Ὁμιλία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου κατά τήν Θείαν Λειτουργίαν ἐν τῷ Ἱερῷ Ναῷ Ἁγίου Χαραλάμπους Κρήνης

 Ὁμιλία τῆς Α. Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου κατά τήν Θείαν Λειτουργίαν ἐν τῷ Ἱερῷ Ναῷ Ἁγίου Χαραλάμπους Κρήνης 

(Κρήνη, 9 Φεβρουαρίου 2020)

Ἱερώτατοι ἀδελφοί καί συλλειτουργοί ἅγιε Βρυούλων κύριε Παντελεῆμον καί ἅγιε Σμύρνης κύριε Βαρθολομαῖε,

Εὐλαβέστατοι πατέρες,

Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες,

Εὐγενεστάτη κυρία Γενική Πρόξενε τῆς Ἑλλάδος ἐν Σμύρνῃ,

Προσφιλέστατοι προσκυνηταί ἐκ Χίου,

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Συνηγμένοι ἐν εὐφροσύνῃ καί συγκινήσει ἐπί τό αὐτό, τιμῶμεν σήμερον τόν Ἅγιον Ἱερομάρτυρα Χαραλάμπη ἤ Χαράλαμπον τόν Θαυματουργόν, εἰς αὐτόν τόν περικαλλῆ καί ἱστορικόν ναόν του ἐν Κρήνῃ. Ἡ ἐπισκοπή Κρήνης, ἡ ὁποία ὑπήγετο εἰς τόν Μητροπολίτην Ἐφέσου, προήχθη τόν Δεκέμβριον τοῦ ἔτους 1902 εἰς Μητρόπολιν. Ἐπί τῷ χαρμοσύνῳ τούτῳ γεγονότι, ἐτελέσθη δοξολογία ἐνταῦθα εἰς τόν «εὐρύν» Μητροπολιτικόν Ναόν τοῦ Ἁγίου Χαραλάμπους, ὅπου συνέρευσεν «ὁ ὀρθόδοξος χριστιανικός κόσμος παμπληθής ἐξ ἁπάσης τῆς Ἐπαρχίας αὐθόρμητος». Ἔτσι ἀναφέρουν ἐπί λέξει τά σχετικά κείμενα τῆς ἐποχῆς. Παρελαύουν ἐνώπιόν μας σήμερον αἱ ψυχαί ὅλων αὐτῶν τῶν κατοίκων τῆς Κρήνης, τῶν πρό αὐτῶν καί τῶν μέχρι τῆς τραγικῆς καμπῆς, οἱ ὁποῖοι προσήρχοντο ἐν εὐλαβείᾳ εἰς τόν Ἱερόν τοῦτον Ναόν διά νά καταθέσουν τήν μετάνοιαν καί τάς ἐλπίδας των, νά δοξάσουν τήν Θεόν διά τά σωτηριώδη δωρήματά Του, νά προσκομίσουν τόν σῖτον, τόν οἶνον καί τό ἔλαιον διά νά τά ἁγιάσῃ ὁ ἱερεύς, νά κοινωνήσουν τῶν ἀχράντων μυστηρίων καί νά ἁγιασθῇ ἡ ζωή των.

Ἡ ὀρθόδοξος εὐσέβεια ἀποδίδει εἰς τούς Ἁγίους καί τούς Μάρτυρας ἐξαιρετικήν τιμήν καί μέγαν σεβασμόν. Εἶναι οἱ μάρτυρες τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, ὁ βίος των ἀποτελεῖ ὑπόδειγμα ζωῆς διά τούς πιστούς, ἀποκαλύπτει τόν ἀληθινόν προορισμόν μας, τό «ὀρθόδοξον δέον»»  περί ἀνθρώπου. Προκαλεῖ μεγάλην ἐντύπωσιν παγκοσμίως ἡ λαμπρότης μέ τήν ὁποίαν ἡ Ἐκκλησία ἑορτάζει τήν ἡμέραν μνήμης τῶν Ἁγίων καί τῶν Μαρτύρων, ὡς ἡμέραν ἀναστασίμου χαρᾶς, ἀποκαλύψεως τῆς δόξης καί τῆς φωτοχυσίας τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

Μεγάλως τιμᾶται ἐν τῇ Ὀρθοδοξίᾳ ὁ Ἅγιος Ἱερομάρτυς Χαράλαμπος. Ὁ «ὁλόφωτος μάρτυς Χριστοῦ» Χαραλάμπης ὑμνεῖται ὡς «στῦλος ἀκλόνητος τῆς Ἐκκλησίας Χριστοῦ», ὡς «ἔρεισμα τῶν πιστῶν», ὡς «λύχνος ἀείφωτος τῆς οἰκουμένης», ὁμολογήσας ἐνώπιον τοῦ τυράννου «ρωμαλέῳ φρονήματι» καί «μεγαλοφώνως» τόν ὄντως Θεόν, λάμψας ἐν τῷ κόσμῳ διά τοῦ μαρτυρίου του, διά τοῦ ὁποίου κατέστη «Χριστοῦ τῶν παθημάτων κοινωνός» καί ἔλαβε παρά τοῦ Σωτῆρος τήν χάριν τῶν ἰαμάτων. Ἡ τιμία κάρα τοῦ Ἁγίου, ἐπιτελεῖ ἰάσεις παντοδαπάς καί «θαύματα παράδοξα», καί καταπαύει τάς λοιμώδες νόσους. Δέν εἶναι διόλου τυχαῖον ὅτι οἱ πιστοί θεωροῦν τόν Ἅγιον Χαράλαμπον ὡς «οἰκεῖον» τους, ὡς «συγγενῆ καί συμπολίτην» των, λόγῳ τῆς γενναιότητος, τῆς φιλανθρωπίας καί τῆς ἁπλότητός του. Νά ἔχωμεν ὅλοι τήν εὐλογίαν τοῦ Ἁγίου Χαραλάμπους.

Ἱερώτατοι ἀδελφοί καί προσφιλέστατα τέκνα ἐν Κυρίῳ,

Ὑποδεχόμεθα καί καλωσορίζομεν τούς ἐκ Χίου πολυπληθεῖς προσκυνητάς μέ καταγωγήν ἀπό τήν ἱστορικήν Κρήνην καί ὄχι μόνον. Ἡ παρουσία σας, ἀγαπητοί, ἡ εὐλάβειά σας, ἡ συγκίνησίς σας, μαρτυροῦν ὅτι τιμᾶτε τούς προγόνους σας, ὅτι εἶσθε ὑπερήφανοι διά τήν Μικρασιατικήν καταγωγήν σας, ὅτι δι᾿ ἐσᾶς αἱ ἀλησμόνητοι πατρίδες εἶναι κεντρικόν σημεῖουν ἀναφορᾶς τῆς ζωῆς σας. Σᾶς προτρέπομεν καί σᾶς παρακαλοῦμεν νά ὑπενθυμίζετε εἰς τά τέκνα σας, εἰς τήν φερέλπιδα νέαν γενεάν, τό χρέος των νά μή λησμονήσουν τήν πατρῴαν γῆν, νά τήν σκέπτωνται καί νά τήν ἐπισκέπτωνται καί νά μεταδώσουν καί εἰς τά ἰδικά των τέκνα τήν ἀγάπην αὐτήν, ἡ ὁποία θά τά συνδέσῃ μέ τήν μακράν καί ἔνδοξον ἱστορίαν καί τόν πολιτισμόν τοῦ Γένους. Ὅταν θά ἔρχωνται ἐδῶ, εἰς τά ἡγιασμένα χώματα, θά γεμίζῃ ἡ καρδία των χαράν καί συγκίνησιν, μέ συναισθήματα βαθέα, τά ὁποῖα δέν βιοῦνται ἐξ ἀποστάσεως. Θά νιώθουν «στό σπίτι τους», θά ἀνακαλύπτουν τούς ἀρρήκτους δεσμούς μέ τήν Μικράν Ἀσίαν, τόπον ὅπου οἱ πρόγονοί μας ἄφησαν τήν σφραγίδα των, τό ἀνεξίτηλον στῖγμα ἑνός πολιτισμοῦ φιλοθεΐας καί φιλανθρωπίας, εὐλογημένης σχέσεως μέ τόν Θεόν, μέ τόν συνάνθρωπον, ἀνεξαρτήτως ἐθνικῆς ταυτότητος καί θρησκείας, καθώς καί σχέσεως μέ ὁλόκληρον τήν δημιουργίαν. Παντοῦ ὑπάρχουν τά ἴχνη τῆς ὀρθοδόξου ἡμῶν πίστεως καί τοῦ ἤθους, τῆς εὐσεβείας καί τῆς εὐφυΐας τῶν Πατέρων μας.

Ὁ Πατριάρχης σας ὑπόσχεται ὅτι, μέχρι τελευταίας του ἀναπνοῆς, θά συνεχίσῃ νά ἐπισκέπεται, ὄχι βεβαίως ὡς ἁπλοῦς ἐπισκέπτης ἀλλά ὡς ταπεινός προσκυνητής, τάς κοιτίδας τοῦ Γένους εἰς τήν Μικράν Ἀσίαν, τόν Πόντον καί τήν Ἀνατολικήν Θράκην, θά ἐνδιαφέρεται διά τήν ἀναστήλωσιν τῶν ναῶν, θά λειτουργῇ καί θά προσεύχεται εἰς τά ἱερά προσκυνήματα τοῦ Γένους. Δέν θά παύσῃ νά μνημονεύῃ τάς μυριάδας τῶν προγόνων μας, οἱ ὁποῖοι ἔζησαν εἰς τήν εὐλογημένην αὐτήν γῆν, ἔκτισαν μεγαλοπρεπεῖς ναούς, ἐξωκκλήσια καί εὐαγῆ ἱδρύματα, συνέβαλον εἰς τήν ἀνάπτυξιν, τήν κοινωνικήν  καί οἰκονομικήν ζωήν, ἔζησαν ἐν εἰρήνῃ μέ τούς λοιπούς κατοίκους. Μνημονεύομεν καί ὅλους ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι ἐγκατέλειψαν ἄκοντες τήν γῆν τῶν πατέρων, καί αὐτούς οἱ ὁποῖοι ὑπῆρξαν τραγικά θύματα τῶν ἐκρύθμων καταστάσεων καί τῆς δίνης τοῦ ἐθνικισμοῦ κατά τό πρῶτον τέταρτον τοῦ 20οῦ αἰῶνος, ὁ ὁποῖος ἐχαρακτηρίσθη, λόγῳ καί τῶν δύο παγκοσμίων πολέμων, ὡς ὁ πλέον βίαιος αἰών εἰς τήν ἱστορίαν τῆς ἀνθρωπότητος. Θά συνεχίσωμεν νά ψάλλωμεν Τρισάγιον ὑπέρ ἀναπαύσεως τῶν ψυχῶν τῶν προγόνων μας, τῶν κοιμηθέντων ἐν τῇ γῇ ταύτῃ τῶν Ἁγίων καί τῶν Μαρτύρων, καί προσδοκώντων ἀνάστασιν νεκρῶν. Εἴη ἡ μνήμη αὐτῶν αἰωνία!

Περαίνοντες τόν λόγον, ὑπενθυμίζομεν ὅτι ἡ Θεία Λειτουργία, ὅπου καί ἄν τελῆται, εἶναι πανήγυρις ἀγάπης, ἐλπίδος καί εἰρήνης. Εἰς ὅλας τάς ὁμιλίας μας διακηρύσσομεν καί ὑπογραμμίζομεν τήν ἀδήριτον ἀνάγκην, αἱ Ἐκκλησίαι καί αἱ θρησκεῖαι νά ἐντείνουν τάς προσπαθείας καί τόν ἀγῶνα των διά τήν εἰρήνην, πυρήν τῆς ὁποίας εἶναι δι᾿ ἡμᾶς ἡ εἰρήνη μεταξύ αὐτῶν τούτων τῶν θρησκειῶν. Θλιβόμεθα βαθέως, ὅταν πληροφορούμεθα περί πράξεων βίας ἐν ὀνόματι τῆς θρησκευτικῆς πίστεως, περί τῆς καταστροφῆς θρησκευτικῶν μνημείων, περί τῶν ἐκρήξεων τοῦ φονταμενταλισμοῦ, τῆς νοσηρᾶς αὐτῆς ἐκφράσεως τῆς θρησκευτικότητος. Ἡ εἰρήνη δέν ἐπιτυγχάνεται ποτέ μέ τήν δύναμιν τῶν ὅπλων, ἀλλά μόνον μέ τήν ἀγάπην καί τήν δικαιοσύνην. Ὅπως ἀπεφάνθη ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας (Κρήτη 2016), «τό λάδι τοῦ θρησκευτικοῦ βιώματος πρέπει νά χρησιμοποιεῖται γιά νά ἐπουλώνει πληγές καί ὄχι γιά νά ἀναζωπυρώνει τή φωτιά τῶν πολεμικῶν συρράξεων» (Μήνυμα, § 4).

Μέ αὐτάς τάς σκέψεις, εὐχαριστοῦμεν τάς Ἀρχάς τοῦ τόπου διά τήν χορηγηθεῖσαν ἄδειαν νά τελέσωμεν καί πάλιν τήν ἱεράν ταύτην ἀκολουθίαν, μετά τῶν Ἱερωτάτων ἀδελφῶν Μητροπολιτῶν Βρυούλων Παντελεήμονος καί Σμύρνης Βαρθολομαίου, σᾶς καλωσορίζομεν εἰς τήν ὡραίαν Κρήνην, ἀπονέμοντες δέ εἰς ὑμᾶς τήν Πατριαρχικήν μας εὐλογίαν, ἐπικαλούμεθα, πρεσβείαις τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Ἱερομάρτυρος Χαραλάμπους τοῦ Θαυματουργοῦ, ἐπί πάντας ὑμᾶς καί ἐπί τούς προσφιλεῖς  οἰκείους σας, τήν ζείδωρον χάριν καί τά σωτηριώδη ἐλέη τοῦ ἐν Τριάδι προσκυνουμένου, καί ἐν τοῖς Ἁγίοις Αὐτοῦ ἐνδοξαζομένου, Θεοῦ τῶν Πατέρων ἡμῶν.