Ὁμιλία τῆς Α.Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, κατά τήν μεγάλην μουσικήν ἐκδήλωσιν διά τήν Νεότητα εἰς τό ἀρχαῖον θέατρον τῶν Φιλίππων

 

Ὁμιλία τῆς Α.Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου  κ.κ. Βαρθολομαίου, κατά τήν μεγάλην μουσικήν ἐκδήλωσιν διά τήν Νεότητα εἰς τό ἀρχαῖον θέατρον τῶν Φιλίππων 

(5 Σεπτεμβρίου 2022)

Μακαριώτατε Μητροπολῖτα Κιέβου καί πάσης Οὐκρανίας κύριε Ἐπιφάνιε,
Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Διδυμοτείχου, Ὀρεστιάδος καί Σουφλίου κ. Δαμασκηνέ, ἐκπρόσωπε τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερωνύμου,
Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Φιλίππων, Νεαπόλεως καί Θάσου, ποιμενάρχα τῆς θεοσώστου ταύτης Μητροπόλεως κύριε Στέφανε καί λοιποί Ἱερώτατοι καί Θεοφιλέστατοι ἀδελφοί Ἀρχιερεῖς,
Ἐξοχώτατε κ. Ὑπουργέ,
Ἐντιμότατοι Ἀρχοντες τοῦ τόπου,
Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες Ὀφφικιάλιοι,
Ἀγαπητοί νέοι καί νέες,
Τέκνα ἡμῶν ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Ἡ συνάντηση καί ἡ ἐπικοινωνία τοῦ Πατριάρχου μέ τούς νέους τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Φιλίππων, Νεαπόλεως καί Θάσου, πού ἐγγυῶνται τό μέλλον τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας, δημιουργεῖ ἐκλεκτά αἰσθήματα χαρᾶς καί συγκίνησης. Στήν πρόσκληση τοῦ ποιμενάρχου σας Ἱερωτάτου Μητροπολίτου κ. Στεφάνου, νά ἀπευθύνουμε λόγον πατρικόν στά ἐλπιδοφόρα τέκνα τῆς Ἐκκλησίας, «μέ προθυμία εὐθυδρομήσαμεν», ὅπως τότε καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ἀπό τήν Τρωάδα, καί μάλιστα στόν ἴδιο ἱστορικό τόπο, στούς Φιλίππους, ἀπό τούς ὁποίους ἀναδύεται μέχρι σήμερα εὐωδία πνευματική, σφραγισμένη μέ τίς προσευχές καί τό κήρυγμα τοῦ Ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν.

Ἡ νέα γενιά ἐξ ἀρχῆς βρισκόταν στό κέντρο τῆς μέριμνας καί τοῦ ποιμαντικοῦ ἐνδιαφέροντος τῆς Ἐκκλησίας. Στίς μέρες μας, αὐτή ἡ στοργή καί φροντίδα γιά τή νεότητα ἀποτυπώθηκε καί στίς ἀποφάσεις τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, πού πραγματοποιήθηκε στήν Κρήτη τόν Ἰούνιο τοῦ 2016. Στήν Ἐγκύκλιο τῆς Συνόδου διαβάζουμε τά ἑξῆς: «Ἡ Ἐκκλησία προσφέρει εἰς τούς νέους ὄχι ἁπλῶς ῾βοήθειαν᾿, ἀλλά τήν ῾ἀλήθειαν᾿ τῆς θεανθρωπίνης καινῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς. Οἱ ὀρθόδοξοι νέοι ὀφείλουν νά συνειδητοποιήσουν ὅτι εἶναι φορεῖς τῆς μακραίωνος καί εὐλογημένης παραδόσεως τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ταυτοχρόνως δέ καί οἱ συνεχισταί αὐτῆς, οἱ ὁποῖοι θά διαφυλάσσουν θαρραλέως καί θά καλλιεργοῦν μέ δυναμισμόν τάς αἰωνίους ἀξίας τῆς Ὀρθοδοξίας, γιά νά δίδουν τήν ζείδωρον χριστιανικήν μαρτυρίαν. Ἐξ αὐτῶν θά ἀναδειχθοῦν οἱ μελλοντικοί διάκονοι τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Οἱ νέοι, λοιπόν, εἶναι ὄχι ἁπλῶς τό ῾μέλλον᾿ τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά καί ἡ ἐνεργός ἔκφρασις τῆς φιλοθέου καί φιλανθρώπου ζωῆς αὐτῆς ἐν τῷ παρόντι» (§ 8). 

Στό πλαίσιο τῆς ποιμαντικῆς μέριμνας τῆς Ἐκκλησίας γιά τή νεότητα, ἡ Σύνοδος ἐπεσήμανε καί τά μεγάλα προβλήματα πού δημιουργοῦν σέ αὐτήν οἱ νέες ἰδεολογικές τάσεις στόν χῶρο τῆς παιδείας καί τῆς ἀγωγῆς: «Ἐφ᾽ ὅσον ἡ παιδεία ἀναφέρεται ὄχι ἁπλῶς εἰς ὅ,τι εἶναι, ἀλλ’ εἰς αὐτό τό ὁποῖον ὀφείλει νά εἶναι ὁ ἄνθρωπος καί εἰς τό περιεχόμενον τῆς εὐθύνης του, εἶναι αὐτονόητον ὅτι ἡ εἰκών, τήν ὁποίαν ἔχομεν διά τόν ἄνθρωπον καί διά τό νόημα τῆς ὑπάρξεώς του, καθορίζει τήν ἄποψίν μας καί διά τήν παιδείαν του. Τό κυρίαρχον σήμερον ἐκκοσμικευμένον ἀτομοκεντρικόν ἐκπαιδευτικόν σύστημα, τό ὁποῖον ταλανίζει τήν νέαν γενεάν, προβληματίζει καί τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν…. Εἰς τόν κατηχητικόν αὐτῆς λόγον, ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία  καλεῖ φιλοστόργως τόν λαόν τοῦ Θεοῦ, ἰδίᾳ δέ τούς νέους, εἰς ἐνσυνείδητον καί ἐνεργόν συμμετοχήν εἰς τήν ζωήν τῆς Ἐκκλησίας, καλλιεργοῦσα εἰς αὐτούς τόν «ἄριστον πόθον» τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς» (ὅ. π., § 9).

Στίς ἀποφάσεις τῆς Συνόδου ὑπογραμμίζεται, ἐπίσης, ἡ μεγάλη ἀξία τῆς οἰκογενείας γιά τήν ἀνατροφή τῶν τέκνων. Ἡ Ἐκκλησία πάντοτε στήριζε τόν ἱερό θεσμό τοῦ γάμου, ὡς τῆς «ἀκατάλυτης ἀγαπητικῆς ἑνώσεως ἀνδρός καί γυναικός», ἀναδεικνύοντας τόν μυστηριακό χαρακτῆρα του. 

Ἡ Μετριότης μας, ἀγαπητά μας παιδιά, ὁ Πατριάρχης σας, γνωρίζει ὅτι ὑπάρχει σήμερα στόν κόσμο μιά πνευματική κρίση, ἡ ὁποία δοκιμάζει τίς ἀντιστάσεις τῶν ἀνθρώπων, ἰδίως τῶν νέων. Ἐπιτρέψατέ μου νά ἐπικαλεσθῶ τά σοφά λόγια τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, ἀπό τήν Ὁμιλία του πρός τούς νέους τῆς ἐποχῆς του, στήν ὁποία ὑποδεικνύει καί ὑπογραμμίζει τήν κριτική στάση πού ἔπρεπε να κρατοῦν οἱ νέοι ἀπέναντι σέ ὅσες διδαχές δέν ἦταν σύμφωνες μέ τή χριστιανική διδασκαλία: Λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος: «Πολλοί λόγοι μέ κάνουν νά σᾶς δώσω αὐτές τίς συμβουλές … Ἔχω πλούσια πεῖρα στίς ἀνθρώπινες καταστάσεις. Μπορῶ, λοιπόν, σέ αὐτούς πού πρωτομπαίνουν στό στάδιο τῆς ζωῆς νά δείξω τόν ἀσφαλέστερο καί δημιουργικότερο δρόμο, πού εἶναι αὐτός τοῦ Θεοῦ. Ὁ δρόμος τοῦ Θεοῦ. Ἀπό τήν  ἄποψη τῆς συγγένειας ἔρχομαι εὐθύς μετά τούς γονεῖς σας, γι᾽ αὐτό καί σᾶς ἀγαπῶ ὅμοια μέ ἐκείνους. Καί ἐσεῖς μέ βλέπετε, ὡσάν πατέρα σας, ἔτσι θαρρῶ. Ἄν, λοιπόν, δεχθεῖτε μέ προθυμία τά λόγια μου, νά ἀναπτύξετε ὥριμη προσωπική κρίση, θά ἀνήκετε στήν κατηγορία τῶν ἀρίστων ἀνθρώπων, πού μποροῦν ἐλεύθερα νά ἐπιλέγουν τό ὠφέλιμο, διαφορετικά θά περιπλανηθεῖτε σέ δρόμους ὀδυνηρούς γιά τήν προσωπικότητά σας».

Οἱ πατρικές συμβουλές τοῦ μεγάλου αὐτοῦ Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας ἀνακαλοῦν στή μνήμη μου τούς δικούς μου σαρκικούς γονεῖς, στήν Ἴμβρο, καθώς καί τούς διδασκάλους καί τούς πνευματικούς μου πατέρες. Ὅλοι ἦσαν ἄνθρωποι ἐλπίδος καί ἀγάπης. Προσπάθησαν νά ἐμφυσήσουν σέ μένα τό πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καί τήν ἀμετακίνητη προσήλωση στήν Ἐκκλησία καί στά γράμματα. Τούς εὐγνωμονῶ ὅλους ἀπό καρδίας καί προσεύχομαι στόν Θεό νά εἶναι αἰωνία ἡ μνήμη τους. Παράλληλα, ὀφείλω μεγάλη εὐγνωμοσύνη καί στόν π. Ἀστέριο, τόν ταπεινό καί εὐλαβῆ ἱερέα τοῦ χωριοῦ μου, ἀπό τόν ὁποῖο διδάχθηκα τό πνευματικό μεγαλεῖο τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς καί τῆς Θείας Λειτουργίας. Τό σπουδαῖο ἐκκλησιαστικό ἀνάστημα, τό ὁποῖο καθόρισε τήν ἐκκλησιαστική μου ζωή, ἦταν βεβαίως ὁ ἀείμνηστος Μητροπολίτης Χαλκηδόνος Μελίτων, ἀρχικά Ἴμβρου καί Τενέδου, σοφός καί διορατικός γιά τό μέλλον τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας καί τῆς Ὀρθοδοξίας ἐν γένει.