Κέρδος στή γῆ. Ζημιά στόν οὐρανό - π. Γρηγόριος Μουσουρούλης

Κυριακή Γ´Νηστειῶν

Λόγος εἰς τό Εὐαγγέλιον

Κέρδος στή γῆ. Ζημιά στόν οὐρανό

« Τί ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐάν κερδήσῃ τόν κόσμον ὅλον, καί ζημιωθῇ τήν ψυχήν αὐτοῦ;» (Μάρκ. θ´36)

          Τί θά ὠφελήσει τόν ἄνθρωπο, ἐάν κερδίσει ὅλον αὐτό τόν ὑλικό κόσμο, καί στό τέλος χάσει τή ψυχή του; Μέ τίς λίγες αὐτές λέξεις ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός, ἀδελφοί μου, ἱεράρχησε,  τίς ἀξίες τῆς ζωῆς. Μέσα σ᾽αὐτό τό στίχο κρύβεται τό βαθύτερο νόημα τῆς ὕλης καί τοῦ πνεύματος, τῆς γῆς καί τοῦ οὐρανοῦ, τοῦ σώματος καί τῆς ψυχῆς, τοῦ παρόντος καί τοῦ μέλλοντος. Τοῦ κέρδους καί τῆς ζημίας. Τό θέμα εἶναι πολύ σοβαρό καί ἀξίζει νά τό προσέξουμε ἰδιαιτέρως. Νά δοῦμε πῶς τοποθετεῖται γιά τόν χριστιανό τό ζήτημα τοῦ ἀληθοῦς κέρδους καί τῆς πραγματικῆς ζημίας.

****

« Τί ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐάν κερδήσῃ τόν κόσμον ὅλον, καί ζημιωθῇ τήν ψυχήν αὐτοῦ;»

          Ἡ γλώσσα μέ τήν ὁποία οἱ ἄνθρωποι κάνουν τούς ὑπολογισμούς τους καί προχωροῦν στίς ἐπιχειρήσεις τους εἶναι ἡ γλώσσα τοῦ κέρδους καί τῆς ζημίας. Δυστυχῶς τά κέρδη καί ζημίες εἶναι ἡ γλώσσα τήν ὁποία κατανοεῖ ὁ κόσμος σήμερα καί μέ βάση αὐτά τά δύο παίρνει τίς ἀποφάσεις του καί προβαίνει στίς ἐνέργειές του.

          Γι᾽αὐτά τά κέρδη τά ὑλικά τρέχει καί ἀναλίσκεται ὁ ἄνθρωπος.Τό χρυσάφι ἔχει πάρει τήν καρδιά τῶν ἀνθρώπων. Ἡ ἀπληστία τοῦ πλούτου καί τοῦ ὑλικοῦ κέρδους ἐκφράζεται τόσο παραστατικά στά λόγια τοῦ ἄφρονος πλουσίου: «καθελῶ μου τάς ἀποθήκας καί μείζονας οἰκοδομήσω». Πλούσιοι καί φτωχοί ἕνα πράγμα μονάχα σκέπτονται. Τά ἔσοδα. Τί θά πάρουν καί πῶς θά τό πάρουν. Τούς ἀνθρώπους αὐτούς τούς ταλανίζει ὁ ἀδελφόθεος Ἰάκωβος μέ τά ἑξῆς λόγια: «Ἐλᾶτε ἐσεῖς πού λέτε: σήμερα καί αὔριο θά πᾶμε στήν πόλη αὐτή καί θά μείνουμε ἐκεῖ γιά ἕνα χρόνο, θά κάνουμε ἐμπόριο καί θά κερδίσουμε. Ἐσεῖς πού κάνετε αὐτά τά σχέδια δέν ξέρετε τί θά συμβεῖ τήν αὐριανή ἡμέρα. Τί εἶναι ἡ ζωή σας; Τιποτένια. <'Ατμίς>, λεπτός ἀτμός, πού φαίνεται γιά μιά στιγμή κι ἔπειτα ἐξαφανίζεται» (Ἰακ. δ´13).       Καί ὅμως ὁ σημερι­νός ἄνθρωπος ἀγνοώντας τόν δεσποτικό λόγο χρησιμοποιεῖ ὅλους τούς τρόπους γιά νά κερδίσει. Ψεῦδος, ἀπάτη, πλαστογραφία, κλοπή, τυχερά παιγνίδια, ληστεία, φόνος, συκοφαντία, ψευδο­μαρτυρία, δουλεμπόριο, προσφυγοποίηση ἑκα­τομμυρίων συνανθρώπων του, φοροδιαφυγή καί τόσα ἄλλα πού δέν ἀπαριθμοῦνται εὔκολα. Τό χρῆμα ἐξαγοράζει συνειδήσεις καί γκρεμίζει ὁλό­κληρες πόλεις. Τό χρῆμα δημιουργεῖ πολέμους, μετατρέπει χῶρες ὁλόκληρες σέ ἐρείπεια, κατα­στρέφει θησαυρούς παγκόσμιας κληρονομιᾶς. Τό χρῆμα ἀνεβάζει κυβερνήσεις καί ρίχνει κυβερ­νήσεις. Τό χρῆμα κάμνει νά ρέει ποταμηδόν τό ἀνθρώπινο αἷμα. Καί ὅσοι τό κερδίζουν, νομίζουν ὅτι ἔγιναν πλούσιοι καί κατάκτησαν τήν εὐτυχία. Ἡ πραγματικότητα ὅμως εἶναι τελείως διαφορε­τική. Διότι ἡ ἀπόκτηση τοῦ ὑλικοῦ κέρδους κατά κανόνα εἶναι ζημία πνευματική. Ὁ Κύριος σήμερα μᾶς τό εἶπε καθαρά. Τί ἔχει νά ὠφεληθεῖ ὁ ἄνθρωπος ἀπ᾽αὐτό τό κυνηγητό τοῦ ἐπίγειου πλούτου, τοῦ κέρδους τοῦ ὑλικοῦ,   χάσει ὅμως γιά πάντα τή ψυχή του;  Ὁ Κύριος κάμνοντας  κατά κάποιο τρόπο ἕνα ἰσοζύγιο τῶν πράξεων τοῦ ἀνθρώπου, ὁ ὁποῖος δίνει τήν καρδιά του στά ὑλικά πράγματα καί τά ἐξ αὐτῶν κέρδη, λέγει ὅτι στό τέλος ὑπάρχει παθητικό· ὑπάρχει ζημία. Βέβαια ἐπί ἴσοις ὅροις, ὅταν μιλᾶμε γιά κέρδη καί ζημιές ὑλικές, ἤ γιά κέρδος καί ζημία πνευματική ἡ ἐκτίμηση καί ἡ σύγκριση εἶναι εὔκολη καί τό συμπέρασμα ἁπλό. Ὅταν ὅμως τό κέρδος εἶναι ὑλικό καί ἡ ζημία πνευματική, ἡ σύγκριση δέν παρουσιάζεται τόσο σαφής. Ἀλλά ἡ φράση αὐτή τοῦ Κυρίου ἀποτελεῖ μιά διαβεβαίωση τήν ὁποία ὁ πιστός χριστιανός, ὁ καθένας ἀπό ἐμᾶς, πλούσιος ἤ φτωχός, πρέπει νά τήν προσέξει πολύ προκειμένου νά κάμει τήν ἐπιλογή μεταξύ ὑλικοῦ κέρδους καί πνευματικῆς ζημίας. Καί ποτέ νά μήν ἀποφασίζει τήν πνευματική ζημία, γιά νά ἀπο­κτήσει τό ὐλικό κέρδος.

****

          Μέ τόν τρόπο αὐτό ὁ Χριστός μας χαράσσει ἔνα γενικό κανόνα καί μᾶς λέγει: στίς ἐνέργειές σου, χριστιανέ, νά σταθμίζεις τά πράγματα, ὥστε ποτέ νά μήν ἔχεις πνευματική ζημία. Ποτέ νά μήν ἐνεργεῖς γιά τήν ἀπόκτηση ὁποιουδήποτε ὑλικοῦ κέρδους, ἐάν πρόκειται νά ζημιωθεῖς πνευματι­κῶς.  Κάτι τέτοιο δέν σέ συμφέρει. «Τί ὠφελήσει ἄνθρω­πον ἐάν κερδήσῃ τόν κόσμον ὅλον, καί ζημιωθῇ τήν ψυχήν αὐτοῦ;»

          Μέ βάση αὐτή τή γενική ἀρχή, κατά τήν ὁποία ἡ πνευματική ζημία ποτέ δέν συμφέρει τόν ἄνθρωπο, πρέπει νά προσδιορίζουμε, ἀδελφοί μου, τήν γραμμή πού θά ἀκολουθήσουμε στίς ἐπί μέρους περιστάσεις τοῦ βίου μας. Νά μιλήσουμε πιό συγκεκριμμένα καί πρακτικά.

          Ἀρχικά τίθεται θέμα ἀρχῶν, ζήτημα ἠθικῶν ἀρχῶν καί κατά συνέπεια ζήτημα συνειδήσεως. Καί δυστυχῶς δέν εἶναι σπάνιες οἱ περιπτώσεις τῶν ἀνθρώπων οἱ ὁποῖοι προκειμένου νά κερδί­σουν κάτι ὑλικό κάμνουν ἀβαρίες στίς ἀρχές τους, καί ἐνῶ ἄλλα πιστεύουν ἄλλα κάνουν.  Τό δόλωμα κάποιου ὑλικοῦ κέρδους, ἐξασφάλισης κάποιας θέσης ἤ προαγωγῆς, ἐξευμενίσεως τοῦ προϊσταμένου συχνά πιέζει τόσο τή συνείδηση, ὥστε ὁ ἄνθρωπος γίνεται ὑποχωρητικός καί προδίδει τίς ἀρχές του πρός χάριν κάποιας ὑλικῆς ἐπιδίωξης.Γι᾽αὐτές τίς περιπτώσεις ὁ Κύριος εἶπε κάτι πού ἀποτελεῖ ἔλεγχο γιά μᾶς τούς χριστια­νούς. «Οἱ υἱοί, εἶπε τοῦ αἰῶνος τούτου φρινι­μώτεροι ὑπέρ τούς υἱούς τοῦ φωτός εἰς τήν γενεάν τήν ἑαυτῶν εἰσι» (Λουκ. ιστ´8). Οἱ ἄν­θρωποι τοῦ κόσμου οἱ ὁποῖοι δέν σκέπτονται κάτι τό ἀνώτερο καί πιό πνευματικό, ἀλλά σκέπτονται τά πάντα μέ μέτρο τό χρῆμα, ἐκεῖνοι σέ τελευ­ταία ἀνάλυση ἐμφανίζονται πιό συνεπεῖς· καί ἐπιδεικνύουν μιά φαινομενική ἐξυπνάδα, διότι ἐκεῖνο τό ὁποῖο πιστεύουν, αὐτό καί ἐπιδιώκουν. Ὁ χριστιανός ὅμως ὁ ὁποῖος πιστεύει σέ ἀγαθά «ἅ ὀφθαλμός οὐκ εἶδε καί οὖς οὐκ ἤκουσε καί ἐπί καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη» (Α´Κορ. β´9), ὁ χριστιανός ὁ ὁποῖος ξεύρει ὅτι δέν εἶναι τό πᾶν ἡ ὕλη, ἀλλά ὑπάρχει καί ψυχή· ὁ χριστιανός πού ἔχει τέτοια φρονήματα καί ὑποτίθεται ὅτι αὐτά ὀφείλουν νά τόν ἐμπνέουν καί νά τόν κατευ­θύνουν, πῶς μπορεῖ νά ἐπιτρέπει στόν ἑαυτό του αὐτή τήν ἀντινομία, καί δέν ἀντιλαμβάνεται ὅτι τό νά παραβαίνει τή φωνή τῆς συνειδήσεώς του, νά παραμερίζει τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, δέν συνιστᾶ κέρδος ἀλλά εἶναι ζημία;

          Πράγματι, ἀγαπητοί, ὅσοι ἐλιποτάκτησαν ἀπό τή σημαία τοῦ Χριστοῦ καί αὐτομόλησαν πρός τό ὑλικό κέρδος, τίποτε δέν ἐπέτυχαν. Ἀντίθετα τά ἔχασαν ὅλα καί τά ὑλικά καί τά πνευματικά, διότι τά ὑλικά ποτέ δέν εἶναι μόνιμα, ἀλλά «σής καί βρῶσις (τά) ἀφανίζει» (Ματθ. στ´19). Ὁ σκόρος καί ἡ φθορά τῆς σκουριᾶς τά ἀφανίζει. Ἐκτός αὐτοῦ ὅμως ὁ ἄνθρωπος κάποτε θά τά ἀφήσει ὅλα. Ὁ θάνατος γρήγορα θά μᾶς χωρίσει ἀπό ὅ,τι ἔχουμε. Ἀξίζει νά θυσιάσουμε τίς δόξες τῆς γῆς, γιά νά ἀποκτήσουμε τή δόξα τοῦ οὐρανοῦ. Ἀξίζει νά ἐγκαταλείψουμε τά κέρδη τῆς γῆς, γιά νά μᾶς δοθοῦν τά ἀθάνατα κέρδη τοῦ παραδείσου.

****

« Τί ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐάν κερδήσῃ τόν κόσμον ὅλον, καί ζημιωθῇ τήν ψυχήν αὐτοῦ;»

          Τά θεϊκά αὐτά λόγια θά ἔπρεπε, ἀδελφοί μου, νά γραφτοῦν στά μέγαρα τῶν πλουσίων, στά γραφεῖα τῶν ἐμπόρων, στίς τράπεζες, στά κοινοβούλια, στίς βουλευτικές, ὑπουργικές καί πρωθυπουργικές κατοικίες, στά βασιλικά παλάτια καί τά προεδρικά μέγαρα, στίς αἴθουσες τῆς ψυ­χαγωγίας ἀλλά καί στίς ταπεινές κατοικίες καί τά χαμόσπιτα καί σ᾽αὐτά ἀκόμη τά κοιμητήρια. Νά τά ἀκοῦμε καί νά τά διαβάζουμε, ὥστε νά προσέ­χουμε τό ἰσοζύγιό μας. Ὁ ἄνθρωπος τῆς πίστεως πού εἶναι ὁ πιό μεγαλεπήβολος ἄνθρωπος, μέ τίς πιό τολμηρές ἐπιδιώξεις πρέπει νά γνωρίζει ὅτι μέ τόν κανόνα αὐτόν πού ἐχάραξεν ὁ Κύριος ἐξασ­φαλίζονται τά μόνιμα ἀσφαλῆ κέρδη καί προω­θεῖται τό θέμα τῆς ἐπικράτησης τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ «ὡς ἐν οὐρανῷ καί ἐπί τῆς γῆς».

          Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεως σήμερα. Ἀτενίζοντας τόν ἐπί τοῦ σταυροῦ καθηλωμένο Κύριο ἄς ἐργασθοῦμε γιά τήν κατάκτηση τοῦ οὐρανοῦ τόν ὁποῖο μᾶς ἄνοιξεν ὁ Λυτρωτής μας χύνοντας τό πανάγιο Αἷμα Του. Ἀξίζει γιατί ὁ οὐρανός εἶναι τό πιό μεγάλο κέρδος.

Αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Μουσουρούλης

Ἐκφωνήθηκε στόν Ἱερό Καθεδρικό  Ἁγίου Ἰωάννου Λευκωσίας,  Κυριακή  19.03.2017