Πιστοί καί δραστήριοι - π. Γρηγόριος Μουσουρούλης

Κυριακή τῶν Ἁγίων πατέρων τῆς Ζ΄Οἰκ.Συνόδου

Πιστοί καί δραστήριοι

 ( Τίτ. γ΄8-15)

          ˜˜˜˜˜˜˜˜  

Α´ Νά δεχόμαστε συμβουλές

Β´ Μακριά ἀπό τούς αἱρετικούς

Γ΄ Ἐργάτες καί συνεργάτες

          Ἡ Ἐκκλησίας μας, ἀδελφοί μου,  σήμερα τιμᾶ τή μνήμη τῶν θεοφόρων Πατέρων τῆς Ζ΄Οἰκουμενικῆς Συνόδου. Ἡ Σύνοδος αὐτή συνῆλθε τό 787 μ.Χ. στή Νίκαια τῆς Βιθυνίας. Ἀντικείμενο τῶν συζητήσεων ἦταν τό μεγάλο θέμα τῆς προσκυνήσεως τῶν ἁγίων εἰκόνων.  Μέ τόν φωτισμό τοῦ Παναγίου Πνεύματος οἱ ἅγιοι ἐκεῖνοι ἄνδρες ἀναστήλωσαν τίς ἅγιες εἰκόνες καί ταυτοχρόνως καταδίκασαν συνολικῶς ὅλες τίς αἱρέσεις πού εἶχαν ἐμνφανισθεῖ μέχρι τότε. Τό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα, πού ἀκούσαμε πρό ὀλί­γου, εἶναι παρμένο ἀπό τήν πρός Τίτον ἐπιστο­λή τοῦ Ἀποστόλου Παύλου καί ἔχει ἐπιλεγεῖ εἰδικά πρός τιμήν τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Συνόδου αὐτῆς. Θά τό παρακολουθήσουμε μέ προσοχή καί θά μείνουμε σέ κάποια ἀπό τά διδάγματα πού περιέχει.

Α΄ Ἀνάγκη ὁδηγοῦ στή ζωή μας

Κατακλείοντας ὁ θεῖος Παῦλος τά γραφόμενα πρός τόν Ἐπίσκοπο Κρήτης τοῦ λέγει: Τίτε, ὅσα σοῦ ἔχω γράψει μέχρι τώρα, ἀλλά καί ὅσα προσθέσω στή συνέχεια εἶναι ἀλήθειες ἄξιες προσοχῆς καί ἐμπιστοσύνης.

Γιά ὅλα αὐτά καί γενικά γιά τίς ἀλήθειες τῆς χριτιανικῆς μας πίστεως ἐπιθυμῶ καί σέ προτρέπω νά μιλᾶς μέ βεβαιότητα καί μέ κύρος στούς χριστιανούς, ὥστε νά φροντίζουν νά πρωτοστατοῦν σέ κάθε καλό ἔργο καί ἀκούραστα νά ἀσχολοῦνται μέ τά ἔργα τῆς ἀγάπης καί εὐποιῒας. Αὐτά τά καλά ἔργα ἀφ’ ἑνός μέν εἶναι  ἀρεστά στόν Θεό ἀφ’ ἑτέρου δέ εἶναι χρήσιμα καί ὠφέλιμα στούς ἀνθρώπους. Σέ προτρέπω ἐπίσης νά συμβουλεύεις τούς χριστιανούς κατά τίς συζητήσεις πού κάμνουν μεταξύ τους  συζητήσεις τους νά ἀσχολοῦνται μέ πνευματικά καί ἅγια ζητήματα, διότι αὐτό θά τούς βοηθεῖ νά ἀποφεύγουν τίς ἀνόητες συζητήσεις καί πολυλογίες γιά τούς ἀνύπαρκτους εἰδω­λολατρικούς θεούς, καθώς ἐπίσης γιά φιλονεικίες καί διαμάχες γιά ζητήματα τοῦ ἰουδαϊκοῦ νόμου.

Τό πρῶτο σπουδαῖο δίδαγμα πού ἔχουμε νά προσέξουμε ἐδῶ εἶναι ἡ πνευματική πατρότητα καί ἡ σχέση μεταξύ τοῦ Τίτου καί τοῦ Παύλου. Ὁ Παῦλος, ὅπως φαίνεται ἀπό τήν ἐπιστολή, συμβουλεύει καί καθοδηγεῖ τό πνευματικό του παιδί, τόν Τίτο. Καί ὁ Τίτος, ἄν καί ἐπίσκοπος, δέν θεω­ροῦσε ὑποτιμητικό νά δεχθεῖ συμβουλή ἀπό ἕνα ἐμπειρότερο ἀγωνιστή τῆς πίστεως καί τῆς ἀλη­θείας, ὅπως ἦταν ὁ Παῦλος.  Ἀντίθετα μά­λιστα, πάλι μέ τή βοήθεια τοῦ ἱεροῦ κειμένου, μπο­ροῦμε νά συμπεράνουμε ὅτι  ζητοῦσε τίς συμβουλές τοῦ πνευματικοῦ του πατέρα καί καθο­δηγητῆ.

Ἀλλά καί ὁ ἅγιος Ἀπόστολος ἀντα­ποκρινό­ταν στίς παρακλήσεις τοῦ Τίτου. Δέν τόν ἐγκατέ­στησε ἁπλῶς ἐπίσκοπο στήν Κρήτη, ἀλλά τόν παρακολουθοῦσε καί τόν καθοδηγοῦσε. Ἐ­γνώριζε καί ἀπό προσωπική πείρα πόσες δυσκολίες καί πόσους κινδύνους ἀντιμετωπίζει ἕνας χριστιανός καί μάλιστα ὑπεύθυνος Ποιμένας τῆς Ἐκκλησίας.  Γι’ αὐτό καί ἐπικοινωνοῦσε μαζί του μέ ἐπιστολές ἤ ἄλλους τρόπους πού τοῦ ἔδιναν τά μέσα τῆς ἐποχῆς ἐκείνης. Ἤθελε νά τόν προφυλάξει ἀπό λάθη καί ἀστοχίες.

Ἡ σχέση αὐτή πού  ὑπῆρχε ἀνάμεσα στόν Παῦλο καί τόν Τίτο μᾶς δίνει τήν εὐκαιρία νά ὑπογραμμίσουμε τό πόσο ἀξίζει ἕνας πεπειραμένος πνευματικός ὁδηγός στή ζωή τοῦ κάθε πιστοῦ. Πόσο μπορεῖ νά μᾶς βοηθήσει τά πνευματικά καί νά μᾶς προφυλάξει ἀπό ἁμαρτίες καί ἄλλα λάθη στή ζωή.

Ἀδελφοί μου, εἴμαστε ἀπόγονοι τοῦ Ἀδάμ. Ἄνθρωποι μέ ἐλλείψεις καί ἀδυναμίες. Κανένας ἀ­πολύτως δέν μπορεῖ νά ὑποστηρίξει ὅτι εἶναι αὐ­τάρκης. Τά ξέρει ὅλα καί δέν ἔχει ἀνάγκη τῆς γνώμης καί τῆς συμβουλῆς ἄλλου ἰσοψύχου ἀ­δελφοῦ. Ὅλοι ἀνεξαιρέτως, κληρικοί καί λαϊκοί, ἔχουμε τήν ἀνάγκη αὐτή. Ὁ ἀγώνας γιά τήν ἐκρίζωση τῆς ἁμαρτίας καί ἡ ἀπόκτηση τῆς ἀρε­τῆς καί γενικώτερα ἡ ἐν Χριστῷ ζωή χρειάζεται ἔμπειρο πνευματικό καθοδηγητή, ὁ ὁποῖος μέ φόβο Θεοῦ θά καθοδηγεῖ τήν ψυχή ἀνάμεσα ἀπό τούς σκοπέλους καί ὑφάλους τῆς παρούσας ζωῆς στό λιμάνι τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. 

Εἶναι λοιπόν  ἰδαίτερη εὐλογία τοῦ Θεοῦ νά ἔχει ὁ χριστιανός ἀνθρώπους πού ἔχουν ἀποδε­δειγμένα φωτισμένη καί ἐξαγιασμένη σκέψη, πού ἡ ζωή τους θά εἶναι «ἐπιστολή Χριστοῦ», πού θέτουν πάνω ἀπό ὅλα τό θέλημα τοῦ Θεοῦ τό ἅγιο καί τήν σωτηρία τῆς ψυχῆς μας. Ἀκόμη μεγαλύτερη δωρεά εἶναι νά ταπεινώνεται ὁ χριστιανός, καί νά ζητεῖ νουθεσία, συμβουλή καί καθοδήγηση. Νά τήν ἀκούει, νά τήν κατανοεῖ καί νά τήν ἐφαρμόζει, ὅπως ἔκαμνε ὁ Ἀπόστολος Τίτος, ὅπως κάμνουν ἐκεῖνοι πού θέλουν τή σωτηρία τῆς ψυχῆς τους.

******

Β´ Μακριά ἀπό τούς αἱρετικούς

Συνεχίζοντας τίς συμβουλές του ὁ θεῖος Παῦλος προτρέπει τόν Τίτο νά προσέξει πολύ τό θέμα τῶν αἱρετικῶν. Ὑπάρχουν, λέγει, ἄνθρωποι αἱρετικοί, ἄνθρωποι πού πάσχουν ὡς πρός τήν πίστη Ἔχουν δικές τους ἰδέες. Οἱ διδασκαλίες τους εἶναι πλανεμένες. Αὐτούς νά τούς συμβουλεύεις συχνά, γιά νά διορθωθοῦν. Ἐάν ὅμως ἐπιμένουν νά δημιουργοῦν σκάνδαλα καί διαιρέσεις στήν Ἐκκλησία καί παραμένουν ἀδιόρθωτοι, νά τούς  ἀποφεύγεις καί νά τούς ἀφήνεις. Οἱ ἄν­θρωποι αὐτοί ἔχουν διαστραφεῖ καί ἁμαρ­τάνουν θεληματικά. Ὅσα καί ἄν τούς πεῖς δέν τά προσεχουν. Ἐσύ μέν ἔκαμες τό καθῆκον σου, αὐτοί ὅμως θά εἶναι ἀναπολόγητοι.

          Ὁ Ἀπόστολος παῦλος λοιπόν ζητεῖ ἰδιαι­τέρως ἀπό τόν μαθητή του νά ἀποφεύγει κάθε αἱερτικό ἄνθρωπο, κάθε ἄνθρωπο πού δέν ἔχει ὀρθή πίστη. Ἡ προτροπή αὐτή ἴσως φαίνεται σέ μερικούς ἀνθρώπους τῆς ἐποχῆς μας ὑπερβολική. Σήμερα μάλιστα πού ὁλόκληρος ὁ πλανήτης ἔγινε μιά γειτονιά. Λένε λοιπόν κάποιοι σχετικά: γιατί νά ἀποφεύγουμε τούς αἱρετικούς; Ἡ ἐπικοινωνία μαζί τους θά τούς βοηθήσει νά μετανοήσουν. Ἄλλωστε. λένε, ἡ Ὀρθοδοξία, ἡ μόνη ἀλήθεια, δέν ἔχει νά φοβηθεῖ τίποτε καί κανένα.

          Πράγματι ἡ Ὀρθοδοξία δέν ἔχει νά φοβηθεῖ τίποτε, ἀλλά ἐμεῖς προσωπικά κινδυνεύουμε νά ζημιωθοῦμε ἀπό τέτοιες συναναστροφές. Διότι οἱ ἄνθρωποι αὐτοί ἔχουν ἐκτραπεῖ ἀπό τό δρόμο τῆς ἀλήθειας καί μένουν πεισματικά στό ψέμα τους. Ἔπειτα, δυστυχῶς, ἐπειδή κάποιοι πιστοί δέν γνωρίζουν καλά τήν Ὀρθόδοξη πίστυη μας ἐπηρεάζονται καί γεμίζουν ἀμφιβολίες. Τό ἔργο τῆς ἐπιστροφῆς τῶν αἱρετικῶν ἄλλωστε τό ἔχουν στήν εὐθύνη τους οἱ κληρικοί τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἐμεῖς ἄς προσευχόμαστε καί ἄς περιμένουμε τήν ἐπιστροφή τους. Οὔτε περιφρόνηση οὔτε μίσος. Θά μισοῦμε τήν πλάνη, τήν αἵρεση καί ὄχι τόν ἄνθρωπο, πού εἶναι ἀξιολύπητο θύμα.

*******

Γ΄ Ἐργάτες καί συνεργάτες

          Ἔπειτα ἀπό τή θεόπνευστη λύση πού δίνει ὁ Παῦλος στό θέμα τῶν αἱρετικῶν καί τή στάση τῶν πιστῶν ἀπέναντί τους, ἀσχολεῖται μέ κάποια θέματα τῆς καθημερινότητας. Λέγει στόν Τίτο ὅτι ἀπεφάσισε νά περάσει τόν χειμώνα στή Νικόπολη τῆς Ἠπείρου καί τόν συμβουλεύει νά ἔλθει νά τόν συναντήσει. Τόν προτρέπει μάλιστα νά φροντίσει νά ἐφοδιάσει μέ ὅλα τά ἀπαραίτητα γιά τό ταξίδι τους τόν νομοδιδάσκαλο Ζηνᾶ καί τόν Ἀπολλώ, ὥστε νά μή τούς λείψει τίποτε. Αὐτή τή φροντίδα τή συνδυάζει πάλι μέ τά καλά ἔργα, πού ἀνέφερε προηγουμένως.

          Ἐκ πρώτης ὄψεως οἱ παραγγελίες αὐτές τοῦ θείου Ἀποστόλου δίνουν τήν ἐντύπωση τῆς πεζότητας.  Ἔχουν ὅμως πολύ βάθος. Μᾶς διδάσκουν ὅτι στό ἔργο τοῦ Θεοῦ, στό ἔργο τῆς ἐξάπλωσης τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο ὅλοι ἔχουμε θέση καί ὅλοι ἔχουμε κάτι νά προσφέρουμε. Οἱ Ἀπόστολοι ἦταν οἱ ἐργάτες τῆς Ἐκκλησίας. Εἶχαν ὅμως καί συνεργάτες. Συνεργάτες πολύτιμους καί ἔντιμους. Μπορεῖ τήν εὐθύνη τῆς διάδοσης τοῦ Εὐαγγελίου νά τήν ἔχουν οἱ κληρικοί, πού συνεχίζουν τό ἔργο τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, χρειάζονται ὅμως καί συνεργάτες, τόσο στό ἔργο τῆς κατήχησης ὅσο καί στό ἔργο τῆς φιλανθρωπίας. Ὅλοι μας λοιπόν ἔχουμε εὐρύ πεδίο δράσεως μέσα στήν Ἐκκλησία, στήν ἐνορία μας, ἀρκεῖ νά κατανοήσουμε τήν ἀνάγκη καί νά προσφερθοῦμε ὁλόψυχα στά ἔργα αὐτά.

*****

          Ὁ ἄνθρωπος τῆς ἐποχῆς  μας, ἀδελφοί, ἔχει μεγάλη ἀνάγκη ἀγάπης καί στηριγμοῦ. Ἔχει ἀνάγκη καθοδηγήσεως καί συμβουλῆς προκειμένου νά δώσει λύση στά προβλήματα πού τόν ἀπασχολοῦν, νά ὑπερβεῖ τά ἀδιέξοδα τῆς ζωῆς καί νά νικήσει. Τήν ἀνάγκη αὐτή τήν ἔχουμε ὅλοι. Νά  ζητᾶμε συμβουλή καί  ὅταν μᾶς προσφέρεται νά τήν ἀποδεχόμαστε. Δεύτερον νά φεύγουμε μακριά ἀπό τήν αἵρεση, διότι δέν εἶναι δύσκολο νά παρασυρ­θοῦμε καί νά καταστραφοῦμε καί τρίτον νά συνεργαζόμαστε πρόθυμα μέ τούς κληρικούς μας στά ἔργα τῆς Ἐκκλησίας μας.

Αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Μουσουρούλης

Ἐκφωνήθηκε στόν Ἱερό Καθεδρικό Ναό  Ἁγίου Ἰωάννου Λευκωσίας τήν Κυριακή  16.10.2016