως, ας μου συγχωρηθή να εκφράσω μιαν αμφιβολία εδώ. Θεωρώ ανέφικτο να περιφρουρήσουν επαρκώς τα μέτρα οι 10.000 ενορίες και μοναστήρια της χώρας. Είτε από υποτίμηση της πανδημίας, είτε από γνήσια δίψα για συμμετοχή, είτε από αντίδραση προς τους επισκόπους ή τους ιερείς τους, είτε από οποιονδήποτε άλλο λόγο ελαυνόμενοι, δεν θα είναι λίγοι οι πιστοί που θα αποπειραθούν λεκτικά να διεκδικήσουν μια θέση ανάμεσα στους λίγους προνομιούχους, ή ακόμη και θα επιχειρήσουν δυναμικά να εισέλθουν.
Ποιος θα ελέγξει την κατάσταση τότε; Πώς θα αντιμετωπίσουμε περιστατικά διαπληκτισμών μεταξύ εφημερίων και ενοριτών, όταν οι πρώτοι αρνούνται την είσοδο και οι δεύτεροι τούς κατηγορούν σαν προδότες; Ποιος μπορεί να αναμετρήσει τις ψυχικές συνέπειες αν αυτά διαδραματίζονται μπροστά στα μάτια παιδιών; Πώς θα χειρισθούμε τυχόν άφιξη αστυνομικών για να επιβάλουν την τάξη, καθώς και τη δημοσιότητα που τέτοια περιστατικά θα λάβουν;
Ίσως κάποιος μου προσάψει ότι κινδυνολογώ και ότι τελικά το πλήρωμα της Εκκλησίας θα υπακούσει. Κατ’ αρχήν, δεν το θέτω αριθμητικά. Και λίγοι σε κάθε ενορία είναι ικανοί να δημιουργήσουν ένταση και σκηνές που όλοι θα θέλαμε να ξεχαστούν. Και δεν χρειάζεται να συμβούν επεισόδια σε κάθε ενορία, αρκούν σε λίγες για να μετατραπούν σε πανελλήνιο θέαμα.
Δεύτερον, οι πληροφορίες που έχω κατά τις τελευταίες εβδομάδες είναι ότι για αρκετούς πιστούς οι αντιδράσεις τους πηγάζουν από ένα προσβεβλημένο θυμικό και διέπονται από τη νοοτροπία «ο σώζων εαυτόν σωθήτω». Ερωτήσεις «πού κάνουν Λειτουργία για να πάμε;», πιέσεις σε εφημερίους να λειτουργήσουν κεκλεισμένων των θυρών ώστε να εκκλησιασθούν οι ίδιοι με τις οικογένειές τους, συνεννόηση ώστε να μεταβούν να κοινωνήσουν μια οικογένεια κατ’ οίκον, σκόπιμη απόκρυψη από άλλους ώστε να μη διαδοθή ευρέως κ.ά., μαρτυρούν ατομιστική αντίληψη περί Εκκλησίας και Μυστηρίων.
Αλλά και εμείς οι κληρικοί δεν υστερούμε, ανεξάρτητα από την προσωπική μας ευλάβεια. Υπήρξαν κάποιοι που ετέλεσαν Λειτουργίες σε ώρα που δεν έγινε αντιληπτό και κατόπιν μετέβησαν για κατ’ οίκον μετάδοση στις οικογένειές τους, καθώς και σε οικογένειες ενδιαφερομένων. Άλλοι γνωστοποίησαν την τελούμενη ακολουθία σε επιλεγμένους ενορίτες. Μπορεί κανείς να σταθμίσει τι επιπτώσεις θα έχουν αυτές οι μεροληπτικές πρακτικές μακροπρόθεσμα σε μια ενορία; Εξαιτίας της πικρίας και του θυμού που γεννούν οι διακρίσεις κάποιοι ενδέχεται να χαθούν οριστικά από τη Λατρεία.
Η Συνοδική απόφαση, ειλημμένη με τις καλύτερες προθέσεις, δεν ασχολείται με το συγκεκριμένο πρόβλημα. Χωρίς τέτοιο σκοπό αφού αποφασίστηκε ως λύση ανάγκης, μια Λατρεία που διεξάγεται με κλειστές πόρτες και με τους ελάχιστους αναγκαίους παρόντες μεταδίδει σαφώς μήνυμα κληρικαλισμού: η Λατρεία είναι υπόθεση λίγων ειδικών, οι δε υπόλοιποι την «καταναλώνουν». Θα μου αντιταχθή ότι δεν υπήρχε καλύτερη λύση διαθέσιμη. Θα συμφωνήσω, αφού η μετά τη Λειτουργία Θεία Κοινωνία των πιστών, έξω ή μέσα από το ναό, δεν θα μπορούσε να περιφρουρηθή με τα αναγκαία μέτρα. Όμως η νοοτροπία κληρικαλισμού για τους ιερωμένους και κατανάλωσης θεάματος για τους λαϊκούς προϋπήρχε και τώρα κινδυνεύει να εμπεδωθή.
Τι θα πρότεινα; Να είχε ορίσει η Ιερά Σύνοδος (τώρα πια μόνο οι Μητροπολίτες μπορούν να το κάνουν, προλαβαίνουν) τον μέγιστο αριθμό παρόντων πιστών (βάσει εμβαδού, εντελώς ενδεικτικά π.χ. 15 για μεγάλους ναούς, 10 για μεσαίου μεγέθους, 5 ή και λιγότερους για μικρούς) και στη συνέχεια να δώσει εντολή αυτοί να επιλέγονται, για κάθε ακολουθία της Μεγάλης Εβδομάδας, με κλήρωση μεταξύ όσων ενοριτών έχουν δηλώσει ότι επιθυμούν. Θα εξαιρούνται από την συμμετοχή τα μέλη της οικογένειας του κληρικού, ώστε να δοθή ένα καλό παράδειγμα και να τον αισθανθούν οι ενορίτες κοντά τους και αμερόληπτο. Πιθανόν να υπάρχουν και καλύτερες προτάσεις.
Το μήνυμα που θα περνούσε με μια τέτοια απόφαση θα ήταν πολλαπλό: α) Η Λατρεία είναι υπόθεση του όλου Σώματος, όχι των λίγων «επαγγελματιών» που είναι επιφορτισμένοι με τα του ναού, β) Για τον κληρικό δεν υπάρχουν πιστοί 1ης και 2ης κατηγορίας, γ) Ο πιστός εκπαιδεύεται να «κάνει χώρο» και για κάποιον άλλον, ανεξάρτητα αν τού είναι γνωστός ή συμπαθής. Τρία κέρδη που διασώζουν το εκκλησιαστικό γεγονός.
Επιπλέον, για εμάς τους κληρικούς οι πρακτικές που πρόλαβαν να εμφανισθούν κατά το μικρό διάστημα της απαγόρευσης αποκαλύπτουν και ένα άλλο έλλειμμα εκκλησιολογίας, βάσει του οποίου ο ιερέας συνιστά εξαίρεση. Με άλλα λόγια, συνεχίζοντας να λειτουργεί ο κληρικός αυτοεξαιρείται από το βαρύ καθολικό επιτίμιο στο οποίο απότομα και απροσδόκητα υποβληθήκαμε όλοι, απανταχού της γης, και το οποίο μάς δωρήθηκε για να μάς εξασκήσει στην ταπείνωση και στη μετάνοια. Πώς αντέχουμε, λοιπόν, να δείχνουμε στους αδελφούς μας ότι εμείς εξαιρούμαστε του επιτιμίου;
Λέγεται ότι κατά την μακρά πορεία του σε έρημο ο στρατός του Μεγάλου Αλεξάνδρου δίψασε. Κάποιοι στρατιώτες κατάφεραν να βρουν κάπου ελάχιστο νερό και το έφεραν στον αρχηγό τους. Εκείνος ρώτησε αν υπάρχει για όλους και όταν τού απάντησαν αρνητικά το έχυσε στη γη! Δεν θέλησε να βρεθή σε προνομιακή θέση ως προς τους στρατιώτες του.
Αλήθεια ή όχι, η αφήγηση υποδεικνύει το ηγετικό ήθος. Η παράδοσή μας το εμπλουτίζει με το θεολογικό περιεχόμενο της Ενανθρώπησης. Ο Χριστός αποτελεί τον Μέγα Αρχιερέα μας, «πεπειρασμένον κατά πάντα καθ’ ομοιότητα, χωρίς αμαρτίας» (Εβρ. 4: 15). Πώς θα Τον εικονίσουμε στο εκκλησιαστικό σώμα αν δεν μετέχουμε και στην εκούσια ταύτισή Του με τις κακουχίες μας;
Φυσικά, η συγκεκριμένη πτυχή του ζητήματος εκλείπει τώρα που οι ακολουθίες μάλλον θα νομιμοποιηθούν. Παραμένει, όμως, σαν αγκάθι ως προς το διάστημα κατά το οποίο ήταν μυστικές και έκνομες. Πρόλαβε, έστω και για λίγο, να μας δείξει πού έχει να γίνει δουλειά. Έχουμε λησμονήσει ότι κατά την Αναφορά ικετεύουμε να κατέλθει το Άγιο Πνεύμα και σε εμάς και στα Δώρα. Ή ότι μετά τον καθαγιασμό παρακαλούμε τον Θεό Πατέρα να μας ενώσει μεταξύ μας (Λειτουργία Μεγάλου Βασιλείου).
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως είναι αξιέπαινη η λαχτάρα των πιστών να κοινωνούν συχνά. Ακόμη, οφείλουμε να ομολογήσουμε πως η κατάσταση μεταβλήθηκε ραγδαία και τα μέτρα υπήρξαν πρωτοφανή και βαρύτατα. Οι παράγοντες αυτοί εξηγούν την έντονη αντίδραση κληρικών και λαϊκών, δεν την δικαιολογούν όμως. Και ο λόγος είναι ότι με αφορμή τα μέτρα ξεσκεπάστηκε η προβληματική ευχαριστιακή μας αγωγή. Πόσοι έχουμε υπόψη την ευρύτητα των Πατέρων οι οποίοι βλέπουν ευχαριστιακή βαρύτητα στην προσευχή, στην προσωπική άσκηση, στην προσφορά αγάπης, στην συγχώρηση και αλλού;[2] Με την άσκηση των αρετών αυτών ο άνθρωπος λειτουργεί ως ιερέας και κοινωνεί Χριστό! Ο μονισμός της λειτουργικής μόνο Ευχαριστίας, ο οποίος τονίσθηκε πρόσφατα, δεν προσφέρει καλές υπηρεσίες, όπως και κάθε μονισμός. Η Εκκλησία συγκροτείται όπου και οσάκις μαρτυρείται και σαρκώνεται στον κόσμο Χριστός.
Ερώτημα για ετούτη τη στιγμή: Πώς θα μεθοδεύσουμε πρακτικά (και επειγόντως!) μια ορθή διαχείριση της αντιπροσώπευσης των λαϊκών στις ενορίες κατά τις πολλές ακολουθίες που έρχονται;
Ερώτημα για το άμεσο μέλλον: Πώς θα αντιμετωπισθή η λαίλαπα του κληρικαλισμού η οποία ξαφνικά αποκαλύφθηκε απερίφραστα, και η οποία βολεύει κληρικούς και λαϊκούς;

4. Για την αντίληψή μας περί Ορθοδοξίας.
Έχουν ήδη αρχίσει να εκφράζονται διαμαρτυρίες, ότι εφέτος δεν θα γιορτάσουμε Μεγάλη Εβδομάδα και Πάσχα κατά τον καθιερωμένο τρόπο, και από μια άλλη μερίδα της κοινωνίας. Ποιους νομίζετε; Συνανθρώπους μας που δεν εκκλησιάζονται τον άλλο καιρό, που μετέχουν στη Θεία Κοινωνία 2-3 φορές τον χρόνο, που ενδιαφέρονται κυρίως για περιφορά Επιταφίου, πυροτεχνήματα κατά το «Χριστός Ανέστη», συνευωχία μετά συγγενών, χορούς, κόκκινα αυγά, και σουβλιστό αρνί. Αυτοί άρχισαν να υποφέρουν και να παραπονούνται επειδή οι απαγορεύσεις (υποκινούμενες από σκοτεινά κέντρα που φθονούν το έθνος μας) δεν θα μας επιτρέψουν να γιορτάσουμε «ελληνικό Πάσχα» όπως πρέπει. Αυτοί όλοι που συγκροτούν το φαινόμενο το οποίο ονομάζεται «πολιτισμική Ορθοδοξία».
Γέννημα νοτίων και ανατολικών χωρών της Ευρώπης η «πολιτισμική Ορθοδοξία» απαιτεί ξεχωριστή σπουδή, ως πρόβλημα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος. Στην παρούσα συγκυρία κρατάμε το γεγονός ότι εξεγείρονται πολλοί που διατηρούν χαλαρή σύνδεση με το Σώμα του Χριστού και σχεδόν ανύπαρκτη σχέση με τον Ίδιο τον Χριστό. Διαμαρτύρονται επειδή τους λείπουν τα έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας και του Πάσχα, όχι η βίωση και εμβάθυνση στο νόημα της γιορτής.
Ερώτημα για ετούτη τη στιγμή: Πώς θα καταφέρουμε να επωφεληθούμε από τη φετινή απουσία εξωτερικών εορταστικών σημείων «κατά κόσμον», για να στρέψουμε την προσοχή μας στο κατ’ έτος κρυπτόμενο, μάλλον δε και διωκόμενο, νόημα;
Ερώτημα για το άμεσο μέλλον: Υπάρχουν τρόποι να μην επιστρέψουμε στα ίδια φολκλορικά και ανεξέλεγκτα όταν η πανδημία παρέλθει, αλλά να την μετατρέψουμε σε αφορμή εκκλησιαστικής ανανέωσης;
                                                
Θα είναι λάθος, φρονώ, να εκλάβουμε την αναγκαστική λατρευτική σιγή ως απλή οικονομία, ως διάλειμμα που ανυπομονούμε να τελειώσει για να επανέλθει η ρουτίνα που γνωρίζαμε. Η εκκλησιαστική οικονομία εκπληρώνει τον σκοπό ύπαρξής της ακόμη πιο ολοκληρωμένα στον βαθμό που γεννά έμπνευση, την οποία εμπόδιζε η μέχρι τότε «κανονικότητα».
Ένας σύγχρονος φωτισμένος ποιμένας γράφει: «Οι αξίες που ενσωματώνονται μέσα στην τέχνη της ιερωσύνης δεν είναι ηθικά μνημεία, σκαλισμένα χιλιετίες πριν, καθηλωμένα και αδρανή. Φρεσκάρονται σε κάθε γενιά από ιερείς που ψάχνουν να διατηρήσουν την πράξη τους συντονισμένη με την ‘γνώμην Χριστού’[3] και με τις επικρατούσες υπαρξιακές ανάγκες. Μια νέα προσέγγιση της ποιμαντικής τέχνης θα μπορούσε να προσφέρει μια ριζική επανερμηνεία εκείνου που θα ονομάζαμε ‘η ποιμαντική διακονία ως έκπληξη’».[4]
Μερικές φορές το κενό είναι καλό. Όταν τα στολίδια και ο θόρυβος το έχουν παρακάνει. Ή όταν το κενό αποτελεί προϋπόθεση για τον πλούτο, για να ανατείλει η ποιμαντική έκπληξη.
Άλλωστε από έναν κενό τάφο επήγασε η σωτηρία. Και αυτός έκτοτε γεμίζει διαρκώς με «προσθήκη σωζομένων».
Καθώς αιφνιδιαστήκαμε από το καθολικό και βαρύ κενό των ναών και των ψυχών μας, ίσως ήλθε η στιγμή να αξιοποιηθή το βίωμα της οδύνης και της στέρησης για να αυξήσουμε τον πόθο της Κοινωνίας με τον Χριστό και μεταξύ μας, να εργασθούμε για πιο ενεργή συμμετοχή των πιστών στη Λατρεία, να προχωρήσουμε πιο τολμηρά την λειτουργική αγωγή κληρικών και λαϊκών. Να γεμίσει άνθη «το χάσμα π’ άνοιξε ο σεισμός».

Οι ευκαιρίες είναι σαν το ξαφνικό κύμα που πρέπει να καβαλήσεις. Δεν έρχονται κάθε μέρα.
Επί σειρά ετών δεν έπαυε να με συγκλονίζει η απαισιοδοξία πολλών κληρικών. Τους άκουγα να λένε, άλλοτε με πόνο και άλλοτε με απελπισία: «Είμαστε στον κόσμο μας», «Υπάρχει ελπίδα πλέον;», «Δεν συνέρχεται με τίποτε η Εκκλησία μας», «Πώς θα γίνουμε Εκκλησία;», «Δεν λέμε τίποτα στον σημερινό άνθρωπο», «Θα χρειαστούμε άραγε κάποια κρίση για να ξυπνήσουμε;» και άλλες συναφείς αγωνίες της καρδιάς. Οι περισσότεροι συνομιλητές μου συνήθως συνέκλιναν στο συμπέρασμα ότι με ομαλό τρόπο δεν πρόκειται να αλλάξει κάτι. Ότι χρειαζόμαστε ένα σοκ.
Καθώς βιώνουμε ένα απροσδόκητο πένθος μέσα στην άδεια εκκλησιά, τόσο κληρικοί και ψάλτες που βρίσκονται εκεί όσο και πιστοί που την βλέπουν από τις τηλεοράσεις τους, μακάρι τα δάκρυά μας να μάς ξεπλύνουν τα μάτια. Έτσι ώστε καλύτερα να διακρίνουμε την πατρίδα από την οποία εξοριστήκαμε. Μια εξορία, τη δική του ο καθένας, που δεν είχαμε πάρει είδηση. Αλλά και μια συλλογική εξορία της Εκκλησίας μας, ως σώματος.

Για τον Χριστιανό πάντοτε πατρίδα είναι ένας τρόπος. «Οι δυσκολίες και τα εμπόδια στην πνευματική ζωή μάς φέρνουν στο χώρο της αφθαρσίας… Όλα, αντιπράττοντα ή συνεργούντα, θέλοντας και μη, εμμέσως ή αμέσως συμβάλλουν στον ερχομό του Ενός, του Αληθινού… Γι’ αυτό το Αληθινό είναι ήρεμο και ατάραχο… Δουλεύει έως άρτι και κάνει τα πάντα να δουλεύουν θετικά, έστω και αν φαίνεται με την πρώτη ματιά πως γκρεμίζουν… Ο Θεός γνωρίζεται σαν ελεύθερη ζωή. Σαν επέκεινα κάθε διαμάχης… Το αληθινό ουσιαστικά μόνο ανατέλλει, βλαστάνει. Το ψεύτικο μόνο δύει, μαραζώνει».[5]
Καιρός να κινηθούμε έτσι που τα παιδιά μας να έλθει στιγμή που θα θεωρήσουν ετούτη την πανδημία ευεργεσία.

Αδελφές και αδελφοί, ειρηνεύετε αλλά γρηγορείτε! «Όταν δεχθής φλόγα, τρέχα. Δεν ξέρεις πότε θα σβήσει και θα σε αφήσει στο σκοτάδι».[6]

Αδελφές και αδελφοί, γρηγορείτε αλλά ειρηνεύετε! «Όλα είναι Χάρις».[7]





[1] Στο βιβλίο μου Φυγή προς τα εμπρός, εκδ. Αρμός, 2017.
[2] Βλ. π. Βασιλείου Θερμού, Το ξεχασμένο Μυστήριο: εκκλησιολογικές συνέπειες του Αγίου Χρίσματος, εκδ. Γρηγόρη, 2003, σ. 315-336.
[3] Αγίου Ιγνατίου Θεοφόρου, Προς Εφεσίους 3.2.
[4] Επισκόπου Δυτικής Αμερικής Μαξίμου Βασίλιεβιτς, The art of priesthood. Στο: Theology as surprise. Saint Vladimir’s Seminary Press, 2018, σ. 227. Οι εμφάσεις είναι δικές μου.
[5] Αρχιμ. Βασιλείου Γοντικάκη, Εισοδικόν, 1974, σ. 178-183.
[6] Αγίου Ιωάννου Σιναΐτου, Κλίμαξ, λόγος γ΄, 4.
[7] Ζώρζ Μπερνανός, Το ημερολόγιο ενός επαρχιακού εφημέριου, εκδ. Πόλις, 2017, σ. 338.

65 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Πολλά τα ερωτήματα. Πολλές οι σκέψεις που δημιουργεί το γεμάτο ανησυχία πόνημά σας. Δύσκολες οι απαντήσεις. Θέλουν σκέψη, περισυλλογή, προσευχή και αναθεώρηση στρεβλών απόψεων.

Ανώνυμος είπε...

Για άλλη μια φορά ο π. Βασίλειος με φώτισε και με έβαλε σε σκέψεις με τα όσα γράφει. Είμαστε αδιόρθωτοι!

Ανώνυμος είπε...

Ο συνταγματικός νομοθέτης είναι σαφής.
Σε περίπτωση κινδύνου της δημόσιας υγείας, η ελευθερία της λατρείας δεν καταργείται αλλά περιορίζεται.
Καλείται η διοίκηση της Εκκλησίας να βρει λυσιτελή τρόπο τέλεσης της Θείας Λειτουργίας που και την υγεία να διασφαλίζει και την ελευθερία της λατρείας να υλοποιεί.

Ανώνυμος είπε...

Δυστυχώς οι απανταχού της γης θρησκόληπτοι και φανατικοί είναι ίδιοι.. Στη Νότια Κορέα για παράδειγμα, μια χώρα που θεωρείται υπόδειγμα στην αντιμετώπιση του κορονοϊού, ο δήμος της Σεούλ υπέβαλε μήνυση σε βάρος ηγετικών στελεχών της Εκκλησίας της Σιντσεονζί του Ιησού για ανθρωποκτονία, κατηγορώντας τη θρησκευτική αυτή αίρεση ότι αρνήθηκε να συνεργαστεί με το κράτος. Στη χώρα που έχουν πληγεί πάνω από 10.000 άνθρωποι, το 60% εξ αυτών συνδέεται άμεσα με την αίρεση αυτή. Χαρακτηριστικά τις πρώτες εβδομάδες της επιδημίας, ο ηγέτης της οργάνωσης Λι Μαν-χι καλούσε τους 260.000 πιστούς να προσέλθουν μαζικά και κανονικά στην ανά την επικράτεια εκκλησίες. Επίσης στο Ισραήλ, μια χώρα που έχει αντιμετωπίσει με επιτυχία τον κορονοϊό μέχρι στιγμής, τα περισσότερα κρούσματα προήλθαν από την πόλη των 200,000 κατοίκων Μπνει Μπαράκ. Εκεί ζουν κυρίως υπεροθόδοξοι Εβραίοι Χαρεντιμ οι οποίοι αρνήθηκαν να ακολουθήσουν τις εντολές της κυβέρνησης Νετανιάχου να απέχουν από τα θρησκευτικά τους καθήκοντα, αποφεύγοντας τις συναγωγές. Οι ηγέτες των Χαρεντιμ όμως έκαναν το εντελώς αντίθετο κάτι που είχε ως συνέπεια το 38% των κατοίκων να έχουν μολυνθεί με τον ιό. Εν τέλει στην πόλη αναπτύχθηκε φρουρά θέτοντας την σε υποχρεωτική καραντίνα, ώστε να σταματήσει η διασπορά του κορονοϊου.

Ανώνυμος είπε...

Σας ευχαριστούμε π. Βασίλειε.
Υάκινθος

σ. αποστολοπουλος είπε...

Πάτερ μου

Παρά το ότι δεν είμαι ευθυγραμμισμένος 100% με κάποιες ήσσονος σημασίας παραδοχές / συμπεράσματά σου, καθώς και με την διαπνέουσα το άρθρο σου (γνωστή και από όλα τα κείμενά σου) "διάθεση νομιμοφροσύνης", χωρίς - κάποιες φορές- να εξετάζονται ενδελεχώς οι πηγές / ερείσματά της, θα ήθελα να εκφράσω την πρόθεση χειροκροτήματός μου.
Και το χειροκρότημα δεν αφορά μόνο στην εν πολλοίς ταύτιση απόψεων, που τόσο γλαφυρά αναλύεις, σχετικά με τα τεχθέντα το τελευταίο 20ήμερο.
Αφορά ΚΥΡΙΩΣ στις συμπερασματολογικές σου σημαντικές και καθοριστικές παραινέσεις προς ημάς ως άτομα άλλά και προς την Εκκλησία, σώμα της οποίας αποτελούμε ΟΛΟΙ μας.
Σημαντικές, γιατί μπορούν να αναστήσουν μέσα μας, τις υποσταλείσες, παραγκωνισθείσες και συρρικνωθείσες από τον τρόπο ζωής μας, δυνάμεις της Προσευχής, Ασκησης και Αγάπης. Και όχι μόνο γι' αυτη την δύσκολη περίοδο, αλλά για όλη την υπόλοιπη ζωή μας.
Καθοριστικές, γιατί μόνο έτσι (ως ευεργετικά λειτουργική λήψη της πανδημίας) μπορεί να αφυπνισθεί το καθεύδον εκκλησιαστικό σύστημα, οι ποιμένες, οι ποιμενόμενοι, αλλά και οι εκπεμπόμενες προς την κοινωνία πράξεις και λόγοι όλων. Και τούτο, παρ΄όλο που η σχετική αισιοδοξία μου, είναι συρρικνωμένη αναφορικά με εμάς τους δυνητικά θε-ανθρώπους και την πορεία μας, και υπάρχει αειθαλής μόνο ως "ελπίδα επί Κύριον".

Τέλος, συμμερίζομαι 100% την αγωνία σου περί της "ευρύθμου" λειτουργίας των τυχόν "κεκλεισμένων των θυρών Ακολουθιών", αλλά οι ανθρωποκεντρικής επιστασίας διαμόρφωσης και
υλοποίησης προτάσεις σου (δ. αριθ. εκκλησιαζομένων, δηλώσεις ενοριτών, κληρώσεις, περιφρούρηση μέτρων ασφαλείας, κλπ), εκτιμώ πως είναι δύσκολες έως αδόκιμες εφαρμογής.
Από την άλλη μεριά, μιά -απευκταία- συνέχιση της ολικής απαγόρευσης τέλεσης Ακολουθιών, ιδιαίτερα την Μ.Εβδομάδα, πέραν της όποιας ουσιαστικής Θεολογικής διάστασης, θα πυροδοτούσε τις ήδη καπνίζουσες θρυαλίδες της προσομοίωσης των κρυφών σχολειών, πολλαπλασιάζοντάς τες γεωμετρικά.
Ουτε βεβαίως ένα σύστημα "Τραπεζικής ουράς" εις φάλαγγα, βασιζόμενο στην "ευαισθησία των εκκλησιαζομένων" έναντι των υποψηφίων εκκλησιασμού, έχει ελπίδα λύσης του προβλήματος.
Η -δύσπεπτη από όλους μας- αστυνομο-ελεγχόμενη "κεκλεισμένων των θυρών" Ακολουθία (με 1-2 ψάλτες / ιερείς), που φοβούμαι πως "θα δοθεί" ως λύση, αντικατοπτρίζει (για μια ακόμα φορά) την αδυναμία της εκκλησιαστικής διαχείρισης ενός εκκλησιαστικού θέματος, που άπτεται κοινωνικών αναγκών και φόβων.

Σωτήρης Αποστολόπουλος



Ανώνυμος είπε...

Βγάζεις πολλούς ιερείς ασπροπρόσωπους με τα όσα λες πάτερ μου. Το λέω αυτό γιατί ως σήμερα οι περισσότεροι μιλούσαν για πράγματα παράλογα. η γραφίδα και ο προβληματισμός σας βάζουν τα πράγματα σε κάποια σωστή θέση. Αυτό που μου άρεσε και καλό θα ήταν να ασχοληθεί η λεγόμενη διοικούσα Εκκλησία είναι το αύριο. Γιατί το αύριο θα είναι σε όλους τους τομείς διαφορετικό και μέσα στην διαφορετικότητα θα είναι η σχέση πιστού και Εκκλησίας.

Ανώνυμος είπε...

Όταν κινδυνεύει το τομάρι, το σαρκίο, τότε γίνονται όλοι νομοταγείς...

Ανώνυμος είπε...

Επιτέλους και κάτι που αξίζει τον κόπο που το διάβασες. Δεν διαβάζω μεγάλα κείμενα αλλά το όνομα του (π. Βασίλειος Θερμός) κίνησε το ενδιαφέρον γιατί μου αρέσει ο λόγος και το γράψιμό του. Κρίμα που σε αυτές τις δύσκολες μέρες ιερείς όπως αυτός είναι μετρημένοι στα δάκτυλα. Να σας έχει καλά ο Θεός πάτερ μου.
Ιορδάνης Αμοιρίδης
Καλαμαριά

Ανώνυμος είπε...

Είμαι ενθουσιασμένη.
Το δημοσιεύω αμέσως τώρα στους φίλους/λες μου στο facebook γιατί πρέπει να το διαβάσουν και άλλοι.

Ανώνυμος είπε...

Μια νηφάλια κατά το δυνατόν προσέγγιση, που δημιουργεί γόνιμους προβληματισμούς. Τελείως διαφορετική εικόνα από το φανατισμό και τις ακρότητες που συναντάμε στα χριστιανικά blogs! Χρειαζόμαστε και αυτή την οπτική γωνία για να δούμε τα πράγματα καλύτερα.

Ανώνυμος είπε...

Θεωρώ ότι οι πλέον τεκμηριωμενες απόψεις για το πρόβλημα του κορωνοϊού είναι του καθηγητή Ιωαννη Ιωαννίδη του Πανεπιστημίου του Stanford, ο οποίος βλέπει το πρόβλημα ,αλλά και τις παραπλευρες απώλειες της επόμενης μέρας.Η οπτική του θα βοηθούσε ουσιαστικά στην σωστότερη διαχείριση και του προβλήματος που έχει ανακύψει και με τη θεία λατρεία.
Δυστυχώς δεν πρέπει να βλέπουμε μόνο τον κορωνοϊό αλλά και αυτό που ακολουθεί. Όσο για την συνομωσιολαγνεία, είναι μαλλον αναμενόμενη,γιατί δεν είμαστε συνηθισμένοι ότι όλα γινονται για το καλό μας

Ανώνυμος είπε...

Εγώ δεν καταλαβαίνω ένα πράγμα. Τελικά όντως η θεία Ευχαριστία δεν είναι φορέας μετάδοσης ασθενειών; Κια οι Ρώσοι γιατί λένε ότι άδειασαν τα μοναστήρια από την πανώλη; Στο πηδάλιο γιατί υπάρχει ειδική μνεία να μην κολλήσουν οι υπόλοιποι; Εάν θεωρήσουμε την ανοσία, ως ένα επιπλέον θαύμα, μαζί με την μεταβολή, τότε αυτό δεν σημαίνει ότι η θεϊκή φύση/υπόσταση "καβαλάει" την γήινη, φυσική υπόσταση του σώματος και του αίματος;

Ανώνυμος είπε...

Ατυχέστατο άρθρο ψυχολογικοκεντρικής υπερβολής αλλά και κοσμικής οπτικής σε πολλά σημεία του.

Ελληνορθόδοξος

Ανώνυμος είπε...

Το «αύριο» θα είναι πολύ διαφορετικό σε όλη την κοινωνία: σημειώνονται σημαντικές αλλαγές, δημιουργούνται καινούργιες συνθήκες και συνήθως η Εκκλησία αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει με (μεγάλη) διαφορά φάσης...

Konstantinos είπε...

Ἀπὸ τὰ πλέον ὑπέροχα καὶ μὲ σύνεση γραμμένα κείμενα. π.κ.κ

Ανώνυμος είπε...

Μια απάντηση απο κομμάτι από την εγκύκλιο του μητροπολίτη Αιτωλίας Κοσμά για την αυριανή Κυριακή. Αυτή είναι η ορθόδοξη θέα του πρόβληματος!

"Ἡ Ἐκκλησία θέλει τὰ μέλη της, οἱ ὀρθόδοξοι χριστιανοὶ, νὰ μὴν ἀγνοοῦν τὴν ἀγάπη, τὴν πρόνοια καὶ τὴν παντοδυναμία τοῦ Κυρίου μας, Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τὴ σκέπη τῆς Παναγίας μας καὶ τῶν Ἁγίων μας.

Ὁ Κύριος, ἂν ἐμεῖς εἴμαστε ἄξιοι, μπορεῖ νὰ ἄρη τὴν ἐπιδημία. Ἴσως εἰρωνευτοῦν μερικοὶ τὰ λόγια αὐτά.

Τοὺς ἀπαντοῦμε: τὸ 1918, ἐδῶ στὴν Αἰτωλοακαρνανία καὶ σὲ ἄλλες περιοχὲς ἐνέσκηψε θανατηφόρος γρίππη. Σύμφωνα μὲ μαρτυρίες «Κάρα μετέφεραν τοὺς νεκρούς…»! Τίποτα δὲν μποροῦσε νὰ σταματήσῃ τοὺς πολλοὺς θανάτους. Οἱ τότε εὐσεβεῖς κληρικοί, οἱ ἄρχοντες καὶ οἱ χριστιανοί, μὲ πίστι ἔφεραν στὸ Ἀγρίνιο καὶ στὸ Μεσολόγγι τὴν θαυματουργὸ εἰκόνα τῆς Προυσιωτίσσης."

Για την μεταφορά: Φιλαγιορείτης

Ανώνυμος είπε...

Ποιους ειδικούς αμφισβητούμε πάτερ; Πέρα του θρησκευτικού κομματιού, οι μισοί ειδικοί, πανεπιστημιακοί και γιατροί μιλάνε για υπερβολές στο θέμα που θα διαλύσουν την οικονομία. Κάθε χρόνο 300.000-600.000 νεκροί απ την γρίπη και τώρα με 60.000 σε 4 μήνες έχουν κλείσει τα πάντα. Είναι σαφώς πιο επικίνδυνη ασθένεια απ' την γρίπη αλλά τα μέτρα που έχουν παρθεί είναι δυσανάλογα.

Αστείο επιχείρημα και με απωθεί απ' το να διαβάσω το υπόλοιπο κείμενο αν εξ' αρχής αυτό έχετε που βασίζεστε.

Ανώνυμος είπε...

Δεν ξέρεις γρι απο Ορθοδόξη οπτική, 9:20 μμ, γρί, για γρί δεν ξέρεις.
Κοίταξε να μετανοήσεις και μετά ασχολήσαι με την χρειαζόμενη προσοχή και με ταπείνωση για τα της Πίστης. Τώρα τα πέρασες για παιχνίδια και δεν είσαι έτοιμος να τα καταλάβεις.

Φιλαγιορείτης

Ανώνυμος είπε...

Ενα ερώτημα.
Γιατί ο αρθρογράφος βλέπει κίνδυνο μόνο για τους ι. Ναούς;

Φιλαγιορείτης

Ανώνυμος είπε...

Ενα ερώτημα, πιο σαφές.
Γιατί ο αρθρογράφος δεν βλέπει πρόβλημα στο άνοιγμα των super market και βλέπει πρόβλημα και γράφει μόνο για τους ι. Ναούς αν ανοίξουν για τους πιστούς;

Φιλαγιορείτης

Ανώνυμος είπε...

Το χριστεπώνυμο πλήρωμα της Εκκλησίας της Ελλάδας ζει για τις ακρότητες. Η μεσαία και βασιλική οδός του είναι άγνωστη. Χρόνια τώρα ομάδες διαφορετικών τάσεων δρουν στον χώρο και διαπλάσουν χαρακτήρες που δεν μπορούν ούτε και οι διδάσκαλοι τους να συγκρατήσουν. Για την σημερινή «Βαβυλωνία» δεν απορώ. Νομίζω ότι το αύριο θα είναι χειρότερο από την σημερινή στάση ανταρτών κληρικών αρχιερέων-ιερεων- μοναχών και λαϊκών.
Και αυτή η κρίση δεν θα μας διδάξει τίποτα π. Βασίλειε οι άνθρωποι της Εκκλησίας δεν μπορούν να δουν μακριά. Το διαπιστώνουμε από την σημερινή τους συμπεριφορά.

Ανώνυμος είπε...

Άρθρο 'ιερωμένου' που ξεκινάει με Τάσο Λειβαδίτη και όχι κάποιον πατέρα της Εκκλησίας...τι να μας πει...

Ανώνυμος είπε...

Γιατί να είναι διαφορετικό το "αύριο" ανώνυμε 9:35 μμ;;;;
Επειδή το θέλουν τα κέντρα της Νέας Τάξης Πραγμάτων;;;;;

Ανώνυμος είπε...

9:27 μμ. Ο Ελληνορθόδοξος απαραίτος μαϊντανός!!
Γ.Ν.Π.

Ανώνυμος είπε...

Φιλοαγιορείτη έναν κληρικό τον ενδιαφέρει το εκκλησιαστικό γίγνεσθαι. Για την αγορά, τα θέατρα, και την φορολογία θα ενδιαφερθούν άλλοι. Προσγειώσου οι συγκρίσεις σου υποβιβάζουν την Εκκλησία.

Ανώνυμος είπε...

Αν δεν σου λέει τίποτα 10.26 κακό για λόγου σου. Για εμένα λέει πολλά. Προχώρα παρακάτω και αν το Πνεύμα το Άγιο σε φωτίσει μπορεί να ανοίξουν τα μάτια σου και να κατανοήσεις τα υπέροχα που παραθέτει ο π. Β.Θ. από την εμπειρία του.

Δημητρης Μπιλ είπε...

Μια προσέγγιση ,μακρια απο υπερβολες και φανατισμους.Με στοχευση στα κακώς κείμενα αλλα χωρις το απειλητικο ύφος ,που εχει γίνει πλέον κανόνας στα περισσότερα κείμενα η σχόλια στο διαδίκτυο. Αναμένουμε συνέχεια Πάτερ Βασίλειε!

Ανώνυμος είπε...

Εξαιρετικό!

Ανώνυμος είπε...

Η πρόταση που καταθέτει ο π. Βασίλειος για την συμμετοχή των πιστών στις Ακολουθίες, (δηλαδή να συνδεθεί το εμβαδόν των Ναών με τον αριθμό των πιστων που θα τις παρακολουθήσουν), είναι ανάλογη με την πρακτική που ακολούθησε ο π. Αναστασιος Γκοτσόπουλος, καθώς και με τις προτάσεις που έχει κάνει πλήθος σχολιαστών αυτές τις μέρες, οι οποίοι μάλιστα έχουν χρησιμοποιήσει τα παραδείγματα των σουπερμάρκετς, των τραπεζών, των δημοσίων επιχειρήσεων, κλπ.
Επομένως, αφού η βασική σκέψη του π. Βασιλείου είναι ίδια με των άλλων, γιατί οι πιστοί χαρακτηρίζονται "αντιδραστικοί", "επαναστατικοί", "με δήθεν αντιστασιακό φρόνημα", κλπ. κλπ. ?

Ανώνυμος είπε...

Ας αξιοποιήσουμε το βίωμα της οδύνης και της στέρησης για να αυξήσουμε τον πόθο της κοινωνίας μας για τον Χριστό και τους συνανθρώπους μας.
Σας ευχαριστούμε .

Αθανάσιος Κοταδάκης είπε...

Ασφαλώς και θα είναι όλα διαφορετικά, λίαν αγαπητέ πάτερ Βασίλειε, όταν θα έχει περάσει η καταιγίδα. Το πρόβλημα είναι, όλοι εμείς, η υποτιθέμενη χριστιανική πρωτοπορία-Εκκλησιαστική Ηγεσία, Ασκητικός-Μοναστικός κόσμος. Ακαδημαϊκή και λοιπή Θεολογία-αν θα έχουμε διαβάσει σωστά αυτό το φοβερό μάθημα του Θεού, αν θα έχουμε μετανοήσει ! Ή θα συνεχίσουμε καθένας στον κόσμο του, «αλλού γι αλλού», χαμένοι μέσα στη νεωτερική και μετανεωτερική εποχή, εντελώς απροετοίμαστοι και άπραγοι για το τωρα του Χριστού ! Ως παρουσίες χριστιανών που κάνουν την προσευχή-Λειτουργία- αγάπη για τον όποιο άλλο «μικρό Χριστό», στο μέτρο του δυνατού ως και θυσιαστικά, όπως ο Χριστός. Αν, δηλαδή, αρχίσουμε να γινόμαστε όντως Εκκλησία Θεού ζώντος. Αθανάσιος Κοτταδάκης

Ανώνυμος είπε...

Το αύριο θα είναι διαφορετικό Ανώνυμε 11:00 ακριβώς για τον λόγο που ανέφερες. Η Νέα Τάξη Πραγμάτων ετοιμάσει μια νέα, χειρότερή πραγματικότητα μετά τον κορωνοϊό. Η Εκκλησία όμως δεν αντιδρά συνήθως με πνευματική «ετοιμότητα» και «ενάργεια» σε όσα μεθοδευονται...

Ανώνυμος είπε...

Φίλε, ξαναδιάβασε το, χωρίς παρωπιδες.

Ανώνυμος είπε...

Οι ειδικοί λένε ότι ο κορωνοϊός μεταδίδεται με τρομακτικούς ρυθμούς και ΣΚΟΤΩΝΕΙ! Η πλέον ανεύθυνη και απάνθρωπη στάση είναι να υποτιμούμε αυτό το τρομακτικό πρόβλημα!
Βάλτε YouTube σας παρακαλώ, και δείτε τα βίντεο από την τραγική κατάσταση στην Ιταλία σας παρακαλώ... Και ας παρακαλέσουμε όλοι μαζί τον Θεό να μη ζήσουμε τέτοιες καταστάσεις στην πατρίδα μας...

Ανώνυμος είπε...

Να συμφωνησω με τον 12.51 κ αρθρογραφο αυτου εδω του ιστιολογιου ,γιατι πραγματι αγωνιζομαστε οχι για κατι αλλο,αλλα για αυτο που και εμεις παραλαβαμε απο τους Αποστολους κ διαφυλαξαν οι αγιοι -μας Πατερες και ακομα επειδη ειαστε μελη της αγιοτατης Εκκλησιας κ Σωμα Χριστου κ,,,,,,,
,,,,,'' στο Σωμα Του Χριστου,κ α τ ο κ ε ι ,
ΠΑΝ ΤΟ ΠΛΗΡΩΜΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΗΤΟΣ.
ΕΙΜΑΣΤΕ δλδ
Ν Α Ο Σ. ΤΗΣ. Θ Ε Ο Τ Η Τ Ο Σ ''
Αγ.γρηγοριος Παλαμας!
Αυτη η υψηλη κορυφη της θεολογιας....
Συγχωρηστε με!

Pater Peter είπε...

Αριστοτεχνικός ο λόγος του π. Βασιλείου, όμως εχουν απόσταση οι θέσεις που υποστηρίζει από τις Ορθόδοξες αναφορές της "εν Ημίν Πίστεως και Ελπίδος». Έχει τελειοποιήσει ο π. Β.Θ.τρισδιάστατη ρητορεία.Πρώτα με επιστημονική ματιά στις ψυχιατρικές παραμέτρους,συσχετίζει την φοβική αγχώδη συνδρομή του covid 19, με την ανάπτυξη χριστιανικών ερμηνειών φαντασιακού τύπου. Αν ομως ειναι ετσι γιατί ειναι αδικαιολόγητη η αδυναμία κατανόησης στην πράξη, αφού οι εκκλησιαστικές εξαιρέσεις παραβίασης των μέτρων ήταν μετρημένες στα δάκτυλα! Επίσης αποτελεί προκατάληψη του π. Β. να ορίζει ως παθολογικές, εκφράσεις βιωμένης πίστης στα θαύματα θεραπείας ασθενειών, με ξεκάθαρη παρέμβαση αγίων της Εκκλησίας μας, χωρίς υποτίμηση της ιατρικής επιστήμης,στα πλαισια μιας ασκητικής υπερβάσεως ή επιβράβευση πίστεως:
«… πόσο μακρύ είναι το έντερο του ανθρώπου, βρε γιατρέ;, λέει ο μακαριστός γ. Αμβρόσιος Λάζαρης, απευθυνόμενος στον συγγραφέα Στ. Δημόπουλο του «Άγιον Όρος χώρα ζώντων» εκδ. Εν πλω,όταν περιγράφει την θαυματουργική ίασή του από τον άγιο Νεκτάριο,στο Νοσ. Ευαγγελισμός, ο οποίος «έπιασε να ξετυλίγει το έντερό του, μέχρι την άκρη του μεγάλου δωματίου ώσπου έλυσε τον ειλεό που ο γ. Αμβρόσιος υπέφερε». Περαιτέρω, ο π. Β.συσχετίζει, ίσως όχι άδικα, αλλά, δίχως απτές αποδείξεις, την συμβιωτική αβελτηρία και το έλλειμα κοινωνικοποίησης, του σύγχρονου Έλληνα πολίτη –«γηγενή», διότι συνυπάρχουμε πλέον με Ορθοδοξως ενταγμένους και επιτυχημένους, π.χ Γιάννης Αντετοκούμπο, ξένους μετανάστες- που υπέστη την υπαρξιακή και πνευματική κρίση αξιών και προτύπων,της μετεμφυλιακής εσωτερικής αστικοποίησης,από το χωριό, στη καταβόθρα της Αθήνας, καταφάσκων αντίστοιχη τοποθέτηση του Στέλιου Ράμφου. Αλλάζει άξονα αναφοράς σημαδεύοντας τον διαχρονικό του στόχο, την ενοριακή θεολογική έκπτωση και κατάπτωση, του κληρικαλισμού των ποιμένων και ατομικισμό των ποιμενομένων. Υποθέτω ότι θα συμφωνούσε να συμπληρώσει τον σχολιασμό της ζοφεράς ανάδυσης των Αποκαλυπτικών κορωνοϊφόρων «ακρίδων» με την ομολογουμένως ευκταία μεταλλαγή της νοσηράς πληγής σε ευκαιρία ανάπτυξης αντισωμάτων πνευματικής ανοσίας, μέσω ασκητικών αρετών όπως η Μνήμη θανάτου, δίχα φοβικότητας. Αλλά και τον σοβούντα ιδιότυπο εκκλησιαστικό «διωγμό», να δεί ως ευκαιρία θυσιαστικής απεμπλοκής από τις μετανεωτερικές ουτοπίες της παγκοσμιοποιητικής «αειφόρου ευημερίας»,αιτίας της αλλοτριωτικής,αξιακής υποβάθμισης, που δεν φαίνεται να θεωρεί αρνητική. Αφού αναβιβάζει την πολιτική συνύπαρξη, ως άριστο πνευματικό κριτήριο του συνειδητού ορθοδόξου χριστιανού και την άκριτη «υπακοή» που μεθοδεύουν οι πρωτόγνωρες αντιεκκλησιαστικές απαγορεύσεις, ενδεδειγμένη απάντηση στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Βεβαίως ελπιζω να μην πάρει στα σοβαρά τις μετανεωτερικές τεχνολογικοεμπορικές «επαναστάσεις» που υπόσχονται όχι μόνο να λύσουν τα ανθρώπινα περιβαλλοντικά και οικονομικά προβλήματα αλλά να μεταθέσουν το οντολογικό «βάρος» του «μείζονος εν υμίν ει εν τω κόσμω» του 4 κφ. Α’Επστ.Ιωάν, από τον χριστιανικά οριζόμενο Σκοπό της ανθρώπινης Δημιουργίας, που όπως υπογραμμίζει και ο π. Β.συνίσταται στο «ίνα ώσιν Εν εν Ημιν» Ιωάνν.17,1-13. Μηπως σοβεί συγκόλληση ετεροπίστων θρησκευτικών ομολογιών ή και χειρότερα "νεοεποχιακός οραματισμός αέναης Εξελικτικής επέκτασης"? Θα μπορούσε βεβαίως να αποφύγει να σχετικοποιήσει την εκκλησιαστική Ελπίδα ταυτίζοντάς την μόνο με την «αλήθεια, ηρεμία και αταραξία» ενός κόσμου μεσω μιας «επιστημονικώ τω τρόπω τέχνης»(μήπως «τεχνικής») ιερατικής,που συνδυάζει τις υπαρξιακές ανθρώπινες ανάγκες με την «γνώμη του Χριστού»! Άραγε αυτή η αντιθετική,αγιοπαραδοσιακή υποθέτω, «τεχνική», έχει ως πρότυπο ηγετικού ήθους τον Χριστό, ως Αρχιερέα μόνο? Ο Χριστός, κατεχει και το Βασιλικό Αξίωμα! Σην Σωτηριώδη Αποστολή Του,ως Ιησους Βασιλεύς ανεβαίνει στο Σταυρό θυσιαζόμενος ως Αληθής Ηγέτης δια τον Λαόν Του! Όμως εμάς σώζει επιτελών την Άπαξ προσφερθείσαν τω Θεώ θυσίαν Εαυτού, διηνεκώς υπέρ Ημών. Προλέγει το τέλος των αιώνων ως Προφήτης, όντας Αυτός το Τέλος! Αποκ.22,13.

Ανώνυμος είπε...

Οι υπέρμαχοι των ασφυκτικών, επαχθών και αντισυνταγματικών μέτρων, έχουν αναλογισθεί τους ασθενείς που νοσηλεύονται σε Νοσοκομεία και άλλες δομές υγείας καθώς και αυτούς που παραμένουν στο σπίτι και επιθυμούν να εξομολογηθούν και να κοινωνήσουν;
Επίσης έχουν αναλογισθεί τις ηθικές, ψυχολογικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις των μέτρων;

Ανώνυμος είπε...

Εξαιρετικό το κείμενο του π.Β.Θ.
Ένα κείμενο κριτικής αλλά κυρίως αυτοκριτικής (ο ίδιος είναι ιερέας), όχι όμως στείρας και άσκοπης αλλά μια γόνιμης κριτικής που καταθέτει προτάσεις, προτάσεις συγκεκριμένες, ρεαλιστικές, εφαρμόσιμες, ελπιδοφόρες. Χωρίς να προσβάλλει κανέναν, αλλά κατανοώντας όλους.
Υ.Γ. Επειδή πολλά γράφτηκαν ανωτέρω για τα supermarkets, υπάρχει η εξής απορία: Οι ναοί δύναται να κλείσουν ή να περιοριστούν αριθμητικά οι πιστοί, τα SM δεν γίνεται να κλείσουν, δεν μπορούν να μην έχουν τροφή συνάνθρωποί μας, δεν μπορούμε να οδηγήσουμε στον βιολογικό θάνατο ούτε έναν άνθρωπο, με τις πράξεις ή παραλείψεις μας, αυτό το δικαίωμα το έχει μόνο ο Θεός, ουδείς άλλος.
Σκεπτόμενος χριστιανός...

Ανώνυμος είπε...

Προς "Σκεπτόμενο "χριστιανό" κοσμικό" 2:04 μμ, ερώτηση.

Ο πνευματικός ή ο βιολογικός θάνατος είναι ο χειρότερος κατα την γνώμη σου;
Τα super market είναι πιο χρήσιμα απο τους Ναούς για σένα;;

Σκεπτόμενος μη κοσμικά Χριστιανός

Ανώνυμος είπε...

Αφυπνιστικό το κείμενο –όπως πάντα- του π. Βασιλείου. Τι καλό θα ήταν να το διάβαζαν οι πλείστοι των ιερέων και των Μητροπολιτών μας. Η σημερινή μας ταραχή είναι αποτέλεσμα ελλείψεως προετοιμασίας μας από τους ηγέτες μας τον κατάλληλο καιρό. Γι' αυτό και ο Ψαλμωδός μας λέει: «Ητοιμάσθην και ουκ εταράχθην»

Ανώνυμος είπε...

Μπράβο στον σχολιαστή 1:41 μμ και στους άλλους σχολιαστές που έχουν τις ίδιες σωστές απόψεις.
Ο πανικο-ιός βλάπτει ψυχή και σώμα!!!

Εκκλησιαζόμενος

Ανώνυμος είπε...

Μπράβο και στον Pater Peter για το πολύ υψηλής ποιότητας σχόλιο του.

Εκκλησιαζόμενος

Ανώνυμος είπε...

Ας τ' ακούσει ο π. Β. Θερμός και οι ομοϊδεάτες του. Είναι απο τη Ι. Μητρόπολη Κυθήρων.

"5. Φρονοῦμεν ὅτι ἡ Παράδοσις τῆς Ἁγίας ἡμῶν Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας οὐδέποτε ἐγνώρισε παρόμοιόν τι προηγούμενον. Τοὐναντίον εἰς τοιαύτας περιπτώσεις λοιμωδῶν νόσων ἐπύκνωνε τάς Ἱεράς Ἀγρυπνίας καί τάς Ἱεράς Λιτανείας τοῦ Τιμίου Σταυροῦ (ὅρα καί τήν ἑορτήν τῆς Προόδου τοῦ Τιμίου Σταυροῦ εἰς τήν Βασιλεύουσαν Πόλιν καί τήν Λιτάνευσιν τοῦ Τιμίου Ξύλου καθ’ ὅλην τήν περίοδον τοῦ Δεκαπενταυγούστου ἀπό Ἱεροῦ Ναοῦ εἰς Ἱερόν Ναόν) καί τῶν Ἁγίων καί θαυματουργῶν Εἰκόνων τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ, τῆς Κυρίας Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων μας. Καί ἱερά Σαρανταλείτουργα ἀκόμη ἐτελοῦντο.
Εὐχόμενοι, ὅθεν, ἀπό καρδίας τήν ὡς τάχιον ἀπαλλαγήν τοῦ εὐσεβοῦς ἡμῶν Ἔθνους, ἀλλά καί τοῦ σύμπαντος κόσμου, ἀπό τῆς ἐπελθούσης δεινῆς συμφορᾶς καί δοκιμασίας, καί τήν ἐν μετανοίᾳ καί δάκρυσιν ἐπιστροφήν τῆς ἀνθρωπότητος εἰς τήν ἀληθῆ λατρείαν τοῦ Εὐλογητοῦ Τριαδικοῦ ἡμῶν Θεοῦ, διατελοῦμεν.
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
†Ὁ Κυθήρων & Ἀντικυθήρων

Σεραφείμ

ΟΙ ΚΛΗΡΙΚΟΙ-ΕΦΗΜΕΡΙΟΙ ΤΗΣ Ι.ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ

Ἀρχιμ. Πέτρος Κασιμάτης
Ἀρχιμ. Φρουμέντιος Δημητρίου
Ἀρχιμ. Πέτρος Σκλᾶβος
Πρωτ.Πέτρος Μαριᾶτος - Ἰατρός
Πρωτ.Παναγιώτης Μεγαλοκονόμος
Πρωτ. Παναγιώτης Διακόπουλος
Πρωτ. Θεολόγος Παντελῆς
Ἱερομ. Σεραφείμ Μαρσέλλος
Οἰκονόμος Γεώργιος Ἀδικημενάκης
Οἰκονόμος Ἰωάννης Παπανδρόπουλος
Ἱερεύς Παῦλος Καλλίκας
Ἱερεύς Κωνσταντῖνος Μπιθιγκότζης
Διάκονος Παναγιώτης Σκλάβος"

Ανώνυμος είπε...

Πατριάρχης Γεωργίας: "Ἡ πνευματικὴ τροφὴ γιὰ τοὺς πιστοὺς εἶναι τόσο σημαντικὴ ὅσο καὶ ἡ ὑλική, γι' αὐτὸ εἶναι ἀδύνατο νὰ κλείσουμε τὶς Ἐκκλησίες μας"

http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2020/04/blog-post_6.html

Ακούν οι κοσμικοί σχολιαστές που κάνουν πώς δεν καταλαβαίνουν σαν τον εξυπνάκια 2:04 μμ;;;
Ακούει ο αρθρογράφος;;;

Ανώνυμος είπε...

Ανώνυμε 10:20 π.μ.
Δεν έχεις εσύ και οι ομοϊδεάτες σου, την αποκλειστικότητα στην υπευθυνότητα!!!

Μέτρα προστασίας ναι!!!
Οχι όμως στον ιό του πανικού και στον ιό της απιστίας και ολιγοπιστίας όπως είπε στις πρώτες εγκυκλίους του ο μητροπολίτης Μεσογαίας Νικόλαος!!!
Υπήρχαν και άλλες λύσεις καλύτερες και με προστασία της ευσέβειας.

Ανώνυμος είπε...

Τι μας τα διδάσκει ο Κυθήρων 4.23 χωρίς να τα πραγματοποιεί. Αν ήταν παλληκάρι να άνοιγε τις Εκκλησίες και να μην φοβόταν τις λοιμώδεις νόσους. Βγάζω και εγώ μια εγκύκλιο και την κάνω λούφα μετά την πρώτη επίπληξη του κράτους στο σπίτι μου. Τι φοβάται τον θρόνο τον επίγειο μην τον χάσει; Την κρατική εξουσία που έχει. Και τις τιμές που απολαμβάνει; Να έχει στο μυαλό του την απολογία του στον θρόνο τον επουράνιο. Αφού δεν καταφέρνει να κάνει το σωστό να πάει στο μοναστηράκι του ως υποτακτικός για το υπόλοιπο της ζωής του εν μετανοία; Αλλά μας εμπαίζει ως πολιτικός και όχι ως εκκλησιαστικός άνδρας.
Αρχιμ. Μ. Φ. Τ.

Ανώνυμος είπε...

Προς "Αρχιμ.Μ.Φ.Τ."
Δεν ξέρω αν είσαι κληρικός ή αν καμώνεσαι τον κληρικό για να κατηγορήσεις εύκολα τον Κυθήρων Σεραφείμ.

Ο ειλικρινής μητροπολίτης Κυθήρων Σεραφείμ διαμαρτύρεται με τις επιστολές και με τα διαβήματα. Αυτό σημαίνει ότι τον καίει το κλείσιμο των Ναών και διαφωνεί πολύ για το κλείσιμο των Ναών.
Ποιοί άλλοι μητροπολίτες έκαναν παρόμοια διαβήματα;;;

Ο μητροπολίτης Κυθήρων Σεραφείμ διώχθηκε και εκρεμμεί δίκη εναντίον του επειδή τέλεσε τους Χαιρετισμούς και Θ. Λειτουργία.
Για ποιό εμπαιγμό εκ μέρους του μητροπολίτη Κυθήρων Σεραφείμ μιλάς "Αρχιμ.Μ.Φ.Τ.";;;

Ο μητροπολίτης Κυθήρων Σεραφείμ είναι συνεπής.
Εσύ ποιός είσαι που τον κρίνεις τόσο σκληρά;; Και τί έχεις κάνει εσύ;;; Διαμαρτυρήθηκες γραπτά έστω και μια φορά;;


Σκεπτόμενος μη κοσμικά Χριστιανός

Ανώνυμος είπε...

Μια απάντηση στο 5-4-2020 10:20 πμ.

Μητροπολίτης Μεσογαίας Νικόλαος προς υπ. Παιδείας:
"Δεν είναι η Εκκλησία ένα άτακτο κοριτσάκι που του τραβάμε τα μαλλιά ή το χαστου­κίζουμε για να συμμορφωθεί. Ο θεσμικός σεβασμός τραυματίστηκε καίρια. Η Εκκλησία είχε και έχει πολύ λογικές λύσεις και προτάσεις στα πλαίσια της αποκλει­στικής αρμοδιότητάς της για να βοηθήσει την πολιτεία στον αγώνα της."

Ανώνυμος είπε...

Σημερινό σχόλιο του θεολόγου κ. Παναγιώτη Τελεβάντου.
Μια ακόμη απάντηση στους ομοϊδεάτες του π. Β. Θερμου.

"Ακούει κανείς; Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς έκανε τα ακριβώς αντίθετα από αυτά που κάνει η συντριπτική πλειοψηφία των Ιεραρχών σήμερα. Αντί να συστήσει στους πιστούς να απέχουν από τον ναό και τα μυστήρια της Εκκλησίας, τους προσκάλεσε σε λιτανεία όπου και εκφώνησε την ομιλία του με την οποία καλούσε το ποίμνιό του σε μετάνοια.
Εμείς σήμερα συμπεριφερόμαστε με τρόπο που δείχνει ότι τα ξέρουμε καλύτερα από τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά και όλους τους Αγίους της Εκκλησίας, οι οποίοι προσκαλούσαν τους πιστούς στους ναούς -εν μέσω πανδημιών- για να κάνουν ευχέλαια, παρακλήσεις, λιτανείες και αγρυπνίες."

Ανώνυμος είπε...

Όταν ένας ιερωμένος μπορεί να αξιοποίηση την ποίηση χωρίς να προσβάλει αλλά αντιθέτως να ενισχύει την ιερότητα του κόσμου- κόσμημα για τους Πανεπιστήμονες Πατέρες της εκκλησίας μας- υπάρχει ελπίδα ότι μας δόθηκαν σε καιρούς δύσκολους, ποιμένες με τρυφερή ματιά και ιεραποστολικό ήθος, σαν την ματιά και το ήθος που βρίσκαμε στο ταπεινό και τρυφερό καλοσώρισμα των σύγχρονων Αγίων. Ήταν τόσο τρυφεροί που σε μια επισκέψή μας στον Άγιο Παΐσιο, φανατισμένοι έφηβοι τότε εμείς, αμφισβήτησαν το ...θεολογικό του βάθος κάποιοι φίλοι αφού μας μιλούσε με λόγο απλό και όχι όπως είχαμε συνηθίσει από τους πνευματικούς στην πόλη μας.

Ανώνυμος είπε...

Ο βιολογικός θάνατος είναι αναμφισβήτητος, ο πνευματικός είναι σχετικός και φυσικά όσο ζεις μπορείς να τον αποφύγεις, κοίτα τον ληστή στον σταυρό!
Αντιθετα ο βιολογικός θάνατος του ανθρώπου είναι για αυτόν η ώρα της τελικής κρίσης, πέρα από εκεί δεν υπάρχει δυνατότητα ανατροπής της καταστασης, μόνο ίσως κάποιας βελτίωσης. Οι διαφορές είναι τεράστιες!
Ας μη βάψουμε τα χερια μας με αίμα ανθρώπων, λόγω της απερισκεψιας μας.
Σκεπτόμενος χριστιανός

Ανώνυμος είπε...

Ας μας απαντήσει ο πατήρ τα κάτωθι:

1) Μπορείτε να καταδείξετε μέσα από την εκκλησιαστική ιστορία,πότε οι πατέρες απαγόρευσαν την θεία Λατρεία εν μέσω πανδημίας;
Εμείς οι πιστοί γνωρίζουμε καλώς ότι ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΥΠΗΡΞΕ ΤΕΤΟΙΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ!

2) Μπορείτε να επιβεβαιώσετε τις νουθεσίες σας όλες στη διδασκαλία των Αγίων Πατέρων; Χωρίς βεβαίως να χρησιμοποιήσετε τη "προβληματική ερμηνευτική", που μάλλον γνωρίζετε καλύτερα τη χρήση της.

3) Τα μέτρα ασφαλείας που έλαβε το Πατριαρχείο Γεωργίας και ο λαός του Θεού συνεχίζει να εκκλησιάζεται και να ενισχύεται πως τα σχολιάζετε; Μήπως τα θεωρείτε και αυτά επικίνδυνα, ενώ χωρίς φόβο θεωρείτε ότι μπορείτε να ψωνίζετε στα σούπερ μάρκετ και τις λαϊκές;

4)Πως θα κηρύξετε, μετά την παρέλευση της δοκιμασίας, στον κόσμο να έρχονται στην εκκλησία γιατί εκεί νικήθηκε ο φόβος και ο θάνατος, όταν τώρα το έχετε βάλει στα πόδια από το φόβο του ιού, προφασιζόμενος, μια αμάρτυρη στην πράξη και διδασκαλία των Αγίων στις πανδημίες,"αγάπης" και αποδεικνύοντας ότι ο κορωνοϊός είναι ισχυρότερος από την πίστη στο Θεό;

ΑΝ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΤΕ ΣΤΑ ΑΝΩΤΕΡΩ, ΣΑΣ ΠΡΟΤΡΕΠΟΥΜΕ ΜΕΤ' ΑΓΑΠΗΣ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΤΕ ΕΞΑΣΚΟΥΜΕΝΟΣ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΜΟΝΟ ΤΗΝ ΑΛΛΗ ΣΑΣ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΩΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ

Ανώνυμος είπε...

Δεν γνωρίζω τι θα απαντήσει ή αν αξίζει τον κόπο να απαντήσει ο πατήρ.
Φίλε μου γράφεις για ζητήματα τα οποία οι Άγιοι Πατέρες αντιμετώπισαν τους προηγούμενους αιώνες που η επιστήμη ήταν για κλάματα. Πιστεύεις ότι ο πανεπιστήμονας Άγιος Μέγας Βασίλειος αν ζούσε στο σήμερα θα μιλούσε όπως τότε και δεν θα έγραφε μια εξαήμερο καταπληκτική με τα σημερινά δεγομένα ή στην Βασιλειάδα δεν θα ασκούσε την σύγχρονη ιατρική. Σε παρακαλώ άλλα τα θέματα των πρώτων αιώνων και άλλα σήμερα.
Τώρα προσωπικά σου λέω ότι επειδή πρέπει να αγοράσω τρόφιμα για να επιβιώσω τα αγοράζω και τα πλένω πολύ καλά όταν τα βάζω στο ψυγείο ή έξω σε μερικά κάνω και απολύμανση. Δεν τα τρώω όπως πρώτα με απλό πλύσιμο. Προχθές στην εργασία μου ζήτησα ένα τσάι η βοηθός το έφτιαξε και το έφερε. Δεν το ήπια διότι είδα ότι την είχε πιάσει ο αλλεργικός της βήχας και φοβήθηκα αφού δεν είχε σκεπάσει την κούπα κατά την μεταφορά.
Το θέμα της Γεωργίας εκεί πειθαρχούν εδώ διαβάσαμε ότι χθες στην Πάτρα έκαναν γιουρούσι οι πιστοί στην Εκκλησία με αποτέλεσμα ο ιερέας να καλέσει την αστυνομία και να κλείσει τον ναό.
Τέλος συστάσεις όπως η τελευταία χρειάζεται να την κάνουν επώνυμα με καταγγελία και όχι με ανόητη ελαφρότητα όπως εσύ. Λυπάμαι για λόγου σου διότι έχεις ανάγκη ψυχίατρου ενηλίκων και το τελείωμά σου τραβά εξομολόγηση κατά την άποψή μου γιατί είναι κατακριση.
Γιώργος

Ανώνυμος είπε...

Βλακείες εις τον κύβο γράφεις 1.27.
Όταν τελειώσεις το προνήπιο και πας στο λύκειο θα γίνει προσπάθεια να σου εξηγήσουν. Τώρα παίξε με τις κούκλες σου.

Ανώνυμος είπε...

Βαγγελίστρα μου!!! τι άλλο θα γράψουν εν Χριστώ αδελφοί όπως ο 1.27.
Ιστολόγε υπάρχει και καλάθι με σκουπίδια.

Ανώνυμος είπε...

Δεν είμαι ο 1:27.
Μου προξενεί όμως, χειρίστη εντύπωση, ο τρόπος με τον οποίο κάποιοι σχολιαστές μειώνουν και απαξιώνουν το συσχολιαστή τους.
Αυτό, προφανώς, είναι το "χριστιανικό" τους "ήθος"...

Ανώνυμος είπε...

Προς "Σκεπτόμενο "χριστιανό" "2:02 πμ

Μην στρεβλώνεις το νόημα των ερωτήσεων βάζοντας στο στόμα πράγματα που δεν είπαν.
Απάντησε ξεκάθαρα σ' αυτό που σε ρώτησαν με σαφή απάντηση και μονολεκτική και μην κάνεις προεκτάσεις του μυαλού σου.
Μετά τις απαντήσεις τις σύντομες και σαφείς, θα καταλάβεις τί θέλει να σου πει αυτός που σε ρωτά.
Περιμένουμε σαφείς απαντήσεις στις ερωτήσεις που σου έγιναν.

"Ο πνευματικός ή ο βιολογικός θάνατος είναι ο χειρότερος κατα την γνώμη σου;
Τα super market είναι πιο χρήσιμα απο τους Ναούς για σένα;;"

Περιμένουμε να μας απαντήσεις, αν μπορείς βέβαια...

ΛΙΤΣΑ Ν. είπε...

Ο πάτερ Βασίλειος παρέθεσε τις απόψεις του, με ονοματεπώνυμο. Αν θέλετε απαντήσεις κανονίστε ένα ραντεβού μαζί του, ως ο κύριος τάδε κι όχι ως ανώνυμος, για να σας απαντήσει. Τυμπανοκρουσίες με σπασμένα τύμπανα!!!

Ανώνυμος είπε...

Προς Λίτσα Ν. (8:00):

Οταν δεν μπορείς ν' απαντήσεις επι της ουσίας στα σωστά ερώτηματα, το ρίχνεις στα περι επωνυμίας/ανωνυμίας, αλεπουδίστικα;;;

Ανώνυμος είπε...

Στην παρούσα συγκυρία τα sm. Μην ξεχνάς ότι ο Χριστός βρίσκεται οπουδήποτε έχουν συναχθεί στο όνομα Του.Ναος πέρα από τα άψυχα κτίρια είναι τα σώματα των εμψυχων ανθρώπων, μην ιδολοποιουμε τον τρόπο λατρείας του Θεού, η λατρεία είναι ο σκοπός όχι ο τρόπος που θα πραγματοποιηθεί.
Αναφορικά με την ατυχη σύγκριση βιολογικού και πνευματικού θανάτου, πιστεύω ότι έχεις συγχιστει!
Καλή μετάνοια και στους δυο μας.
Σκεπτόμενος χριστιανός.

Κ.Στελιος είπε...

Κάθε άνθρωπος βρίσκεται στο δικό του ανωδικο δρόμο μόνος η μαζί με άλλους και βλέπει και εκφράζει αυτό που βιώνει...Το μόνο κοινό μερικές φορές για όλους είναι η κορυφή...Τι να πω ότι συμφωνώ η διαφωνώ δεν έχει για μένα νοημα.Ας ρωτήσει μέσα του ο καθένας αν τον αναπαυουν αυτά που σκέφτεται και ας κάνει ταμείο...δεν είμαστε όλοι ίδιοι στις αντιδράσεις.. δεν έχουμε όλοι τα ίδια βιώματα..Το κοινό σημείο είναι ο Χριστός ...ότι μας εμποδίζει να είμαστε εσωτερικα κοντά του αυτό και πρέπει να εξετασουμε..όταν πετύχουμε το εσωτερικό θα εκδηλωθεί και το εξωτερικό...Πως ο θεός ξέρει

ΧΡΟΝΗΣ είπε...

ΔΥΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: 1- Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ π. ΘΕΡΜΟΥ (ΚΛΗΡΩΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΕΝΟΡΙΤΩΝ) ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΗ ΓΙΑ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΛΥΣΗ. 2- ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΕΛΩΣ ΑΚΑΤΑΝΟΗΤΟ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ''η μετά τη Λειτουργία Θεία Κοινωνία των πιστών, έξω ή μέσα από το ναό, δεν θα μπορούσε να περιφρουρηθή με τα αναγκαία μέτρα''. ΜΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΤΟΣΟ ΑΤΑΚΤΟΙ ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΤΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟ... ΜΠΑΚΑΛΙΚΟ;

Ανώνυμος είπε...

Για το 6 Απριλίου 2020 - 2:02 π.μ.
Ποιός είπε κάτι αντίθετο προς τα λογικά μέτρα προστασίας; Τονίζω ΛΟΓΙΚΑ.
Και ακόμα. Πότε διαμαρτυρήθηκες για τις φονικές εκτρώσεις που βάφουν με αίμα ανθρώπων εμβρύων τα χέρια τόσων και τόσων; Κάθε χρόνο εκαταντάδες χιλιάδες εκτρώσεις συνέβαιναν στον τόπο μας και συμβαίνουν. Εσύ πότε νοιάστηκες;

Έλληνας

Ανώνυμος είπε...

Ο "Σκεπτόμενος χριστιανός" 7 Απρ. 1:14 πμ είναι Κοσμικά σκεπτόμενος χριστιανός.
Η σύγκριση βιολογικού και πνευματικού θανάτου δεν είναι ατυχής, επιτυχής είναι. Για να καταλάβουμε τί μας γίνεται.