Ο ΑΓΙΟΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ
ΚΑΙ Η ΤΙΜΗ ΤΟΥ
ΣΤΗΝ ΑΧΑΪΑ
Στις 13 Σεπτεμβρίου η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά και εορτάζει τη μνήμη του Αγίου
Αριστείδου, του επιφανούς και ευγλωττότατου αυτού Αθηναίου φιλοσόφου και
πανευφήμου μάρτυρος του Χριστού, ο οποίος έμεινε ευρύτερα γνωστός στην
Εκκλησιαστική Ιστορία και Πατρολογία από την περίφημη απολογία του υπέρ των
διωκομένων χριστιανών, η οποία είναι και το αρχαιότερο σωζόμενο απολογητικό
κείμενο.
Ο επιφανής αυτός χριστιανός φιλόσοφος, φλογερός απολογητής και ένδοξος μάρτυς
του 2ου μ.Χ. αιώνα γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε κλασική φιλοσοφία στην
περίφημη Φιλοσοφική Σχολή των Αθηνών.Μυήθηκε στην ευσέβεια και την πίστη στον
ένα και αληθινό Θεό από τους θεόπνευστους ιεράρχες της Αποστολικής Εκκλησίας
των Αθηνών, Άγιο Ιερόθεο και Άγιο Διονύσιο Αρεοπαγίτη, των οποίων υπήρξε
περίδοξος και ευπειθέστατος μαθητής.
Στη συνέχεια αναδείχθηκε ένθερμος
υπερασπιστής του χριστιανισμού και των χριστιανών, αφού αγωνίσθηκε με το
περίφημο απολογητικό του έργο σε μια ιδιαίτερα δύσκολη και κρίσιμη εποχή για
την πορεία της Εκκλησίας. Μέσα μάλιστα από την απολογία του, η οποία έχει τον
τίτλο «Περί θεοσεβείας», κατόρθωσε να αποδείξει την ορθότητα και ανωτερότητα
της χριστιανικής πίστεως, τις αιώνιες αλήθειες του Ευαγγελίου του Χριστού, αλλά
και το εξαίρετο ήθος των πρώτων χριστιανών της Αθήνας,οι οποίοι αποτελούσαν την
εποχή εκείνη μια ολιγάριθμη χριστιανική κοινότητα.Παράλληλα στηλίτευσε την άδικη
και σκληρή στάση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας απέναντι στους χριστιανούς, καθώς
και τον έκλυτο βίο των ειδωλολατρών.Στις δύσκολες στιγμές του υπερασπιστικού
του αγώνα υπέρ των διωκομένων χριστιανών ένα απομονωμένο σπήλαιο, το οποίο
σώζεται μέχρι σήμερα στη νοτιοδυτική πλαγιά του ιστορικού λόφου του Λυκαβηττού
των Αθηνών και φέρει το όνομά του, αποτέλεσε το ασφαλές πνευματικό καταφύγιο,
στο οποίο κατέφευγε για να προσευχηθεί και να αντλήσει δύναμη για τη συνέχιση
του επίπονου αγώνα του.Στον ευλογημένο αυτό χώρο τιμάται κατ'έτος πανηγυρικά η
μνήμη του.
Η ακλόνητη όμως πίστη του στον Ιησού Χριστό σε συνδυασμό με τον κοπιώδη αγώνα του υπέρ των διωκομένων χριστιανών,αλλά και το πύρινο κήρυγμά του υπέρ της διαδόσεως του σωτηριώδους μηνύματος της χριστιανικής αλήθειας προκάλεσαν έντονη δυσφορία και αγανάκτηση στον Ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό (117-138 μ.Χ.), ο οποίος αποφάσισε και τη δίωξή του. Αρχικά μετέβη στη Ρώμη για να απολογηθεί, αλλά στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην Αθήνα, όπου συνέχισε να κηρύττει τον Χριστό παρά το πλήθος των βασανιστηρίων, στα οποία υποβλήθηκε. Στο τέλος της επίγειας βιοτής του οδηγήθηκε στην αγορά των Αθηνών, όπου υπέστη τον δι’ αγχόνης μαρτυρικό θάνατο στις 13 Σεπτεμβρίου του 120 ή 134 μ.Χ., ημέρα κατά την οποία η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά και εορτάζει την πάντιμη μνήμη του.
Η φλογερή πίστη και το αγωνιστικό φρόνημα του διαπρεπούς αυτού Αθηναίου φιλοσόφου και μάρτυρος του 2ου μ.Χ. αιώνα υμνούνται και γεραίρονται και μέσα από την Ασματική Ακολουθία,τον Παρακλητικό Κανόνα και τους Χαιρετιστηρίους Οίκους,άπαντα ποιηθέντα προς τιμήν του Αγίου από τον Μέγα Υμνογράφο της των Αλεξανδρέων Εκκλησίας δρ. Χαραλάμπη Μ. Μπούσια.Αποσπάσματα της Ακολουθίας του Αγίου έχει μελοποιήσει ο Πρωτοψάλτης και Χοράρχης του μεγαλοπρεπούς και περιωνύμου νέου Ιερού Ναού Αγίου Ανδρέου Πολιούχου Πατρών κ.Αριστείδης Μπουχάγιερ.
Η διάδοση του ονόματος του Αγίου σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια συντέλεσε και στη διάδοση της τιμής του με την ανέγερση ιερών ναών επ’ ονόματί του στην Κρήτη (Ζερβιανά Κισάμου, Ανώγεια και Κυνηγιανά Μυλοποτάμου, Στύλος Αποκορώνου, Λυγαριά Ηρακλείου, Λατζιμάς Ρεθύμνου), τη Σαντορίνη (Έξω Κατοικιές Φηρών), την Τήνο (Στενή, Πανάχραντος Πόρτου), τη Λέσβο (Μονή Λειμώνος), την πόλη του Καρπενησίου και την Αρκίτσα Φθιώτιδος, ενώ ο Άγιος τιμάται και στην ενορία του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου στη συνοικία Γαρδικάκι των Τρικάλων.
Πολλοί αγιογράφοι, με πρώτο τον κορυφαίο Φώτη Κόντογλου (1895-1965), έχουν ιστορήσει τη μορφή του Αγίου σε ναούς και μοναστήρια της πατρίδος μας.
Αξιομνημόνευτη είναι η ιστορηθείσα διά χειρός Ευαγγέλου Γκίνη τοιχογραφία του Αθηναίου αγίου στον θεμελιωθέντα το 1898 περικαλλή και μνημειώδη Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Παναγίας Φανερωμένης Αιγίου,ο οποίος δεσπόζει στο κέντρο της πόλεως και σχεδιάστηκε από τον περίφημο Γερμανό αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλλερ. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το όνομα του Αγίου έφεραν σημαντικοί πνευματικοί άνθρωποι της περιοχής,όπως ο αείμνηστος δόκιμος Αιγιώτης υμνογράφος Αριστείδης Καρβέλας (+17 Απριλίου 1989),ο οποίος εποίησε Ακολουθία προς τιμήν της πολιούχου του Αιγίου Παναγίας Τρυπητής και ο επί πολλά συναπτά έτη εφημέριος του ιστορικού Ιερού Ναού Αγίου Ανδρέου πόλεως Αιγίου π.Αριστείδης Κουτσόπουλος (+ 19 Φεβρουαρίου 2009). Η μνήμη του Αγίου στην ευρύτερη περιοχή του νομού Αχαϊας τιμάται στους Ιερούς Ναούς Τιμίου Σταυρού Κάτω Αχαϊας,ο οποίος κοσμείται με εξαίσια φορητή εικόνα του Αγίου,έργο του αγιογραφείου της Ιεράς Μονής Αγίου Νικολάου Μπάλα Πατρών και Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου Πατρών,ο οποίος βρίσκεται στη συνοικία Ζαρουχλέικα επί της οδού Ευβοίας 76,καθώς και στους Ιερούς Ναούς Αγίου Παντελεήμονος Αιγείρας και Μεταμορφώσεως Σωτήρος Κραθίου Ακράτας στην περιοχή της Αιγιάλειας.
Η ακλόνητη όμως πίστη του στον Ιησού Χριστό σε συνδυασμό με τον κοπιώδη αγώνα του υπέρ των διωκομένων χριστιανών,αλλά και το πύρινο κήρυγμά του υπέρ της διαδόσεως του σωτηριώδους μηνύματος της χριστιανικής αλήθειας προκάλεσαν έντονη δυσφορία και αγανάκτηση στον Ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό (117-138 μ.Χ.), ο οποίος αποφάσισε και τη δίωξή του. Αρχικά μετέβη στη Ρώμη για να απολογηθεί, αλλά στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην Αθήνα, όπου συνέχισε να κηρύττει τον Χριστό παρά το πλήθος των βασανιστηρίων, στα οποία υποβλήθηκε. Στο τέλος της επίγειας βιοτής του οδηγήθηκε στην αγορά των Αθηνών, όπου υπέστη τον δι’ αγχόνης μαρτυρικό θάνατο στις 13 Σεπτεμβρίου του 120 ή 134 μ.Χ., ημέρα κατά την οποία η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά και εορτάζει την πάντιμη μνήμη του.
Η φλογερή πίστη και το αγωνιστικό φρόνημα του διαπρεπούς αυτού Αθηναίου φιλοσόφου και μάρτυρος του 2ου μ.Χ. αιώνα υμνούνται και γεραίρονται και μέσα από την Ασματική Ακολουθία,τον Παρακλητικό Κανόνα και τους Χαιρετιστηρίους Οίκους,άπαντα ποιηθέντα προς τιμήν του Αγίου από τον Μέγα Υμνογράφο της των Αλεξανδρέων Εκκλησίας δρ. Χαραλάμπη Μ. Μπούσια.Αποσπάσματα της Ακολουθίας του Αγίου έχει μελοποιήσει ο Πρωτοψάλτης και Χοράρχης του μεγαλοπρεπούς και περιωνύμου νέου Ιερού Ναού Αγίου Ανδρέου Πολιούχου Πατρών κ.Αριστείδης Μπουχάγιερ.
Η διάδοση του ονόματος του Αγίου σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια συντέλεσε και στη διάδοση της τιμής του με την ανέγερση ιερών ναών επ’ ονόματί του στην Κρήτη (Ζερβιανά Κισάμου, Ανώγεια και Κυνηγιανά Μυλοποτάμου, Στύλος Αποκορώνου, Λυγαριά Ηρακλείου, Λατζιμάς Ρεθύμνου), τη Σαντορίνη (Έξω Κατοικιές Φηρών), την Τήνο (Στενή, Πανάχραντος Πόρτου), τη Λέσβο (Μονή Λειμώνος), την πόλη του Καρπενησίου και την Αρκίτσα Φθιώτιδος, ενώ ο Άγιος τιμάται και στην ενορία του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου στη συνοικία Γαρδικάκι των Τρικάλων.
Πολλοί αγιογράφοι, με πρώτο τον κορυφαίο Φώτη Κόντογλου (1895-1965), έχουν ιστορήσει τη μορφή του Αγίου σε ναούς και μοναστήρια της πατρίδος μας.
Αξιομνημόνευτη είναι η ιστορηθείσα διά χειρός Ευαγγέλου Γκίνη τοιχογραφία του Αθηναίου αγίου στον θεμελιωθέντα το 1898 περικαλλή και μνημειώδη Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Παναγίας Φανερωμένης Αιγίου,ο οποίος δεσπόζει στο κέντρο της πόλεως και σχεδιάστηκε από τον περίφημο Γερμανό αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλλερ. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το όνομα του Αγίου έφεραν σημαντικοί πνευματικοί άνθρωποι της περιοχής,όπως ο αείμνηστος δόκιμος Αιγιώτης υμνογράφος Αριστείδης Καρβέλας (+17 Απριλίου 1989),ο οποίος εποίησε Ακολουθία προς τιμήν της πολιούχου του Αιγίου Παναγίας Τρυπητής και ο επί πολλά συναπτά έτη εφημέριος του ιστορικού Ιερού Ναού Αγίου Ανδρέου πόλεως Αιγίου π.Αριστείδης Κουτσόπουλος (+ 19 Φεβρουαρίου 2009). Η μνήμη του Αγίου στην ευρύτερη περιοχή του νομού Αχαϊας τιμάται στους Ιερούς Ναούς Τιμίου Σταυρού Κάτω Αχαϊας,ο οποίος κοσμείται με εξαίσια φορητή εικόνα του Αγίου,έργο του αγιογραφείου της Ιεράς Μονής Αγίου Νικολάου Μπάλα Πατρών και Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου Πατρών,ο οποίος βρίσκεται στη συνοικία Ζαρουχλέικα επί της οδού Ευβοίας 76,καθώς και στους Ιερούς Ναούς Αγίου Παντελεήμονος Αιγείρας και Μεταμορφώσεως Σωτήρος Κραθίου Ακράτας στην περιοχή της Αιγιάλειας.
Αριστείδης Γ. Θεοδωρόπουλος
Εκπαιδευτικός
Βιβλιογραφία
Θεοδωροπούλου Αριστείδου Γ., Ο Άγιος Αριστείδης, Εκδόσεις Νεκτάριος Παναγόπουλος, Α΄ Έκδοση, Αθήνα 2008
Η εικόνα είναι τοιχογραφία στον
Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Φανερωμένης Αιγίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου