Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, Ε΄ Κυριακή των Νηστειών – Χρήστος Τσούβαλης

«Ὑπόδειγμα μετανοίας σέ ἔχοντες πανοσία Μαρία,

Χριστόν δυσώπει, ἐν τῷ καιρῷ τῆς Νηστείας,

τοῦτο ἡμῖν δωρηθῆναι,

ὅπως ἐν πίστει καί πόθῳ, σέ ἄσμασιν εὐφημῶμεν»

Εἶναι τό ἑξαποστειλάριο πού ἀκούσαμε, σήμερα 5η Κυριακή τῶν Νηστειῶν, νά ψάλλεται ἀπό τήν Ἐκκλησία μας, καί μέ τό ὁποῖο προβάλλεται ἡ ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία ὡς ὑπόδειγμα μετανοίας, γιά νά ἐντείνουμε τόν πνευματικό μας ἀγώνα, μέ μετάνοια καί κατάλληλη προετοιμασία, τώρα πού εἰσερχόμαστε στήν τελική εὐθεία πρός τό Ἄχραντο Πάθος καί τή Ζωηφόρο Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας.

Ἡ ὁσία Μαρία, Πανοσιολογιώτατε Πάτερ, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ἦταν μιά γυναίκα ἀπόλυτα δουλωμένη στά ἐγωκεντρικά πάθη τῆς ματαιοδοξίας καί τῶν σωματικῶν ἀπολαύσεων. Ὅταν κάποτε πῆγε ἀπό τήν Αἴγυπτο  στά Ἱεροσόλυμα καί προσπάθησε, πολλές φορές, νά προσκυνήσει τόν τίμιο Σταυρό καί δέν τά κατάφερε, ἐπειδή τά πάθη της τήν ἐμπόδιζαν, συναισθάνθηκε τήν ἁμαρτωλότητά της καί ἐπικαλέσθηκε τή βοήθεια τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί τῆς ὑποσχέθηκε τήν ἀποχή ἀπό τά πρότερα ἁμαρτήματά της. Ἀμέσως δέ μπόρεσε νά προσκυνήσει τόν Τίμιο Σταυρό καί ἀναχώρησε γιά τήν ἔρημο, πέραν τοῦ Ἰορδάνου, ὅπου, μετά ἀπό συγκλονιστική μετάνοια καί συντριβή, σταύρωσε τά πάθη της καί συνάντησε τόν Ἀναστημένο Χριστό.

Ἡ περίπτωση τῆς ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας μᾶς ὁδηγεῖ στό συμπέρασμα, ὅτι κανείς δέν πρέπει νά ἀποθαρρύνεται ἀπό τήν πνευματική του κατάσταση, ὅσο ἄσχημη κι ἄν εἶναι. Γιά ὅλους ἐμᾶς τούς ἀδύναμους καί ἁμαρτωλούς, ὑπάρχει ἡ ἐλπίδα καί ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ἀναρίθμητοι εἶναι οἱ δρόμοι πού κατασκευάζει ὁ Θεός, μέσα ἀπό τήν καθημερινότητα τῆς ζωῆς, γιά νά ὁδηγήσει τόν καθένα μας στήν ὁδό τῆς σωτηρίας. Γιατί «ἔτι ἁμαρτωλῶν ὄντων ἡμῶν Χριστός ὑπέρ ἡμῶν ἀπέθανε». (Ρωμ. ε΄, 8) Ἔχυσε τό τίμιο αἷμα Του πάνω στό Σταυρό ὁ Ἰησοῦς, γιά νά μᾶς καθαρίσει, ἀλλά και γιά νά μᾶς καθαρίζει πάντοτε ἀπό τή λάσπη τῆς ἁμαρτίας, ἀπό τά δυσβάστακτα βάρη τῶν παραβάσεών μας. «Τοῦτο γάρ ἐστι τό αἷμα μου τό τῆς καινῆς διαθήκης τό περί πολλῶν ἐκχυννόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν». (Ματθ. κς΄, 28) Ὅλα ἐξαλείφονται μέ τό αἷμα τῆς Σταυρικῆς θυσίας τοῦ Χριστοῦ, μέ τό Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας.

Ἀδελφοί μου, ἡ Θεία Εὐχαριστία, εἶναι τό θεοσύστατο ἐκεῖνο Μυστήριο, πού συνεχίζει τή σταυρική θυσία τοῦ Κυρίου καί δίδει στούς πιστούς τά σωτηριώδη ἀγαθά, πού προήλθαν ἀπ’ αὐτήν. «Τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ, καθαριεῖ  τήν συνείδησιν ὑμῶν ἀπό νεκρῶν ἔργων».( Ἑβρ. θ΄, 14) Καμμιά ἄλλη θυσία, ὁσονδή-ποτε μεγάλη καί ἄν εἶναι, δέν μπορεῖ νά συγκριθεῖ μέ τή Θυσία τοῦ Σταυρωθέντος Χριστοῦ, γιατί «Ἐκεῖνος μέ τή θυσία Του αὐτή, λέγει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος, μᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τή φθορά καί μᾶς ἀπήλλαξε ἀπό τό θάνατο, πού ἕνεκα τῆς ἁμαρτίας εἴ-χαμε καταδικαστεῖ. Ἐνῶ εἴμασταν μακρυά ἀπό τό Θεό, Ἐκεῖνος μέ τή θυσία Του, μᾶς ἔφερε κοντά Του. Καί ἐνῶ εἴχαμε χάσει κάθε ἐλπίδα σωτηρίας, Ἐκεῖνος μᾶς ἔκαμε ἀδελφούς καί συγκληρονόμους Του». Ἄν ὅμως θέλουμε, οἱ δωρεές αὐτές τῆς μεγάλης τοῦ Σωτῆρος μας θυσίας, νά γίνουν κτῆμα τοῦ καθενός μας, πρέπει νά ἔχουμε, καθαρό καί ἄξιο τοῦ οὐράνιου δείπνου, ἔνδυμα. Ἀλλά, πῶς ὅμως ἀποκτᾶται τό καθαρό ἔνδυμα ; Ἀπο-κτᾶται μόνο ἄν καθαρίσουμε τή συνείδησή μας ἀπό τά νεκρά ἔργα τῆς ἅμαρτίας «τά ζωήν οὐκ ἔχοντα, τά δυσωδίας πνέοντα» κατά τόν Ἱερό Χρυσόστομο. «Δοκιμαζέτω ἄνθρωπος ἑαυτόν καί οὕτως ἐκ τοῦ ἄρτου ἐσθιέτω καί ἐκ τοῦ ποτηρίου πινέτω». (Α΄Κορινθ. ια΄, 28)

Ἀδελφοί μου, ἡ κόλαση δέν εἶναι γιά τούς ἁμαρτωλούς, ἀλλά γιά τούς ἀμετανόητους. Γιά ἐκείνους, πού δέν αἰσθάνονται τήν ἀναξιότητά τους, πού δέν γνωρίζουν τό μεγαλεῖο τῆς συγγνώμης, πού ἀγνοοῦν τόν παράδεισο τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, πού δέν ζοῦν τήν ἐλπίδα τῆς πίστεως. «Δεινόν ἡ ραθυμία, μεγάλη ἡ μετάνοια». Χωρίς τή μετάνοια, ἡ Θεία Κοινωνία γίνεται φωτιά καί κατακαίει ὅσους ἀπαράσκευοι προσέρχονται μπροστά στό Θυσιαστήριο καί ἀνάξια λαμβάνουν τά Τίμια Δῶρα. «Ὁ γάρ ἐσθίων καί πίνων ἀναξίως κρῖμα ἑαυτῷ ἐσθίει καί πίνει, μή διακρίνων τό σῶμα τοῦ Κυρίου». (Α΄Κορ. ια΄, 29) Γι’ αὐτό ἡ Ἐκκλησία, μᾶς καλεῖ νά προσέλθουμε «μετά φόβου Θεοῦ, πίστεως καί ἀγάπης» καί νά κοινωνήσουμε τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Κυρίου, ἀφοῦ προηγουμένως ἐξομολογηθοῦμε.

 Γιά νά πραγματοποιηθεῖ αὐτό πρέπει πρῶτα νά ἐξετάσουμε ἰδιαιτέρως καί μέ λεπτομέρεια τήν πνευματική μας ζωή, δηλαδή τίς πράξεις, τούς λόγους καί τίς ἐπιθυμίες μας,       δεύτερο νά μετανοήσουμε γιά ὅσα ἔχουμε βρεῖ ὅτι εἶναι ἐνάντια στό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί τ έ λ ο ς νά προσέλθουμε μέ κατάνυξη καί συντριβή, μπροστά στόν πνευματικό μας, γιά νά ὁμολογήσουμε εἰλικρινά τίς παρεκτροπές καί τίς παραβάσεις μας. Πρέπει νά ποῦμε μέ ὅλη τή δύναμη τῆς ψυχῆς μας τό «ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ» (Λουκ. ιη΄, 13) γιά νά ἀκούσουμε τό «τέκνόν, ἀφίενταί σου αἱ ἁμαρτίαι». (Μάρκου, β΄, 5) Μόνο τότε θά ἐπανέλθει στήν ἀρχική του θέση ὁ ἑκούσια, ὁ θεληματικά ἀπομακρυνθείς ἄνθρωπος. Μόνο τότε θά γίνουμε ἄξιοι γιά ἕνα δεύτερο βάπτισμα, πού θά ἀποπλύνει ὅλα τά ἁμαρτήματά μας μέ τή δύναμη τοῦ Σώματος καί Αἵματος τοῦ Χριστοῦ. Κατά τόν θεῖο Χρυσόστομο, «μεγάλη τῆς ἐξομολογήσεως ἡ ἰσχύς καί πολλή ταύτης ἡ δύναμις» (ΕΠΕ 36, 54-56) καί μέγιστη εἶναι ἡ δύναμη καί ἡ σωτηριώδης ἐνέργεια τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων, ὅταν μετά ἀπό μετάνοια, ἐξομολόγηση καί ψυχοφελῆ νηστεία κοινωνοῦνται. Μόνο τότε θά φορέσουμε τό καθα-ρό καί καθ’ ὅλα ἄξιο τοῦ οὐράνιου δείπνου ἔνδυμα.

Μέ τή Θεία Κοινωνία θά γίνει ἡ πλήρη κάθαρση τῶν ἁμαρτιῶν καί ἡ αἰώνια σωτηρία τῶν ψυχῶν μας. «Ἐγγίσατε τῷ Θεῷ καί ἐγγιεῖ ὑμῖν» (Ἰακ. δ΄, 8) γράφει ὁ Ἀπόστολος Ἰάκωβος. Ἄς πλησιάσουμε λοιπόν μέ πίστη καί εὐλάβεια τήν πηγή τῆς Ἀλήθειας καί τῆς μακαριότητας. «Προσέλθετε πρός Αὐτόν καί φωτίσθητε καί τά πρόσωπα ἡμῶν οὐ μή καταισχυνθῇ». (Ψαλ-μός λγ΄(λδ΄), 6) Ἄς πλησιάσουμε ἄξια, αὐτόν τόν Ἄρτον τῆς ζωῆς, αὐτό τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Κυρίου. «Γεύσασθε καί ἴδετε, ὅτι χρηστός ὁ Κύριος». (Ψαλμός λγ΄ (λδ΄), 9)

Ἡ Ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία, ἔζησε τό χάος τῆς ἁμαρτίας καί ἀποκάλυψε τό νόημα τῆς ἀληθινῆς μετάνοιας καί συγνώμης, ζώντας σαράντα ἑπτά ὁλόκληρα χρόνια στήν ἔρημο πέραν τοῦ Ἰορδάνου. Ἀποκάλυψε τό πόσο ἀπέραντη εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιά μᾶς τούς ἀδύναμους καί ἁμαρτωλούς ἀνθρώπους. Γι’ αὐτό καί μέ τή βαθειά της μετάνοια, καί τήν πολλή πρός τόν Θεό ἀγάπη της, καί τόν φιλότιμο, μέχρις ἀληθινοῦ μαρτυρίου ἀγώνα της, χαριτώθηκε πλούσια, κατ’ ἐφαρμογήν τοῦ «οὗ δέ ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία, ὑπερεπερίσσευσεν ἡ Χάρις». (Ρωμ. ε΄, 20) Δηλαδή ἐκεῖ ὅπου ἡ ἁμαρτία φάνηκε στό ἀληθινά τρομακτικό της μέγεθος, ἐκεῖ ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ τήν ὑπερκάλυψε μέ τό παραπάνω. Καί ἐπειδή ὅλοι εἴμαστε ἁμαρτωλοί, «πολλά γάρ πταίομεν ἅπαντες» (Ἰακώβου γ΄, 2) ἐν λόγῳ, ἐν ἔργῳ, ἐν διανοί-ᾳ, καθημερινῶς, ἄλλοτε θεληματικά καί ἄλλοτε ἀθέλητα καλό θά ἦταν νά μιμηθοῦμε τήν Ὁσία Μαρία τήν Αἰγυπτία.

Ἄς παρακαλέσουμε τόν Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό, νά μᾶς ἀξιώσει, μέ τίς εὐχές καί ἱκεσίες τῆς πανσέμνου Αἰγυπτίας, κεκαθαρμένοι, μέ τά Μυστήρια τῆς Μετανοίας καί τῆς Θείας Εὐχαριστίας, νά μπορέσουμε νά ἑορτάσουμε πραγματικά τή λαμπροφόρο  Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου, σύμφωνα μέ τήν ποιητικήν προτροπή τοῦ ὑμνογράφου τοῦ Πάσχα : «Καθαρθῶμεν τάς αἰσθήσεις καί ὀψόμεθα τῷ ἀπροσίτῳ φωτί τῆς Ἀναστάσεως». Ἀμήν.

Χρήστος Κ. Τσούβαλης

Άρχων Οστιάριος του Οικουμ. Θρόνου

 (Ε΄ Κυρ. Νηστειῶν, 29.03/2015, Ἱ. Ν. Ἁγ. Ἀναργύρων, Πατρῶν)