Ομιλία του Σεβ. Μητροπολίτου Σαράντα Εκκλησιών κ. Ανδρέου κατά την Κυριακή της Σαμαρείτιδος (Πάνσεπτος Πατριαρχικός Ναός, 14 Μαΐου 2023)

Ομιλία 

του Σεβ. Μητροπολίτου Σαράντα Εκκλησιών κ. Ανδρέου 

κατά την Κυριακή της Σαμαρείτιδος 

(Πάνσεπτος Πατριαρχικός Ναός, 14 Μαΐου 2023)

 

Τῶν σεπτῶν μυστηρίων ἀκούσωμεν, Ἰωάννου ἡμᾶς ἐκδιδάσκοντος, τά ἐν τῇ Σαμαρείᾳ γινόμενα, πῶς γυναικί ὡμίλει ὁ Κύριος, ὕδωρ αἰτήσας, ὁ τά ὕδατα εἰς τάς συναγωγάς αὐτῶν συνάξας, ὁ Πατρί καί τῷ Πνεύματι σύνθρονος· ἦλθε γὰρ ἐκζητῶν τήν εἰκόνα αὐτοῦ, αἰωνίως, ὡς ἀοίδιμος. 
(οἶκος τοῦ ὄρθρου τῆς Κυριακῆς τῆς Σαμαρείτιδος)

Παναγιώτατε καί Θειότατε Δέσποτα,
Θεόλεκτος χορεῖα τῶν Ἀρχιερέων,
Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας,
Εὐσεβεῖς χριστιανοί, 

Πέμπτη Κυριακή ἀπό τῆς λαμπροφόρου Ἀναστάσεως τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ σήμερον, καί ἡ Μεγάλη Του Ἐκκλησία, ἐνδεδυμένη τόν λαμπρόν καί αἱματόβαπτον μανδύαν, τόν παραδεδομένον ὡς σκυτάλην ἱεράν μέσω τῶν αἰώνων τῆς μαρτυρικῆς καί ἁγιαστικῆς πορείας Tης εἰς τό ὀρθόδοξον στερέωμα, ἐκ τῶν κλεϊσάντων καί καθαγιασάντων μέ τήν βιοτήν των διαδόχων Ἀνδρέου τοῦ Πρωτοκλήτου, μαθητοῦ καί Ἀποστόλου τοῦ Κυρίου, Αὕτη, λέγω Παναγιώτατε Δέσποτα, ἡ Πρωτόθρονος Ἐκκλησία, «τό περιβόητον τοῦτο καί πρᾶγμα, καί ὄνομα», κατά τόν πολύν Βαλσαμῶνα, τιμᾷ, γεραίρει καί ἑορτάζει χαρμοσύνως τήν θεόλεκτον χορεῖαν τῶν Ἁγίων Ἀρχιεπισκόπων καί Πατριαρχῶν Κωνσταντινουπόλεως, καταγγέλλουσα Χριστόν Ἐσταυρωμένον καί Ἀναστάντα καί διαγγέλλουσα «ὅτι οὗτός ἐστιν ἀληθῶς ὁ σωτὴρ τοῦ κόσμου», (Ἰω. 4, 42).

Ἐκ τῆς καθηγιασμένης Καθέδρας τῶν σήμερον τιμωμένων Ἁγίων, τῆς εὐσεβοῦς πηγῆς τῆς ἀληθείας τῆς πίστεως, τοῦ ἀστειρεύτου φρέατος τῆς Κωνσταντινουπολίτιδος Ἐκκλησίας, ἔνθεν πλειάς Ἁγίων ποιμένων της ἤντλησαν διαχρονικῶς «τό ὕδωρ τό ζῶν» τοῦ Εὐαγγελίου ἵνα δροσίσουν τήν πνευματικήν δίψαν τοῦ πληρώματος Αὐτῆς, ἐπληροφόρησαν τήν διακονίαν των εἰς τόν κόσμον καί κατέλιπον ἄλλοι μέν τόν πλοῦτον τῆς κρυσταλλίνης διδασκαλίας των ἐν γραφαῖς, ὡσεί κανόνες τῆς ἀληθοῦς διδασκαλίας τῆς Ἐκκλησίας, ἄλλοι δέ ἐπορφύρωσαν μέ τό αἷμα των τόν Θρόνον τοῦτον καί ἀφῆκαν παράδειγμα καί ὑπόδειγμα, ὡς ἱερά παρακαταθήκη εἰς τούς διαδόχους αὐτῶν, ἄλλοι δέ διά τῶν κακουχιῶν, τῶν ὑπό τῶν ἐναντίων τῆς ὀρθῆς πίστεως προκληθεισῶν, ἡγίασαν διά τοῦ μαρτυρίου τῆς συνειδήσεως καί τῆς καλῆς ὁμολογίας.    

Καί συμπίπτει καί συνεορτάζεται ἡ μνήμη των μετά τῆς, τῆς Σαμαρείτιδος γυναικός, μνείας τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου δι’ ἧς καταγγέλλεται ἡ διδασκαλία τοῦ Κυρίου περί τῆς ἀληθείας.

 Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης, ὁ ὑψιπέτης ἀετός τῆς θεολογίας, δεικνύων μετά βάθους εἰς τήν ἑνότητα τοῦ διαλόγου τοῦ Κυρίου μετά τοῦ κεκρυμμένου μαθητοῦ Νικοδήμου, τήν φανέρωσιν τῆς ἄνωθεν ἀναγεννήσεως τοῦ ἀνθρώπου ἐξ ὕδατος καί πνεύματος, καί ὅτι Οὗτος εἶναι ὁ Ἄρτος τῆς ζωῆς, σήμερον ἀποκαλύπτει τήν πηγήν τῆς ἀληθείας ἐνῷ τήν προσεχῆ Κυριακήν θεραπεύει, χρησιμοποιῶν τό ὕδωρ καί προσφέρει τό φῶς εἰς τόν τυφλόν, διότι τό Πνεῦμα καί τό ὕδωρ συνιστοῦν ἀμφότερα τά ἀναγκαῖα καί χρειώδη πρός σωτηρίαν, ἀφοῦ «ἐάν μή τις γεννηθῇ ἐξ ὕδατος καί Πνεύματος, οὐ δύναται εἰσελθεῖν εἰς τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ», (Ἰω. 3, 5).

Καί ὁ Κύριος ἐμφανίζεται εἰς τό παρόν Εὐαγγελικόν ἀνάγνωσμα  ὄχι τόσον ὡς κῆρυξ, ἀλλ’ ὡς διαλεγόμενος καί μάλιστα μετά γυναικός ἁμαρτωλοῦ, καί προερχομένης ἐκ περιβάλλοντος αἱρετικοῦ, ἀλλοφύλου καί ἐχθρικοῦ προς τούς ὁμοφύλους Του Ἰουδαίους, ἀλλ’ ὅμως, φιλικοῦ καί οἰκείου εἰς Αὐτόν, διότι Ἐκεῖνος «οὐκ ἦλθε καλέσαι δικαίους, ἀλλά ἁμαρτωλούς εἰς μετάνοιαν» (πρβλ. Μκ. 2, 17). Καί τό περιβάλλον τοῦτο καί ὅλη ἡ συμπεπυκνωμένη καί ρυπαρά ἁμαρτία οὐδόλως κωλύουν τό ἀπύθμενον πέλαγος τῆς θεϊκῆς Του ἀγάπης καί εὐσπλαχνίας. 

Ἡ ἀποκαλυπτική συζήτησις τοῦ Κυρίου μετά τῆς Σαμαρείτιδος γυναικός ἀποτελεῖ σημεῖον ἀφετηρίας πληρώσεως καί μεταβάσεως ἀπό τῆς σκιᾶς τοῦ Νόμου τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης εἰς τήν εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελίου, ἐκφραζομένου διά τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, τῆς ἐνσαρκωμένης ἀληθείας καί ἀγάπης. Ἀποκαλύπτει Οὗτος τήν μεσσιανικήν Του ἰδιότητα καί τόν σκοπόν τῆς ἐν τῷ κόσμῳ ἀποστολῆς Του ὁ ὁποῖος εἶναι ἵνα σώσῃ αὐτόν καί ἐγείρῃ ἐκ τῆς φθορᾶς καί τοῦ θανάτου διά τοῦ Σταυροῦ καί τῆς Ἀναστάσεως. Τηρών τό θέλημα τοῦ Πατρός, ὁ Χριστός προσλαμβάνει τήν ἀνθρωπίνην φύσιν καί αὐτοαποκαλύπτεται εἰς τόν κόσμον, ἀνάγων τόν λόγον καί τά ἔργα Του εἰς τήν ἐσχατολογικήν προοπτικήν τῆς Βασιλείας Του, βεβαιῶν ἡμᾶς ὅτι θά γνωρίσωμεν τόν Πατέρα μόνον δι’Αὐτοῦ καί πᾶσαν τήν ἀλήθειαν ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ.

Ἡ εὐαγγελική περικοπή ἀναδεικνύει τήν διδασκαλίαν τοῦ Κυρίου περί τῆς δωρεᾶς τοῦ Θεοῦ, τῆς Χάριτος τοῦ Πνεύματος, τοῦ πῶς δεῖ λατρεύειν τόν Θεόν, οὐχί μετ’ ἐμμονῆς εἰς θρησκευτικούς τύπους καί διατάξεις, κεχωρισμένων ἐκ τοῦ πνεύματος. Πλέον δέ τούτων, διδάσκει τήν ἀγάπην, τήν μετάνοιαν, τήν κατανόησιν τῆς διαφορετικότητος, τήν ἀνοχήν τῆς ἑτερότητος, τοῦ πλουραλισμοῦ καί τῆς εὐρυχωρίας ἔναντι τῆς στενοκαρδίας καί τῆς νομικίστικης θεωρήσεως τῆς πίστεως. Ὡς ἐπιστέγασμα δέ τούτων ὅλων τίθησι τήν δυνατότητα τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου καί μετοχῆς του εἰς τήν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν.    

Ἀποτελεῖ δέ ἀπεικόνισιν οὐχί μόνον τῆς ἐν τῷ Ἰσραήλ διαιρέσεως, τοῦ μίσους, τῆς ἔχθρας τῆς ἀντιπαλότητος μεταξύ Ἰουδαίων καί Σαμαρειτῶν ἀλλά καί τοῦ κόσμου μας διαχρονικῶς. Φυλετικαί καί ἐθνικαί διακρίσεις, μίση ἀσίγαστα, ἀλλά καί θρησκευτικοί διαχωρισμοί, προερχόμενοι καί ἐκ τῆς κοινῆς πίστεως τοῦ Ἰσραήλ, συνετέλεσαν εἰς τήν διαίρεσιν, τήν σταδιακήν ἀπομάκρυνσιν ὁμοθρήσκων, τόν διαχωρισμόν, τήν προκατάληψιν, τόν βιασμόν συνειδήσεων, τήν ἐν ὀνόματι τοῦ Θεοῦ καλλιέργειαν καί διάδοσιν τῆς ἔχθρας, τήν χειραγώγησιν ψυχῶν εἰς τήν μισαλλοδοξίαν καί τήν μεταξύ των ἀπομάκρυνσιν. 

Καί ἰδού τό μέγεθος τῆς διαστρεβλώσεως. Ἀντιλήψεις, πεποιθήσεις, ἐμμοναί, ἰδεολογίαι ἐνάντιαι εἰς τό θέλημα καί τόν λόγον Του προσφέρονται, διαδίδονται ὡς «ἐκ Θεοῦ προερχόμεναι». Ὅμως, ὁ Κύριος, μέ λεπτότητα καί ἐξ ἀγάπης καί ἐλέους κινούμενος, ἀνατρέπει ὅλα ταῦτα τά ἐκ τῶν κοινωνικῶν καί θρησκευτικῶν προκαταλήψεων ἐπιβαλλόμενα, τά ἐκ τῶν κοινωνικῶν ἀγκυλώσεων, τοῦ κομφορμισμοῦ ἀλλά καί τῆς ἐπί τῆς ἠθικῆς ἀνθρωπίνων ἀντιλήψεων πηγάζοντα. Καί δέν διστάζει νά προσεγγίσῃ μέ τρόπον ἀριστοτεχνικόν καί ἁπλότητα τήν ὑπό πάντων ὑποτιμουμένην καί καταδεδικασμένην ἤδη εἰς τάς συνειδήσεις τῶν πολλῶν ἐκ τοῦ περιβάλλοντός της γυναίκα καί νά τήν ὁδηγήσῃ εἰς τήν ἀλήθειαν καί τήν σωτηρίαν.     

Ἡ παρουσία τοῦ Κυρίου σήμερον δεικνύει ἐναργῶς τόν Ἰησοῦν Χριστόν ὡς ὄντως Διδάσκαλον, Μεσσίαν, τόν ἐπηγγελμένον ὑπό τῶν Προφητῶν, ἀλλά καί Σωτῆρα τοῦ Κόσμου Θεάνθρωπον, Ὅστις ζωήν καί περισσόν ζωῆς παρέχει εἰς τόν κόσμον. Αὐτοαποκαλύπτεται εἰς τό πλάσμα Του ἐμφαίνων τόν ἐσχατολογικόν χαρακτῆρα τῆς καινῆς ἡμέρας καθ’ ἥν ὁ Θεός προσκυνεῖται ἐν πνεύματι καί ἀληθείᾳ, διαφόρως ἀπό τά παραδεδομένα εἰς τόν Ἰσραήλ, προσκυνεῖται κυρίως ἐσωτερικῶς καί πνευματικῶς πηγάζοντα.    

Καί δέν διστάζει ὁ Κύριος νά εὕρῃ τό ἀπολωλός πλάσμα Του καί νά φανερώσῃ τόν ὁδόν τῆς ἀληθείας καί τῆς ζωῆς, δεικνύων αὐτήν διά τοῦ ἀποκαλυπτικοῦ διαλόγου, οὐχί κρίνων καί κατακρίνων τήν ἁμαρτωλόν γυναίκα ἀλλά προσελκύων αὐτήν εἰς τήν πραγματικήν ζωήν, τήν ἀληθινήν πηγήν τῆς ἀληθείας μεταβάλλων τήν ἀνθρωπίνην δίψαν εἰς ἀναζήτησιν τῆς πηγῆς τῆς αἰωνίου ζωῆς καί ἀνασύρων ἐκ τῶν βαθέων τῆς ψυχῆς της τάς πλέον συναρπαστικάς ὀντολογικάς ἀναζητήσεις της εἰς τό «Κύριε, δός μοι τοῦτο τό ὕδωρ, ἵνα μή διψῶ μηδέ ἔρχωμαι ἐνθάδε ἀντλεῖν».  

Εἰς τό πρόσωπον τῆς Σαμαρείτιδος ὁ Κύριος διαλέγεται μέ τόν πεπτωκότα ἄνθρωπον, τόν ἀλλοεθνῆ, τόν ἀλλόδοξον, τόν διαφωνοῦντα τόν ὁποῖον καλεῖ καί ἑλκύει κοντά Του ἵνα σώσῃ καί ἀναπαύσῃ αὐτόν, διότι τό εὐαγγελικόν μήνυμα τῆς σωτηρίας καί τῆς αἰωνίου ζωῆς ἀφορᾷ ὅλους. Ἐκφράζει ἡ γυνή αὕτη τήν παγκοσμιότητα καί ὁλότητα τοῦ εὐαγγελικοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, τήν ἄνευ διακρίσεων θυσιαστικήν ἀγάπην τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ, τήν πέραν τῶν τυπικῶν καί στείρων περιορισμῶν ἀλλά πλέον τούτων τήν ὑπέρβασιν, διά νά μή εἴπωμεν κατάλυσιν, τῶν ὑπό τοῦ νόμου περιορισμῶν εἰς τήν ἀναζήτησιν τοῦ ἁμαρτωλοῦ ἀνθρώπου.

Ἡ Μεγάλη Ἐκκλησία, τό νοητόν φρέαρ τοῦ ζῶντος ὕδατος, τῆς ἀκαινοτομήτου ἀληθείας, τῆς διαφυλάξεως αὐτῆς, τῆς μεταλαμπαδεύσεώς της, τῆς διατυπώσεως τῆς ἀληθείας τοῦ Ἐνσάρκου Λόγου, ὡς παρεδόθη διά τῆς χρυσῆς ἁλύσεως τῶν περικοσμησάντων αὐτήν ἀνά τούς αἰῶνας Ἁγίων Πατριαρχῶν καί Ἀρχιεπισκόπων Κωνσταντινουπόλεως, δέν διστάζει νά διαλέγεται πρός πάντα ἄνθρωπον ἵνα φανερώσῃ τόν λόγον τῆς ἀληθείας τῆς μόνης καί ἀνοθεύτου πίστεως, πέραν τῶν κοινωνικῶν στερεοτύπων ἀγκυλώσεων καί ἐμμονῶν εἰς τήν περί τούτου ἄρνησιν, ἐνίοτε δέ καί ἔσωθέν Της. 

Δυστυχῶς, εἶναι νοσηρή ἀλλοίωσις τῆς ἀληθείας καί τοῦ εὐαγγελικοῦ νόμου τῆς ἀγάπης ἡ ἐν ὀνόματι τοῦ Θεοῦ διατύπωσις, διακήρυξις καί διάδοσις, μετά φανατισμοῦ καί ἔχθρας καί μισαλοδοξίας, στρεβλῶν διδασκαλιῶν αἱ ὁποῖαι δέν προέρχονται ἐκ Θεοῦ. Ἡ Μεγάλη Ἐκκλησία ὡς πηγή τῆς ἀληθείας, τοῦ ζῶντος ὕδατος τοῦ γνησίου Εὐαγγελικοῦ λόγου, ἀμύντωρ τῆς πίστεως καί τῆς ἐκκλησιαστικῆς τάξεως, κηρύττει πρός πάντα ἄνθρωπον καλῆς θελήσεως τήν ὀρθήν καί πατροπαράδοτον δόξαν ὑπερβαίνουσα κάθε διάκρισιν, ἐθνικήν, φυλετικήν, ταξικήν, κοινωνικήν, γλωσσικήν, ἐνάντια εἰς τά στερεότυπα τοῦ κόσμου τούτου, τά ποικίλα κοινωνικά πιστεύματα, ἐκφράζουσα τήν ἐν Χριστῷ σωτηρίαν, δεχομένη ἕκαστον ἄνθρωπον ὡς Θεῖον δημιούργημα κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ, ὁμιλοῦσα ἄνευ φόβου καί δισταγμῶν. Κηρύσσει πρός πάντας τήν οἰκουμενικότητα τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Ἰησοῦ ἄνευ ἀγκυλώσεων καί στεγανῶν ἑνός κλίματος στείρου εὐσεβισμοῦ.

Ἡ δέ Ἁγία καί Μεγάλης Σύνοδος διεκήρυξε μέ ἐνάργειαν καί σαφήνειαν μή ἐπιδεχομένην ἀμφισβητήσεως ἡ παρερμηνείας, ὅτι: «Ἡ Ἐκκλησία πιστεύει ὅτι ὁ Θεός «ἐποίησεν ἐξ ἑνός αἵματος πᾶν ἔθνος ἀνθρώπων κατοικεῖν ἐπί πᾶν τό πρόσωπον τῆς γῆς» (Πράξ. ιζ’, 26) καί ὅτι ἐν Χριστῷ «οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδέ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδὲ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καί θῆλυ· πάντες γάρ εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Γαλ. γ’, 28). Εἰς τό ἐρώτημα «καί τίς ἐστί μου πλησίον;» ὁ Χριστός ἀπήντησε διά τῆς παραβολῆς τοῦ καλοῦ Σαμαρείτου (Λουκ. ι’, 25-37). Καί οὕτως ἐδίδαξε τήν κατάλυσιν παντός μεσοτοίχου ἔχθρας καί προκαταλήψεως. Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ὁμολογεῖ ὅτι ἕκαστος ἄνθρωπος, ἀνεξαρτήτως χρώματος, θρησκείας, φυλῆς, φύλου, ἐθνικότητος, γλώσσης, ἔχει δημιουργηθῆ κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ καί ἀπολαμβάνει ἴσα δικαιώματα ἐν τῇ κοινωνίᾳ. Συνεπής πρός τήν πίστιν αὐτήν, ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία δέν δέχεται τάς διακρίσεις δι’ ἕκαστον ἐκ τῶν προαναφερθέντων λόγων, ἐφ’ ὅσον αὗται προϋποθέτουν ἀξιολογικήν διαφοράν μεταξύ τῶν ἀνθρώπων». 

 Ἐμφορουμένη, ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία, ἀνέκαθεν ὑπ’ αὐτῶν τῶν ἀρχῶν καί αὐτοῦ τοῦ πνεύματος, διέδωσε τό Εὐαγγέλιον εἰς τάς περιοχάς τῆς «τῆς Ποντικῆς, καί τῆς Ἀσιανῆς, καί τῆς Θρᾳκικῆς διοικήσεως» καί εἰς τήν «βαρβαρικήν», ἀσφαλῶς, καί δή μεταξύ τῶν Σλαβικῶν φύλων, ὁ ἐκχριστιανισμός τῶν ὁποίων καί ἡ ἐπίδρασις τοῦ πολιτισμοῦ τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας διεμόρφωσε τήν ταυτότητά των καί καθώρισεν ἐν πολλοῖς, τό πρόσωπον τῆς Εὐρωπαϊκῆς ἠπείρου. Πρός πάντας δέ τούς ἐξ αὐτοῦ εὐαγγελισθέντας ἐκ τοῦ ἱεροῦ καταλόγου τῶν ἐκεῖσε μερῶν, τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον κηρύττει τό τοῦ Ἀποστόλου Παύλου «Ἵνα τό αὐτό λέγωμεν πάντες, καί μή ἦ ἐν ἡμῖν σχίσματα, ὦμεν δέ κατηρτισμένοι ἐν τῷ αὐτῷ νοΐ καί ἐν τῇ αὐτῇ γνώμῃ», διότι οὐ «μεμέρισται ὁ Χριστός» (Α΄Κορ. 1. 10 καί 13) καί τό τοῦ Ἁγίου Ἰγνατίου πρός τούς Φιλαδελφεῖς: «ὡς τέκνα φωτός, ἀληθείας, φεύγετε τόν μερισμόν τῆς ἑνότητος» (ΙΙ. ΒΕΠ 2, 307).

Παρά ταῦτα, ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία διαλέγεται μετά παντός ἀνθρώπου καλῆς θελήσεως ἕως τῆς σήμερον. Ὁ Αὐτῆς Πρῶτος, ὁ Πατήρ καί Δεσπότης πάντων ἡμῶν, Παναγιώτατος Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαῖος: «…διαλέγεται ἀνέκαθεν, τόσον εἰς ἐπίπεδον προσωπικὸν ὅσο καί θεσμικόν, μετά πάσης εἰλικρινείας καί ἀγαθῶν προθέσεων, μετά πνεύματος καταλλαγῆς, πλήρης εἰρηνικῶν αἰσθημάτων καί διαθέσεως συνεργασίας, μή ἀφιστάμενος, ἐκ παραλλήλου, οὐδ’ ἐπ’ ἐλάχιστον τῆς ἀληθείας τῆς Πίστεως, τῆς ὀρθοδόξου ἐκκλησιολογίας καὶ τῶν εὐαγγελικῶν διδαγμάτων […]. Ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος οὐδέποτε ἐδειλίασεν πρὸ τῶν δυσκολιῶν […], ἀλλὰ μὲ βήματα σταθηρὰ καὶ ἀκλινῆ ἐβάδισεν καὶ βαδίζει τὴν ἔμπονον καί ἔγκοπον ἀτραπόν τοῦ διαλόγου καί τῆς ἐπικοινωνίας» .

Ἀτυχῶς, τά ἀνθρώπινα πάθη, αἱ ποικίλαι παρανοήσεις, αἱ ἠθελημέναι παρερμηνεῖαι τῆς ἀληθείας καί τῶν ἐκκλησιαστικῶς καί διαχρονικῶς τεταγμένων καί τεθεσπισμένων κανόνων καί θεσμῶν, τραυματίζουν τό ἐκκλησιαστικόν Σῶμα καί προσβάλλουν τάς ἀσθενεῖς συνειδήσεις τῶν κατά τά ἄλλα εὐσεβῶν τέκνων Της, διαιωνίζουν τήν ἀπομόνωσιν καί συντηροῦν τήν αὐτάρεσκον αὐτονόμησιν ἐν πνεύματι ἐγωκεντρισμοῦ, ὅπου ἡ σωτηρία, κατ’αὐτούς, ἀφορᾷ εἰς ὀλίγους καί συγκεκριμένους.    

Διότι εἶναι ἐπιβεβλημένον νά μή διαχωριζώμεθα ἕνεκα τοῦ κακῶς νοουμένου ζήλου, τοῦ οὐ κατ’ἐπίγνωσιν, ἤ μᾶλλον ἐξαιτίας τῶν ἐμμονῶν εἰς τό γράμμα τοῦ νόμου. Ἡ μετά νοσηρᾶς ἐπιμονῆς προσκόλλησις εἰς αὐτά συνιστᾷ πνευματικήν ἀπολίθωσιν, ἀπονέκρωσιν τοῦ γνησίου πνεύματος τῆς ἐν πνεύματι καί ἀληθείᾳ λατρείας τοῦ Θεοῦ, ἀποπροσανατολισμόν ἐκ τοῦ πραγματικοῦ νοήματος καί ἀλλοίωσιν τοῦ Εὐαγγελικοῦ μηνύματος τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου, τό ὁποῖον εἶναι κίνησις ζωῆς πρός τούς ἀπεράντους κόλπους τῆς Θείας ἀγάπης, μέ βάσιν τήν πίστιν εἰς τόν Σταυρωθέντα καί Ἀναστάντα Χριστόν, ὡς μετοχή εἰς τήν Χάριν Του καί βίωσιν τοῦ χαρίσματος τῆς κατά Θεόν υἱοθεσίας εἰς τήν ζωήν καί τήν αἰωνιότητα. 

Συνεκεντρώθημεν, λοιπόν, πέριξ τῆς ἱερᾶς Τραπέζης τοῦ Πανσέπτου ἐκκλησιαστικοῦ Κέντρου τῆς Οἰκουμένης, Παναγιώτατε Δέσποτα, διά τήν τέλεσιν τῆς ὄντως λατρείας, τῆς «ἐν πνεύματι καί ἀληθείας», τῆς ἀναιμάκτου καί φρικτῆς θυσίας τοῦ Δεσποτικοῦ Σώματος, τοῦ ἐσθιομένου καί μηδέποτε δαπανωμένου καί μελιζομένου ἀλλά μή διαιρουμένου, διατρανοῦντες αὐτήν τήν ἄρρηκτον ἑνότητα τοῦ Κυριακοῦ Σώματος, ἐγγυητής καί θεματοφύλαξ τῆς ὁποίας εἶναι ἡ Ἀποστολική Καθέδρα τῆς Κωνσταντινουπόλεως καί οἱ ἑκάστοτε Αὐτῆς Πρῶτοι. Καί ἐμνήσθημεν τῶν ἁγίων Πατριαρχῶν καί Φωτεινῆς τῆς Σαμαρείτιδος, οὐχί εἰς μίαν συναισθηματικήν ἀναπόλησιν ἤ ἔστω ἱεράν ἐνθύμησιν ἀλλά ὡς λειτουργικήν παρουσίαν κυκλόθεν τοῦ ἁγίου Θυσιαστηρίου, ἔνθα χωροχρονικοί καί ἄλλοι περιορισμοί τοῦ κτιστοῦ δέν ὑφίστανται, καί ὅπου πάντες ἡμεῖς, οἱ ἐπί γῆς, ἔχομεν περικείμενον τὸ νέφος τῶν σεσωσμένων, τῆς ἁγίας Μεγαλομάρτυρος Φωτεινῆς τῆς Σαμαρείτιδος καί τῶν ἁγίων Πατριαρχῶν Κωνσταντινουπόλεως ἐξαρχόντων. Ἀμήν!