Κυριακή ΙE΄ Ματθαίου - π. Βασίλειος Θερμός

Κυριακή ΙE΄ Ματθαίου

Πρωτοπρεσβύτερος π. Βασίλειος Θερμός

Με μια πρώτη ματιά, αδελφοί μου, το σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα περιγράφει θαυμαστά επιτεύγματα τα οποία ο άνθρωπος που πιστεύει ακράδαντα στον Χριστό είναι ικανός να επιτελέσει.

Ο Απόστολος Παύλος παραθέτει μια σειρά από αντιθέσεις: «Mας πιέζουν από παντού αλλά δεν αισθανόμαστε στενάχωρα, βρισκόμαστε σε αδιέξοδο αλλά δεν απελπιζόμαστε, μας καταδιώκουν αλλά δεν είμαστε εγκαταλελειμμένοι, μας ρίχνουν κάτω αλλά δεν ηττώμεθα». Όλοι μας γνωρίζουμε καλά, από τη ζωή των Αγίων, ότι αυτά όλα έγιναν πραγματικότητα και συνεχίζουν να γίνονται.

Οι αντιθέσεις αυτές αποτελούν μέρη της θεμελιώδους και ριζικής αντίθεσης μεταξύ θανάτου και ζωής. Το ακούσαμε ξεκάθαρα από τον Απόστολο: «Υποφέρουμε σωματικά μετέχοντας έτσι στον θάνατο του Κυρίου Ιησού, για να φανερωθεί στο πρόσωπό μας η ζωή του αναστημένου Ιησού». Η μεγάλη και προαιώνια μάχη ανάμεσα στη ζωή και στον θάνατο λαμβάνει ποικίλες μορφές στην καθημερινότητά μας, με την μορφή των αντιθέσεων που ακούσαμε. Οι άνθρωποι, ο διάβολος, τα πάθη μας, θέλουν να μας πετάξουν μέσα στον θάνατο, σωματικό ή ψυχολογικό ή πνευματικό. Ο Χριστός δεν μας αφήνει να βυθιστούμε εκεί και μας κρατά ζωντανούς.

Καθώς ολόκληρη η περικοπή αυτή καταλήγει στην πίστη, το βιαστικό συμπέρασμα που ενδέχεται να προκύψει είναι ότι ο λόγος για τον οποίο αποφεύγουμε τον ποικιλόμορφο θάνατο και κερδίζουμε την Ζωή είναι επειδή πιστεύουμε στον Χριστό. Ότι καταφέρνουμε, δηλαδή, εκείνες τις παράδοξες αντιθέσεις με όπλο την πίστη, η οποία είναι «έλεγχος πραγμάτων που δεν βλέπονται», για να θυμηθούμε την προς Εβραίους επιστολή. Αυτή ακριβώς υπήρξε και η νοοτροπία του Προτεσταντισμού: η πίστη στον Χριστό κάνει τη διαφορά.

Είναι αρκετό αυτό; Ακόμη και αν δεν δούμε την πίστη μόνο ως διανοητική παραδοχή αλλά ως εμπιστοσύνη (όπως πράγματι είναι), αρκεί μια εσωτερική ενδιάθετη αποδοχή του Χριστού ως Σωτήρα – έστω και επιστρατεύοντας όσο περισσότερο συναίσθημα και βούληση διαθέτουμε – προκειμένου να επιτύχουμε τις ζηλευτές εκείνες υπερβάσεις που ακούσαμε, δηλαδή να μας πιέζουν από παντού και να μην αισθανόμαστε στενάχωρα, να βρισκόμαστε σε αδιέξοδο και να μην απελπιζόμαστε, να μας καταδιώκουν και να μη νοιώθουμε εγκαταλελειμμένοι, να μας ρίχνουν κάτω και να μην ηττώμεθα;

Η εμπειρία μας μάλλον άλλα λέει… Είναι πολλές οι φορές που χάνουμε τις μάχες αν και πιστεύουμε έντονα στην δύναμη του Χριστού. Βιώνουμε αδιέξοδα αλλά αισθανόμαστε τον Ιησού να απουσιάζει ή να σωπαίνει. Γιατί άραγε;

Αδελφοί, ας προσέξουμε κάποιες διατυπώσεις του σημερινού αναγνώσματος. «Ο Θεός έλαμψε μέσα στις καρδιές μας και μας φώτισε να γνωρίζουμε τη δόξα Του στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού». Ή: «Έχουμε τον θησαυρό αυτό σαν μέσα σε πήλινα δοχεία, έτσι ώστε η υπερβολική δύναμη να είναι του Θεού και όχι δική μας». Και: «Ώστε να φανερωθεί στο θνητό μας σώμα η ζωή του Ιησού». Τι παρατηρούμε;

Αυτό που κάνει τη διαφορά δεν είναι απλώς η πίστη αλλά το άνοιγμα της καρδιάς στον Χριστό εν τη πράξει. Δεν είναι απλώς ότι συντασσόμαστε με τον Χριστό, αλλά ότι Του κάνουμε χώρο μέσα μας. Για προσέξτε: όλα αυτά τα θαυμαστά και παράδοξα συμβαίνουν, σύμφωνα με τον Παύλο, επειδή μεταγγίσθηκε η ζωή του Χριστού μέσα μας!

Με άλλα λόγια, η πίστη είναι μόνο η αρχή του δρόμου. Στην πορεία του, όμως, και ανάλογα με το πόσο έμπρακτα καλούμε τον Χριστό να κατοικήσει μέσα μας, η δική Του ζωή γίνεται δική μας, έτσι ώστε Αυτός είναι που ενεργεί τα θαυμαστά. Με αυτό τον τρόπο είναι που πραγματοποιείται η επανειλημμένη υπόσχεση του Χριστού «αν πιστεύεις θα δεις πολύ μεγαλύτερα», «όποιος πιστεύει σε μένα θα γίνει ικανός να πράττει θαυμαστά» και άλλα. Είναι με αυτή την έννοια που ο Απόστολος Παύλος γράφει αλλού: «Ζη ο Χριστός μέσα μου».

Για να το κάνουμε πιο πρακτικό, ας εξετάσουμε το παράδειγμα της θλίψης και της στενοχώριας. Ενώ σχεδόν όλοι τις θεωρούν συνώνυμες, ο Απόστολος Παύλος τις θέτει σε αντίθεση. «Εν παντί θλιβόμενοι, αλλ’ ου στενοχωρούμενοι»: εν τω Χριστώ, δηλαδή, θλιβόμαστε αλλά δεν στενοχωριόμαστε. Τι άραγε εννοεί; Ό,τι ακριβώς σημαίνουν οι λέξεις!

Στα Αρχαία Ελληνικά ‘θλίψη’ σημαίνει πίεση εκ των έξω. ‘Στενοχωρία’, όμως, σημαίνει αίσθηση στενού χώρου, πιεστικό και ασφυκτικό αίσθημα από μέσα! Αμέσως γίνεται αισθητή η διαφορά.

Τα ποικίλα προβλήματα της ζωής, όπως και ο διωγμός λόγω της πίστης μας, αποτελούν ‘θλίψη’, δηλαδή συμπίεση που έρχεται απ’ έξω. Αυτό δεν είναι υποχρεωτικό να προκαλέσει εσωτερικό ασφυκτικό αίσθημα, όλα εξαρτώνται από το ποια ζωή λαμβάνει χώρα εντός. Αν είναι ζωή ‘σαρκική’ ή ‘ψυχική’, κατά τον Παύλο, δηλαδή αν ζούμε κατά τα πάθη μας ή κατά τις φυσικές μας δυνάμεις απλώς, τότε αργά ή γρήγορα η ‘θλίψη’ θα προκαλέσει ‘στενοχωρία’. Στον βαθμό που ζούμε εν Πνεύματι, δηλαδή κάνοντας χώρο στην ζωή του Χριστού να κατοικήσει μέσα μας, θα είναι αυτή που θα τα βγάλει πέρα στις δυσκολίες. Είναι ο Ίδιος ο Χριστός με την δύναμή Του που κρατά τον εσωτερικό μας κόσμο ευρύχωρο, ενώ τριγύρω μαίνονται οι θλίψεις…

Άλλο εξωτερική πίεση και άλλο εσωτερική ευρυχωρία. Σήμερα ο Απόστολος Παύλος, που βίωσε ο ίδιος τη διαφορά, μας έδειξε τον δρόμο.

πρωτοπρεσβύτερος Βασίλειος Θερμός,

Ψυχίατρος παιδιών και εφήβων

Καθηγητής Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Αθήνας

 

Πηγή: Εκκλησία