Ἡ πνευματική καλλιέργεια τῶν πιστῶν - π. Γρηγόριος Μουσουρούλης

 
Κυριακή Μετά τά Φῶτα

Λόγος τόν Ἀπόστολον

Ἡ πνευματική καλλιέργεια τῶν πιστῶν

 « Αὐτός ἔδωκε... ποιμένας καί διδασκάλους... μέχρι καταντήσωμεν οἱ πάντες εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ χριστοῦ» 

(Ἐφεσ. δ´13)

Ὅλοι γνωρίζουμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος ὅταν ἔρχεται στόν κόσμο εἶναι πολύ ἀδύναμος. Τόσο ἡ σωματική ὅσο καί ἡ διανοητική του ὡριμότητα ἐπιτυγχάνεται σιγά-σιγά. Κατά ἀνάλογο τρόπο ἐπιτυγχάνεται καί ἡ πνευματική του ὡρίμανση. Ἡ ὁμοίωση τοῦ ἀνθρώπου πρός τόν Θεό δέν πραγ­ματοποιεῖται ἀπό τήν μιά μέρα στήν ἄλλη. Ἔρχε­ται ὡς ἀποτέλεσμα συστηματικῆς προσπάθειας καί ἐργασίας. Ἄλλωστε ὁ σκοπός ὅλων ὅσα συν­τελοῦνται μέσα στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ αὐ­τός εἶναι. Νά αὐξηθοῦμε ὅλοι ἀπό ἄποψη πνευματική σέ τέλειον ἄνδρα. Νά ἀποκτήσουμε τό μέτρο τῆς πνευματικῆς ὡριμότητας κατά τήν ὁποία θά ἔχουμε πλήρεις τίς δωρεές καί τήν ἠθική τελειότητα τοῦ Χριστοῦ. Αὐτό μᾶς εἶπε σήμερα τό ἀποστολικό μας ἀνάγνωσμα.

          Ποιά εἶναι λοιπόν τά μέσα τά ὁποῖα χρησιμοποιεῖ ἡ πνευματική μητέρα ὅλων μας, ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία, γιά τήν πρόοδο καί τόν καταρτισμό τῶν παιδιῶν της; Αὐτό θά εἶναι τό θέμα μας σήμερα.

****

« ... μέχρι καταντήσωμεν οἱ πάντες εἰς ἄνδρα τέλειον, ... »

          Ἀπό τήν πρώτη στιγμή πού θά γεννηθεῖ ὁ ἄνθρωπος, προκειμένου νά διατηρηθεῖ στή ζωή καί νά αὐξηθεῖ σωματικά ἔχει ἀνάγκη ἀπό κατάλληλη τροφή, ἀτμοσφαιρικό ἀέρα, φῶς καί θερμότητα. Γιά τήν ψυχή του, πού εἶναι πνεῦμα, φῶς καί τροφή καί ἀέρας καί θερμότητα εἶναι ὁ λόγος  τοῦ Θεοῦ. Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος μᾶς λέγει ὅτι, ὅπως τά νεογέννητα βρέφη λαχταροῦν νά θηλάσουν τό μητρικό γάλα,          ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει μέ μεγάλο καί ἰσχυρό πόθο νά ἐπιθυμοῦμε καί νά ἀναζητοῦμε τό γνήσιο καί ἀνόθευτο πνευματικό γάλα τῆς διδασκαλίας τοῦ Χριστοῦ, γιά νά τρέφεται ἡ ψυχή μας, νά προαγόμαστε πνευματικά καί τελικά νά ἀπολαύσουμε τήν αἰώνια σωτηρία (Α´­Πέτρ. β´2). Ὅπως λοιπόν σέ ὅλα τά στάδια τῆς ζωῆς του ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἀπόλυτη ἀνάγκη ἀπό τροφή ὑλική, ἔτσι καί ὁ χριστιανός. Σέ ὁποιο­δήποτε σκαλοπάτι πνευματικῆς ἀνάπτυξης καί προόδου κι ἄν βρίσκεται ἔχει ἀνάγκη νά τρέφεται καί μάλιστα ἐπαρκῶς μέ τόν λόγο τοῦ Θεοῦ. Αὐτοί πού βρίσκονται στό ξεκίνημα τῆς πνευματικῆς ζωῆς καί οἱ νεώτεροι κατά τήν ἡλικία ἔχουν ἀνάγ­κη νά διδάσκονται τά «στοιχεῖα τῆς ἀρχῆς τῶν λογίων τοῦ Θεοῦ» (Ἑβρ. ε´14). Τίς πρῶτες δηλαδή στοιχειώδεις χριστιανικές ἀλήθειες. Ὅταν ὅμως προχωρεῖ κανείς στή χριστιανική ζωή, τότε ἔχει πλέον ἀνάγκη ἀπό βαθύτερη διδασκαλία. Διότι ἀπό τήν πολύχρονη έφαρμογή καί ἄσκηση τῆς ἀρετῆς ἔχει ἀναπτυγμένες τίς πνευματικές του αἰσθήσεις καί ἀντιλαμβάνεται καλύτερα τά πράγματα.

          Ἀπαραίτητη λοιπόν τροφή τῆς ψυχῆς εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. Μέ τή διδασκαλία τῶν θείων ἀληθειῶν φωτίζεται ὁ πιστός γιά νά ἀποφεύγει τά βάραθρα τῆς ἁμαρτίας καί νά ὁδηγεῖται στούς μοσχομύριστους κήπους τῆς ἀρετῆς. Τό σημερινό Εὐαγγέλιο μᾶς εἶπε ὅτι ὅταν ὁ Κύριος ἄρχι­σε τή διδασκαλία του, ὁ λαός βρισκόταν σέ σκοτάδι πνευματικό. Σιγά-σιγά ὅμως μέ τό φῶς τῆς θείας διδασκαλίας ἀφυπνίστηκε, γνώρισε τόν ἀληθινό Θεό καί ἡ ζωή του ἄλλαξε τελείως.

*****

          Ἐκτός ἀπό τό λόγο τοῦ Θεοῦ ἡ ἀνθρώπινη ψυχή τρέφεται ἀπό τή θεία χάρη, ἡ ὁποία προσφέρεται στούς πιστούς μέ τά ἱερά Μυστήρια καί μάλιστα μέ τό Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Εἶναι πολύ χαρακτηριστικό τό περιστατικό μέ τόν Προφήτη Ἠλία, τόν ὁποῖο καταδίωκε ἡ βασίλισσα Ἰεζάβελ μέ ἀπόφαση νά τόν σκοτώσει. Ὁ ἄνθρω­πος τοῦ Θεοῦ βρισκόταν μόνος στήν ἔρημο. Καί τότε ἀκριβῶς τόν ἐνίσχυσε ὁ ἴδιος ὁ Θεός. Ἐνῶ ὁ Προφήτης κοιμόταν κάτω ἀπό ἕνα δένδρο, Ἄγγε­λος Κυρίου μέ θαῦμα τοῦ ἔφερε ψωμί καί νερό.  Τόν ξύπνησε καί τοῦ εἶπε: Σήκω καί φάγε, γιατί ἔχεις νά κάμεις πολύ δρόμο, ἔχεις νά ἐκτελέσεις σπουδαῖο ἔργο. Πράγματι ὁ Προφήτης σηκώθηκε καί ἔφαγε καί ἤπιε. Καί μέ τή δύναμη ἐκείνης τῆς τροφῆς βάδισε σαράντα ἡμέρες καί σαράντα νύκτες ( Γ´Βασ. ιθ´1-8).

          Καί ὁ χριστιανός ὄντας ἀγωνιστής πνευματικός  ἔχει νά παλέψει ἐναντίον πολλῶν Ἰεζάβελ. Ἔχει νά παλαίψει μέ πάθη καί κακίες. Βρίσκεται σέ συνεχῆ ἀντιπαράταξη μέ τήν πολυποίκιλη ἁ­μαρτία. Γι᾽ αὐτό καί ἔχει ἀνάγκη δυνάμεων πνευματικῶν, ὥστε νά μπορεῖ νά νικᾶ τά κύματα τῆς ἁμαρτίας. Τροφή λοιπόν κατάλληλη, ἡ ὁποία ἐνδυναμώνει τόν ἄνθρωπο εἶναι τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Κυρίου, τό ὁποῖο ὁ πιστός τό λαμβάνει διά τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Ἑνωμένος ὁ πιστός διά τῆς Θείας Κοιωνίας μέ τόν Χριστό παίρνει δυνάμεις πνευματικές μέ τίς ὁποῖες μπορεῖ νά ἀπο­φύγει τήν ἁμαρτία καί νά ἐργασθεῖ τήν ἀρετή. Ἡ χάρη, ἡ δύναμη καί ὁ ἁγιασμός, ὁ ὁποῖος μεταδίδεται στόν πιστό κάθε φορά πού κοινωνεῖ ἑτοιμα­σμένος δέν εἶναι εὔκολο νά παρασταθεῖ μέ λόγια. Ἑνωμένος μέ τόν παντοδύναμο Κύριο ὁ ἀσθενής καί ἀδύνατος ἄνθρωπος γίνεται φοβερός στούς ἀόρατους ἐχθρούς, οἱ ὁποῖοι ἐξαπολύουν ἐναν­τίον μας τά πυρακτωμένα βέλη τους, γιά νά μᾶς θανατώσουν πνευματικά. Ἡ ψυχή τοῦ πιστοῦ μέ τή θεία Κοινωνία γιγαντώνεται, ἀποκτᾶ ἀκατα­γώνιστη δύναμη, νικᾶ τό κακό καί ζεῖ τήν ζωή τῆς ἀρετῆς καί τῆς ἁγιότητας.

*****

          Ὁ σωματικός ὀργανισμός τοῦ ἀνθρώπου ὄχι σπάνια προσβάλλεται ἀπό διάφορες ἀρρώστιες, ἀπό τίς ὁποῖες ἐμποδίζεται ἡ ἀνάπτυξη καί ἡ ἱκανότητά του γιά δράση καί ἐργασία. Καί τότε ὁ ἀσθενής καταφεύγει στό γιατρό. Κάτι ἀνάλογο μπορεῖ νά συμβεῖ καί στήν πνευματική ζωή τοῦ χριστιανοῦ. Ἡ εὐπερίστατη ἁμαρτία παραμονεύει. Περιμένει νά βρεῖ τήν κατάλληλη εὐκαιρία, γιά νά χτυπήσει τήν ψυχή καί νά τήν δηλητηριάσει πνευματικά. Τότε ἀκριβῶς ἡ Ἐκκλησία προσφέρει στήν ἄρρωστη πνευματικά ψυχή τά κατάλληλα φάρμακα μέ τά ὁποῖα θά ἀποκτήσει καί πάλι τήν πνευματική της ὑγεία καί εὐρρωστία.Τέτοιο φάρμακο θεραπείας εἶναι τό φιλανθρωπότατο Μυστήριο τῆς Μετανοίας καί Ἐξομολογήσεως. Οἱ τραυματισμένοι ἀπό τήν ἁμαρτία ἄνθρωποι προσερχόμαστε σάν σέ ἄλλο πανδοχεῖο στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Ζητᾶμε διά τῆς μετανοίας καί Ἐξο­μολογήσεως τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ καί παίρνουμε τήν συγχώρηση ἀπό τούς πνευματικούς μας πατέρες.

          Στρατιῶτες πνευματικοί εἴμαστε ὅλοι οἱ χριστιανοί. Στήν μάχη κατά τῆς ἁμαρτίας μπορεῖ νά τραυματισθοῦμε. Μή ταρασσόμαστε. Βέβαια θά πρέπει νά προσέχουμε νά μή ἁμαρτάνουμε. Ἄν ὅμως ὡς ἀδύνατοι ἄνθρωποι παρασυρθοῦμε ἀπό τήν ἁμαρτία, μήν ἀπελπιζόμαστε. Ὁ Κύριός μας πέθανε στό σταυρό γιά μᾶς. Σ᾽ Αὐτόν νά καταφεύγουμε διά τοῦ ἱεροῦ Μυστηρίου προκει-μένου νά παίρνουμε τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν μας καί νά εἰρηνεύουν οἱ καρδιές μας.

*****

« Αὐτός ἔδωκε... ποιμένας καί διδασκάλους... μέχρι καταντήσωμεν οἱ πάντες εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Xριστοῦ »

Καθῆκον μας, ἀδελδοί, κατά τόν ἀπόστολο εἶναι ἡ συνεχής προσπάθεια γιά αὔξηση καί ὡρι­μότητα πνευματική.Τά μέσα γιά τήν ἐπίτευξη τοῦ σκοποῦ μας μᾶς τά προσφέρει ἄφθονα ἡ πνευματική μας μητέρα, ἡ Ἁγία Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας. Ἡ θεοσύστατη τάξη τῶν ποιμένων καί διδασκάλων στήν Ἐκκλησία αὐτό ἀκριβῶς τό ἔργο ἐπιτε­λεῖ. Τροφοδοτεῖ τούς πιστούς μέ τό λόγο τοῦ Θεοῦ, ἁγιάζει καί ἐνδυναμώνει τίς ψυχές μας μέ τή χάρη τῶν Μυστηρίων. Παρέχει τήν ἄφεση σ᾽ ἐκείνους πού μετανοοῦν. Ἐπουλώνει μέ τή θεία χάρη τά τραύματα πού δημιούργησεν ἡ ἁμαρτία. Τρέφει τίς ψυχές μέ τόν οὐράνιο Ἄρτο, τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Κυρίου. Ἄς δείχνουμε λοιπόν, ἀδελφοί, ζωηρό ἐνδιαφέρον ὥστε ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ νά μένει πλούσιος στίς ψυχές μας. Ἄς μετα­νοοῦμε ὅταν ἁμαρτάνουμε, καί ἄς κοινωνοῦμε μέ ἀνάλογη προετοιμασία τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων. Χρησιμοποιώντας τά μέσα τῆς Χάριτος ἄς προαγόμαστε πνευματικά, ὥστε νά μορφωθεῖ στίς ψυχές μας ὁ Χριστός.

Ἀρχιμανδρίτης Γρηγόριος Μουσουρούλης

Ἀρχιγραμματεύς  Ἱεράς Συνόδου

τῆς Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου