Ομιλία του Πάπα Φραγκίσκου στην Θεία Λειτουργία Κατά την έναρξη των Συνοδικών Εργασιών

Ομιλία του Πάπα Φραγκίσκου στην Θεία Λειτουργία Κατά την έναρξη των Συνοδικών Εργασιών

Πάπας Φραγκίσκος

 Ένας πλούσιος άνδρας ήρθε στον Ιησού «καθώς ξεκινούσε το ταξίδι του» (Μαρκ. 10, 17). Τα Ευαγγέλια συχνά παρουσιάζουν τον Ιησού «να ταξιδεύει»· περπατάει δίπλα στους ανθρώπους και ακούει τις ερωτήσεις και τις ανησυχίες που κρύβονται στην καρδιά τους. Μας δείχνει ότι ο Θεός δεν βρίσκεται σε αξιοπρεπή και τακτοποιημένα μέρη, μακριά από την πραγματικότητα, αλλά περπατάει πάντα στο πλευρό μας.

Μας συναντά εκεί που βρισκόμαστε, στους συχνά βραχώδεις δρόμους της ζωής. Σήμερα, καθώς ξεκινάμε αυτή τη Συνοδική διαδικασία, ας ξεκινήσουμε ρωτώντας τον εαυτό μας (όλοι μας -ο Πάπας, οι επίσκοποι, οι ιερείς- κληρικοί και λαϊκοί) αν εμείς, η χριστιανική κοινότητα, ενσαρκώνουμε αυτό το «στυλ» του Θεού, ο οποίος ταξιδεύει στα μονοπάτια της ιστορία και μετέχει στη ζωή της ανθρωπότητας. Είμαστε προετοιμασμένοι για την περιπέτεια αυτού του ταξιδιού; Ή φοβόμαστε το άγνωστο, προτιμώντας να καταφύγουμε στις συνηθισμένες δικαιολογίες: «Είναι μάταιο» ή «Πάντα μ’ αυτό τον τρόπο λειτουργούσαμε»;

Συμμετέχω σε μια Σύνοδο σημαίνει να περπατάτε στον ίδιο δρόμο, να περπατάτε μαζί. Ας στρέψουμε το βλέμμα μας στον Ιησού. Κατ’ αρχάς, συναντά τον πλούσιο στο δρόμο· στη συνέχεια ακούει τις ερωτήσεις του και τελικά τον βοηθά να διακρίνει τι πρέπει να κάνει για να κληρονομήσει την αιώνια ζωή. Συναντήστε, ακούστε και διακρίνετε. Θα ήθελα να αναλογιστώ αυτά τα τρία ρήματα που χαρακτηρίζουν τη Σύνοδο.

Το πρώτο είναι συναντώ. Το απόσπασμα του Ευαγγελίου ξεκινά μιλώντας για μια συνάντηση. Ένας άντρας πλησιάζει τον Ιησού και γονατίζει μπροστά του, κάνοντας του μια κρίσιμη ερώτηση: «Καλέ μου Δάσκαλε, τι πρέπει να κάνω για να κληρονομήσω την αιώνια ζωή;» (στ. 17). Μια τόσο σημαντική ερώτηση απαιτεί προσοχή, χρόνο, διάθεση για συνάντηση με τους άλλους και ευαισθησία γι’ αυτό που τους προβληματίζει. Ο Κύριος δεν στέκεται σε απόσταση· δεν φαίνεται ενοχλημένος ή αναστατωμένος. Αντιθέτως, δίνει όλη του την προσοχή σ’ αυτόν τον άνθρωπο. Είναι ανοιχτός στη συνάντηση. Τίποτα δεν αφήνει τον Ιησού αδιάφορο· όλα τον απασχολούν. Η συνάντηση των προσώπων, η ανταλλαγή βλεμμάτων, το μοίρασμα της προσωπικής ιστορίας του καθενός. Αυτή είναι η εγγύτητα που ενσαρκώνει ο Ιησούς. Γνωρίζει ότι η ζωή κάποιου μπορεί να αλλάξει με μία μόνο συνάντηση. Το Ευαγγέλιο είναι γεμάτο τέτοιες συναντήσεις με τον Χριστό, συναντήσεις που φέρνουν ψυχική ανάταση και θεραπεία. Ο Ιησούς δεν ήταν βιαστικός κατά την διάρκεια αυτών των συναντήσεων, ούτε κοιτούσε το ρολόι του προκειμένου να τελειώσει η συνάντηση γρήγορα. Πάντοτε ήταν αφοσιωμένος στην διακονία του ανθρώπου που είχε μπροστά Του, ακούγοντας τι είχε να Του πει.

Καθώς ξεκινάμε αυτήν τη συνοδική διαδικασία, καλούμαστε και εμείς να γίνουμε ειδικοί στην τέχνη της συνάντησης. Όχι τόσο διοργανώνοντας εκδηλώσεις ή θεωρητικολογώντας για τα προβλήματα, όσο με το να αφιερώσουμε χρόνο για να συναντήσουμε τον Κύριο και ο ένας τον άλλον. Να αφιερώσουμε χρόνο στην προσευχή και στη λατρεία -αυτή τη μορφή προσευχής που τόσο συχνά παραμελούμε- αφιερώνοντας χρόνο στη λατρεία και στο να ακούσουμε τι θέλει να πει το Πνεύμα στην Εκκλησία. Χρόνο για να κοιτάξουμε τους άλλους στα μάτια και να ακούσουμε τι έχουν να πουν, να οικοδομήσουμε καλές σχέσεις μεταξύ μας, να είμαστε ευαίσθητοι στις ερωτήσεις των αδελφών μας, να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να εμπλουτιστεί από την ποικιλία των χαρισμάτων, των κλήσεων και των διακονιών. Κάθε συνάντηση -όπως γνωρίζουμε- απαιτεί δεκτικότητα, θάρρος και προθυμία να αφήσουμε τον εαυτό μας να αμφισβητηθεί από την παρουσία και τις ιστορίες των άλλων. Αν κατά καιρούς προτιμούσαμε να καταφύγουμε στην τυπικότητα ή να παρουσιάσουμε την πρέπουσα εικόνα -τον ιερατικό και εκλεπτυσμένο τρόπο, όπου είμαι περισσότερο κύριος εφημέριος (προσφώνηση γαλλικής ευγένειας!) παρά Πατέρας- η εμπειρία της συνάντησης μας αλλάζει· πολύ συχνά ανοίγει νέες και απροσδόκητες δυνατότητες. Σε συνέχεια του σημερινού κηρύγματος, θα συναντηθώ με μια ομάδα ανθρώπων του δρόμου που βρέθηκαν μαζί απλώς επειδή μια ομάδα ανθρώπων προσπάθησε να τους ακούσει, μερικές φορές απλώς και μόνο να τους ακούσει. Κι επειδή κάποιος τους άκουσε κατάφεραν να ξεκινήσουν έναν νέο μονοπάτι. Πολύ συχνά ο Θεός υποδεικνύει νέα μονοπάτια ακριβώς μ’ αυτόν τον τρόπο. Μας καλεί να αφήσουμε πίσω τις παλιές μας συνήθειες. Όλα αλλάζουν μόλις γίνουμε δεκτικοί για ειλικρινείς συναντήσεις μαζί Του και του ενός με τον άλλον, χωρίς τυπικότητες ή προσποιήσεις, αλλά απλά όπως είμαστε.

Το δεύτερο ρήμα είναι ακούω. Η πραγματική συνάντηση προκύπτει μόνο από την προσεκτική ακρόαση. Ο Ιησούς άκουσε την ερώτηση αυτού του ανθρώπου και τις θρησκευτικές και υπαρξιακές ανησυχίες που κρύβονταν πίσω από αυτήν. Δεν έδωσε μια γενικόλογη απάντηση ούτε πρόσφερε μία προκατασκευασμένη λύση· δεν προσποιήθηκε ότι απάντησε ευγενικά, απλά ως τρόπο για να τον αποφύγει και να συνεχίσει το δρόμο του. Ο Ιησούς απλώς ακούει, για όση ώρα χρειάζεται· χωρίς να βιάζεται. Το σημαντικότερο, δεν φοβάται να τον ακούσει με την καρδιά του και όχι μόνο με τα αυτιά του. Πράγματι, κάνει πολλά περισσότερα από το να απαντήσει απλώς στην ερώτηση του πλουσίου. Τον αφήνει να πει την ιστορία του, να μιλήσει ελεύθερα για τον εαυτό του. Ο Χριστός του θυμίζει τις εντολές και ο άντρας αρχίζει να μιλά για τα νιάτα του, να μοιράζεται το ταξίδι του στην θρησκεία και τις προσπάθειές του να αναζητήσει τον Θεό. Αυτό συμβαίνει κάθε φορά που ακούμε με την καρδιά· οι άνθρωποι αισθάνονται ότι ακούγονται και δεν κρίνονται. Νιώθουν ελεύθεροι να διηγηθούν τις δικές τους εμπειρίες και το πνευματικό τους ταξίδι.

Ας αναρωτηθούμε ειλικρινά κατά τη διάρκεια αυτής της συνοδικής διαδικασίας: Είμαστε καλοί στο να ακούμε; Πόσο καλή είναι η «ακοή» της καρδιάς μας; Επιτρέπουμε στους ανθρώπους να εκφράζονται, να βαδίζουν με πίστη παρόλο που είχαν δυσκολίες στη ζωή τους και να είναι μέρος της ζωής της κοινότητας χωρίς να παρεμποδίζονται, να απορρίπτονται ή να κρίνονται; Συμμετοχή σε μια Σύνοδο σημαίνει να τοποθετούμε τον εαυτό μας στον ίδιο μονοπάτι με τον Λόγο που έγινε σάρκα. Σημαίνει να ακολουθείς τα βήματά Του, ακούγοντας το λόγο Του μαζί με τα λόγια των άλλων. Σημαίνει να ανακαλύπτουμε με θαυμασμό ότι το Άγιο Πνεύμα μας εκπλήσσει πάντα, προτείνοντας νέα μονοπάτια και νέους τρόπους επικοινωνίας. Είναι μια αργή και ίσως κουραστική διαδικασία, το να μάθουμε να ακούμε ο ένας τον άλλον -επίσκοποι, ιερείς, κληρικοί και λαϊκοί, όλοι οι βαπτισμένοι- και να αποφεύγουμε τεχνητές, ρηχές και προκατασκευασμένες απαντήσεις. Το Πνεύμα μας ζητά να ακούσουμε τις ερωτήσεις, τις ανησυχίες και τις ελπίδες κάθε Εκκλησίας, λαού και έθνους. Και να ακούμε τον κόσμο, τις προκλήσεις και τις αλλαγές που θέτει μπροστά μας. Ας μην ηχομονώσουμε τις καρδιές μας. Ας μη μείνουμε οχυρωμένοι πίσω από τις βεβαιότητές μας. Συχνά οι βεβαιότητές μας μπορούν να γίνουν εμπόδιο για να μπορέσουν να μας προσεγγίσουν άλλοι. Ας ακούσουμε ο ένας τον άλλον.

Τέλος, διακρίνετε. Η συνάντηση και η ακρόαση δεν είναι αυτοσκοποί, αφήνοντας τα πάντα όπως ήταν πριν. Αντίθετα, κάθε φορά που μπαίνουμε σε διάλογο, επιτρέπουμε στον εαυτό μας να αμφισβητηθεί, να προοδεύσει σε ένα ταξίδι. Και στο τέλος, δεν είμαστε πια οι ίδιοι. Έχουμε αλλάξει. Αυτό το βλέπουμε στο σημερινό Ευαγγέλιο. Ο Ιησούς διαισθάνεται ότι ο άνθρωπος μπροστά του είναι ένας καλός και θρησκευόμενος άνθρωπος, υπάκουος στις εντολές του Θεού, που όμως θέλει να τον οδηγήσει πέρα ​​από την απλή τήρηση των εντολών. Μέσω του διαλόγου, τον βοηθά να το διακρίνει. Ο Ιησούς ενθαρρύνει αυτόν τον άνθρωπο να κοιτάξει μέσα του, υπό το πρίσμα της αγάπης που είχε δείξει ο ίδιος ο Κύριος με το βλέμμα του (πρβλ. στ. 21), και να διακρίνει υπό αυτό το φως τι πραγματικά αγαπά η καρδιά του. Και με αυτόν τον τρόπο να ανακαλύψει ότι δεν μπορεί να φτάσει στην ευτυχία γεμίζοντας τη ζωή του με περισσότερες θρησκευτικές τελετές, αλλά αδειάζοντας τον εαυτό του, πουλώντας ό, τι καταλαμβάνει χώρο στην καρδιά του, προκειμένου να κάνει χώρο για τον Θεό.

Εδώ είναι ένα πολύτιμο μάθημα και για εμάς. Η Σύνοδος είναι μια διαδικασία πνευματικής διάκρισης, εκκλησιαστικής διάκρισης, που αποκαλύπτεται στη λατρεία, στην προσευχή και στο διάλογο με τον λόγο του Θεού. Η σημερινή δεύτερη ανάγνωση μάς λέει ότι ο λόγος του Θεού είναι «ζωντανός και δραστήριος, πιο οξύς από κάθε δίκοπο μαχαίρι, διαπερνώντας τη διαίρεση της ψυχής και του πνεύματος, των αρθρώσεων και του μυελού και διακρίνοντας τις σκέψεις και τις προθέσεις της καρδιάς» (Εβρ. 4, 12). Αυτή η λέξη μας καλεί στη διάκριση και φωτίζει αυτή τη διαδικασία. Καθοδηγεί τη Σύνοδο, εμποδίζοντάς την να γίνει συνέλευση της Εκκλησίας, ομάδα μελέτης ή πολιτική συγκέντρωση, κοινοβούλιο, αλλά μάλλον μια γεμάτη Χάρη εκδήλωση, μια διαδικασία θεραπείας καθοδηγούμενη από το Πνεύμα. Αυτές τις μέρες, ο Ιησούς μας καλεί, όπως έκανε ο πλούσιος στο Ευαγγέλιο, να αδειάσουμε τον εαυτό μας, να ελευθερωθούμε από ό, τι είναι κοσμικό, συμπεριλαμβανομένων των εσωστρεφών και παρωχημένων ποιμενικών μας μοντέλων. Να αναρωτηθούμε τι είναι αυτό που θέλει να μας πει ο Θεός σήμερα, αυτή την περίοδο, και να διακρίνουμε την κατεύθυνση στην οποία θέλει να μας οδηγήσει.

Αγαπητοί αδελφοί, ας έχουμε ένα καλό ταξίδι μαζί! Είθε να είμαστε προσκυνητές ερωτευμένοι με το Ευαγγέλιο και ανοιχτοί στις εκπλήξεις του Αγίου Πνεύματος. Ας μην χάσουμε τις γεμάτες χάρη ευκαιρίες που γεννήθηκαν από τη συνάντηση, την ακρόαση και τη διάκριση. Με τη χαρούμενη πεποίθηση ότι, ακόμη κι όταν αναζητούμε τον Κύριο, πάντα έρχεται Αυτός πρώτα, με την αγάπη του, για να μας συναντήσει.

Βασιλική του Αγίου Πέτρου - Κυριακή, 10 Οκτωβρίου 2021

Πηγή: Ενοριακό info