Ἀγαπη καθαρή και άδολη - Μητροπολίτου Φλωρίνης Αὐγουστίνου Ν. Καντιώτου

Ἀγαπη καθαρή και άδολη

«Ἡ ἀγάπη ἀνυπόκριτος· ἀποστυγοῦντες τὸ πονηρόν, κολλώμενοι τῷ ἀγαθῷ» (῾Ρωμ. 12,9)

Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης Αὐγουστίνου Ν. Καντιώτου

Ὁ καθένας στὸ ἔργο του! φωνάζει σήμερα ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ἀγαπητοί μου, στὸ ἀνάγνωσμα αὐτῆς τῆς Κυριακῆς (βλ. ῾Ρωμ. 12,6-14).
Στὴν πρὸς ῾Ρωμαίους ἐπιστολή του, ἀμέσως πρὶν ἀπὸ τὴν σημερινὴ περικοπή, παρωμοίασε τὴν Ἐκκλησία μὲ ἕνα σῶμα. Εἶπε ὅτι, ὅ­πως τὸ ἀνθρώπινο σῶμα, ἐνῷ εἶνε ἕνα, ἔχει πολλὰ καὶ διάφορα μέλη (χέρι, πόδι, ὀφθαλμὸ κ.τ.λ.) καὶ αὐτὰ δὲν κάνουν ὅλα τὴν ἴδια δουλειὰ ἀλλὰ συνεργάζονται κάνοντας καθένα τὴ δική του λειτουργία, ἔτσι συμβαίνει καὶ στὴν Ἐκκλησία. Ὡς μέλη τοῦ σώματος τῆς Ἐκ­κλησίας εἴμαστε πολλοὶ καὶ ὅ­λοι μαζὶ συν­αποτελοῦμε τὸ ἐκκλησιαστικὸ σῶ­μα. Ὁ ἕ­νας συνδέεται πολὺ στενὰ μὲ τὸν ἄλλο, ὀρ­γανικά, ὡς μέλη δηλαδὴ τοῦ ἴδιου ὀργανισμοῦ· εἴμαστε μέλη ὁ ἕνας τοῦ ἄλλου.
Ὅλοι οἱ πιστοί, κατὰ τὸ μυστήριο τοῦ βαπτίσματος καὶ τοῦ ἱεροῦ χρίσματος, ἔχουμε προικισθῆ ἀπὸ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο μὲ χαρίσμα­τα. Καθένας ἔχει τὸ δικό του χάρισμα. Μᾶς τὰ ἔδωσε ὁ Θεός, γιὰ νὰ ὑπηρετοῦμε τοὺς ἀδελφούς μας, νὰ προσφέρουμε καθένας μία ὑ­πηρεσία στὸ σύνολο τῆς Ἐκκλησίας.

Ὅπως λοιπὸν στὸν ἀνθρώπινο ὀργανισμὸ δὲν ὑπάρχει μέλος τοῦ σώματος ποὺ νὰ μένῃ ἀργό, ἀλλὰ ὅλα τὰ μέλη δουλεύουν καὶ τὸ καθένα ἀπὸ αὐτὰ προσφέρει τὴν ἰδιαίτερη ὑ­πηρεσία του, μικρὴ ἢ μεγάλη, καὶ γι᾽ αὐτὸ τὸ σῶ­­­μα λειτουργεῖ εὔρυθμα καὶ κανονικά, κατὰ παρόμοιο τρόπο καὶ στὴν Ἐκκλησία καὶ σὲ ὅ­λη τὴν κοινωνία, δὲν πρέπει νὰ ὑπάρχῃ Χριστιανὸς ποὺ ἀρνεῖται νὰ συνεισφέρῃ τὴ βοήθειά του, μικρὴ ἢ μεγάλη, γιὰ τὴ δόξα τῆς Ἐκ­κλησίας, γιὰ τὴν πρόοδο τῆς κοινωνίας, γιὰ τὴν εὐτυχία τοῦ συνόλου. Κανείς ἀργός.
Καθένας στὸ ἔργο του. Ὁ δάσκαλος ἂς διδάσκῃ ἐμπνευσμένα τοὺς μαθητάς του. Ὁ προϊστάμενος νὰ μὴν εἶνε ἀμελὴς καὶ ῥάθυμος, ἀλλὰ νὰ δείχνῃ προθυμία καὶ σπουδή, καὶ μὲ τὸ παράδειγμά του νὰ φιλοτιμῇ τὸν ὑ­φιστάμενο νὰ ἐργασθῇ πιὸ ἐντατικά. Ὁ πλούσιος ἂς βοηθῇ καὶ ἂς ἐλεῇ τὸν φτωχὸ ὄ­χι μὲ δυσθυμία, λύπη καὶ τσιγγουνιά, ἀλλὰ μὲ χαρὰ καὶ ἁπλοχεριά. Ὁ ἐργαζόμενος σὲ ὁποιοδήποτε ἔργο ἂς ἐκτελῇ πιστὰ καὶ πρόθυμα τὴν ἐργασία του, ὄχι μὲ ἀμέλεια καὶ ὀκνηρία.
Ὅλοι στὰ ἔργα μας! Αὐτὸ συμβουλεύει σήμερα ὁ ἀπόστολος λέγοντας· «Ἔχοντες, ἀ­δελφοί, χαρίσματα κατὰ τὴν χάριν τὴν δοθεῖ­σαν ἡμῖν διάφορα, εἴτε προφητείαν, κατὰ τὴν ἀναλογίαν τῆς πίστεως, εἴτε διακονίαν, ἐν τῇ διακονίᾳ, εἴτε ὁ διδάσκων, ἐν τῇ διδασκαλίᾳ, εἴτε ὁ παρακαλῶν, ἐν τῇ παρακλήσει, ὁ μετα­διδούς, ἐν ἁπλότητι, ὁ προϊστάμενος, ἐν σπου­δῇ, ὁ ἐλεῶν, ἐν ἱλαρότητι» (῾Ρωμ. 12,6-8).
Ἔχουμε πολλὰ καὶ ποικίλα χαρίσματα, διαφορετικὰ ὁ καθένας μας καὶ ἀνάλογα μὲ τὴ χάρι ποὺ μᾶς δόθηκε. Νὰ τὰ ἀσκοῦμε λοιπὸν ταπεινά, χωρὶς νὰ περιφρονοῦμε τὰ χαρίσμα­τα τῶν ἄλλων, μὲ συνείδησι ὅτι δι­ακονοῦ­με ὁ ἕνας τὸν ἄλλο. Νὰ τὰ ἀσκοῦμε καὶ μὲ χαρά, μέ­νοντας καθένας μας συνεπὴς καὶ εὐχαριστημένος μὲ τὸ δικό του χάρισμα, χω­ρὶς νὰ ζηλεύῃ τὸ χάρισμα τοῦ ἄλλου.

* * *

Ποικίλα εἶ­νε, ἀγαπητοί μου, τὰ λειτουργήματα ποὺ διεξάγονται μέσα στὸ ἐκκλησιαστι­κὸ σῶ­μα, ὅπως ποικίλα εἶ­νε καὶ τὰ χαρίσματα τοῦ Θεοῦ. Ἀλλ᾽ ἐὰν εἶνε πολλὰ τὰ χαρίσματα καὶ πολλὰ τὰ ἔργα μὲ τὰ ὁποῖα ἀσχολούμεθα, μία ὅμως πρέπει νὰ εἶνε ἡ κινητήριος δύναμις γιὰ ὅλα τὰ ἔργα, ὅπως μία εἶνε ἡ ψυχή, ἡ ὁ­ποία διατάζει καὶ κινεῖ τὰ διάφορα μέλη τοῦ σώματός μας στὶς λειτουρίες τους. Καὶ ἡ κινητήριος αὐτὴ δύναμις μέσα στὴν Ἐκκλησία εἶνε ἡ ἀγάπη, ἡ ἀγάπη ἡ καθαρὴ καὶ ἄδολη. Αὐτή, σὰν ἄλλη ψυχή, πρέπει νὰ μᾶς κινῇ σὲ ὅλα τὰ ἔργα μας. Μὲ τὴν ἀγάπη καὶ τὸ παραμικρότερο ἔργο ἀποκτᾷ ἀξία μεγάλη, ἀνεκτίμητη· χωρὶς αὐτὴν καὶ τὸ μεγαλύτερο ἀκόμη ἔργο χάνει τὴν ἀξία του. Γι᾽ αὐτὸ ἐδῶ ὁ ἀπόστολος τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ ἀπαρίθμησε τὰ διάφορα ἔργα, στὰ ὁποῖα ἐργάζονται καὶ πρέπει νὰ ἐργάζωνται οἱ Χριστιανοί, προσέθεσε ἀμέσως τὴν σπουδαία αὐτὴ συμβουλή του· «ἡ ἀ­γάπη ἀνυπόκριτος· ἀποστυγοῦντες τὸ πονηρόν, κολλώμενοι τῷ ἀγαθῷ» (ἔ.ἀ. 12,9). Δηλαδή;
Ἀγάπη ὄχι ὑποκριτικὴ καὶ πλασματική, ἀλ­λὰ γνήσια, ἀληθινή. Ν᾽ ἀγαποῦμε ὄχι φαινομε­νικά, τυπικά, ἐξωτερικά, ἀλλὰ μὲ τὴν καρδιά, ἀπὸ τὰ βάθη τῆς ψυχῆς. Ἡ ἀγάπη μας νὰ ἔχῃ δύο χαρακτηριστικὰ γνωρίσματα· πρῶτον νὰ ὠθῆται ἀπὸ κίνητρα ἁγνά, καὶ δεύτερον ν᾽ ἀ­ποβλέπῃ σὲ σκοπὸ ἄδολο.
«Ἀγάπη ἀνυπόκριτος» σημαίνει πρῶτον, τὰ κίνητρά σου νὰ εἶνε ἁγνά. Δηλαδή; Εἶσαι ἁ­πλὸς Χριστιανός; κάνεις μιὰ ἐλεημοσύνη; Εἶ­σαι ἐργάτης τοῦ εὐαγγελίου; διδάσκεις σὲ κά­ποια ἱερὰ σύναξι; κηρύττεις ἀπὸ τὸν ἄμβωνα; κατηχεῖς μικρὰ παιδιὰ ἢ μεγάλους; Εἶσαι κληρικός, ἱερεὺς – πνευματικός; ἐξομολο­­γεῖς ψυ­χές; Καλὸ ἔργο κάνεις· ἀλλὰ ἀπὸ τί κινεῖ­σαι κατὰ βάθος; Ἐὰν ὅλα αὐτὰ γίνωνται ὄχι γιὰ νὰ σωθοῦν ψυχές, ὄχι γιὰ νὰ οἰκοδο­μηθῇ ἡ Ἐκ­κλησία, ὄχι γιὰ νὰ δοξασθῇ ὁ Χριστός, ἀλ­λὰ γιατὶ θέλεις νὰ ἐπιδειχθῇς ἐσύ, ν᾿ ἀ­ποκτή­σῃς φήμη καὶ καλὸ ὄνομα, νὰ δημιουργή­σῃς μέσα στοὺς κόλπους τῆς Ἐκκλησίας μία φατρία γύρω ἀπὸ τὴν ἀφεντιά σου, νὰ ἐκμεταλλευ­θῇς τοὺς ἁπλοϊκούς, νὰ θησαυρίσῃς στὸ μάταιο τοῦ­το κόσμο, ἆ, τότε ὅλα αὐτὰ τὰ ἔργα χάνουν τὴν ἠθικὴ ἀξία τους. Δὲν σὲ κινεῖ ἡ ἀνιδι­οτε­λὴς ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Δὲν ἔ­χεις τὴν «ἀνυπόκριτος» ἀγάπη· εἶσαι ἕνας ὑποκριτής, ποὺ μὲ τὸ πέπλο τῆς ἀγάπης σκεπάζεις τὰ πλέον ἐγωιστικὰ καὶ συμφεροντολόγα σχέδιά σου.
«Ἀγάπη ἀνυπόκριτος» σημαίνει δεύτερον, ὁ σκοπός σου νὰ εἶνε ἄδολος. Δηλαδή; Πλησιάζεις κάποιον, ἄντρα ἢ γυναῖκα, μικρὸ ἢ μεγά­λο, ποὺ βρίσκεται σὲ δυσκολία καὶ ἀ­νάγ­κη; Δείχνεις ἐνδιαφέρον; Μιλᾷς μὲ καλωσύνη, μὲ προσή­νεια καὶ καταδεκτικότητα; Ὑ­πόσχεσαι βοήθεια; Καλὰ εἶνε ὅλα αὐτά, ἀλλὰ πότε; ἐὰν ὁ σκοπός σου εἶνε ἄδολος. Ἐὰν ὅ­μως ἔχῃς ἄλλες βλέψεις καὶ ἡ καλωσύνη σου δὲν προέρχεται ἀπὸ ἀν­ιδιοτελῆ συμπάθεια πρὸς τὸν ἀδύναμο, ἀλλὰ γίνεται μὲ σκοπὸ νὰ ἐξυπηρετηθοῦν δικά σου σχέδια, τότε ἡ ἀγάπη σου εἶνε εὐτελής, κίβδηλη, πρόσ­τυχη. Ἡ ἀγάπη σου αὐτὴ μοιάζει μὲ τὸ δόλωμα ποὺ θυσιάζει ὁ ψαρᾶς γιὰ νὰ ἑλκύσῃ τὸ ψάρι. Ἔτσι κ᾽ ἐσὺ θυσιάζεις μερικὰ χρήματα, προσφέρεις λίγη βοήθεια, τρέχεις νὰ ἐξυπηρετήσῃς τὴ χήρα μὲ τὸ ὀρφανό, γιὰ νὰ σὲ δοῦν οἱ ἄλλοι, νὰ σὲ θαυμάσουν ὡς ἐλεήμονα, νὰ σὲ χειροκροτήσουν ὡς ἀλτρουϊστή. Ὅλα ὅσα κάνεις γιὰ τὸν πλησίον εἶνε δυστυχῶς ὑποκριτικά. ῾Ρώτησε τὴ συνείδησί σου, καὶ αὐτὴ θὰ μαρτυ­ρήσῃ, ὅτι ὁ σκοπὸς τῆς καλωσύνης σου δὲν εἶνε ἡ βοήθεια τοῦ ἀδελφοῦ, ἀλλὰ ἡ ἐξυπηρέτησι δικῶν σου καταχθονίων σχεδίων, ἡ «ἀ­ξιοποίησι», ἡ πιὸ αἰσχρὴ ἐκμετάλλευσι, ἡ ἐξ­αργύρωσι τῶν ἀγαθοεργιῶν μὲ κάποιο ἰδιοτε­λὲς κέρδος. Δίνεις σήμερα, γιὰ νὰ βρῇς αὔριο τὴν κόρη ποὺ ἐλέησες ἀνεκτικὴ σὲ ἀτιμία. Βοηθᾷς σήμερα τὸν φτωχό, γιὰ νὰ τὸν ἔχῃς αὔριο ψηφοφόρο σου στὶς ἐκλογὲς ἢ ψευδομάρτυρα στὸ δικαστήριο. Ἐλεεῖς σήμερα, γιὰ νὰ λῃστέψῃς αὔριο. Ἡ ἀγάπη σου εἶνε ψεύτικη· μοιάζει ἐξωτερικὰ μὲ ἀγάπη, ἀλλὰ δὲν εἶνε ἀγάπη· εἶνε κίβδηλο νόμισμα, πλαστογραφία τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ μας.
«Ἡ ἀγάπη ἀνυπόκριτος». Ναί, νὰ εἶσαι κατα­δεκτικός, νὰ συντρέχῃς, νὰ βοηθᾷς, νὰ ἐ­λε­­­ῇς, νὰ διδάσκῃς, νὰ ἐξυπηρετῇς, νὰ κοπι­άζῃς, νὰ εἶσαι ἕ­τοι­­μος καὶ τὸ αἷμά σου νὰ δώ­σῃς· ἀλλὰ ὅλα αὐτὰ νὰ ξεκινοῦν ἀπὸ τὴν ἀγάπη, νὰ γίνωνται μὲ τὴν ἀγάπη, καὶ νὰ τελειώνουν μὲ τὴν ἀγάπη. Τότε εἶσαι μαθη­τὴς καὶ μι­μη­τὴς τῆς ἐσταυρωμένης Ἀγάπης· τότε ἔ­χεις τὴν «ἀνυπόκριτον» ἀγάπη τοῦ Παύλου, τὴν ἁ­γνὴ καὶ ἄδολη ἀγάπη, ποὺ δὲν τὴν ἔχει νο­θεύ­­σει οὔτε στὸ ἐλάχιστο ὁ ἐγωισμός, τὸ συμφέρον, τὸ κέρδος, ἡ ἰδιοτέλεια καὶ ὁ δόλος.

* * *

Ἄνοιξε, ἀδελφέ μου, τὴν Καινὴ Διαθή­κη σου, μελέτησε προσεκτικὰ τὸ 13ο κεφάλαιο τῆς Α΄ πρὸς Κορινθίους Ἐπιστολῆς ποὺ μιλάει ὁλόκληρο γιὰ τὴν «ἀνυπόκριτη» ἀγάπη, καὶ παρακάλεσε τὸν Κύριό μας νὰ σὲ φωτίσῃ νὰ καταλάβῃς τί σημαίνουν τὰ θεόπνευστα τοῦ­τα λόγια· «Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λα­λῶ καὶ τῶν ἀγγέλων, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον. Καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν καὶ εἰδῶ τὰ μυστήρια πάντα καὶ πᾶσαν τὴν γνῶσιν, καὶ ἐὰν ἔχω πᾶ­σαν τὴν πίστιν, ὥστε ὄρη μεθιστάνειν, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδέν εἰμι. Καὶ ἐὰν ψωμίσω (= γιὰ νὰ θρέψω μὲ ψωμὶ ξοδέψω) πάντα τὰ ὑ­πάρχοντά μου, καὶ ἐὰν παραδῶ τὸ σῶμά μου ἵνα καυθήσομαι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδὲν ὠ­φε­λοῦμαι» (Α΄ Κορ. 13,1-3).