Η δυναμική της μετάνοιας - π. Γερασιμάγγελος Στανίτσας

 ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ
          (Μτ. 4, 12-17)
 

Η δυναμική της μετάνοιας

 
          Κυριακή σήμερα μετά τα Άγια Θεοφάνεια, μετά την ανάμνηση της Βαπτίσεως του Κυρίου από τον τίμιο Πρόδρομο και το σκηνικό όπως το περιγράφει ο ευαγγελιστής Ματθαίος, αλλάζει. Ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής πρωταγωνιστής αυτής της προτελευταίας σκηνής, συλλαμβάνεται από τον Ηρώδη. Η αυλαία ανοίγει πάλι με την σκηνή τώρα πρωταγωνιστής  εμφανίζεται ο Ιησούς, αφού δοκιμάστηκε σαράντα μέρες στην έρημο, επιστρέφει  και αρχίζει τη δημόσια δράση του. Επείγεται ν’ αναλάβει δράση, ν’ αρχίσει το έργο που του ανέθεσε ο ουράνιος Πατέρας του. Να εξαγγείλει  με την παρουσία και το έργο του την έλευση της βασιλείας του Θεού, την έναρξη της νέας εποχής του Μεσσία.
          Το έργο του αγκαλιάζει ολόκληρη τη Γαλιλαία, το Ισραήλ, ολόκληρη την ανθρωπότητα. Ανατέλλει το φως του Μεσσία, το οποίο επρόκειτο να αντιστρέψει τη ζοφερή πραγματικότητα στην ανθρωπότητα ολόκληρη και αντί του σκότους και της σκιάς θανάτου να επικρατήσει η ζωή και η ανάσταση.
          Ο Ιησούς Χριστός αρχίζει το κήρυγμά Του με τη μετάνοια, “μετανοείτε, ήγγικεν γαρ η βασιλεία των ουρανών”.
          Έχουν πει, ότι η μετάνοια είναι το κορυφαίο σημείο όπου η διδασκαλία του Προδρόμου συναντάται με το κήρυγμα του Χριστού. Η διαφορά βρίσκεται στο βάπτισμα μετανοίας του προδρόμου σε σχέση με το σωτήριο βάπτισμα που γίνεται στο όνομα της Αγίας Τριάδος. Στο κήρυγμα του Ιωάννη μετάνοια σημαίνει το τέλος της πνευματικής ζωής, ενώ στο κήρυγμα του Ιησού σημαίνει την αφετηρία της, το ξεκίνημα.
          Ο Χριστός μετά τη βάπτιση, όπως είπαμε παραπάνω, και την καταιγίδα των πειρασμών, έρχεται στην Καπερναούμ της Γαλιλαίας. Εκεί εξαγγέλλει το κήρυγμα της μετάνοιας ως πρώτη και απαραίτητη προϋπόθεση για την κατάκτηση της Βασιλείας  των Ουρανών.
          Και αυτή η Βασιλεία του Θεού την οποία οραματίσθηκαν οι Προφήτες και οι δίκαιοι της Παλαιάς Διαθήκης, δεν είναι ένας φανταστικός κόσμος ή  μια εμπειρία απο το υπερπέραν. Είναι ο καινούργιος κόσμος που έφερε ο Χριστός στον κόσμο. Οι προσδοκίες μας έγιναν μια ιστορική πραγματικότητα  με την επίγεια παρουσία και το κήρυγμα του Ιησού Χριστού. Δεν εγκλωβίστηκαν σε κάποιο ουτοπικό πολιτειακό ή σε κάποιο εθνικοθρησκευτικό σχήμα. Όχι. Η βασιλεία του Θεού που φέρνει ο Χριστός είναι ήδη γεγονός που το χαρακτηρίζει η πίστη, η ελπίδα και η αγάπη.
          Αυτό όμως μπορούμε να το ζήσουμε με τη μετάνοια ως απαραίτητη προϋπόθεση. Γιατί; Ποια μπορεί να είναι η σχέση της με την “εντός ημών βασιλεία;” Οι απαντήσεις κινούνται ασφαλώς στην ταπείνωση και στην ελπίδα με τις οποίες η μετάνοια είναι άρρηκτα ενωμένη. Ο άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης λέγει, ότι η μετάνοια είναι η θυγατέρα της ελπίδας, ενώ ο μετανοών είναι ο αγοραστής της ταπείνωσης. Με τη έννοια αυτή αποτελεί τη ζωογόνο πηγή της ψυχής και θεμελιώδη χριστιανική αρετή.
          Μετάνοια χωρίς ταπείνωση και ελπίδα σημαίνει ήττα στον αγώνα κατά του πονηρού, και τη νίκη που κατήγαγε ο Χριστός νικώντας τη δύναμη του διαβόλου, για να συνεχίσει τον αγώνα.
          Μετάνοια ουσιαστικά θα πει αλλαγή κατεύθυνσης με βάση την πορεία του Χριστού στον κόσμο και την πίστη ότι: θεμέλιο είναι ο Ιησούς Χριστός. Αυτό σημαίνει εμπλοκή σε πόλεμο δια βίου με κύριο αντίπαλο τη σατανική έπαρση. Δηλαδή τη ρίζα της αμαρτίας  του εμφωλεύει μέσα μας,  αντιστρατεύεται το νόμο του νοός και  μας αιχμαλωτίζει, όπως λέει ο απ. Παύλος.
          Σημαίνει ρήξη με το φρόνημα του κόσμου, πόλεμο με τον ίδιο τον εαυτό μας. Μετάνοια τέλος σημαίνει, ότι κλείνω το ρήγμα που μας χώρισε  από τον Θεό και αρχίζει ξανά επικοινωνία μαζί Του, με την βεβαιότητα ότι μένεις πάλι φίλος και οικείος του Θεού Πατρός. Η δύναμη αυτού του σχήματος συνίσταται στην επικράτηση στη γη της Βασιλείας του Θεού, που ήδη ανατέλλει στο εσωτερικό κάθε ειλικρινούς μετανοημένου πιστού.
          Εξ άλλου η πρόσκληση προς μετάνοια και η εξαγγελία, ότι “ήγγικεν η βασιλεία των ουρανών”, σημαίνει ότι, το ένα προϋποθέτει το άλλο. Ότι η βασιλεία δεν είναι μελλοντική και αφηρημένη, αλλά άμεση και παρούσα πραγματικότητα. Ο μετανοημένος άνθρωπος είναι ήδη μέλος αυτή της βασιλείας επειδή μπορεί να ζητήσει συγγνώμη και να συγχωρήσει, όπως έκαναν οι άγιοι. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει, ότι η πραγματική ταπείνωση είναι δύναμη που εξυψώνει και εξομοιώνει τον άνθρωπο   με τον Θεό. Μοναδικό υπόδειγμα ο Ιησούς Χριστός που ως άνθρωπος “εταπείνωσεν εαυτόν γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού”. Με αυτή την ενέργειά του έφερε ξανά στον κόσμο αυτό που η παρακοή του ανθρώπου είχε απομακρύνει  από τον Θεό.
          Όμως μέχρι να έρθει η εποχή της πλήρους μετοχής μας στον κόσμο των μελλόντων αγαθών, η βασιλεία των ουρανών βιάζεται. Αυτό σημαίνει εγρήγορση, διαρκή μετάνοια, κίνητρο για καθημερινή άσκηση και αλλαγή. Ο δρόμος για την επικράτηση της βασιλείας  του Θεού περνάει από τον καθημερινό μας αγώνα, μέσα από τη δική μας  μετάνοια και η απόκτησή της εκ    μέρους μας με τη χάρη του Θεού, αυτού που ονομάζουμε νουν Χριστού.
          Τελικά περνάει μέσα από τη δική μας μετανοημένη ζωή, την αλλαγή και την μεταμόρφωση. Προϋποθέτει  την απέκδυση του παλαιού  ανθρώπου, την αποβολή του εγωιστικού  φρονήματος και την επιστροφή μας  προς τον Πατέρα, το αδιακόπως “ως εν φωτί περιπατείτε”.
          Ο δρόμος δια της μετανοίας που καλούμαστε να περιπατούμε είναι το φως μιας άλλης μέρας που δεν έχει τέλος παρά μόνο το Θεό. Είναι η σφραγίδα της καθημερινής μετάνοιας  και ο ορίζοντας της καινής εν Χριστώ ζωής. Και το φως αυτό ανατέλλει διαρκώς για όλους εμάς τους “καθημένους εν χώρα και σκιά θανάτου”, για όλους εμάς  οι οποίοι δια της μετανοίας  και της Εκκλησίας επανερχόμαστε στο άδυτο φως του Χριστού και την αιώνια βασιλεία του.
          Όλοι σήμερα καλούμαστε κιόλας  να γίνουμε κοινωνοί αυτού του μεγάλου μηνύματος της σωτήριας  μετάνοιας για να φωτιστούμε απο το Φως του Χριστού όσο διαρκή η ζωή μας και στους απέραντους αιώνες των αιώνων.
 
          Καλό φωτισμό
 

          Πρωτοπρεσβύτερος Γερασιμάγγελος Στανίτσας