ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ
ΜΕ
ΑΓΙΟ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟ
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ
ΑΘ. ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ
Η 2η Χριστουγεννιάτικη ομιλία του Μεγάλου
Πατέρα της Εκκλησίας, αποσπάσματα της οποίας ακολουθούν, αποδοσμένα ελεύθερα σε
νεοελληνικό λόγο, αποτελεί μια πανοραμική καταγραφή του κοσμοϊστορικού
γεγονότος της Ενανθρώπισης του Υιού και Λόγου του Θεού, με ευδιάκριτη
επισήμανση του υπέρλογου αυτού, και διακριτική θεολογική διδαχή. Πρόσφορα τότε
συν-αμφότερα, λόγω των απόνερων του Αρειανισμού, και σήμερα, λόγω «πληροφορικής»
πλησμονής και γενικευμένης διάχυσης του ορθολογιστικού πνεύματος.
1. Ο
Θεός γίνεται άνθρωπος
Μυστήριο ξένο και παράδοξο θωρούν τα
μάτια μου σήμερα. Χαρούμενες ποιμένων φωνές αντηχούν, κι η φλογέρα μελωδεί όχι
άγνωστο μέλος…. Άσματα αγγέλων, μελωδίες αρχαγγέλων, ύμνοι Χερουβείμ,
δοξολογίες Σεραφείμ, ατμόσφαιρα κόσμου αλλοτινού.... Όλη η κτίση πανηγυρίζει, που
ο Θεός κατεβαίνει στη γη… Ο ουράνιος, γίνεται επίγειος από θεία οικονομία, για να
κάνει τον επίγειο ουράνιο από θεία φιλανθρωπία !
Σήμερα ο ουρανός της Βηθλεέμ ντύθηκε απερίγραπτο
κάλλος, με αγγέλους για άστρα, και για ήλιο λαμπρό, τον Ήλιο της Δικαιοσύνης.
Μη λεπτολογείς το πώς, όπου θέλει ο Θεός,
νικιέται ο νόμος ο φυσικός…
Σήμερα ο αιώνιος Θεός γίνεται
αυτό που δεν ήταν, γεννιέται ως άνθρωπος. Δεν παύει να είναι ο προαιώνιος Υιός
και Λόγος του Θεού, δεν απεκδύεται τη θεία του φύση, επειδή γίνεται άνθρωπος, την
κρατεί μυστικά ατόφια και απαθή…
Σήμερα όλοι σκιρτούν από
χαρά. Θέλω να σκιρτήσω κι εγώ, να στήσω ολόχαρο πανηγύρι και χορό… χωρίς
κιθάρας χορδές να χτυπώ … χωρίς φλογέρα να παίζω, χωρίς να ανάβω πυρσούς. Μόνο
τα σπάργανα του Χριστού να κρατώ, αυτά να έχω όργανα μουσικά. Αυτά, ελπίδα, ζωή,
σωτηρία, φλογέρα και κιθάρα μου…
2 Η
θεολογία της Ενανθρώπισης.
Σήμερα βλέπουν τα μάτια μου όλα τα αντίθετα… Ο
Θεός ήρθε στη γη από μονοπάτι παράξενο, απάτητο, την ακαλλιέργητη μήτρα της
Παρθένου Μαρίας… Αυτός που γεννήθηκε άρρητα «προ πάντων των αιώνων» από το Θεό
Πατέρα, τίκτεται σήμερα για χάρη μας άφραστα από την Παρθένο Μητέρα. «Προ
πάντων των αιώνων» γεννήθηκε «Ομοούσιος τω Πατρί», με τρόπο που μόνο ο Γεννήτορας
γνωρίζει, σήμερα τέχθηκε από την Παρθένο Μητέρα, με τρόπο που μόνο το Άγιο
Πνεύμα ορίζει. Η προαιώνια ουράνια γέννηση είναι αληθινή, ο έγχρονος επίγειος
τοκετός είναι αδιάψευστος !
Ως όντως Θεός, γεννήθηκε από το Θεό
Πατέρα, ως Θεός και άνθρωπος ο ίδιος τέχθηκε από την Παρθένο Μητέρα. Στα
ουράνια ως Μόνος γεννημένος από Μόνο Πατέρα, είναι Υιός Μονογενής, στα επίγεια
ως Μόνος τεχθείς από Παρθένο Μητέρα είναι επίσης Υιός Μονογενής.
Η προαιώνια ουράνια γέννηση δεν εξηγείται
με όρους λογικούς, ο επίγειος στους ύστερους χρόνους τοκετός δε προσεγγίζεται με
όρους φυσικούς. Ότι τέχθηκε σήμερα από την Παρθένο, το γνωρίζω, ότι γεννήθηκε άχρονα
από το Θεό Πατέρα, το πιστεύω ! Έχω μάθει να τιμώ τον τρόπο της γέννησης
μυστικά, δε μου παραδόθηκε να τον λεπτολογώ λογικά. Ό, τι αφορά στο Θεό δεν το εξετάζουμε
με βάση τη φυσική ή λογική ακολουθία, το αποδεχόμαστε εμπιστευόμενοι τη δύναμη
του Ενεργούντος. Ο φυσικός νόμος υπαγορεύει γέννηση ύστερα από γαμήλια συζυγική
σχέση άνδρα και γυναίκας, όταν όμως γεννήσει γυναίκα παρθένος και απειρόγαμη, και
μετά μείνει παρθένος, το πράγμα ξεπερνάει τα όρια της λογικής και φυσικής
τάξης. Ό, τι υπάγεται στη φυσική τάξη το
διερευνούμε, ό, τι την υπερβαίνει το θαυμάζουμε μυστικά και το τιμούμε. Ακολουθούμε
τη στάση αυτή, όχι γιατί απαγορεύεται η έρευνά του, αλλά γιατί είναι βαθύ και απροσπέλαστο
μυστήριο…
3. Μυστική
έκπληξη και θαυμασμός.
Συγχωρέστε με που έσπευσα να καταπιαστώ
με θέματα που θα ήταν προτιμότερο να σιγήσω… Αναρωτιέμαι όμως τι να πω και τι
να ομολογήσω, όταν έχω στα μάτια μου μπρος και την Τεκούσα και τον Τεχθέντα
Υιό. Αλλά ! Συσχετίζοντας το ένα με το
άλλο αδυνατώ την εξήγηση αυτού του τοκετού να βρω. Δεν έχω, λοιπόν, παρά να
ομολογήσω και να πω ότι, νικιέται εδώ ο φυσικός νόμος και η συνακόλουθη τάξη,
πράγμα που είναι δυνατό, μόνο όπου θέλει ο Θεός… Για τούτο απλά, λιτά, και
καθαρά λέω ότι, τέθηκε εδώ σε αργία η φυσική των πραγμάτων ακολουθία, και
ενέργησε δυναμικά η θέληση η θεία !
Στέκω, λοιπόν, έκπληκτος και θαυμάζω τη
χάρη και τη δύναμη του Θεού. Πώς, δηλαδή, ο προαιώνιος Μονογενής Υιός και Λόγος
Του, ο απλός, ο ασώματος, ο μη απτός, εισχώρησε σε σώμα ορατό και φθαρτό, ίδιο
με αυτό που έχω κι εγώ ! Αλλά ! Και αναρωτιέμαι, γιατί το έκανε αυτό; Για να
τον βλέπουν που θα διδάσκει εδώ, λέω, και να νιώθουν ότι σ’ Αυτόν που δε
βλέπουν τους χειραγωγεί. Επειδή οι άνθρωποι εμπιστεύονται πιο πολύ αυτά που
βλέπουν, παρά αυτά που ακούν… δέχτηκε να λάβει και σώμα, για να κάνει τη θέα
του ορατή, και να άρει την από αυτή την πλευρά αμφισβήτηση.
Έτσι, γεννήθηκε από την Παρθένο Μαρία, η οποία
αγνοούσε του τοκετού της το πώς ! Καθώς, ούτε συνέργησε στο γενόμενο, ούτε
συνέβαλε στο πραττόμενο, μόνο λειτούργησε ως ταπεινό όργανο της μυστικής
δύναμης του Θεού. Γνώριζε μόνο αυτό που έμαθε, όταν ρώτησε τον αρχάγγελο Γαβριήλ:
«Πώς θα μου συμβεί αυτό, αφού δεν έχω συζυγικές σχέσεις με άνδρα εγώ»; Και άκουσε
να της λέει… «Το Άγιο Πνεύμα θα έρθει επάνω σου και θα σε καλύψει η δύναμη του
Θεού, γι αυτό και το άγιο παιδί που θα γεννήσεις, θα ονομαστεί Υιός του Υψίστου»-Λκ.1,34-35.
Αναρωτιέμαι όμως πάλι, πώς ήταν μέσα της,
και λίγο μετά, έξω της πώς; Όπως ο καλλιτέχνης όταν βρίσκει μεγάλης αξίας υλικό,
το επεξεργάζεται και φιλοτεχνεί δημιούργημα άριστο, έτσι και ο Χριστός, βρήκε την
ψυχή της Παρθένου αγία και το σώμα της καθαρό, τα επεξεργάστηκε, και τα
ανέδειξε λαμπρό του εαυτού του ναό. Στον οποίο, διαμόρφωσε τον άνθρωπο, όπως
τον ήθελε, τον ντύθηκε, και σήμερα γεννήθηκε, χωρίς στην ευτέλεια της φύσης του
να επιφέρει καμιά αλλαγή. Δε θεώρησε καθόλου υποτιμητικό, να περιβληθεί ανθρώπινο σώμα, έργο άλλωστε των δικών του
χειρών, και αυτό με τη σειρά του ως ένδυμα του θείου τεχνίτη μέγιστη δόξα και
τιμή να καρπωθεί. Καθώς, όπως στην πρώτη δημιουργία ο πηλός ήταν αδύνατο
άνθρωπος να συσταθεί πριν στα θεία του χέρια βρεθεί, έτσι τώρα η ανθρώπινη φύση,
που είχε εκπέσει και φθαρεί, ήταν αδύνατο να ανακαινιστεί, αν Δημιουργός της
δεν την είχε ενδυθεί !
4. Η απιστία των Ιουδαίων και η πίστη των Εθνικών.
Τι να ομολογήσω ή τι να πω;
Έκπληκτος στέκω μπρος στο θαύμα αυτό. «Ο παλαιός των ημερών, που λέει ο
προφήτης Δανιήλ, έγινε παιδί» ! Ο καθήμενος σε θρόνο υπέρ υψηλό, ανακλίνεται
στη φάτνη, ο απλός, ο ασώματος, ο ανέγγιχτος, βρέφος που από ανθρώπινα χέρια
φασκιώνεται, αυτός που συντρίβει τα δεσμά της αμαρτίας, θεληματικά με σπάργανα
βρεφικά
περιβάλλεται ! Θέλει να μεταβάλει την ατιμία σε
τιμή, να ντύσει με δόξα την αδοξία… Ντύνεται σώμα σαν το δικό μου, για να με
ντύσει με το θείο του Λόγου. Έλαβε το σώμα μου, και του ‘δωσε το Πνεύμα του ! Και,
με το «πάρε-δώσε» αυτό, μου εμπορεύτηκε, να το πει έτσι κανείς, το θησαυρό της αιώνιας
ζωής...
Τι να ομολογήσω ή τι να πω; Ο λόγος του
προφήτη Ησαϊα: «Να η Παρθένος θα μείνει έγκυος και θα γεννήσει υιό», δεν είναι πια
μελλούμενο, θαυμάζεται ως γεγονός. Γεγονός που, στους Ιουδαίους προφητεύτηκε
και πραγματοποιήθηκε, αλλά από αυτούς στους οποίους δεν προαναγγέλθηκε,
πιστεύεται ! «Να η Παρθένος θα μείνει έγκυος και θα γεννήσει υιό». Ως γραπτό
ανήκει στην Εβραϊκή Συναγωγή, ως γεγονός είναι κτήμα της Εκκλησίας ! Εκείνη
βρήκε τον προφητικό στίχο, αυτή ανακάλυψε τον πολύτιμο μαργαρίτη … Η Ιουδαία
τον γέννησε, η οικουμένη τον δέχτηκε ! Η Συναγωγή τον θήλασε και τον μεγάλωσε,
η Εκκλησία τον παρέλαβε και καρπώθηκε την Αλήθεια του ! Σ’ εκείνην ανήκει το
αμπέλι, σ’ εμένα το κρασί της Αλήθειας και το σταφύλι ! Εκείνη τρύγησε το
αμπέλι, τα έθνη-ειδωλολάτρες- πίνουν το θείο ποτό ! Εκείνη έσπειρε στην Ιουδαία
τον κόκκο του σταριού, τα έθνη-ειδωλολάτρες θερίζουν με το δρεπάνι της πίστης
το στάχυ με τον καρπό ! Οι ειδωλολάτρες έκοψαν το τριαντάφυλλο και το ευλαβήθηκαν,
οι Ιουδαίοι με το αγκάθι της απιστίας απόμειναν ! Οι νεοσσοί έβγαλαν φτερά και
πέταξαν, οι άμυαλοι από τη φωλιά δεν ξεκόλλησαν ! Οι Ιουδαίοι ερμηνεύουν το νόμο
και τους προφήτες τυπικά, οι ειδωλολάτρες θερίζουν τον καρπό του Αγίου
Πνεύματος ουσιαστικά …
5. Προσκλητήριο χαράς.
Ελάτε να γιορτάσουμε
παράδοξη γιορτή, παράξενη γέννηση. Σήμερα λύθηκαν αιώνων δεσμά, ο διάβολος
ένιωσε να δραπετεύουν οι δαίμονες, να νικιέται ο θάνατος, να ανοίγεται ο
Παράδεισος, να αφανίζεται η κατάρα, να εξοβελίζεται η αμαρτία, να αποχωρεί η
πλάνη, να επιστρέφει η Αλήθεια, να διαδίδεται το Ευαγγέλιο παντού τάχιστα. Να
φυτεύεται στη γη η Βασιλεία του Θεού, οι άγγελοι να κοινωνούν με τους ανθρώπους,
οι άνθρωποι να συνομιλούν άφοβα με τους αγγέλους. Και αυτά, πώς και γιατί; Ο
Θεός ήρθε στη γη, και ελκύει τον άνθρωπο στον ουρανό. Τώρα όλα ειρηνεύουν, όλα
αδελφώνονται…
Κλείνω με τούτο το πολύ
σημαντικό, που παρακαλώ να το κλείσετε την ψυχή σας ως θείο φυλαχτό. Ο απαθής Υιός
και Λόγος του Θεού έγινε και άνθρωπος, χωρίς η θεία του φύση ποσώς να
παραλλαχτεί ! Αυτό μαρτυρεί αυταπόδεικτα, αυτό και διαλαλεί η εικόνα που έχω
στα μάτια μου μπρος. Ξυλουργός, και παχνί, και βρέφος, και σπάργανα, και
Παρθένος λεχώνα ! Χωρίς, ούτε τα στοιχειώδη και αναγκαία, πάμφτωχα όλα, πενία έσχατη
!
Και από τέτοια πενία,
αλλοτινός πλούτος αναπηδά, αυτός του όντως πλουσίου, που πτώχευσε ολοσχερώς για
μας ! Ούτε κρεβάτι, ούτε στρώμα, ανακλίνεται σε ξερό παχνί ! Πενία παράδοξη,
πλούτου πηγή, πλούτος αμέτρητος, σπαργανωμένος σε πενία απερίγραπτη ! Σε παχνί
αποτέθηκε, και την οικουμένη συγκλονίζει ! Σε σπάργανα τυλίχτηκε, και τα δεσμά της αμαρτίας
συντρίβει. Λέξη δε βγήκε από τα βρεφικά χείλη του, και τους μάγους σε μετάνοια
κινεί !
Επειδή… όταν οι άνθρωποι εγκατέλειψαν
το Θεό, τεχνουργούσαν ανθρωπόμορφα ή άλλα είδωλα και τα λάτρευαν, προς μεγάλη
του Δημιουργού προσβολή, ο Υιός και Λόγος του Θεού, όντας και μένοντας Θεός,
γεννήθηκε σήμερα και ως άνθρωπος, το μεγάλο ψέμα να διαλύσει, τον αληθινό Θεό στο
Πρόσωπό Του να μηνύσει, και στη λατρεία του να τους γυρίσει !
Στο Χριστό, λοιπόν, που άνοιξε στα αδιέξοδα διέξοδο
και οδό σωτηρίας, ας αναπέμψουμε τη δόξα με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα, νυν
και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου