Στό πρόσωπο τῆς Παναγίας! - Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας

«Δέν ὑπάρχει γλυκύτερο ὄνομα στά χείλη τῶν πιστῶν ὀρθοδόξων ἀπό τό ὄνομα τῆς Παναγίας. Θά ἔλεγε κανείς ὅτι, περισσότερο καί ἀπό τόν ἴδιο τόν Χριστό μας, οἱ ἄνθρωποι ἐπικαλοῦνται τήν Παναγία. Εἶναι τόσο βαθιά ριζωμένη ἡ ἀγάπη, ἡ τρυφερή ἀγάπη, πού τρέφει ὁ ὀρθόδοξος λαός μας πρός τήν Παναγία, ὥστε μᾶς ὑποχρεώνει νά σκεφθοῦμε λιγάκι: Γιατί αὐτή ἡ ἐξαιρετική τιμή πρός τήν Παναγία; Ποιός εἶναι ὁ λόγος, γιά τόν ὁποῖο τό πρόσωπο τῆς Παναγίας ἔχει ἐξαρθεῖ τόσο πολύ μέσα στήν Ἐκκλησία καί μέσα στίς συνειδήσεις τῶν πιστῶν, ὥστε νά ἔχει μία θέση κεντρική στήν ὑμνογραφία μας, στίς προσευχές μας καί προπαντός στίς καρδιές μας;

Εἶναι πολλοί οἱ λόγοι γιά τούς ὁποίους ἡ Παναγία ἔχει αὐτή τήν ἐξαιρετική θέση. Θά ὑπογραμμίσω μόνον μερικούς ἀπό αὐτούς τούς λόγους στήν ἀγάπη σας. Ὁ πρῶτος καί σπουδαιότερος εἶναι ὅτι ἡ Παναγία εἶναι τό πρόσωπο ἐκεῖνο μέσα στό ὁποῖο ἀποκαλύφθηκε ὅλη ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί πραγματοποιήθηκε ἡ σωτηρία τοῦ κόσμου. Ἁπό τότε πού ὁ ἄνθρωπος ἀπομακρύνθηκε ἀπό τόν Θεό καί ἀναγόρευσε τόν ἑαυτό του σέ θεό, ὁ δρόμος πού πῆρε ἡ ἀνθρωπότητα ἦταν δρόμος πρός τήν καταστροφή καί πρός τόν θάνατο. Ἐστράφη ὁ ἄνθρωπος πλέον πρός τήν κατάσταση τοῦ ζώου. Ἐστράφη ὁ ἄνθρωπος πρός τήν κατάσταση τοῦ θανάτου καί τῆς καταστροφῆς.

Καί δέν ὑπῆρχε κανένας ἄλλος τρόπος γιά νά σωθεῖ παρά τό νά ἐπέμβει ὁ ἴδιος ὁ Θεός. Ἁλλά ὁ ἴδιος ὁ Θεός δέν ἤθελε νά ἐπέμβει μέ τρόπο πού θά καταργοῦσε τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου. Ἤθελε νά ἐπέμβει γιά νά σώσει τόν κόσμο, χρησιμοποιώντας τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου, σεβόμενος τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου. Καί γι’ αὐτό μέσῳ τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώπου ἔστειλε τόν Υἱόν του γιά νά γίνει ἄνθρωπος καί νά σώσει τόν κόσμο.

Καί πῶς ἐξεδήλωσε ὁ ἄνθρωπος τήν ἐλευθερία του; Στό πρόσωπο τῆς Παναγίας! Ἡ Παναγία ἦταν ἐκείνη μέσα ἀπό ὅλους τούς ἀνθρώπους πού εἶπε ἐλεύθερα τό «ναί» εἰς τόν Θεό· πού ἀντέστρεψε αὐτό πού εἶχε κάνει ἡ Εὔα, ἡ πρώτη γυναίκα, ἡ ὁποία ὑπαγόρευσε στόν Ἁδάμ, τόν πρῶτο ἄνθρωπο, νά ποῦνε «ὄχι» εἰς τόν Θεό. Καί ἔρχεται τώρα μία ἄλλη γυναίκα, ἡ Παναγία, γιά νά πεῖ ἐλεύθερα τό «ναί» εἰς τόν Θεόν, ὥστε νά μπορέσει ὁ Θεός μέ τό «ναί» αὐτό –τό ἐλεύθερο– τοῦ ἀνθρώπου νά ἐπέμβει καί νά σώσει τόν ἄνθρωπο. Ὄχι μόνον ἐπεμβαίνει ὁ Θεός χάρις εἰς τό «ναί» τῆς Παναγίας, ἀλλά μέσῳ ἐκείνης δίνει εἰς τόν Υἱόν του σάρκα καί αἷμα ἀνθρώπινο. Παίρνει λοιπόν ἀπό τήν Παναγία ὁ Θεός ἀνθρώπινη σάρκα καί ἀνθρώπινο αἷμα καί γίνεται μέ αὐτόν τόν τρόπο ἄνθρωπος. Ἔτσι, δέν ὑπάρχει κανένα πρόσωπο, κανένας ἄνθρωπος σέ ὅλον τόν κόσμο, σέ ὅλη τήν κτίση, πού νά εἶναι τόσο στενά ἑνωμένος μέ τόν Θεό ὅσο εἶναι ἡ Παναγία. Αὐτός εἶναι ὁ κυριότερος λόγος γιά τόν ὁποῖο τιμοῦμε τόσο πολύ τήν Παναγία. Εἶναι αὐτή πού ἔδωσε τόν ἑαυτό της, ὄχι μόνο τό ἐλεύθερο «ναί» πού εἶπε εἰς τόν Θεό ἀλλά καί τήν ἴδια τή σάρκα της, γιά νά σαρκωθεῖ, νά γίνει ἄνθρωπος ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ…».

Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας