Αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου. Ο ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ ΣΗΜΑΙΟΦΟΡΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ - ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

  
Αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου. 

 Ο  ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ  ΣΗΜΑΙΟΦΟΡΟΣ  ΤΟΥ  ΧΡΙΣΤΟΥ*

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ  ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

    Έβδομο Εγκώμιο του από τους κορυφαίους Πατέρες της Εκκλησίας Αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου  στον Απ. Παύλο. Αφιερώνεται σε όσους θέλησαν να καταγράψουν τον τιμητικό  χαρακτηρισμό του Απ. Παύλου : «Ο Πρώτος μετά τον Ένα». ως Προτεσταντικής προέλευσης, με ό,τι α-νόητο συνεπάγεται αυτή η καταγραφή, τουτέστιν ότι είναι «αιρετικής» παραγωγής και άρα απόβλητη. Σε όσους ορθόδοξους που καλό θα ήταν να διαβάσουν με προσοχή την ακόλουθη επισήμανση π. Αλέξανδρου Σμέμαν. «Στην ιστορική Ορθοδοξία υπάρχει μια ολοσχερής απουσία αυτοκριτικής. Η Ορθοδοξία αυτοπροσδιοριζόταν: Έναντι των αιρέσεων, έναντι της Δύσης, της Ανατολής, των Τούρκων … Συνυφάνθηκε έτσι με συμπλέγματα αυτοεπιβεβαίωσης και με μια υπερτροφική θριαμβολογία: Το να αναγνωρίζει τα λάθη της σήμαινε πως καταστρέφει τα θεμέλια της αληθινής πίστης. Η τραγωδία της ορθόδοξης ιστορίας τοποθετείται κυρίως στο θρίαμβο εναντίον του εξωτερικού, αντικειμενικού κακού: Είτε κατά τη διάρκεια των διωγμών, ή υπό τον ζυγόν των Τούρκων, του Κομμουνισμού-και ποτέ του μέσα … Όσο δεν μεταβάλλονται αυτές οι πεποιθήσεις, πιστεύω πως δεν είναι δυνατή μια ορθόδοξη αναβίωση».-«Ημερολόγιο», σ.86.

«1.   Όταν εισέρχονται στις πόλεις αυτοί που κρατούν τα βασιλικά λάβαρα, παιανίζουν οι σάλπιγγες, και ακολουθεί επιβλητικά η στρατιωτική παράταξη, όλος ο λαός σπεύδει να ακούσει τη μουσική, και να καμαρώσει το πιο ψηλό λάβαρο με τον ανδρείο που έχει την τιμή να το κρατεί. Επειδή, λοιπόν, και «ο Παύλος εισέρχεται σήμερα, όχι στην πόλη, αλλά σε ολόκληρη την οικουμένη, ας σπεύσουμε να τον υποδεχτούμε όλοι μαζί. Κρατεί κι αυτός λάβαρο πιο ψηλό, όχι βέβαια κανενός επίγειου βασιλιά, αλλά το Σταυρό του Χριστού, το λάβαρο του ουράνιου βασιλιά. Και, προπορεύονται αυτού όχι άνθρωποι, άγγελοι του Θεού, τιμώντας το φερόμενο, και προστατεύοντας αυτόν που το κρατεί.

      Αυτό το λέω γιατί, αν όσοι οικονομούν τη ζωή τους, έτσι που να μην κάνουν κακό, κατά το λόγο του Ιακώβ: «Ο άγγελος με σώζει από τα νιάτα μου», έχουν άγγελο Κυρίου ως φύλακα. Και ασφαλώς πολύ περισσότερο, έχουν φύλακες τις ουράνιες δυνάμεις εκείνοι που τους ανατέθηκε η διδαχή της Αλήθειας του Χριστού στην οικουμένη, και σηκώνουν στους ώμους τους την τεράστια ευθύνη της διάδοσης των θείων δωρεών. Η διαφορά εδώ είναι ότι, αυτοί που έχουν την τιμή να κρατούν τα βασιλικά λάβαρα φορούν επίσημη στολή, κοσμημένη με περιαυχένιο χρυσό, και δείχνουν από παντού λαμπροί, ενώ αυτός που κρατεί το λάβαρο του Σταυρού, αντί για χρυσό περιαυχένιο, φέρει αλυσίδα γύρω από το λαιμό, και πορεύεται κατατρεγμένος, βασανισμένος, και λιμοκτονών.  

 

2.    Όμως μη μελαγχολήσεις, αγαπητέ. Ο στολισμός αυτού είναι πολύ πιο καλός, πολύ πιο λαμπρός, και πολύ φιλικός στο Θεό. Γι αυτό δεν κουραζόταν να το βαστάζει. Μάλιστα, το αξιοθαύμαστο είναι, ότι με τις αλυσίδες, τα βάσανα και τις ταλαιπωρίες, αυτός ήταν πιο λαμπρός, από εκείνους με την αλουργίδα και το διάδημα το βασιλικό. Ότι ήταν πιο λαμπρός, και αυτό δεν είναι υπερβολή, το έδειχνε η δική του περιβολή. Καθώς μύρια διαδήματα και απειράριθμες βασιλικές πορφύρες κι αν ρίξεις πάνω σε έναν ασθενή, ούτε ελάχιστα δε θα μπορέσεις να του κατεβάσεις τον πυρετό. Ενώ τα μαντήλια εκείνου μιλούσαν στα σώματα των ασθενών, έδιναν, θαρρείς, εντολή, κι έκαναν να δραπετεύει κάθε αρρώστια τους και κατά ένα τρόπο φυσικό. Γιατί, αν οι ληστές και μόνο που βλέπουν το σημείο του Σταυρού, δεν τολμούν να επιτεθούν, αλλά φεύγουν χωρίς πίσω να γυρίσουν να δουν, πολύ περισσότερο αρρώστιες και δαίμονες παίρνουν δρόμο και φεύγουν βλέποντας το σημείο του Σταυρού.

 3.   Τον βάσταζε, βέβαια, όχι για να τον φέρει μόνο αυτός, αλλά για να διδάξει και να κάνει όλους ικανούς να βαστάζουν το λυτρωτικό του Κυρίου Σταυρό. Γι αυτό και έλεγε. «Σας ζητώ να μου μοιάσετε»-1Κο.4,16. Και. «Αυτά που ακούσατε από εμένα, αυτά που είδατε σε μένα, αυτά να κάνετε κι εσείς»-Φλπ.4,9. Και πάλι. «Γιατί σε σας δόθηκε το χάρισμα, όχι μόνο να πιστεύετε στο Χριστό, αλλά και να υποφέρετε γι αυτόν»-Φλπ.1,29. Τα αξιώματα της παρούσης ζωής, φαίνονται ανώτερα και μεγαλύτερα, όταν μόνο ένας τα έχει περιβληθεί, αντίθετα τα πνευματικά αξιώματα, ιδιαίτερα τότε αναδείχνεται η τιμή και η αξία τους, όταν τα κατακτούν και τα χαίρονται στον ανώτερο βαθμό πολλοί. Και βλέπεις όλους τους σημαιοφόρους του Σταυρού, και τον καθένα χωριστά να κρατά τη σημαία του Χριστού ψηλά, και να ομολογεί πίστη στο άγιο Όνομα αυτού μπροστά σε βασιλείς και λαούς, και τον ίδιο τον Παύλο και μπροστά στη γέεννα και την κόλαση. Αλλά δεν πρόσθεσε το τελευταίο για τους άλλους, γιατί δεν ήταν γι αυτούς δυνατό.

4.     Βλέπεις πόσης αρετής είναι η φύση μας δεκτική; Βλέπεις ότι τίποτα δεν είναι πιο ανώτερο και τίμιο από τον άνθρωπο, ακόμα και τώρα που είναι θνητός; Τι πιο μεγάλο απ’ αυτό έχεις να μου πεις; Και ίσο τι; Και πόσων αγγέλων και αρχαγγέλων δεν είναι άξιος εκείνος που είπε το λόγο αυτό; Κι όταν εκείνος που είχε σώμα θνητό κι αδύνατο παρέδωσε από την αρχή τα πάντα στο Χριστό, όλα όσα ήδη είχε, μάλλον και όσα δεν είχε, καθώς και τα παρόντα του παρέδωσε από την αρχή και τα μέλλοντα, «και ό, τι άλλο στον ουρανό και στον Άδη»-Ρω.8,39-αν αυτός ο ίδιος ήταν ασώματη φύση, τι παραπάνω δε θα έλεγε; Τι δε θα έκανε; 

  Θαυμάζω βέβαια τους αγγέλους που αξιώθηκαν της τιμής να είναι όντα πνευματικά, δεν τους θαυμάζω όμως απλώς επειδή είναι ασώματοι, ασώματος κι αόρατος είναι κι ο διάβολος, αλλά είναι ο πιο άθλιος από όλους, γιατί αντιτάχτηκε στο Θεό και Δημιουργό του. Από τούτο λέμε ότι ορισμένοι άνθρωποι είναι άθλιοι, όχι γιατί έχουν σώμα, αλλά γιατί το χρησιμοποιούν άπρεπα. Επειδή όμως κι ο Παύλος είχε σώμα, γεννιέται το ερώτημα, πώς και από πού έφτασε να αναδειχτεί άνθρωπος τέτοιας αρετής; Και από μόνος του, και από το Θεό ! Γι αυτό από το Θεό, επειδή και από μόνος του, δεν είναι προσωπολήπτης ο Θεός. Κι αν αναρωτιέσαι, πώς μπορούμε να τον μιμηθούμε, άκουσε τι λέει. «Μιμηθείτε εμένα, όπως κι εγώ μιμούμαι το Χριστό»-1Κο.11,1. Και εκείνος βέβαια μιμήθηκε το Χριστό, εσύ όμως ούτε τον όμοιό σου άνθρωπο δούλο του Θεού; Εκείνος έδειξε τέτοιο ζήλο και έφτασε να μιμηθεί τον ίδιο τον Κύριο, κι εσύ ούτε αυτόν που είναι στην ίδια με σένα θέση του δούλου του Θεού; Και ποια θα είναι η απολογία σου;

5.   Και τον μιμήθηκε πώς; Πρόσεξε, αμέσως και από την αρχή τούτο, από την πρώτη στιγμή, από τη στιγμή της θείας κλήσης του. Με το που βγήκε από τα αγιασμένα νάματα του Βαπτίσματος, ένιωσε μέσα του τέτοια φλόγα θείου φωτισμού, που δεν περίμενε κανένα Διδάσκαλο να τον καθιερώσει στο έργο της διδαχής. Δεν περίμενε να έρθει ο Πέτρος, ούτε πήγε στον Ιάκωβο αυτός, ούτε σε άλλον, παρά με πύρινη θέληση και προθυμία για αγώνα, άναψε τέτοια φλόγα στην πόλη, και τέτοιον ενθουσιασμό, που ξεσήκωσε εναντίον του πόλεμο σκληρό. Άλλωστε κι όταν ακολουθούσε τον Ιουδαϊσμό, ήταν με το παραπάνω μαχητικός, αφού προέβαινε σε συλλήψεις, εξορίες, και δημεύσεις περιουσιών. 

      Αντίστοιχη ευθύνη, χωρίς τυπικά να του έχει ανατεθεί, ανέλαβε και ο Μωυσής, όταν αντιμετώπισε δυναμικά την αδικία των βαρβάρων εναντίον των ομοφύλων του. Και είναι δείγμα γενναίας ψυχής και ελεύθερου φρονήματος να μην ανέχεται κανείς, και να μην προσπερνά αδιάφορα των άλλων τα δεινά, ακόμα και όταν κανένας δε του έχει αναθέσει την ευθύνη αυτή. Όμως το ότι δίκαια αποτόλμησε να προχωρήσει σ’ αυτή την υπεράσπιση και προστασία, φάνηκε από το ότι αργότερα του ανέθεσε ο Θεός την αντίστοιχη γενική ευθύνη. Πράγμα που έκανε και στην περίπτωση του Παύλου. Καθώς, το ότι και εκείνος έκανε καλά που άρχισε αμέσως κήρυγμα και διδαχή, δεν άργησε να το επικυρώσει ο Θεός εντάσσοντάς τον στο λειτούργημα και αξίωμα των Διδασκάλων της αλήθειας Του.

6.    Άλλωστε, αν είχαν αποτολμήσει να εισχωρήσουν στην ευθύνη της διδαχής και την όλη διαχείρισή της από φιλοδοξία και αγάπη στην πρωτοκαθεδρία, θα είχαν ανακληθεί. Επειδή όμως ήταν εραστές του κινδύνου, και όντως διακινδύνευαν ακόμα και να πεθάνουν για να σώσουν όλους τους άλλους, ποιος θα έφτανε στην αθλιότητα να τους εγκαλέσει και κατηγορήσει για την τόσο μεγάλη προθυμία τους; Και ότι τα έκαναν αυτά, έχοντας κυριολεκτικά συναρπαχτεί από έναν έρωτα για τη σωτηρία όσων είχαν ξεστρατίσει και χαθεί, το φανέρωσε μεταγενέστερα και η απόφαση του Θεού, και η απώλεια όσων αποδείχτηκαν ψεύτικοι εραστές του έρωτα αυτού !

    Είναι δα γνωστό ότι άλλοι που αποτόλμησαν να εισχωρήσουν κάποτε σε ανάλογη ευθύνη υπεράσπισης και προστασίας κάποιων, πέθαναν όλοι, άλλοι κάηκαν, και άλλους άνοιξε και τους κατάπιε η γη. Προφανώς αυτοί δεν απέβλεπαν να προστατεύσουν τους άλλους, ήταν κοινοί της πρωτοκαθεδρίας εραστές. Όπως ο Οζίας, που έγινε ακάθαρτος, και ο Σίμων που καταδικάστηκε, και διέτρεξε τον έσχατο κίνδυνο. Ο Παύλος όμως που αποτόλμησε να εισχωρήσει παρευθύς στην ευθύνη του κηρύγματος και της διδαχής, χωρίς, δηλαδή, να περιμένει επίσημα και τυπικά να καθιερωθεί από κάποιον του Κυρίου Μαθητή, επιβραβεύτηκε με την τιμή να υπηρετήσει αυτό το υψηλό έργο με κόπους και κινδύνους πολλούς. Ο ειλικρινής ζήλος και η ασυναγώνιστη προθυμία που έκανε την επιδρομή του στο έργο της διδαχής από την πρώτη στιγμή, άρκεσαν να τον αναδείξουν μεγάλο και λαμπρό.

7.     Γιατί, όπως κάποιος που αναλαμβάνει στην ώρα που πρέπει ένα αξίωμα, αλλά δεν το ασκεί δίκαια και σωστά, επιβάλλεται να τιμωρηθεί πιο αυστηρά, έτσι και κάποιος που βιάστηκε να το αναλάβει, αλλά το άσκησε με τον προσήκοντα τρόπο, και δεν αναφέρομαι στην ιεροσύνη ειδικά, αλλά ευρύτερα σε όσα αφορούν στο ενδιαφέρον και την πνευματική φροντίδα των πολλών, αξίζει με κάθε τρόπο να τιμηθεί. Κι ο Παύλος όντας όλος φλόγα και φωτιά, δεν περίμενε και δεν ησύχασε ούτε μια μέρα μοναχά, αλλά με το που βγήκε αναγεννημένος από του αγίου Βαπτίσματος την πηγή, κι ένιωσε τη μέσα φλόγα του ακόμα πιο δυνατή, ούτε κινδύνους λογάριασε, ούτε τα γέλια των Ιουδαίων, τις κοροϊδίες, και τη ντροπή για το ότι απαρνήθηκε την ως τότε κοινή τους πίστη, ούτε τίποτα παρόμοιο ή σχετικό. Αλλά, βλέποντας τώρα τα πράγματα με άλλα μάτια, τα μάτια της αγάπης, και με άλλο νου, επιτέθηκε με χειμαρρώδη και τόσο ορμητικό λόγο, που ανέτρεψε όλες τις αντιρρήσεις των Ιουδαίων, και τους απέδειξε ότι αυτός τον οποίο κηρύττει είναι ο Χριστός των Γραφών.

      Και όλα αυτά από την πρώτη στιγμή, από τότε που δεν είχε λάβει ακόμα πλούσια τα χαρίσματα της Χάρης του Χριστού, και δεν είχε τιμηθεί με τον κατοπινό μεγάλο πλούτο των δωρεών του Αγίου Πνεύματος. Ήταν βλέπετε από την πρώτη στιγμή μια φλόγα καθαρή και δυνατή, διακινδύνευε τα πάντα, και αδιαφορούσε για το ενδεχόμενο να θανατωθεί. Δεν ξέρω, αν μου επιτρεπόταν να πω, ότι ενεργούσε έτσι, θέλοντας κατά κάποιο τρόπο να εξιλεωθεί για το παρελθόν του. Αλλά το απόλυτα βέβαιο είναι ότι, συνομιλούσε με τον πόνο συνεχώς, και το πιο πολύ, ήταν σε πόλεμο διαρκή, πράγματα που συνεπάγονταν όχι τυχαίους φόβους και κινδύνους.

8.     Και όμως αυτός ο τόσο τολμηρός και ορμητικός, αυτός που ήταν μια τρομερή φλόγα και φωτιά πνευματική, ήταν υπάκουος στους άλλους Αποστόλους και πειθαρχικός, δεν επέτρεπε η ορμή της προθυμίας και του λόγου του, να τους δημιουργήσει προβλήματα. Γι αυτό τότε που έβραζε κυριολεκτικά από ενθουσιασμό να εξορμήσει και να δράση, και ήρθαν και του σύστησαν να αποσυρθεί στην Ταρσό και την Καισαρεία για λίγο καιρό, δεν έφερε αντίρρηση καμία. Κι όταν του είπαν να τον κατεβάσουν κρυφά μέσα σε ένα καλάθι από το τείχος, το ανέχτηκε, και όταν του είπαν να ξυριστεί, δεν αντέτεινε. Και όταν του είπαν να μην εισέλθει στο θέατρο, υποχώρησε. Ένα πράγμα έβαζε πάντα πάνω από όλα, το πνευματικό όφελος των πιστών, την ειρήνη της Εκκλησίας και την ομόνοια, και το τηρούσε παντού στη διακονία του κηρύγματος αυστηρά.

9.  Ώστε όταν ακούσεις ότι στέλνει τον ανεψιό του να καλέσει το χιλίαρχο, γιατί είναι ανάγκη και πρέπει να βγει από μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση, όταν επικαλείται τον Καίσαρα και ζητεί να πάει στη Ρώμη να δικαστεί, να μη νομίσεις ότι το κάνει από ανανδρία. Αυτός που στέναζε επειδή εξακολουθούσε να ζει σ’ αυτή τη ζωή, πώς δε θα επέλεγε να βρεθεί πιο γρήγορα στην άλλη με το Χριστό; Και αυτός που έφτασε να αδιαφορεί για τους ουρανούς, και για την αγάπη του Χριστού, να παραβλέπει και τους αγγέλους, πώς θα έφτανε να επιθυμεί να μένει κολλημένος στα παρόντα; Για ποιο λόγο το έκανε αυτό; Για να μείνει εδώ, να συνεχίσει το κήρυγμα, και να απέλθει με πιο πολλούς, και όλους στεφανωμένους από το Θεό. Φοβόταν πάντα μήπως απέλθει από τον παρόντα κόσμο πτωχός και πένης σε σωτηρία πολλών. Γι αυτό και έλεγε: «Το να παραμείνω στη ζωή είναι πιο απαραίτητο για σας»-Φλπ.1,24.

 

    Για τούτο, βλέποντας ότι το ανώτατο δικαστήριο θα λάβει καλύτερη απόφαση γι αυτόν, από αυτήν που υπονοούσε ο Αγρίππας, όταν είπε στο Φήστο: «Ο άνθρωπος αυτός θα μπορούσε να απολυθεί, αν δεν είχε ζητήσει να δικαστεί από τον αυτοκράτορα»-Πρ.26,32-δέχτηκε να αναχθεί δέσμιος, με μύριους άλλους φυλακισμένους, που είχαν διαπράξει μύρια κακά, και όχι μόνο δεν ντρεπόταν που βρισκόταν ανάμεσά τους, αλλά και προνοούσε για όλους τους συνταξιδιώτες του. Και παρότι ο ίδιος είχε θάρρος, καθώς του είχε αποκαλυφθεί και γνώριζε ότι ήταν ασφαλής, και δέσμιος σε τόσο μεγάλο πέλαγος ανοιγόταν, έχαιρε που παραπεμπόταν στην ανώτατη αρχή. Είχε, βέβαια, κατά νου, αλλά και γνώριζε πόσο μεγάλο άθλημα ήταν η πνευματική της Ρώμης κατάκτηση, η διδαχή της αλήθειας του Χριστού και η αναγέννηση των κατοίκων της.

    Αλλά και στο καράβι δεν άφησε να περάσει άσκοπα η ώρα του. Ενδιαφέρθηκε για την ηρεμία των συνταξιδιωτών ανακοινώνοντάς τους το όραμα που είδε, και είχε πεισθεί ότι θα φτάσει ασφαλής, πράγμα που τους έκανε να καταλάβουν ότι, μαζί του και για χάρη του θα έφταναν στη Ρώμη σώοι κι αυτοί. Και το έκανε αυτό όχι για να υπερηφανευτεί, αλλά για να τους κάνει πιο δεκτικούς και υπάκουους απέναντί του. Άλλωστε γι αυτό και ο Θεός επέτρεψε να σηκωθεί μεγάλη τρικυμία, ώστε και μ’ αυτά που τους είπε και τα παράκουσαν ή κάποια άλλα στα οποία υπάκουσαν, να γίνει φανερή η ιδιαίτερη χάρη του. Γιατί συμβούλεψε να περιμένουν να μην αναπλεύσουν, και δεν εισακούστηκε, κι έφτασαν να διατρέξουν τον έσχατο κίνδυνο. Και ούτε τότε έγινε φορτικός, αλλά φρόντιζε και προνοούσε για όλους, όπως για τα παιδιά του ένας πατέρας στοργικός. Και έπραττε τα πάντα κανένας να μη χαθεί. Και όταν πια έφτασε στην πόλη των Ρωμαίων, πρόσεξε με τι μετριοπάθεια συζητεί, πώς αποστομώνει κάποιους, αλλά και πώς σέβεται το δικαίωμά τους να μη δέχονται τη δική του διδαχή ! Και δεν περιορίστηκε στη Ρώμη, κατόπιν από κει πήρε το δρόμο και πήγε στην Ισπανία για διδαχή.

10.     Με τους κινδύνους που αντιμετώπιζε συνεχώς, αποκτούσε πιο μεγάλο θάρρος, και γινόταν πιο τολμηρός. Και όχι μόνο αυτός, αλλά χάρη σ’ αυτόν και οι μαθητές του χριστιανοί. Όπως, αν τον έβλεπαν να υποχωρεί, να ενδίδει, να γίνεται πιο νωθρός, ίσως υποχωρούσαν κι αυτοί. Επειδή όμως τον έβλεπαν να γίνεται πιο ανδρείος, και παρά τις πιέσεις και τους κατατρεγμούς, να αντεπιτίθεται πνευματικά, συνέχιζαν να κηρύττουν κι αυτοί με πιο μεγάλη παρρησία. Αυτό δήλωνε όταν έλεγε: «Και οι περισσότεροι αδερφοί, αντλώντας από τα δεσμά μου εμπιστοσύνη στον Κύριο, με μεγαλύτερη τόλμη κηρύττουν, χωρίς φόβο το λόγο του Θεού»-Φλπ.1,14. Όταν ο στρατηγός δείχνει γενναιότητα, όχι μόνο ορμώντας και σφάζοντας, ούτε μόνο όταν  σκοτώνει, αλλά πιο πολύ όταν πληγώνεται, τότε κάνει τους στρατιώτες που έχει στις διαταγές του θαρραλέους πιο πολύ. Πιο πολύ όταν πληγώνεται, παρά όταν πληγώνει. Γιατί όταν τον δουν βουτηγμένο στα αίματα, να περιφέρει τα τραύματά του,  και παρά ταύτα, όχι μόνο να μην υποχωρεί προ των εχθρών, αλλά να αντιστέκεται γενναία, να σηκώνει το δόρυ και να επιτίθεται στους εχθρούς, να μην υποχωρεί μπρος στους πόνους, και αυτοί με πιο μεγάλη προθυμία αντεπιτίθενται.

     Αυτό έγινε και στην περίπτωση του Παύλου. Οι χριστιανοί βλέποντάς τον, παρότι φυλακισμένος, και υφιστάμενος τις σχετικές μαστιγώσεις να κηρύττει, και να βάζει στο χέρι πνευματικά εκείνους που τον μαστίγωναν, αποκτούσαν μεγαλύτερο θάρρος, και τόλμη πιο πολλή. Τούτο εκείνος δηλώνοντας δεν επεσήμανε μόνο ότι, «αντλώντας από τα δεσμά μου εμπιστοσύνη στον Κύριο», αλλά και πρόσθεσε εμφαντικά, «με μεγαλύτερη τόλμη κηρύττουν χωρίς φόβο το λόγο του Θεού»-Φλπ.1,14. Που σημαίνει ότι με πιο πολλή τόλμη τώρα, παρά όταν ήμουνα ελεύθερος, και με πιο μεγάλη παρρησία οι αδελφοί κήρυτταν. Και τότε ανέβαζε κι εκείνος τη δυναμική του πιο πολύ. Ή καλύτερα, μάλλον τότε παροξυνόταν κατά των εχθρών, και οι προσθήκες των διωγμών γίνονταν γι αυτόν προσθήκες περισσότερης τόλμης, και για μεγαλύτερο θάρρος αφορμές.   .

11.  Φυλακίστηκε, λοιπόν, κάποτε, κι άστραψε και βρόντηξε τόσο, που σείστηκαν τα θεμέλια, άνοιξαν διάπλατα οι πόρτες της φυλακής, κι εκείνος έφερε το δεσμοφύλακα κοντά στο Χριστό. Λίγο ακόμα και θα είχε μεταπείσει το δικαστή που τον δίκαζε, όπως ομολογεί ο ίδιος ο δικαστής. «Λίγο ακόμα και θα με πείσεις να γίνω χριστιανός»-Πρ.25,28. Άλλοτε πάλι ενώ τον λιθοβολούσαν, μπήκε στην πόλη, που παραλίγο θα τον θανάτωνε με λιθοβολισμό, και έκανε να πιστέψουν οι κάτοικοί της στο Χριστό. Τον κάλεσαν προκειμένου να τον δικάσουν, άλλοτε οι Ιουδαίοι, και άλλοτε οι Αθηναίοι, και έγιναν οι δικαστές μαθητές του, και οι αντίδικοι πνευματικοί υπήκοοι αυτού.

      Και, όπως η φωτιά που πέφτει στο δάσος δυναμώνει και φουντώνει, παίρνοντας δύναμη από την ύλη που είναι κάτω στο έδαφος, έτσι και ο λόγος του Παύλου δεν αργούσε όσους τον άκουγαν να φέρει κοντά του, και όσους τον πολεμούσαν, να νικιούνται από το λόγο του, να γίνονται γρήγορα ύλη σ’ αυτή την πνευματική φωτιά, και μέσω αυτών πάλι ο λόγος να υψώνεται και σε άλλους να προχωρεί. Γι αυτό και έλεγε. «Για το ευαγγέλιο κακοπαθώ ως το σημείο να με δέσουν ως κακούργο. Αλλά ο λόγος του Θεού δε δένεται»-2Τμ.2,9.

       Τον υποχρέωναν να φύγει από κάποιο μέρος, και ενώ αυτό δεν ήταν παρά διωγμός, στην πράξη γινόταν σε άλλο τόπο διδασκάλου αποστολή. Ό, τι θα περίμενε κανείς να κάνουν οι φίλοι και γενικά όσοι είχαν την ίδια πίστη μ’ αυτόν, το έκαναν οι εχθροί, που δεν τον άφηναν να σταθεί σ’ έναν τόπο, γιατί καθώς περιέφεραν παντού τον ιατρό των ψυχών, οι διώξεις αυτές και οι επιβουλές, γίνονταν αφορμή ν’ ακούσουν και άλλοι το λόγο του Χριστού. Τον φυλάκισαν πάλι, και του άναψαν το ζήλο πιο πολύ. Απέλασαν τους μαθητές του, και ουσιαστικά τους έστειλαν εκεί που ακόμα δεν είχε φτάσει κήρυκας της αλήθειας του Χριστού. Τον οδήγησαν στο ανώτερο δικαστήριο, και έγιναν αφορμή να ωφεληθεί η Ρώμη, η πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας χριστιανικά.

12.       Γι αυτό και οι Ιουδαίοι με πόνο και έκδηλη απορία έλεγαν στην περίπτωση των Αποστόλων: «Τι να κάνουμε με αυτούς τους ανθρώπους;»-Πρ.4,16. Όποιο μέτρο κι αν παίρνουμε, αντί να περιορίσουμε, αυξάνουμε την επιρροή τους. Το ίδιο συνέβη και με τον Παύλο, τον παρέδωσαν στο δεσμοφύλακα, με την εντολή να τον φυλάξει πολύ προσεκτικά, και ο δεσμοφύλακας δέθηκε από εκείνον πνευματικά πιο προσεκτικά. Για να μην μπορέσει να ξεφύγει, τον έβαλαν στο ίδιο πλοίο με τους άλλους φυλακισμένους, κι εκείνος στη χριστιανική πίστη τους κατήχησε. Τον έστειλαν από τη θάλασσα, ώστε χωρίς να φανεί ότι αυτό θέλουν, να τελειώσουν το ταχύτερο μ’ αυτή την ιστορία, αλλά και αυτό το παρά λίγο ναυάγιο στο ταξίδι, έγινε για τους συνταξιδιώτες ευκαιρία χριστιανικής διδαχής. Τον απειλούσαν με μύριες τιμωρίες και κατατρεγμούς για να σβηστεί το κήρυγμα του θείου λόγου, αλλά η φλόγα του άναβε και υψωνόταν πιο πολύ.

      Τέλος θα πρόσθετα εδώ ότι, όπως στην περίπτωση του Κυρίου οι Ιουδαίοι έλεγαν: «Να τον καταδικάσουμε σε θάνατο, γιατί αν τον αφήσουμε να συνεχίσει έτσι, όλοι θα πιστέψουν σ’ αυτόν, και τότε θα επέμβουν οι Ρωμαίοι και θα καταστρέψουν και το ναό μας και το έθνος μας»-Ιω.11,48-μα συνέβη το αντίθετο, δηλαδή, ακριβώς επειδή τον θανάτωσαν, κατέλαβαν και κατέστρεψαν οι Ρωμαίοι το έθνος και την πόλη τους. Που σημαίνει αυτά που θεωρούσαν εμπόδια, και ως τέτοια αποφάσιζαν και τα εφάρμοζαν, γίνονταν βοηθήματα στη διάδοση της χριστιανικής αλήθειας. Το ίδιο, λοιπόν, και όταν κήρυττε ο Παύλος, αυτά που μεθόδευαν για να ανακόψουν τη διάδοση της Αλήθειας του Χριστού, αυτά τα ίδια την αύξησαν και την ανέβασαν σε ύψος  απερίγραπτο με λόγια.

13.   Για τούτο ας ευχαριστήσουμε το Θεό που τα μεθόδευσε όλα τόσο καλά, ας μακαρίσουμε τον Παύλο, μέσω του οποίου επιτεύχθηκαν αυτά, κι ας ευχηθούμε να επιτύχουμε κι εμείς τα ίδια αγαθά, με τη χάρη και τη φιλανθρωπία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού από τον οποίο και με τον οποίο η δόξα ανήκει στον Πατέρα συνάμα και στο Άγιο Πνεύμα εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν».

 

Επίμετρο :   α. «Έσχατον δε πάντων, ωσπερεί τω εκτρώματι -σαν σε έκτρωμα- ώφθη καμοί-ο Χριστός.  Εγώ γαρ ειμί ο ελάχιστος των Αποστόλων, ος ουκ ειμί άξιος καλείσθαι Απόστολος, διότι  εδίωξα την Εκκλησίαν του Θεού. Χάριτι δε Θεού ειμί ο ειμί, και η χάρις αυτού η εις εμέ ου κενή εγεννήθη-«κι αυτή η χάρη προς εμένα δεν υπήρξε άκαρπη»- αλλά περισσότερον πάντων εκοπίασα, ουκ εγώ δε, αλλ’ η χάρις του η συν εμοί. Είτε ουν εγώ είτε εκείνοι, ούτω κηρύσσομεν και ούτως επιστεύσατε»-1Κορ.15,8-11.

 Αλλά και προς τους Ψευδαπόστολους.    β. «Είναι υπηρέτες του Χριστού; Θα μιλήσω σαν τρελός, εγώ είμαι με το παραπάνω. Μόχθησα πιο πολύ από αυτούς, φυλακίστηκα περισσότερες φορές, με χτύπησαν με αφάνταστη αγριότητα, κινδύνεψα πολλές φορές να θανατωθώ. Πέντε φορές μαστιγώθηκα από τους Ιουδαίους με τριάντα εννιά μαστιγώματα, Τρεις φορές με τιμώρησαν με ραβδισμούς, μια φορά με λιθοβόλησαν, τρεις φορές ναυάγησα, ένα μερόνυχτο έμεινα ναυαγός στο πέλαγος. Έκανα πολλές κοπιαστικές οδοιπορίες, διάβηκα επικίνδυνα ποτάμια, κινδύνεψα από ληστές, κινδύνεψα από τους ομογενείς μου Ιουδαίους, κινδύνεψα από του εθνικούς-ειδωλολάτρες-κινδύνεψα από ανθρώπους που υποκρίνονταν τους αδερφούς. Πέρασα κινδύνους σε πόλεις, κινδύνους σε ερημιές, κινδύνους σε θάλασσα. Κόπιασα και μόχθησα πολύ, ξαγρύπνησα πολλές φορές, πείνασα, δίψασα, πολλές φορές μου έλειψε εντελώς το φαγητό, ξεπάγιαζα και δεν είχα ρούχα να φορέσω. Εκτός από τα άλλα είχα και την καθημερινή πίεση των εχθρών και τη φροντίδα για όλες τις Εκκλησίες. Πιανού η πίστη ασθενεί και δεν ασθενώ και δεν ασθενώ κι εγώ. Ποιος υποκύπτει στον πειρασμό και δεν υποφέρω κι εγώ; Αν πρέπει να καυχηθώ, θα καυχηθώ για τα παθήματά μου. Ο Θεός και Πατέρας του Κυρίου Ιησού Χριστού-ας είναι ευλογημένο το όνομά του στους αιώνες-ξέρει ότι δε λέω ψέματα»-2Κορ.11,22-31.

     Αρκούν αυτά, για όσους βλέπουν την Ορθοδοξία ως αυτό που όντως είναι, ορθή δόξα, ορθή αντίληψη, ορθή πίστη, ορθή μαρτυρία ζωής αγάπης Χριστού ! Ως την απαραχάρακτη συνέχεια της Ενωμένης Εκκλησίας της πρώτης χριστιανικής χιλιετίας ! Που δεν περιορίζεται στη Λειτουργική ευχή-«Υπέρ της των πάντων ενώσεως». Αλλά σέβεται τους Δυτικούς αδελφούς ως αυτό που λένε ότι είναι-Εκκλησίες»-απλώνει το χέρι της αγάπης της, και «συν-ευδοκεί» με αδελφική ταπείνωση και υπομονή, ώστε «η Χάρις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, και η Αγάπη του Θεού και Πατρός και η Κοινωνία του Αγίου Πνεύματος», το Α και Ω της Εκκλησίας να  ανοίξει το δρόμο  ! Όχι, να το πει έτσι κανείς, ως στενόχωρη «Ορθοδοξία Αντί-Δύση» ! Το θέμα είναι τεράστιο, και πού να επεκταθεί κανείς.

Με «την αγάπην την πρώτην, ην ουκ αφήκα …»

Αθανάσιος Κοτταδάκης

*Αγ. Ιωάν. τ. Χρυσοστόμου «Ομιλιών Μικρή Φιλοκαλία»-Εκδόσεις «Ταώς».