Η φθορά των θεσμών - Μητροπολίτου Αττικής και Μεγαρίδος Νικοδήμου

 Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (1994)

Η φθορά των θεσμών

Μητροπολίτου Αττικής και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Στην εκδίπλωσι της εκκλησιαστικής ζωής οι θεσμοί αποτελούν στάσι ζωής κι έκφρασι του Ευχαριστιακού βιώματος της Εκκλησίας. Δεν οριοθετούν τυπική, γραφειοκρατική λειτουργία της διοικήσεως. Έτσι, όπως παγιώθηκαν, μέσα στη γεύσι της Πεντηκοστής, στην εμπειρία της αποστολικής παραδόσεως και στη διακριτική διαχείρισι της ποιμαντικής εξουσίας, μορφοποιούν σε σημερινή ιστορική πραγματικότητα, σε πράξι ζωής και σε δοκιμή της Βασιλείας του Θεού, αυτό, που αποτέλεσε την εμπειρία όλων των γενεών.

Η εποχιακή μεταποίησι της λειτουργίας του θεσμού σε τύπο ή εσωτερική φθορά του τραυματίζουν και φθείρουν ολόκληρη την Εκκλησία. Εξωτερικά παρουσιάζει το σχήμα, την εικόνα της ολοκληρίας και της πληρότητας. Όμως, εσωτερικά διαταράσσεται η ισορροπία και αλλοιώνεται και αλλοτριώνεται το Ευχαριστιακό βίωμα.

* * * 

Κλασσικό δείγμα τέτοιας φθοράς στις μέρες μας είναι η αλλοτρίωσι του συνοδικού συστήματος διοικήσεως.

Σύνοδος είναι η ενεργοποίησι της Πεντηκοστής. Η διατήρησι της αποστολικής συλλογικότητας. Η αδελφοποίησι και η κοινωνία των ποιμένων μέσα στην κοινή πορεία και στον κοινό προβληματισμό. Η ειλικρινής συμπορεία και n αναζήτησι της οδηγίας του Αγίου Πνεύματος μεσα στην Ευχαριστιακή ατμόσφαιρα της αγάπης, της κοινής ομολογίας και του κοινού Ποτηρίου.

Σήμερα αυτή n συνοδικότητα έχει πληγεί. Στην Ελλαδική Εκκλησία ο πρώτος μεταξύ των ίσων, ο πρόεδρος του Σώματος, έχει ακινητοποιήσει και αχρηστέψει το Σώμα. Το έχει κυριολεκτικά παροπλίσει. Κράτησε το σχήμα, την εξωτερική προβολή του Συνοδικού θεσμού, αλλά κατάργησε όλη τη συλλογική διεργασία και λειτουργία του. Ακόμα κι n παροχή της ψήφου γίνεται κατά παραγγελία και καθ' υπαγόρευσι. Με προδιαγραφές, που τις καθορίζει ο πρώτος και με στόχο τις δικές του εκτιμήσεις.

Το Σώμα δεν βιώνει τις διαστάσεις της Ευχαριστιακής ενότητας, Δεν βουλεύεται. Δεν του παραχωρείται το δικαίωμα του διαλόγου και του γονίμου αντιλόγου. Δεν οδηγείται αβίαστα και ελεύθερα στην χρήσι της ψήφου. Όλα φτάνουν εκεί προκατασκευασμένα. Και π ψήφος υποτάσσεται στον νόμο της υπακοής ή της πληρωμής συναλλαγματικής στον ευεργέτη. Σε μιά ανεπίτρεπτη ατμόσφαιρα εκβιασμού υποχρεώνονται οι συνοδικοί σύνεδροι να συμμορφωθούν με την θέλησι και την προσταγή του προέδρου και να ψηφίσουν ανεπιφύλακτα τη δική του πρότασι.

Το σχήμα φαίνεται εξωτερικά πως δουλεύει. Ο αποφάσεις γράφονται και υπογράφονται από τα μέλη. Καταχωρούνται σαν συνοδικά έγγραφα και κοινοποιούνται στο πλήρωμα της Εκκλησίας σαν ετυμηγορία του συνοδικού οργάνου. Ωστόσο, δεν είναι απόσταγμα προσευχής και στοχασμού και υπεύθυνου διαλόγου, αλλά επιβολή της θελήσεως και της απαιτήσεως του ενός ανδρός.

Η παραποίησι αυτή του συνοδικού θεσμού οδηγεί στην αλλοτρίωσι. Στην αχρήστευσί του. Ή, κάτι το χειρότερο, στην πλαστογράφησί του.

Κάτω από μιά επίφασι Ορθοδόξου λειτουργίας του εκκλησιαστικού πολιτεύματος καλύπτεται και συγκαλύπτεται ένας άκρατος κι αφόρητος παπισμός. Οι επίσκοποι έχουν πάψει να είναι ίσοι και ισότιμοι. Δεν επιμερίζονται και δεν επωμίζονται την ίση ευθύνη. Δεν καταθέτουν ανεπηρέαστα τη γνώμη τους και την ψήφο τους. Ο ένας, ο προεδρεύων υπερυψώνεται στο βάθρο του πάπα. Κι επιβάλλει στανικά το θέλημά του.

* * *  

Υπάρχει και μιά δεύτερη μεθόδευσι, που αλλοτριώνει τον θεσμό. Κοινότυπη δυστυχώς σε τούτες τις τραγικές μέρες της εκκλησιαστικής διαφθοράς.

Πρόσωπα μειωμένης εκκλησιαστικής ευθυκρισίας και ηθικής ευαισθησίας εκμεταλλεύονται τον συνοδικό θεσμό και τον δεσμό τους με τον προκαθήμενο. Και κινούνται όχι σαν μέλη της Συνοδικής ομηγύρεως, αλλά σαν μαφία. Σχεδιάζουν στο παρασκήνιο. Μηχανορραφούν. Καταστρώνουν σχέδια. Στήνουν παγίδες στους αδελφούς τους τους συνοδικούς συνέδρους. Κι όταν ολοκληρώσουν το σχέδιο, που διευκολύνει τις δικές τους επιδιώξεις, το βαφτίζουν σαν θέλησι του πρώτου και το περνούν αιφνιδιαστικά και συνωμοτικά από το συνοδικό όργανο. Έτσι η μηχανορραφία γίνεται συνοδική απόφασι. Και το σκοτεινό και πονηρό αποκύημα της νοσηρής φαντασίας προβάλλεται στο εκκλησιαστικό πλήρωμα σαν καρπός της επιφοιτήσεως και της ενεργείας του Αγίου Πνεύματος.

Οι τελευταίοι καιροί έχουν να μας δείξουν πολλά τέτοια εκβράσματα. Όλες οι αποφάσεις, που καταδικάζουν και ξανακαταδικάζουν, δίχως δίκη και δίχως απολογία τους τρείς Μητροπολίτες, είναι εφευρήματα, που περιβλήθηκαν, με δόλιες εισηγήσεις και με σκηνοθετημένες ψηφοφορίες τον μανδύα της συνοδικής αποφάσεως.

Τέτοιες μεθοδεύσεις, που κυμαίνονται από την εκμετάλλευσι του Συνοδικού θεσμού ως την τελειωτική υποβάθμισί του σε σωματείο κοσμικών συμφερόντων, εισάγουν στον Αγιοπνευματικό περίβολο της Εκκλησίας την ευρηματικότητα του διαβόλου. Πλανούν το Σώμα του Ιησού Χριστού. Διαφθείρουν τα πρόσωπα. Και μεταποιούν την αγία Σιών σε χώρα των Γεργεσηνών.

* * * 

Τα συμπτώματα, έντονα κατά την εικοσαετία, που διέρρευσε, καθώς αλλοιώνουν τον Συνοδικό θεσμό, που είναι θεμελιακός θεσμός λειτουργίας της τοπικής και της Οικουμενικής Εκκλησίας, εισάγουν αίρεσι. Άλλη θεμελίωσι της Εκκλησιολογίας. Άλλη θεώρησι των προοπτικών. Άλλο προγραμματισμό των επιδιώξεων.

Η Εκκλησία δεν λειτουργεί σαν Ευχαριστιακό σώμα. Οι ποιμένες δεν περιχωρεύουν με δέος το Πανάγιο θυσιαστήριο. Η επί το αυτό Σύναξι των υπευθύνων λειτουργών δεν αποτελεί προέκτασι και ενεργοποίησι της Πεντηκοστής. Οι αποφάσεις δεν μπορούν να προλογιστούν με την Καινοδιαθηκική φράσι: "Έδοξε τω Αγίω Πνεύματι και ημίν"(Πράξ. ιε'28).

Όλα υποβαθμίζονται. Όλα καταρρέουν. Όλα πέφτουν στον στίβο της κοσμικής αναμετρήσεως και της επικρατήσεως εκείνων, που είναι περισσότερο συνωμοτικοί και περισσότεροι ευρηματικοί στις ραδιουργίες

Όμως αυτό δεν είναι Σύνοδος

Δεν λειτουργεί σαν θεσμός της Εκκλησίας.