Οι τέσσερις Προφήτισσες κόρες του Αποστόλου Φιλίππου - Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ Νεκτάριος

Οι τέσσερις Προφήτισσες κόρες του Αποστόλου Φιλίππου

Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ Νεκτάριος

Στις 11 Οκτωβρίου, η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του Αποστόλου Φιλίππου, ενός από τους Εβδομήκοντα μαθητές του Χριστού και ενός από τους Επτά Διακόνους της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων. Στις Πράξεις των Αποστόλων (21, 8-9) διαβάζουμε: «τούτῳ δὲ ἦσαν θυγατέρες παρθένοι τέσσαρες προφητεύουσαι». Δηλαδή, ο Άγιος Φίλιππος είχε τέσσερις κόρες, παρθένες και προφήτισσες, που είχαν λάβει το χάρισμα της προφητείας από το Άγιο Πνεύμα.

Η ύπαρξη των τεσσάρων θυγατέρων με προφητικό χάρισμα δεν έχει μόνο ιστορική αξία. Δείχνει καθαρά πως το Άγιο Πνεύμα δεν περιορίζεται από φύλο, ηλικία ή κοινωνική θέση. Η προφητεία τους αποτελεί μαρτυρία της παρουσίας του Θεού μέσα στο σώμα της Εκκλησίας και πρότυπο για κάθε χριστιανό που επιθυμεί να είναι φορέας χάριτος. Η δράση τους βοήθησε στη διάδοση του Ευαγγελίου στη Μικρά Ασία και στήριξε τους πιστούς σε περιόδους διωγμών.

Ορισμένες τοπικές παραδόσεις στη Μικρά Ασία, θεωρούν πως οι κόρες του Φιλίππου αποκαλούνται Παρθένες διότι επέλεξαν κοινοβιακό τρόπο ζωής και υπήρξαν πρότυπο για τις πρώτες χριστιανές αφιερωμένες Παρθένες, τις λεγόμενες «Παρθένες του Κυρίου» (Virgines Domini). Οι Παρθένες του Κυρίου δεν ήταν μοναχές με τη μεταγενέστερη έννοια – τα οργανωμένα μοναστήρια αναπτύχθηκαν αργότερα, από τον 4ο αιώνα και εξής.

Ζούσαν συνήθως στα σπίτια τους ή σε μικρές κοινότητες, υπό την επίβλεψη επισκόπων ή πρεσβυτέρων. Αφιερώνονταν στην προσευχή, τη φιλανθρωπία, τη διδασκαλία των νέων γυναικών και τη φροντίδα των φτωχών και ασθενών. Η Εκκλησία τις τιμούσε και υπήρχαν ειδικές ευχές για την «καθιέρωση παρθένου».

Η Αγία Γραφή αναφέρει και άλλες γυναίκες με προφητικό χάρισμα. Η προφήτισσα Μαριάμ, αδελφή του Μωυσή, ύμνησε τον Θεό μετά τη διάβαση της Ερυθράς. Η Δεββώρα, γυναίκα με διορατικό πνεύμα και θάρρος, οδήγησε τον λαό του Ισραήλ σε νίκη. Η Άννα, μητέρα του Σαμουήλ, εξήγγειλε με προφητικό ύμνο τις μελλοντικές ευεργεσίες του Θεού στον λαό Του, ενώ η Άννα η Προφήτις της Καινής Διαθήκης αναγνώρισε στο Βρέφος Ιησού τον Σωτήρα. Αυτές οι μορφές δείχνουν τη συνεχή και δραστήρια παρουσία του Αγίου Πνεύματος σε κάθε εποχή.

Αργότερα, στην ιστορία της Εκκλησίας, συναντούμε πολλές αγίες γυναίκες που έλαβαν διορατικά ή προφητικά χαρίσματα, πάντα για τη διακονία και οικοδομή των πιστών. Η Οσία Συγκλητική της Αλεξάνδρειας, γνωστή για τη βαθιά της πνευματικότητα, είχε χάρη διάκρισης και μπορούσε να παρηγορεί και να καθοδηγεί όσους προσέτρεχαν σε εκείνη. Η Αγία Μαρία η Αιγυπτία, έπειτα από τη συγκλονιστική της μετάνοια, έλαβε διορατικό χάρισμα και αποκάλυψε στον Άγιο Ζωσιμά πράγματα που δεν ήταν δυνατόν να γνωρίζει ανθρώπινα. Η Οσία Θεοδώρα της Θεσσαλονίκης συνδέεται με αποκαλύψεις και προρρήσεις που ενίσχυαν την πίστη του λαού, ιδιαίτερα στην περίοδο της εικονομαχίας.

Η Αγία Ματρώνα της Μόσχας, τυφλή εκ γενετής, διέβλεπε με πνευματικά μάτια καταστάσεις και γεγονότα, δίνοντας σε χιλιάδες ανθρώπους κουράγιο και μετάνοια. Η Οσία Πελαγία της Ιερουσαλήμ, από την αμαρτία οδηγήθηκε στην αγιότητα και απέκτησε φώτιση που τη βοηθούσε να καθοδηγεί ψυχές στον δρόμο της σωτηρίας. Στη σύγχρονη εποχή, η Γερόντισσα Γαβριηλία είχε διακριτική διορατικότητα και προσέφερε με ταπεινότητα πνευματική καθοδήγηση, δείχνοντας ότι τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος παραμένουν ενεργά και σήμερα μέσα στην Εκκλησία.

Όλες αυτές οι γυναίκες μαρτυρούν πως το χάρισμα της προφητείας και της διορατικότητας δεν είναι ανθρώπινη ικανότητα, αλλά δώρο Θεού. Δίνεται για να οδηγήσει τους ανθρώπους σε μετάνοια, σε πνευματική εγρήγορση, σε ανανέωση της σχέσης τους με τον Θεό. Δεν έχει καμία σχέση με τη μαντεία ή τις ψεύτικες προφητείες των παγανιστών και των «μελλοντολόγων», οι οποίες απλώς εκμεταλλεύονται την αγωνία του ανθρώπου για το μέλλον. Η Εκκλησία ξεχωρίζει καθαρά την προφητεία, που προέρχεται από το Άγιο Πνεύμα, από τη μαντεία, που στηρίζεται σε πνεύματα πλάνης ή ανθρώπινες εικασίες. Όπως αναφέρει ο Απόστολος Παύλος (Α΄ Κορ. 12,7), «ἑκάστῳ δὲ δίδοται ἡ φανέρωσις τοῦ Πνεύματος πρὸς τὸ συμφέρον» — δηλαδή για την πνευματική ωφέλεια της εκκλησιαστικής κοινότητας, ποτέ για ατομική προβολή ή υλικό συμφέρον.

Το αληθινό χάρισμα είναι σημάδι της ενεργού παρουσίας του Αγίου Πνεύματος μέσα στην Εκκλησία. Αγιάζει και φωτίζει τους ανθρώπους, μεταμορφώνει τις ψυχές και τις οδηγεί στη σωτηρία. Ο προφήτης ή η προφήτισσα δεν “προβλέπει”· αντιθέτως, βλέπει βαθύτερα στην καρδιά, εκεί όπου ο Θεός εργάζεται το μυστήριο της σωτηρίας μας. Έτσι, μέσα από τα χαρίσματα, ο άνθρωπος γίνεται διάκονος της θείας αγάπης και φορέας ελπίδας,  παρηγορίας και μετανοίας για τους άλλους.