Η εξουσία ως διακονία - π. Γερασιμάγγελος Σανίτσας

 ΚΥΡΙΑΚΗ Ε΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ
Μαρκ. 10, 32-45

          Η εξουσία ως διακονία

          Η Εκκλησία μας λίγο πριν την Μεγάλη Εβδομάδα και του Πάσχα κάνει λόγο για το Πάθος του Κυρίου, προετοιμάζοντας κατ’ αυτόν το τρόπο τους πιστούς εν όψει των αγίων εορτών.

          Ο Χριστός πορεύεται με τους δώδεκα Μαθητές στα Ιεροσόλυμα και προλέγει το επικείμενο  Πάθος Του. Δύο απ’ αυτούς, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, συμμερίζοντας μάλλον κοσμικές μεσσιανικές ιουδαϊκές αντιλήψεις ζητούν από τον Ιησού να τους δώσει τιμητικές θέσεις στην ένδοξη βασιλεία του.

          Ο Χριστός δεν εξοργίζεται, ούτε αγανακτεί για το παράλογο αυτό αίτημα των μαθητών του. Βέβαια η τάση προς την εξουσία και τα πρωτεία φαίνεται ότι είναι έμφυτη μέσα στον άνθρωπο. Διότι ανεξάρτητα από το να εκδηλώνεται ή όχι η τάση της εξουσίας, υπάρχει μέσα στην ψυχή μας, ότι της αρέσει να εξουσιάζει, αν όχι πάντοτε τουλάχιστον σε κάτι.

Θέλουμε σε κάτι να πρωτεύουμε. Έτσι και ο Χριστός φαίνεται να θεωρεί ανθρώπινη την επιθυμία τους. Αλλά τους εξηγεί ποια λογής  εξουσία είναι η δική του και ποιος είναι ο δικός τους ρόλος, αν πρόκειται  να τον ακολουθήσουν. Αυτού του είδους την εγωιστική φιλοπρωτία και εξουσία καταδικάζει ο Χριστός.

          “Ουχ ούτως έσται εν υμίν”. Γι’ αυτό τους καλεί να πορευθούν τον δρόμο της διακονίας και της θυσίας και του Πάθους. Η συμπόρευση με το Χριστό και η μαθητεία κοντά Του έχει κατά κάποιο βαθμό και την έννοια της μιμήσεως, με την οποία και συμπληρώνεται. Η συμπόρευση με το Χριστό μέσα στην ιστορία προετοιμάζει την είσοδο στην αιώνια δόξα Του.

          Ο Κύριος είπε στους μαθητές Του, αλλά και σε όλους όσους θελήσουν να γίνουν δικοί του μαθητές, αν θέλουν να γίνουν πρώτοι δεν πρέπει να κατακυριεύουν των άλλων, ούτε να τους κατεξουσιάζουν. Οι δικοί Του ακόλουθοι πρέπει να κρατηθούν μακριά από οποιαδήποτε  εγωιστική εκμετάλλευση της εξουσίας που κατέχουν.

          Ο άνθρωπος ως γνωστόν μετά την πτώση δημιούργησε μια εξουσιαστική κοινωνία. Δηλαδή ο άνθρωπος απόκτησε μια επιθυμία να εξουσιάζει και να δείχνει τη δύναμή του σε όλες τις φάσεις της εξουσίας. Από τους άρχοντες  και τους φορείς της εξουσίας, στον επαγγελματικό χώρο, στο σχολείο, στην οικογένεια, στους φιλικούς και γνωστούς κύκλους, επιδιώκουμε την εξουσιαστική, εγωιστική μας νοοτροπία.

          Βέβαια ο Χριστός δεν απαγορεύει τη φιλοπρωτία και την άσκηση της εξουσίας, όταν την χρησιμοποιήσει ο άνθρωπος για την καλύτερη εξυπηρέτηση ατόμων, οικογενειακών και κοινωνικών συμφερόντων, αλλά αυτού του είδους την εγωιστική φιλοπρωτία καταδικάζει ο Χριστός.

          Το μήνυμα του Χριστού ανατρέπει όλη αυτή την νοθευμένη άσκηση της εξουσίας και φιλοπρωτίας. Ο Χριστός εισάγει την έννοια της διακονίας στην άσκηση της εξουσίας, η οποία πρέπει να θεωρείται πλέον ως ένα δομικό στοιχείο της εκκλησιαστικής διακονίας.

          Η Εκκλησία  δεν ασκεί εξουσία, αλλά διακονεί το λαό και τον κόσμο σε όλες της μορφές της ζωής. Αυτό  πραγματικά σημαίνει, ότι δεν απαιτώ μια θέση “εκ δεξιών και εξ ευωνύμων”, κάποια εξουσία, αλλά μιμούμαι και συντάσσομαι με την πορεία προς το Πάθος και γίνομαι μιμητής των παθών του Κυρίου.

          Εξ άλλου αυτό είναι και το νόημα και η επιλογή της σημερινής ευαγγελικής διηγήσεως λίγο πριν από το Πάθος του Κυρίου. “Ο Υιός του Ανθρώπου ουκ ήλθε διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι”, και αυτό πρέπει  να γίνει περιεχόμενο της ζωής μας.

          Μπορεί να φαίνεται ίσως κάπως παράλογη αυτή η άποψη του Χριστού, γιατί πράγματι εισάγει μια νέα λογική στα θεολογικά και πνευματικά πράγματα. “Ος αν θέλει μέγας γενέσθαι εν υμίν, έσται υμών διάκονος και ος να θέλει υμίν γενέσθαι πρώτος έσται πάντων δούλος”.

          Πέρασαν πολλοί αιώνες από τότε που ο Χριστός είπε στους μαθητές του αυτό τον λόγο, κι όμως νιώθουμε μεγάλη δυσκολία να το κατανοήσουμε. Αυτό μας βοηθάει να κατανοήσουμε  κάπως ποια ανατροπή και επανάσταση σήμαινε για τον τρόπο σκέπτεσθαι της εποχής εκείνης. Και “πάντων δούλος” σημαίνει δούλος όχι μόνο  των καλών,αλλά και των κακών και των πονηρών και των ιδιοτελών. Και το ακόμη δυσκολότερο: ότι θα γίνει κανείς δούλος όλων των άλλων όχι από ανοησία ή δειλία ή φόβο, ούτε από υπολογισμό,αλλά προς χάριν της προόδου του έργου της Βασιλέας  του Θεού επί της γης. Γι’ αυτό το σκοπό θα γίνει κανείς “πάντων δούλος”.

          Κι’ όμως  αυτό το βλέπουμε στην όλη ζωή του Ιησού Χριστού, ο Οποίος το εφάρμοσε μέχρι τέλος και αυτό το ήθος προτείνει στους μαθητές Του και σε όλους όσους θέλουν να Τον ακολουθήσουν.

          Ο Χριστός έκανε μια πράξη που την εποχή εκείνη έκαναν οι δούλοι και οι υπηρέτες: έκανε υπακοή μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού”.

          Τα λόγια του σημερινού ευαγγελίου λέγονται από τον Χριστό λίγο πριν από το πάθος του, και η Εκκλησία όρισε την ανάγνωση του  μια εβδομάδα πριν από την εβδομάδα των Παθών, για να θυμίσει, ότι η προσοχή μας πρέπει να είναι στραμμένη στο Σταυρό και το Πάθος του Χριστού για να γίνουμε συνοδοιπόροι Του, αν θέλουμε να είμαστε πραγματικοί μαθητές Του.

Πρωτοπρεσβύτερος Γερασιμάγγελος Σανίτσας