Π Ρ Ο Π Ο Σ Ι Σ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗΝ ΑΥΤΟΥ ΔΕΙΠΝΟΝ ΤΗΣ GRIECHISCHE AKADEMIE E.V.

Π Ρ Ο Π Ο Σ Ι Σ

ΤΗΣ Α.Θ.ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΤΟΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ

ΚΑΤΑ ΤΟ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗΝ ΑΥΤΟΥ ΔΕΙΠΝΟΝ

ΤΗΣ GRIECHISCHE AKADEMIE E.V.

(17 Μαΐου 2014)

Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Γερμανίας κύριε Αὐγουστῖνε,

Ἱερώτατοι καὶ Θεοφιλέστατοι ἅγιοι ἀδελφοί,

Ἐντιμότατε κύριε Πρόεδρε τῆς Griechische Akademie,

Ἀξιότιμοι προσκεκλημένοι,

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Χριστὸς Ἀνέστη! Προσερχόμενοι σήμερον νὰ συνδειπνήσωμεν μετὰ τῶν ἐκλεκτῶν συνδαιτυμόνων τοὺς ὁποίους ἡ «Ἑλληνικὴ Ἀκαδημία» προσεκάλεσεν εἰς τὴν πρὸς τιμὴν τῆς ἡμετέρας Μετριότητος καὶ τοῦ ὃν ἐκπροσωποῦμεν ἱεροῦ θεσμοῦ τράπεζαν, μεταφέρομεν ἐν πρώτοις πρὸς πάντας ὑμᾶς τὸν πασχάλιον ἀσπασμὸν καὶ τὴν ἀγάπην τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, εἰς τὴν ὁποίαν ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Γερμανίας ἔχει τὴν κανονικὴν ἀναφορὰν αὐτῆς.

Εἶτα, ἐκφράζομεν τὰς ὀφειλομένας εὐχαριστίας εἰς τὸν Σύλλογον ὁ ὁποῖος ἀπόψε μᾶς φιλοξενεῖ διὰ τὴν οὑτωσὶ πρὸς τὸ Ἱερὸν ἡμῶν Κέντρον καὶ τὸν ὕπατον ἐκπρόσωπον αὐτοῦ ἐπιδειχθεῖσαν τιμήν, ὡς καὶ διὰ τὴν κατ᾿ αὐτὸν τὸν τρόπον παρεχομένην εἰς ἡμᾶς εὐκαιρίαν νὰ ἐπικοινωνήσωμεν μαζί σας.

Αὐτὴ αὕτη ἡ ὕπαρξις Φιλελληνικοῦ Συλλόγου προβάλλοντος τοὺς πνευματικοὺς θησαυροὺς τῆς συγχρόνου Ὀρθοδόξου Ἑλλάδος εἰς μίαν εὐρωπαϊκὴν χώραν διαδραματίζουσαν σημαίνοντα ρόλον εἰς τὰ δρώμενα τῆς ἠπείρου ταύτης ἀλλὰ καὶ διεθνῶς, μεγίστην κέκτηται σημασίαν, ἀφ᾿ ἑνὸς μὲν διότι γίνεται εὐρύτερον γνωστὴ ἡ προσφορὰ τοῦ Γένους ἡμῶν εἰς τὴν πνευματικότητα καὶ τὸν ἐν γένει εὐρωπαϊκὸν πολιτισμόν, ἀφ᾿ ἑτέρου δὲ διότι ἡ συμμετοχὴ τῶν ἐντοπίων εἰς τὸν Σύλλογον προσδίδει ἀντικειμενικότητα εἰς τὸ ὅλον ἐγχείρημα.    

Ὁ ἑλληνικὸς λαὸς κατὰ τὴν μακραίωνα πορείαν αὐτοῦ ἀνέπτυξε τὴν δυνατότητα τοῦ ἀνθρωπίνου πνεύματος νὰ ἐξετάζῃ τὸν περιβάλλοντα ἡμᾶς κόσμον ἐνδελεχῶς, νὰ προβαίνῃ εἰς συγκρίσεις καὶ πειράματα καὶ νὰ καταγράφῃ τὰ ἐμπειρικὰ δεδομένα, θέτων διὰ τῶν ἀρχαίων φυσικῶν φιλοσόφων τὰ θεμέλια τῆς συγχρόνου ἐπιστημονικῆς ἐρεύνης. Σημειωτέον ὅτι ὑπῆρξαν καὶ ἐφευρέσεις τῶν ὁποίων ἡ χρῆσις ἐγενικεύθη αἰῶνας ἀργότερον, παρὰ τὸ ὅτι οἱ πρόγονοι ἡμῶν ἐγνώριζον αὐτάς, ὡς τὴν ἀτμομηχανήν, ἐφευρεθεῖσαν τὸ πρῶτον ὑπὸ Ἥρωνος τοῦ Ἀλεξανδρέως.

Τὸ ἀρχαῖον ἑλληνικὸν πνεῦμα ἔχει ἐπίσης νὰ ἐπιδείξῃ τὴν ἀνάπτυξιν τῆς διαλεκτικῆς, ἀλλὰ καὶ ἐν γένει δύναται νὰ καυχᾶται διότι εἰς τοὺς δύο κορυφαίους φιλοσόφους του, Πλάτωνα καὶ Ἀριστοτέλη, ἐστηρίχθη καὶ ἐπῳκοδομήθη ἡ εὐρωπαϊκὴ φιλοσοφία. Προσέτι, ἡ ἱστοριογραφία ἀναγνωρίζει ὡς πατέρα αὐτῆς τὸν Ἕλληνα Ἡρόδοτον, ὅστις πρῶτος ἤσκησε κριτικὸν ἔλεγχον ἐπὶ τῶν πηγῶν τοῦ ἱστορικοῦ αὐτοῦ ἔργου. Ἀλλὰ καὶ εἰς τὸν τομέα τῆς λογοτεχνίας οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ἔστησαν τρόπαια διὰ τῆς ἀπαραμίλλου γραφῖδος των, ἐκ τῆς ὁποίας προῆλθον ἀριστουργήματα, ὡς τὰ Ὁμηρικὰ ἔπη καὶ αἱ τραγῳδίαι τῶν τριῶν κορυφαίων τραγικῶν, ἐμπνεύσαντα πολλαχῶς τοὺς καλλιτέχνας τῆς Εὐρώπης διὰ τὴν δημιουργίαν τόσον εἰκαστικῶν ὅσον καὶ λογοτεχνικῶν ἔργων. Ἡ δὲ ὕπαρξις πολλῶν ρωμαϊκῶν ἀντιγράφων μαρτυρεῖ περὶ τῆς ποιότητος τῶν ἀρχαίων ἑλληνικῶν ἀγαλμάτων καὶ λοιπῶν γλυπτῶν.

Ἡ πολιτιστικὴ αὕτη ἄνθησις ἐσυνεχίσθη καὶ ἐνεπλουτίσθη κατὰ τὴν ὑπερχιλιετῆ βυζαντινὴν περίοδον, κατὰ τὴν ὁποίαν ἡ χριστιανικὴ πίστις ἐζωογόνησε πάσας τὰς τέχνας, ἔτι δὲ καὶ τὴν φιλοσοφίαν, ἥτις ἐχρησιμοποιήθη πρὸς ἀκριβεστέραν θεολογικὴν διατύπωσιν τῆς χριστιανικῆς διδασκαλίας, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ γεννηθῇ εἷς χριστιανικὸς πολιτισμός, τοῦ ὁποίου ἡ ἀκτινοβολία ἐξηπλώθη τόσον πρὸς δυσμάς, διὰ τῶν ἐμπορικῶν, πολιτικῶν καὶ ἐκκλησιαστικῶν ἐπαφῶν, ὅσον καὶ πρὸς ἀνατολάς, κυρίως διὰ τοῦ ἐκχριστιανισμοῦ τῶν Σλαύων καὶ τῶν Ρώς.

Ἀξιοσημείωτον εἶναι ὅτι οὐ μόνον υἱοθετήθη ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων καὶ ἤνθησε παρ᾿ αὐτοῖς ὁ ὀρθόδοξος μοναχισμός, διασώζων τὸν ἀρχέγονον χριστιανικὸν τρόπον ζωῆς ἕως τῆς σήμερον, ἀλλὰ καὶ συνεστήθησαν δύο μοναστικαὶ πολιτεῖαι, ἡ Ἀθωνικὴ καὶ βραδύτερον ἡ Ἁγιομετεωριτική, μὲ ἀδιάσπαστον συνέχειαν βίου ἐπὶ αἰῶνας. Αὗται διεφύλαξαν τὰς ποικίλας μορφὰς τοῦ ὀρθοδόξου μοναχισμοῦ (κοινόβιον, σκήτην, ἐρημιτικὸν ἀσκητισμόν), ἐλειτούργησαν ὡς κιβωτὸς τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀλλὰ ὑπῆρξαν καὶ σπουδαῖα πολιτιστικὰ κέντρα διὰ τῆς καλλιεργείας τῶν ἐκκλησιαστικῶν τεχνῶν (ἁγιογραφίας, ἀρχιτεκτονικῆς, βυζαντινῆς μουσικῆς, μικροτεχνίας) καὶ τῶν θεολογικῶν γραμμάτων, ἰδιαιτέρως δὲ τὸ Ἁγιώνυμον Ὄρος ἀποτελεῖ ἐγκαύχησιν τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας διὰ τὴν ἀρίστην ὀργάνωσιν τοῦ κοινοβιακοῦ βίου, καταγεγραμμένην εἰς τὸν καταστατικὸν χάρτην τῆς ἰδιοτύπου ταύτης κοινωνίας, ἥτις παρέχει ἀξιοθαύμαστον παράδειγμα κοινοτικῆς συμβιώσεως.

Ἡ συνέχεια τῆς πολιτιστικῆς ταύτης κληρονομίας τῶν Ἑλλήνων κατὰ τοὺς νεωτέρους χρόνους τυγχάνει ἴσως ὀλιγωτέρας ἀναγνωρίσεως, ἂν ἐξαιρέσωμεν τὰ δύο Νόμπελ τῆς λογοτεχνίας τὰ ἀπονεμηθέντα κατὰ τὸν εἰκοστὸν αἰῶνα εἰς δύο Ἕλληνας ποιητάς, τὸν Γιῶργο Σεφέρη καὶ τὸν Ὀδυσσέα Ἐλύτη, ὑπάρχει ὅμως ζῶσα καὶ δυναμική, ἀποτελοῦσα πρόκλησιν διὰ τὸν ἔχοντα διάθεσιν νὰ ἀνακαλύψῃ αὐτὴν καὶ νὰ ἀρυσθῇ ἐκ τοῦ πλούτου αὐτῆς ἔμπνευσιν καὶ διδάγματα πρωτίστως διὰ τὴν ἰδίαν πνευματικὴν καλλιέργειαν, οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ διὰ καλλιτεχνικὴν καὶ ἐν γένει πολιτιστικὴν δημιουργίαν.

 Εἰς τὴν ἀνακάλυψιν καὶ προβολὴν τοῦ θησαυροῦ τούτου τῆς νεωτέρας Ἑλλάδος ἔγκειται κυρίως τὸ ἔργον τοῦ φιλοξένου Συλλόγου «Ἑλληνικὴ Ἀκαδημία», τὸν ὁποῖον καὶ ὁλοθύμως συγχαίρομεν διὰ τὴν ἀξιέπαινον αὐτοῦ πρωτοβουλίαν. Ἡ δὲ προσφορὰ αὐτοῦ εἶναι ἐπὶ πλέον λίαν σημαντικὴ διότι πρὸς τούτοις ἀνανεοῖ τὴν ἐπαφὴν τῶν δύο λαῶν, ἑλληνικοῦ καὶ γερμανικοῦ, καλλιεργῶν κλῖμα ἀλληλοπροσεγγίσεως καὶ βαθυτέρας γνωριμίας  καὶ τοιουτοτρόπως θέτων τὰς βάσεις μιᾶς γονιμωτέρας συνεργασίας.

Διὸ καὶ ἐν κατακλεῖδι ὑψοῦμεν τὸ ποτήριον ὑπὲρ ὑγίειας καὶ εὐτυχίας τοῦ Προέδρου καὶ τῶν μελῶν τῆς «Ἑλληνικῆς Ἀκαδημίας» καὶ πάντων τῶν ἐκλεκτῶν συνδαιτυμόνων καὶ ὑπὲρ εὐοδώσεως τῶν εὐγενῶν προσπαθειῶν τοῦ Συλλόγου τούτου.