Η αλήθεια η δική σου και η αλήθεια η δική μου; - π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος

Κυριακή Ζ’ των Πατέρων

 Η αλήθεια η δική σου και η αλήθεια η δική μου;

π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος

᾿Ιωάν. ιζ΄ 1–13

Μια μέρα του έτους 1698 η βασίλισσα της Σουηδίας Χριστίνα, ζώντας πλέον στην Ρώμη, βρέθηκε μπροστά σε ένα γοητευτικό άγαλμα του Μπερνίνι, ενός από τους μεγαλύτερους εκπροσώπους του Ιταλικού Μπαρόκ, διακεκριμένου στην γλυπτική και την αρχιτεκτονική με τον τίτλο:

‘’Αλήθεια, πού αποκαλύπτεται με τον χρόνο’’. Στεκόταν και θαύμαζε το όμορφο και έξυπνο γλυπτό του μεγάλου καλλιτέχνη, και τότε κάποιος της είπε:

-Βλέπω, Υψηλοτάτη, είστε θαυμάστρια της αλήθειας.  Δεν είναι όλοι οι βασιλείς έτσι….

-Είναι αλήθεια αυτό που λέτε, απάντησε η πρώην βασίλισσα, αλλά είναι γεγονός επίσης, ότι όλες οι αλήθειες δεν είναι από μάρμαρο!  

Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στο κομμάτι του Ευαγγελίου του που διαβάσαμε σήμερα, μας μιλάει για την αλήθεια που δεν είναι…από μάρμαρο! Μας διδάσκει για την αλήθεια που είναι αιώνιος ζωή. Μας γνωρίζει την αλήθεια που είναι πρόσωπο. Μας μεταφέρει με τη σειρά του ‘’ τα ρήματα’’ που και αυτός έλαβε και έζησε.

Όλοι μας φιλοδοξούμε να έχουμε, να στηριζόμαστε, και να ζούμε, με την αλήθεια και από την αλήθεια. Κανένας δεν αγαπά εκ προθέσεως το ψέμα. Μόνον ο διάβολος ταυτίσθηκε με το ψέμα και έγινε πατήρ του ψεύδους. Οι άνθρωποι μπορεί να αυταπατώμεθα και να ζούμε ένα ψέμα ή να χρησιμοποιούμε το ψέμα, όταν νομίζουμε ότι μας συμφέρει, κάθε καρδιά όμως ψάχνει την αλήθεια και χαίρεται όταν την βρίσκει και την ζει. Ακόμα και ενεπειγνώστως, το ψέμα γεννάει δυσφορία και αίσθημα ανασφάλειας.

Σ’ αυτές τις θεωρητικές τοποθετήσεις κανένας δεν αντιλέγει ούτε διαφωνεί. Ακόμα και ο Πιλάτος είχε την αγωνία της αλήθειας, και όταν ακούει γι αυτήν από τον Χριστό, τον ρωτάει: “τι εστίν αλήθεια;” Ο Χριστός δεν απαντά, γιατί ξέρει ότι μια τέτοια υπόθεση δεν είναι θέμα συζήτησης, αλλά ζωής. Δεν έχει αξία να απασχολεί απλώς τη σκέψη σου κάτι τέτοιο, αλλά να αποφασίσεις. Χρειάζεται προηγουμένως να έχεις απαντήσει στην οδυνηρότατη απορία του μεγάλου φιλοσόφου Λούντβιχ Βιττγκενστάιν: γιατί να λέω την αλήθεια όταν με συμφέρει να πω ψέματα;

Αν δεν ταυτίσουμε το ‘’συμφέρον μας’’ με την αλήθεια και αν δεν πληρώσουμε ό,τι και αν κοστίζει αυτό το συμφέρον (αφού λέμε ότι είναι συμφέρον!) τότε η συζήτηση για την αλήθεια καταντάει…φιλοσοφικό κουβεντολόι αργόσχολων εξυπνάκηδων. Τότε η αλήθεια γίνεται μαρμάρινο όμορφο έκθεμα, για ικανοποίηση της περιέργειας κάθε περαστικού τουρίστα που αφού το θαυμάσει… θα συνεχίσει τον φιλομαθή περίπατό του, ρωτώντας και αυτός ‘’τι εστίν αλήθεια’’.

Αυτή την έβδομη Κυριακή από το Πάσχα, γιορτάζουμε τους Πατέρες που συγκρότησαν την Πρώτη Οικουμενική Σύνοδο, προκειμένου να προσδιορίσουν το αληθινό πρόσωπο του Χριστού, δηλαδή το ποιος είναι η αλήθεια. Αυτοί οι μάρτυρες Πατέρες δεν έκαναν ένα όμορφο Πλατωνικό συμπόσιο!  Δεν ήταν αμφιτρύωνες σε απογευματινή συζήτηση για προώθηση…της αναζήτησης και της σκέψης! Αυτοί οι πατέρες ήταν ‘’φανερώματα της αληθείας’’.  Δηλαδή;  Άλλου του έλειπε ένα ή και τα δύο χέρια, γιατί του τα έκοψαν…Άλλος δεν είχε μάτια, γιατί τον τύφλωσαν…Άλλος δεν μπορούσε να μιλήσει, γιατί του ξερίζωσαν την γλώσσα….άλλον τον μετέφεραν άλλοι, γιατί του είχαν κόψει τα πόδια…Άλλοι ήταν ‘’ρινότμητοι και ωτότμητοι’’. Όλοι σχεδόν είχαν στο σώμα τους την απόδειξη και την σφραγίδα της αγάπης τους για την Αλήθεια. Όλοι είχαν ομολογήσει ότι η Αλήθεια δεν είναι κουβέντα αλλά πρόσωπο. Δεν είναι αλήθεια η ειλικρίνεια συνεννόησης, αλλά είναι Κάποιος τον οποίον ακολουθώντας κανείς, ακόμα και με την οδύνη του μαρτυρίου, κάνει την ζωή την ανθρώπινη να αληθεύει. Ο Χριστός είναι αλήθεια και ζωή.

Καθετί ψεύτικο θα πεθάνει. ΄Ο,τι δεν έχει ζωή θα σβήσει. Κάθε αυταπάτη θα τελειώσει και θα χαθεί. Η προσγείωση θα είναι οδυνηρή και συντριπτική. Χωρίς χέρια, χωρίς μάτια, χωρίς πόδια και μύτες και αυτιά, μπορεί κανείς να ζήσει, αφού ξέρει ότι όλα αυτά τα θυσίασε από αγάπη για την αλήθεια και θέλοντας να ζήσει! Με μόνον την σωματική αρτιμέλεια και χωρίς όμως την απόφαση να υλοποιήσει κανείς αυτό που γράφει η συγγραφέας Φλάνερυ ΟΚόννορ: Κοιτάζεις ποτέ μέσα σου; Κοιτάζεις ποτέ μέσα σου, για να δεις τι δεν είσαι;  (‘’Σπάνιο να σου τύχει καλός άνθρωπος’’ σελ. 168 εκδ.  Γράμματα) δεν ζει, αλλά…νομίζει. Η ‘’αλήθεια’’ τότε βουλιάζει στον υποκειμενισμό της προσωπικής άποψης. Η συνύπαρξη των ανθρώπων γίνεται άθροισμα από ‘’παράλληλες μοναξιές’’ που κάθε μία έχει και την δική της αλήθεια. Έρχεται στην συνέχεια η πραγματικότητα που γεννιέται ως φρικαλέο αποτέλεσμα αυτού του νοσηρού υποκειμενισμού της ‘’αλήθειας’’, να μας ξυπνήσει αν τα καταφέρει από ένα τέτοιο δαιμονικό λήθαργο!

Μέσα στην Εκκλησία η πορεία γνώσεως και ταυτισμού με την αλήθεια ξεκινάει από την συνειδητοποίηση του ‘’τι δεν είμαι’’. Όταν ο άνθρωπος χάσει την μεγάλη ιδέα που έχει για τον εαυτό του, τότε μόνο αρχίζει να ψάχνει τον Χριστό με ουσιαστική αναζήτηση, και όχι μόνον απλώς από διανοητική περιέργεια. Τότε η αλήθεια συνειδητοποιείται ως πρόσωπο που πρέπει να αγαπήσω και να προσαρμόσω στις εντολές του την ζωή μου. Τότε ο άνθρωπος καταλαβαίνει ότι πρέπει να ψάξει την αλήθεια, όχι γιατί αυτή χάθηκε, αλλά γιατί αυτός είναι χαμένος. Τότε αρχίζει να προσαρμόζεται στην αλήθεια  και να μη θέλει να κάνει την αλήθεια χρηστικό εργαλείο διαχείρισης.

Τότε αποδέχεται διδάσκαλο της αληθείας ‘’αυτόν που χάριν της αλήθειας του έκοψαν την γλώσσα’’. Δεν μπορεί να μιλήσει με φθόγγους και λόγια, φωνάζει όμως εκκωφαντικότερα από πολλές διαλέξεις περί αληθείας. Αυτούς έχει οδηγούς και διδασκάλους προς την αλήθεια η Εκκλησία. Όσους πλήρωσαν με αίμα και όχι με….σάλια ( λόγια), αυτή την αγάπη.

Ήλιε άδυτε, άσβεστε, ακατάληπτε
Εσύ που φώτισες τους μάρτυρες,
πλημμύρισε με φώς και την ψυχή μου,
                                           Σε καθικετεύω.
Με των αγίων τα αίματα, ευλόγησέ μας να είμαστε
κατά πρόθεσιν συμμέτοχοι αυτών
που επέλεξαν να σφαγούν και να πεθάνουν,
αφού συνειδητοποίησαν εσένα την μόνη Αλήθεια.
Στήριξε στην αγάπη Σου την κοινότητά μας,
                                         την ‘’τερπνήν σου ποίμνην’’
ώστε να δοξολογούμε των αγίων σου την μνήμην,
εμείς που με τα αίματά τους,
γνωρίσαμε Εσένα την Αλήθεια.

 

ΚΥΡΙΑΚΗ ΕΒΔΟΜΗ
Πατέρων Α’ Οἰκ. Συνόδου
Ἐκ τοῦ κατά Ἰωάννην
Κεφ. ιζ’, 1-13

Τόν καιρό ἐκεῖνο, ὁ Ἰησοῦς σήκωσε τά μάτια του στόν οὐ-ρανό· καί εἶπε: Πατέρα, ἦλθε ἡ ὥρα· δόξασε τόν υἱόν σου, γιά νά μπορέσει καί ὁ υἱός σου νά δοξάσει ἐσένα· ὅπως σύ ἔδωσες σ᾿ αὐτόν ἐξουσία πάνω σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους, ἔτσι καί αὐτός νά δώσει σ᾿ αὐτούς αὐτό πού σύ ἔδωσες σ᾿ αὐτόν, δηλαδή ζωή αἰώνια. Καί αἰώνια ζωή εἶναι αὐτό: νά γνω­­ρίζουν ἐσένα τόν μόνον ἀληθινό Θεό καί ἐκεῖνον πού σύ τούς ἔστειλες· τόν Ἰησοῦ Χριστό. Ἐγώ σέ δόξασα στήν γῆ· τό ἔργο πού μοῦ ἀνέ­θεσες νά κάνω, τό ἔφερα σέ πέρας. Καί τώρα, πατέρα, δόξασέ με σύ· καί δός μου τήν δόξα, πού εἶχα κοντά σου, πρίν δημιουργηθῆ ὁ κόσμος.

          Φανέρωσα τό ὄνομά σου στούς ἀνθρώπους, πού σύ τούς πῆ­ρες ἀπό τόν κόσμο καί τούς ἔδωσες σέ μένα. Δικοί σου ἦταν· καί τούς ἔδωσες σέ μένα. Καί τόν λόγο σου τόν ἔχουν τηρήσει. Τώρα πιά ἔ-χουν καταλάβει, ὅτι ὅλα ὅσα μοῦ ἔχεις δώσει, εἶναι ἀπό σένα, ἐπειδή ἐγώ, τά λόγια πού μοῦ ἔδωσες σύ, τά παρέδωκα σ᾿ αὐτούς· καί αὐτοί τά παρέ­λα­βαν· καί κατάλαβαν ὅτι προῆλθα ἀπό σένα· καί τό πί­στε-ψαν, ὅτι σύ μέ ἔστειλες. Ἐγώ τώρα σέ παρακαλῶ γι᾿ αὐτούς πού μοῦ ἔδωσες· γιατί αὐτοί εἶναι δικοί σου· Ὅλα τά δικά μου, δικά σου εἶναι· καί ὅλα τά δικά σου εἶναι δικά μου, καί ἡ δόξα μου ἔχει φα­νε­ρωθῆ σ᾿ αὐτούς. Μά στό ἑξῆς ἐγώ δέν θά βρίσκωμαι πιά στόν κόσμο. Αὐτοί ὅ-μως θά μείνουν στόν κόσμο· ἐνῶ ἐγώ ἔρχομαι σέ  σέ­να.

          Πατέρα μου ἅγιε, φύλαξέ τους μέ τήν δύναμη τοῦ ὀνόματός σου, πού ἔδωσες καί σέ μένα· κάμε νά εἶναι καί αὐτοί ἕνα, ὅπως εἴ-μα­στε ἐμεῖς. Ὅταν ἤμουν μαζί τους στόν κόσμο, τούς φύλαγα ἐγώ μέ τήν δύναμη τοῦ ὀνόματός σου. Σύ μοῦ τούς ἔδωσες· καί ἐγώ τούς φύ­­λαξα. Κανένας ἀπό αὐτούς δέν χάθηκε, παρά μόνο ὁ υἱός τῆς ἀπω­λείας· γιά νά ἀληθεύει ἡ Γραφή. Μά τώρα ἐγώ ἔρχομαι σέ σέ­να· καί αὐτά τά λέγω, ὅσο εἶμαι ἀκόμη στόν κόσμο, γιά νά ἔχουν τήν χα-ρά τήν δική μου ὁλόκληρη μέσα τους.-