Πάσχα - πέρασμα από τη θνητότητα στην ανάσταση - Χρήστου Γιανναρά

Στο ιστορικό πρόσωπο του Χριστού η εκκλησιαστική εμπειρία γνωρίζει τον Θεό όχι ως ύπαρξη υποκείμενη στις λογικές προδιαγραφές της δικής του άγνωστης εμπειρικά ουσίας, αλλά ως πρόσωπο ελεύθερο από όλους τους προσδιορισμούς που δηλώνουν σε μας το υπαρκτό. Αν με τη νόησή μας πρέπει να κατατάξουμε τον Θεό στα όντα ή στα μη-όντα, είμαστε πιο κοντά στην πραγματικότητά του αν πούμε ότι ανήκει στα μη-όντα αφού δεν είναι της ίδιας τάξης με κανένα από τα όντα. Το «είναι» του Θεού το συνιστά η ελευθερία του από κάθε ενδεχόμενο ύπαρξης ή ανυπαρξίας, ελευθερία που πραγματώνεται υποστατικά στην αγάπη, δηλαδή στη «γέννηση» του Υιού και στην «εκπόρευση» του Πνεύματος. Μόνο με τη λέξη Πατήρ μπορεί να δηλωθεί αυτή η προσωπική παρουσία που ως αγάπη συνιστά ελευθερία από κάθε αναγκαιότητα τού είναι και του μη είναι.

Το ιστορικό πρόσωπο του Χριστού αποκαλύπτει στον άνθρωπο τη σχέση του Υιού προς τον Πατέρα, δηλαδή τον τρόπο της αγάπης που μπορεί να πραγματώνει τη θεία ύπαρξη ως ελευθερία και από τη θειότητά της - ως προσωπική ύπαρξη ενυπόστατη στην κτιστή ανθρώπινη φύση. Η υπαρκτική ελευθερία που φανερώνεται στην ενανθρώπιση του Υιού καταργεί τον θάνατο, γιατί τον μεταβάλλει σε σχέση με τον Πατέρα, σε αυτοπαράδοση στην αγάπη του Πατρός. Ο κάθε άνθρωπος που θα θελήσει να υπάρχει με τον τρόπο της σχέσης (τον τρόπο του Υιού, τον τρόπο της αγάπης) και όχι με τον τρόπο της φύσης, ενεργοποιεί την προσωπική του υπόσταση: την υπόσταση ύπαρξης που του παρέχει η δυνατότητα ανταπόκρισης στην κλήση του από τον Θεό για αμεσότητα σχέσης - η δημιουργία του «κατ' εικόνα» του Υιού.

Η Εκκλησία γιορτάζει την Ανάσταση του Χριστού όχι σαν εχέγγυο αθανασίας του ανθρώπου, χρονικής επ' άπειρον παράτασης του τρόπου με τον οποίο υπάρχουμε στην «κλειστότητα» της κτιστής φύσης μας. Γιορτάζει την Ανάσταση η Εκκλησία ως θρίαμβο της δυνατότητας να μετέχει και ο άνθρωπος σε εκείνη την «ποιότητα» ή τον τρόπο τού είναι που συνιστά η υιοθεσία μας από τον Πατέρα. Τρόπο ελευθερίας από τη χρονικότητα και την περατότητα, από την ύπαρξη και τη μη ύπαρξη - τρόπο που σημαίνεται «ως δι' εσόπτρου εν αινίγματι» στην εμπειρία της ερωτικής αυθυπέρβασης και αυτοπροσφοράς, στο «υπέρ φύσιν» άθλημα της αγάπης.

Πάσχα - πέρασμα από τη θνητότητα στην ανάσταση, στην απαρχή «άλλης βιοτής», στο «περισσόν της ζωής».

Χρήστος Γιανναράς