Τετάρτη 22 Μαρτίου 2023

Ἄγγελος καί ψαλμωδία - π. Βασιλείου Μπακογιάννη

  Ἄγγελος καί ψαλμωδία

 ὑπό Ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

        Λέγεται, ὅτι ἕνας Ἄγγελος Κυρίου κατέβηκε ἐπί γῆς, καί εἰσῆλθε σέ Ναό, ὅπου γινόταν Λειτουργία. Ἀκούγοντας τόν ἕνα  ψάλτη, ἔνιωθε δυσφορία, ἀποστροφή· γύριζε ἀλλοῦ τό πρόσωπό του· λές καί ὀσφραινόταν πτῶμα σέ ἀποσύνθεση!  Καί ὁ ψάλτης ἦταν καλλίφωνος! Ὅμως, ἀκούγοντας τόν ἄλλο ψάλτη, λιγότερο καλλίφωνο, ἀγάλλιαζε ἡ καρδιά του· δέν χόρταινε νά τόν ἀκούει!

  Ὁ Ἄγγελος κοιτοῦσε τίς καρδιές τους.  Ὁ πρῶτος  ἔψελνε ἐν ὑπερηφανείᾳ· κραύγασε, βοοῦσε. «Τό δέ βοᾶν καί κραυγάζειν οὐ κατεσταλμένου (ταπεινοῦ) ἤθους, ἀλλά θρασέος ἐστί καί γεγαυρωμένου» (Ἰωάννης Ζωναρᾶς). Καί αὐτό ἦταν γιά τόν Ἄγγελο ἀκαθαρσία, δυσωδία· «ἀκάθαρτος παρά Θεῷ πᾶς ὑψηλοκάρδιος» (Παρ. 16:5). Ὁ δεύτερος  ἔψελνε «μετά πολλῆς προσοχῆς καί κατανύξεως» (ΟΕ΄Πενθέκτης), εὐφραίνοντας τόν Ἄγγελο.

 Ὅμως, ψέλνοντας ὁ πρῶτος κενοδόξως,  ἔδινε τροφή στήν  κενοδοξία του, μολύνοντας τήν ψυχή του, ἀλλά καί αὐξάνοντας (φεῦ!)  τήν κενοδοξία του!  Καί ὅσο ἔψελνε κενοδόξως, τόσο μόλυνε τήν ψυχή του, καί μεγάλωνε τό πάθος του! Ψέλνοντας ὁ δεύτερος (ἐν ταπεινώσει) καθάριζε τήν ψυχή του. Καί ὅσο ἔψελνε ἐν ταπεινώσει τόσο τήν καθάριζε! Ἐνῶ ὁ πρῶτος...

  Ἀλήθεια, ὡς Ἱερεῖς, ὅταν ψέλνουμε ἐν ὥρᾳ λατρείας, ἁγιάζουμε τήν ψυχή μας ἤ τή μολύνουμε; Νά ποῦμε καί τό ἄλλο; Ἔχουμε «ἀντιληφθεῖ» τά ἅγια λόγια, πού ἀναπέμπουμε στόν Κύριο; Ἔχουμε συναίσθηση τό τί λέμε;

 «Διυλίζετε τόν κώνωπα· προσέχετε πῶς ψέλνετε, ἀλλά δέν προσέχετε τί ψέλνετε!», ἔλεγε ὁ Μ. Βασίλειος πρός τούς κληρικούς (P.G. 32: 765. Διασκευή).

     Ἡ ψαλμωδία δέν εἶναι ἐπίδειξη φωνῆς, μουσικῆς, ἀλλά ἐπίκληση θείου ἐλέους.

       Πρωί, πρωί εὐχόμαστε στόν Κύριο: «Δός ἡμῖν χάριν καί δύναμιν, ἵνα καταξιωθῶμεν ψάλλειν Σοι συνετῶς!». (Εὐχή ΣΤ΄ Ὄρθρου). Λοιπόν; Προσπαθοῦμε  νά τό  τηρήσουμε; 

4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

/

Οι ψάλτες είναι μια πληγή στην Εκκλησία

Νικόλαος Μεσσαλάς είπε...

Σεβαστέ μου π. Βασίλειε,
Πόσο δίκαιο ἔχετε!
"Πολλάκις τὴν ὑμνῳδίαν ἐκτελῶν, εὑρέθην τὴν ἁμαρτίαν ἐκπληρῶν, τῇ μὲν γλώττῃ ᾄσματα φθεγγόμενος, τῇ δὲ ψυχῇ ἄτοπα λογιζόμενος, ἀλλ' ἑκάτερα διόρθωσον, Χριστὲ ὁ Θεός, διὰ τῆς μετανοίας καὶ σῶσόν με."
Μέ ἀγάπη Χριστοῦ, εὐλόγησον
π. Νικόλαος

Ανώνυμος είπε...

Αυτό που απουσιάζει είναι το μέτρο. Ορισμένες φορές αισθάνομαι κληρικούς και ιεροψάλτες όχι ότι ψάλουν αλλά ότι τραγουδούν και άλλες καλύτερα να μην έψελναν καθόλου.
Αλήθεια στις σχολές ψαλτικής του κάνουν μάθημα για το ύφος του ψαλσίματος;
Θυμάμαι κάποιους κληρικούς ή κύριους που δεν γνώριζαν μάλλον βυζαντινή αλλά έψελναν με τέτοιο τρόπο που σε ανέβαζαν σε κάτι το μυσταγωγικό.

Ανώνυμος είπε...

Έχεις δίκιο Π. Βασίλειε. Τα πράγματα έχουν φθάσει σε μερικές εκκλησίες στο απροχώρητο, όπως στην δική μου εκκλησία που το πρωί σκέφτομαι αν θα πάω εκκλησία και σε ποια.