Προς μια Ορθόδοξη Πολιτική Θεολογία του Μέλλοντος

ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ

Πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα 12 Μαΐου 2025, η διαδικτυακή διάλεξη του π. Κυρίλλου Γοβορούν, Καθηγητή Εκκλησιολογίας, Διεθνών Σχέσεων και Οικουμενικής Θεολογίας στο Κολλέγιο του Αγίου Ιγνατίου, στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, με τίτλο «Προς μια Ορθόδοξη Πολιτική Θεολογία του Μέλλοντος». Η διάλεξη ήταν ενταγμένη στον κύκλο εκδηλώσεων «Καιρός του ποιήσαι» της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου. Ο συντονισμός της εκδήλωσης έγινε από τον Δρα Θανάση Ν. Παπαθανασίου, Αναπληρωτή Καθηγητή Ιεραποστολικής, Διαπολιτισμικής Χριστιανικής Μαρτυρίας και Διαλόγου στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθηνών και Αρχισυντάκτη του περιοδικού «Σύναξη».

Ο π. Κύριλλος παρουσίασε μια σύντομη γενεαλογία της πολιτικής θεολογίας από τον Αθανάσιο Αλεξανδρείας, τον Ευσέβιο Καισάρειας και τον Αυγουστίνο Ιππώνος, περνώντας στον Μάξιμο τον Ομολογητή και τον Φώτιο Κωνσταντινουπόλεως και φτάνοντας στις μέρες μας, υπογραμμίζοντας ότι οι περισσότεροι από τους παλαιούς αυτούς θεολόγους ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικοί στην σχέση κράτους και Εκκλησίας. Τόνισε ότι οι σημερινές κατανοήσεις της Εκκλησίας και η ανάπτυξη της εκκλησιολογίας οφείλονται ουσιαστικά στην επαφή της Εκκλησίας με την εκκοσμικευμένη κοινωνία, που εμφανίστηκε αρχικά στη Δυτική Ευρώπη, και η οποία αποτέλεσε έναν καθρέφτη για την ίδια την Εκκλησία, ενώ παρόμοια πορεία ακολούθησε και η πολιτική θεολογία, που δεν έχει γίνει ξεκάθαρα αποδεκτή ακόμη απ’ όλους τους ορθόδοξους Θεολόγους.

Στη συνέχεια σκιαγράφησε την πορεία των κρατών με Ορθόδοξη πλειοψηφία μέσα στον 20ο αιώνα, τα περισσότερα από τα οποία κυβερνήθηκαν με απολυταρχικό τρόπο για μεγάλα διαστήματα, ενώ οι επίσημες εκκλησίες συνεργάστηκαν σε μεγάλο βαθμό με αυτά τα απολυταρχικά καθεστώτα. Καταλήγοντας, πρότεινε την επιστροφή στην αρχαιότερη πολιτική θεολογία με την κριτική προσέγγιση της σχέσης Εκκλησίας και κράτους, την σαφή ομολογία των σφαλμάτων του παρελθόντος από την πλευρά της Εκκλησίας, την υπέρβαση της διχόνοιας Ανατολής και Δύσης και την αποφυγή κάθε είδους «πολιτιστικών πολέμων», διότι, όπως επί λέξει το έθεσε, «οι αμετανόητες αμαρτίες επαναλαμβάνονται».

Η βιντεοσκόπηση της εκδήλωσης είναι διαθέσιμη στο κανάλι της Ακαδημίας στο YouTube, στη διεύθυνση https://youtu.be/hg9_y0HwUBk ενώ η επόμενη και τελευταία εκδήλωση του φετινού κύκλου θα πραγματοποιηθεί στις 28 Μαΐου με ομιλητή τον Νόρμαν Ράσσελ.

--------------------------------------.

TOWARDS AN ORTHODOX POLITICAL THEOLOGY OF THE FUTURE

The online lecture on the topic “Towards an Orthodox Political Theology of the Future” was held on Monday, May 12, 2025. The speaker was Rev. Dr. Cyril Hovorun, Professor of Ecclesiology, International Relations and Ecumenical Theology at Sankt Ignatios College, University of Stockholm, and a Director of the Huffington Ecumenical Institute at Loyola Marymount University in Los Angeles. The event was part of the “Time for Action” series of events of Volos Academy for Theological Studies, and it was coordinated by Dr Athanasios N. Papathanasiou, Associate Professor of Missiology, Intercultural Christian Witness and Dialogue at the Supreme Ecclesiastical Academy of Athens, and Editor-in-Chief of the journal “Synaxis.”

Fr. Cyril presented a brief genealogy of political theology from Athanasius of Alexandria, Eusebius of Caesarea and Augustine of Hippo, proceeding to Maximus the Confessor and Photius of Constantinople and reaching our days, and emphasizing that most of these ancient theologians were particularly skeptical about the relationship between the state and the Church. He emphasized that the contemporary understandings of the Church and the development of ecclesiology are essentially a result of the interaction of the Church with the secularized society, which initially took place in Western Europe, and which acted as a mirror for the Church itself; while a similar course was followed by political theology, which has not yet been unconditionally accepted by all Orthodox Theologians. He then outlined the history of the countries with an Orthodox majority in the 20th century, most of which were governed in an authoritarian manner for long periods, while the official Churches collaborated to a large extent with these authoritarian regimes. In conclusion, he proposed a return to the primordial political theology and the critical approach to the relationship between Church and state, a clear confession of the political failings of the past by the various Orthodox Churches, an overcoming of the East-West discord and finally an avoidance of any notion of “cultural wars”, because, as he put it, “unrepented sins are usually repeated”.

The video recording of the event is available on the YouTube channel of Volos Academy, at https://youtu.be/hg9_y0HwUBk, while the next and final event of this year’s cycle will take place on May 28, with Norman Russell as a speaker.