Κυριακή 18 Μαΐου 2025

ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ Ο ΚΕΚΟΠΙΑΚΩΣ ΕΚ ΤΗΣ ΟΔΟΙΠΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΥΔΩΡ ΤΟ ΖΩΝ - ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

 
ΙΗΣΟΥΣ  ΧΡΙΣΤΟΣ
Ο ΚΕΚΟΠΙΑΚΩΣ ΕΚ ΤΗΣ ΟΔΟΙΠΟΡΙΑΣ 
ΚΑΙ ΤΟ ΥΔΩΡ ΤΟ ΖΩΝ
 
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ  ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ 

     Τέταρτη Κυριακή μετά το Πάσχα, Κυριακή της Σαμαρείτισσας. «Ο ουν Ιησούς κεκοπιακώς εκ της οδοιπορίας εκαθέζετο επί την πηγήν». Στο ιερό πηγάδι, το φερόμενο ως του τρίτου από τους πατριάρχες των Εβραίων, Αβραάμ, Ισαάκ, του Ιακώβ ! «Ώρα ην ωσεί έκτη», που θα πει καταμεσήμερο, διευκρινίζει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης. Γράφει σε βαθειά γηρατειά, νοσταλγός της ομορφιάς και της χάρης αυτού του τόσο ανθρώπινου, όσο και υψηλού και θείου, όπως όλα του Χριστού γεγονότος, αυτός που έμεινε πλάι του ως την έσχατη ώρα του Σταυρού, ο ιδιαίτερα αγαπημένος νεώτερος μαθητής του. Άνθρωπος κατά πάντα πραγματικός και καταμεσήμερο και κουράστηκε από την πεζοπορία ο Χριστός. Ούτε σε γαϊδουράκι ο Δάσκαλος, ούτε σε άμαξα, ούτε κατά φαντασία σε κάποιο από τα πολυτελή και άνετα σημερινά.

     Και είναι εδώ να απορεί κανείς πώς τάχα δε διάβασε αυτό το περιστατικό ο αιρεσιάρχης Ευτυχής, κληρικός και αυτός, κι έπιασε κι έλεγε πως ήταν αέρας και θεία φαντασία αυτό που περιφερόταν εδώ κι εκεί ως άνθρωπος Χριστός. Ας είναι του, 4η Οικουμενική Σύνοδος στη Χαλκηδόνα, η πιο πολυάριθμη σε συμμετοχή, από Δύση και το πλείστον από Ανατολήα, και η απόφαση σαφής. «Τέλειος Θεός, και τέλειος άνθρωπος ο Χριστός, με τέλεια τη θεία και τέλεια την ανθρώπινη φύση του, αρμονικά ενωμένες και άριστα συνεργαζόμενες, προηγούμενης φυσικά της θείας…». Απόφαση τεράστιας σημασίας, το πνεύμα που μπαίνει την ύλη, και αγιάζει την ύλη, δεν τη βάζει απέναντι, δεν την πολεμάει ως απέναντι !

     Πήγαιναν, λέει, στη Γαλιλαία, γιατί στην Ιουδαία είχαν αρχίσει τα κατά του Ιησού … προκριματικά, και δεν ήταν η ώρα του. Αλλά, «έδει δε αυτόν διέρχεσθαι δια της Σαμαρείας», ένας δρόμος λογικός, συν όμως και ένας δρόμος αντιθετικός. Η Σαμάρεια και οι Σαμαρείτες ήταν η καρδιά της αποκηρυγμένης από τους Ιουδαίους, που βέβαια θα έχουν το … «προνόμιο» να σταυρώσουν το Χριστό, αθεϊας, ως θα του υπομνήσει κατά πρόσωπο σε λίγο, «ου γαρ συγχρώνται Ιουδαίοι Σαμαρείταις», η πολύανδρη «γυνή εκ Σαμαρείας», που θα έρθει να αντλήσει νερό ! Ούτε ένα ποτήρι δροσερό νερό σε Ιουδαίο πεζοπόρο μέσα στο καταμεσήμερο, και αφήνω πλάι ποιος ήταν αυτός. Οι θρησκευτικές διαιρέσεις και τα συνακόλουθα πάθη είναι τα χειρότερα, θα έχετε ίσως ακούσει που λένε, “odium theologicum”-«μίσος θεολογικό» ! 

     Φυσικά ο Ιησούς Χριστός τα γνωρίζει όλα υπέρ άριστα, αλλά και είναι άκρως υπεράνω, και τα ξεπερνά. Και έχει έρθει ακριβώς για να ξεπεραστούν αυτά, και γι αυτούς, τους σημαδεμένους ως άθεους, άπιστους, και ει τι άλλο παραπλήσιο ! Ιδιαίτερα γι αυτούς, τους ασθενείς, τους βαριά ασθενείς, που έχουν την ανάγκη του Ιατρού των ψυχών και των σωμάτων ημών. Πράγμα το οποίο δυστυχώς και σήμερα δεν καταλαβαίνουν όσοι πολλοί χριστιανοί, και από τη δική μας όχθη, και από την αντίπερα, αυτή που υπάρχει και κρατεί έτσι κι αλλιώς πάνω από χίλια χρόνια δυστυχώς. Και θέλουν και απαιτούν ως μόνο και αποκλειστικά δικό τους, κατά δικό τους το Μέγα Φως του Χριστού, ο οποίος όμως ήρθε και θέλει να «φαίνει πάσι» και παντού ! Βέβαια όμως όπως είναι η εντολή Του, να είσαστε οι ίδιοι μια ζωή δείγματα του δικού του φωτός, του φωτός Αγάπης. «Εν τούτω γνώσονται πάντες ότι εμοί μαθηταί εστέ, εάν αγάπην έχητε εν αλλήλοις»-Ιω.13.35-και αυτό να μαρτυρούν πάντα και παντού !

******   ***   ******

    Δεν επαναλαμβάνω το θαυμάσιο όσο και απροσδόκητα και απροκάλυπτα αποκαλυπτικό διάλογο του Ιησού με αυτή την πολύανδρη γυναίκα, κρατώ και μένω στο αληθινό κεραυνοβόλημα. «Εγώ ειμί», της λέει, λιτά, απλά, «ο Μεσσίας ο λεγόμενος Χριστός», που είπες ότι περιμένεις ! Και πάω στο. «Επί τούτω-εκείνη ακριβώς τη στιγμή-ήλθον οι μαθηταί αυτού, και εθαύμασαν ότι μετά γυναικός ωμίλει», που θα πει, απόρησαν, παραξενεύτηκαν, έτσι σαν να κόμπιασαν, σαν να μην τους καλοφάνηκε που μιλούσε με μια γυναίκα. Και θα τολμήσω να προσθέσω, δεν ήξεραν και τίποτε για τα της ζωής αυτής της γυναίκας, που θα πει, φανταστείτε και να ήξεραν, πόση απορία κλπ. θα κατέβαζαν μέσα τους. Περνώ αμέσως στην καταγραφή. «Ουδείς μέντοι είπε, τι ζητείς ή τι λαλείς μετ’ αυτής». Είχαν αρχίσει φαίνεται να καταλαβαίνουν ότι με αυτό το Δάσκαλο είναι όλα εντελώς άλλα, είναι όλα εντελώς αλλιώς !

     Συνάμα όμως και στο μεταξύ. «Αφήκεν ουν την υδρίαν αυτής η γυνή και απήλθεν εις την πόλιν».  Κι έγινε αυτή η πολύανδρη γυναίκα κάτι σαν άμεση απόστολος. «Δεύτε ίδετε … μήτι αυτός εστίν ο Χριστός». Είχαν χαθεί από μέσα της όλα. Και το «ου συγχρώνται Ιουδαίοι Σαμαρείταις» ! Και το αν αυτός που της μιλάει είναι «μείζων του πατρός ημών Ιακώβ» ! Και το, «ούτε άντλημα έχεις, και το φρέαρ εστί βαθύ» ! Εκείνο το. «Εγώ ειμί ο λαλών σοι», ο Μεσσίας που περιμένεις, τα είχε όλα εξαφανίσει.

       Παράλληλα είχε προλάβει να κάνει και τη δυσάρεστη εξομολόγησή της. «Ουκ έχω άνδρα», που όμως σήμαινε, ότι έτσι δεν μπορείς να πάρεις «το ύδωρ το ζων», για το οποίο της είχε κάνει λόγο ο Χριστός. Πάει, λοιπόν, χάθηκε η μεγάλη ευκαιρία !

     Αλλά για να προσέξουμε πόσο αντί ιεροεξεταστικά την αντιμετώπισε ο Χριστός. Δεν έπιασε να την ονειδίσει, ως μια «γυναίκα» που τολμάει και του μιλάει. Με πόση διακριτική αγάπη της λέει. «Καλώς είπας ότι άνδρα ουκ έχω», ήτοι καταλαβαίνω την τραγωδία σου, καταλαβαίνω την μοναξιά σου. Γιατί. «Πέντε γαρ άνδρας έσχες , και νυν ον έχεις ουκ έστι σου ανήρ. Τούτο αληθές είρηκας» ! Και αυτό το τελευταίο αλλιώς. «Ουδέ εγώ σε κατακρίνω», που είπε στην υπό λιθοβολισμό λόγω μοιχείας γυναίκα.

    «Κύριε θεωρώ ότι προφήτης ει συ» ! Η άμεση απάντηση και ομολογία, η μεγάλη αλλαγή, η ολοκλήρωση, το θαύμα, και απ’ αυτά το πρώτο κήρυγμα. «Δεύτε ίδετε άνθρωπον ος είπε μοι πάντα όσα εποίησα. Μήτι αυτός εστίν ο Χριστός» ! Που εδώ περικλείει προσωπική πια βεβαιότητα. «Για μένα αυτός είναι ο Χριστός» ! Πράγμα που εμμέσως επιβεβαιώνεται και από αυτά που της είπαν όσοι ανταποκρινόμενοι στο δικό της «δεύτε ίδετε» κλπ. έσπευσαν, είδαν, άκουσαν, και πίστευσαν στο Χριστό. «Ουκέτι δια την σην λαλιάν πιστεύομεν». Με άλλα λόγια, σιγά μη και δεν ξέρουμε ποια είσαι, και θα πιστεύαμε επειδή μας το είπες εσύ ! Πολύ βαρύ, πολλοί αρνούνται να πιστέψουν πως σε έναν τέτοιο άνθρωπο έχει γίνει μια τόσο μεγάλη αλλαγή!

     Όπερ μας ανοίγει στις πόσες και τι δυσκολίες θα αντιμετώπισε, αλλά επέμεινε και προχώρησε στο κήρυγμα του Ευαγγελίου του Χριστού. Και η Εκκλησία μας προβάλλει την άμεση εμπλοκή αυτής της γυναίκας με το Χριστό παραστατικά και συμβολικά από την ωραιότατη αυτή Ευαγγελική περικοπή σήμερα τέταρτη μετά το Πάσχα Κυριακή ! Και κατά τα στοιχεία και την ιερή Ιστορία και Παράδοσή της μας λέει ότι δεν είναι άλλη παρά η Αγία Φωτεινή, της οποίας τη μνήμη τελούμε κάθε χρόνο στις 26 Φεβρουαρίου, εξαιτώντας την προς τον Κύριο Μεσιτεία της.

    Προς τον Κύριο, που μια με τη Σαμαρείτισσα αυτή την πολύανδρη γυναίκα, μα κατόπιν Αγία Φωτεινή, την ίδια εποχή, μια με την τεράστια μορφή του «πρώτου μετά τον Ένα», του Απόστολου Παύλου, πρώην μανικού διώκτη του, να το πω έτσι, σαν να μας δυσκολεύει στην πορεία προσέγγισης; Ή μάλλον και πιο σωστά μας ανοίγει στο μυριάκις κατά τους αιώνες που πέρασαν αυταπόδεικτο ότι. «Το ύδωρ το ζων», το ζωντανό, το τρεχούμενο νερό της Αλήθειας του, της Αγάπης του, τα γυρίζει όλα αλλιώς. Ανοίγει το χριστιανό και ευρύτερα τον άνθρωπο που «κεκοπιακώς εκ της οδοιπορίας» στη σημερινή χαοτική εποχή σε μια άλλη χαραυγή !

Χριστός Ανέστη

Αθανάσιος Κοτταδάκης    

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

"ἀλλ’ ἔρχεται ὥρα, καὶ νῦν ἐστιν, ὅτε οἱ ἀληθινοὶ προσκυνηταὶ προσκυνήσουσι τῷ πατρὶ ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ· καὶ γὰρ ὁ πατὴρ τοιούτους ζητεῖ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτόν.
πνεῦμα ὁ Θεός, καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν."

Ο σαφής λόγος του Κυρίου δημιουργεί ένα ερώτημα,
αυτοί που δέν έχουν την αλήθεια (Σχισματικοί, Ετερόδοξοι, Αιρετικοί, Αλλόδοξοι, Αλλόθρησκοι), δύνανται να προσκυνούν τον Θεόν ή προσκυνούν στην πραγματικότητα ένα είδωλο του Θεού ;
Καί επί πλέον, η αγάπη που πρέπει να έχουμε γι αυτούς, ως ανθρώπους, μπορεί να καλύψει την έλλειψη αλήθειας από την οποία πάσχουν ;

Αθανάσιος Κοταδάκης είπε...

Διαβάζοντας αυτή τη θαυμάσια περικοπή του Ευαγγελίου διαπιστώνει κανείς τα εξής : 1. Παρότι Σαμάρεια και Σαμαρείτες είναι προγραμμένοι και αποκηρυγμένοι από την Ιουδαϊκή ορθοδοξία ως «Σχισματικοί, Ετερόδοξοι κλπ», ο Χριστός που «πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι», τους επισκέπτεται, δεν τους αποκλείει, δεν τους εξαιρεί, και ακολουθούν αγαθά αποτελέσματα. 2. Συνομιλεί με μια γυναίκα, παρότι δεν το επιτρέπει ο νόμος. 3. Μάλιστα μια γυναίκα, που πέντε άνδρες άλλαξε , και ο έκτος με τον οποίο συζεί «ουκ έστι σου ανήρ». 4. Ακόμα πιο πολύ, μια γυναίκα της Σαμάρειας, άρα, που εμπίπτει στα πιο πάνω περί Σαμαρείας και Σαμαρειτών. 5. Και το πιο σπουδαίο, φτάνει και να την τιμά με το να της αποκαλύπτει την ουσία, το είναι του Θεού- «Πνεύμα ο Θεός» ! Με το Χριστό, λοιπόν, όλα είναι εντελώς αλλιώς, οι βουλές και οι δρόμοι του Θεού, είναι εντελώς άλλοι από αυτούς των ανθρώπων, ως επισημαίνει ο προφήτης Ησαΐας !
Όσο για τα περί «ειδώλου του Θεού». Στο μέτρο που ως πιστεύουμε, ο Τριαδικός Θεός είναι ο μόνος αληθινός και ο μόνος υπάρχων, και, ο «Θεός Αγάπη εστί», προφανώς σ’ Αυτόν θα καταλήγουν «από μυστικούς για μας δρόμους», ως θα έλεγε ο μακαριστός Κάλιστος Γουέαρ τυχόν προσευχές, πόθοι, αιτήματα και λοιπά όλων αυτών. Το τι και πώς τις διαχειρίζεται γνωρίζει μόνο το «Άγιο Πνεύμα που ερευνά τα βάθη του Θεού. Πράγματα που ενδέχεται να προκύπτουν από το. «Αυτόν που εσείς, αν και δε γνωρίζετε, λατρεύετε, Αυτόν εγώ τώρα σας κηρύττω», της ομιλίας του Παύλου στον Άρειο Πάγο. Ομιλίας που έκανε τους Αθηναίους να τον ακούν γοητευμένοι, μέχρι το γνωστό κρίσιμο σημείο-«Αναστήσας αυτόν εκ νεκρών»-που τους έκανε ανάστατους ! Δεν είμαι αυτός που σε όλα απαντά, απλές σκέψεις καταθέτω, ευδιάκριτα όμως σκέψεις έξω από διχασμούς, χωρισμούς, αποκλεισμούς, που ενδεχομένως κάποιοι προτιμούν. Η πύλη του Θεού είναι στενή, αλλά είναι στην προσωπική απόφαση και το σχετικό βηματισμό κάθε ανθρώπου ανοιχτή. Αθανάσιος Κοτταδάκης