Ο τίμιος πρόδρομος ρίζα της πνευματικής μας ζωής - π. Γερασιμάγγελος Στανίτσας

 ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ
(Μρκ. 1, 1-8)
 

Ο τίμιος πρόδρομος ρίζα της πνευματικής μας ζωής

          Μετά την μητροπολιτική γιορτή των Χριστουγέννων και της γιορτής της Περιτομής του Χριστού, αυτή την Κυριακή η Εκκλησία μας προετοιμάζει για τα άγια Θεοφάνεια. Με τα ιερά αναγνώσματά της επιχειρεί να μας εισαγάγει επίκαιρα στο πνεύμα της επικείμενης γιορτής.

          Η εισαγωγή αυτή είναι απαραίτητη γιατί μας οδηγεί στο μεγάλο μυστήριο της φανέρωσης της Αγίας   Τριάδος στον κόσμο. Ο Υιός και Λόγος του Θεού καταδέχεται να βαπτιστεί και ο τριαδικός Θεός  φανερώνεται στον κόσμο! Και  διάκονος αυτού του μυστηρίου γίνεται ένας άνθρωπος: Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος, αυτός που χρονικά προηγείται του Μεσσία και παρασκευάζει το λαό να υποδεχθεί τον Ιησού Χριστό ως Λυτρωτή.

          Αυτή η υψηλή διακονία του Προδρόμου δείχνει, ότι ο Θεός δεν επιβάλλει στανικώς τη σωτηρία στον κόσμο, αλλά μας προετοιμάζει σε βάθος και ουσία. Ο Πρόδρομος προετοίμασε το έργο του Χριστού και τη δράση του προείπε ο προφήτης Μιχαίας και ο Ησαΐας, όπως ακούσαμε στο σημερινό ευαγγέλιο.

          Ο Ιωάννης λειτουργεί ως “αγγελιοφόρος”, ο οποίος κατά το λόγο του Μαλαχία προαναγγέλλει την Νέα Διαθήκη του Θεού, προετοιμάζει τους ανθρώπους για την υποδοχή του Κυρίου “ιδού αποστέλλω τον άγγελό μου προ προσώπου σου, ος κατασκευάσει την οδό σου”.

          Ο Ιωάννης είναι “φωνή βοώντος εν τη ερήμω”, μια φωνή που καλεί το λαό του Θεού να επιστρέψει από την αιχμαλωσία της αμαρτίας, της εξορίας, στην πραγματικότητα της βασιλείας  του Θεού. Μέσα από την έρημο της δοκιμασίας ανοίγεται ένας νέος δρόμος κάτι που ο προφήτης Ησαΐας αναφέρει αρκετές φορές. “ετοιμάσατε την οδό Κυρίου, ευθείας ποιείτε τας τρίβους αυτού”, και ο Ιωάννης προάγγελος τώρα θριαμβικά με τα ίδια λόγια για τον ερχομό του Μεσσία συνεγείρει τις ανθρώπινες καρδιές. Πλήθη λαού σπεύδουν στην έρημο του Ιορδάνη ν’ ακούσει το αφυπνιστικό κήρυγμα μετανοίας και βαπτίζονται στον Ιορδάνη εξομολογούμενοι  της αμαρτίες τους.

          Ο λαός έσπευδε προς αυτόν ενώ απέφευγε τους εκπροσώπους του νόμου, γραμματείς, φαρισαίους, νομομαθείς, διδασκάλους, αρχιερείς και ιερείς, οι οποίοι αν και είχαν το Νόμο και τους προφήτες, με την αντίθετη ζωή τους σκανδάλιζαν το λαό. Αντίθετα ο Πρόδρομος έλκυε το λαό γιατί τον συγκλόνιζε ο ασκητικός βίος του μεγάλου αυτού προφήτη του Θεού.

          Το κήρυγμα του Ιωάννη δεν μπορούσε ν’ αφήσει αδιάφορους εκείνους που τον πρωτάκουσαν. Συμπατριώτες του και σύγχρονοι Ιουδαίοι κληρονόμοι των παλαιών επαγγελιών που προσδοκούσαν με πόθο τον Σωτήρα και την σωτηρία. Μάλιστα η καθολική απήχηση του κηρύγματος του, όπως σημειώνει ο ευαγγελιστής Μάρκος, μας βοηθεί να συνειδητοποιήσουμε πόσο μεγάλη ήταν η προσμονή του ερχόμενου Μεσσία στα ευρύτερα στρώματα του πιστού λαού.

          Ποιος ήταν ο σκοπός του κηρύγματος του Ιωάννη; Να εγκαταλείψουν οι άνθρωποι τις πόλεις, τα χωριά και τα σπίτια τους και να βρουν καταφύγιο σε έρημους τόπους; Όχι βέβαια. Ο πυρήνας του κηρύγματος του Ιωάννη  ήταν η υπαρξιακή μεταστροφή των ανθρώπων, η μετάνοια.  Η επιστροφή τους από το εγώ τους, το εγωιστικό φρόνημα  στη νέα πορεία της ελευθερίας που φέρνει ο Ιησούς Χριστός.

          Ο Πρόδρομος προέτρεπε τους ακροατές του να εξομολογηθούν και να δεχθούν το βάπτισμα της μετανοίας εις άφεσιν αμαρτιών. Το βάπτισμα στον Ιορδάνη ήταν βάπτισμα μετανοίας και ο τύπος του δια καταδύσεως προετύπωνε το δικό μας βάπτισμα, το οποίο αποτελεί επιπλέον βάπτισμα αφέσεως. Κατά τον άγιο Γρηγόριο Παλαμά κατά την στιγμή του βαπτίσματος η θεία χάρη “απορρήτως προσφύεται” δηλαδή “μυστικά φυτεύεται” μέσα στην καρδιά μας. Και όταν έλθει η ευλογημένη εκείνη ώρα και πυρποληθεί ο άνθρωπος από την μετάνοια, η ίδια αυτή χάρη “άνωθεν εφίπταται” και αλλάζει τελείως όλος ο βίος  του ανθρώπου. Τότε ενεργοποιούνται και τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος καθώς λαμβάνουμε του ιερό χρίσμα. Με το βάπτισμα ενσωματωνόμαστε  στο Σώμα του Χριστού και με τη συμμετοχή μας στη Θ.  Ευχαριστία συσσωματωνόμαστε με τον Χριστό.

          Μια φορά βαπτιστήκαμε εμείς οι ορθόδοξοι και αυτό αποτελεί τη δεύτερη γέννα  μας με τον Θεό Πατέρα και την Εκκλησία Μητέρα μας. Στην κολυμπήθρα συνετάφημεν με το Χριστό και συναναστηθήκαμε,  αλλά με τα πονηρά έργα μας μολύναμε το φωτεινό αναστάσιμο ένδυμά μας. Και εδώ έρχεται η μετάνοια και τα δάκρυα που καθαρίζουν τις κηλίδες των αμαρτημάτων και γινόμαστε πάλι ολοφώτεινοι.

          Καλό θα ήταν η ενθύμηση των αμαρτιών μας  να μη μας οδηγεί στη απόγνωση, αλλά στη συνειδητοποίηση να επικαλούμαστε αδιαλείπτως τον μόνο δυνάμενο να μας σώσει Ιησού Χριστό.

          Τελικά ο Πρόδρομος δεν είναι μόνο πρόδρομος του Χριστού, είναι συγχρόνως και πρόδρομος της νέας εν Χριστώ ανθρωπότητας, ένας δείκτης ασφαλούς πορείας για τους αναγεννημένους εξ ύδατος και πνεύματος, γι’ αυτούς που αγωνίζονται να βιώσουν διαρκώς τη μετάνοια, την υπακοή στο θέλημα του Θεού, την ταπείνωση και την αγάπη, το σεβασμό στη δημιουργία του Θεού, την προφητική και εν Χριστώ διάσταση της χρήσεως του κόσμου.

          Ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος  αποτελεί την σπονδυλική στήλη της πνευματικής μας πορείας, είναι ο διάκονος του Χριστού και μπορεί να γίνει και ο πρόδρομος της δικής μας τελειώσεως, ο πρόδρομος της εισόδου μας στο μυστήριο της εν Χριστώ σωτηρίας και ο πρεσβευτής την προσωπικής μας επιφάνειας.

          Ζώντας τις πρώτες μέρες της νέας χρονιάς καλό θα ήταν να αφουγκραζόμαστε το σιωπηλό αλλά σωτήριο μήνυμα της ερήμου μέσα στη σημερινή “έρημο” του σύγχρονου κόσμου και ας ετοιμάσουμε όλοι μας “την οδό του Κυρίου” για να βιώσουμε το πολυδύναμο νόημα της σωτήριας μετάνοιας.

          Καλή και ευλογημένη χρονιά

Πρωτοπρεσβύτερος Γερασιμάγγελος Στανίτσας