Η ΘΕΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - π. Δημητρίου Μπόκου

Τί είναι η Παλαιά Διαθήκη; (β)

Η ΘΕΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

π. Δημητρίου Μπόκου

(Α μέρος)

Μέσα στον κόσμο ο Θεός, κατά την Παλαιά Διαθήκη, τοποθέτησε τον «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσίν» του δημιουργηθέντα άνθρωπο, με σκοπό να άρχει, να είναι βασιλεύς και κύριος όλων των άλλων κτιστών πλασμάτων. «Κατ’ εικόνα σην και ομοίωσιν πλαστουργήσας κατ’ αρχάς τον άνθρωπον, εν Παραδείσω τέθεικας κατάρχειν σου των κτισμάτων». Ο Θεός υποσχέθηκε «αθανασίαν ζωής και απόλαυσιν αιωνίων αγαθών», αν ο άνθρωπος τηρούσε τις εντολές του. Προκόπτοντας στο αγαθό και ομοιούμενος προς τον Δημιουργό του ο άνθρωπος, θα οδηγούσε ταυτόχρονα και την υπόλοιπη κτίση στον προορισμό της.

Αντί να φτάσει όμως ο άνθρωπος στη θέωση, πραγματοποιώντας το «καθ’ ομοίωσιν» με τη δύναμη του «κατ’ εικόνα» που έβαλε εντός του ο Θεός, εξέπεσε από τον αρχικό του σκοπό. Αποδέχθηκε ως αλήθεια την απάτη του όφεως-διαβόλου, αθέτησε την εντολή του Κτίστου του και εξορίσθηκε από τον Παράδεισο «εις γην εξ ης ελήφθη».

Έτσι, «διά του ανθρώπου η αμαρτία εισήλθεν εις τον κόσμον και διά της αμαρτίας ο θάνατος». Με την πτώση του ο άνθρωπος συμπαρέσυρε στη φθορά και την κτίση ολόκληρη, που «συστενάζει και συνωδίνει» πλέον μαζί του περιμένοντας τη μέλλουσα αποκατάστασή της (Ρωμ. 8, 19-22).

Έτσι, μετά την περιγραφή της κοσμογένεσης (βλ. ΛΥΧΝΙΑ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ, αρ. φ. 407, Ιούν. 2017), η Παλαιά Διαθήκη παρουσιάζει τις ενέργειες και το σχέδιο του Θεού για την παλινόρθωση του ανθρώπου και του κόσμου, καθόσον δεν ήταν δυνατόν να ξεχάσει ο Θεός «το έργον των χειρών» του. Το σχέδιο αυτό ονομάζεται Θεία Οικονομία. Περιλαμβάνει όλα όσα έκαμε ο Θεός «πολυμερώς και πολυτρόπως» για την επαναφορά του ανθρώπου στο «αρχαίον κάλλος», στην προοπτική της ζωής, με την κατάργηση του έσχατου εχθρού, του θανάτου. «Ου γαρ απεστράφης το πλάσμα σου εις τέλος ο εποίησας, αγαθέ, ουδέ επελάθου έργου χειρών σου, αλλ’ επεσκέψω πολυτρόπως δια σπλάγχνα ελέους σου», αναφωνεί ο άγιος Βασίλειος.

Το σχέδιο της Θείας Οικονομίας έχει σαν κεντρικό άξονα την ενανθρώπηση του Υιού του Θεού, του Χριστού. Το προαναγγέλλει συνεσκιασμένα ο Θεός κατά την έξωση του ανθρώπου από τον Παράδεισο, κινούμενος από την άμετρη ευσπλαχνία του, για να μην αφήσει χωρίς ελπίδα το αγαπημένο του πλάσμα. Εν συνεχεία, το φανερώνει διά μέσου των γενεών όλο και πιο καθαρά, φροντίζει επιμελώς για τη σταδιακή του υλοποίηση μέσα στο ανθρώπινο ιστορικό γίγνεσθαι και προετοιμάζει τον κόσμο για την αποδοχή του. Ο Θεός οδηγεί τα πράγματα προς το πλήρωμα του χρόνου για να κλίνει τους ουρανούς, να κατεβεί από το μεγαλείο του και να έλθει στον τόπο και τον χρόνο του ανθρώπου.

Έτσι λοιπόν, ενώ οι πάντες έχουν εκκλίνει από την ορθή πίστη και εξαχρειωθεί ως προς τα ήθη τους, ο Θεός διαλέγει έναν άνθρωπο πιστό, τον Αβραάμ. Τον ξεχωρίζει από τη χώρα του και από τη συγγένειά του για να τον κάνει «πατέρα πλήθους εθνών». Του υπόσχεται ότι θα πληθύνει το σπέρμα του «ως τους αστέρας του ουρανού και ως την άμμον την παρά το χείλος της θαλάσσης». Και ότι θα ευλογηθούν «εν τω σπέρματί» του, δηλαδή από κάποιον εξαιρετικό απόγονό του, τον Χριστό, «πάντα τα έθνη της γης» (Γεν. 22, 17-18).

 (Συνεχίζεται)