«Τοῦτο ἡμῖν τῆς φιλίας προοίμιον· ἐντεῦθεν
ὁ τῆς συναφείας σπινθήρ· οὕτως ἐπ' ἀλλήλοις ἐτρώθημεν …»-«Αυτή
ήταν η απαρχή της φιλίας μας, από δω ξεπετάχτηκε η σπίθα της αδελφικής σχέσης και αγάπης που πλήγωσε αμοιβαία την καρδιά
μας…»
… Και, όταν με την πάροδο του χρόνου
καταλάβαμε πόσο αληθινή και βαθιά ήταν η αγάπη που μας συνέδεε, καθώς κοινή μας προοπτική ήταν ο αγώνας για ανάβαση στη χριστιανική
αρετή, τότε είναι που γινήκαμε τα πάντα ο ένας για τον άλλο, ομόστεγοι,
ομοτράπεζοι ένας οι δύο, και με ένα
στόχο, αυτή η αδελφική αγάπη μας συνεχώς
να δυναμώνει, να γίνεται πιο θερμή και πιο σταθερή.
Οι φυσικοί έρωτες, επειδή συνήθως βασίζονται σε πράγματα που περνούν και χάνονται, περνούν κι αυτοί, και φεύγουν, μαραίνονται σαν της άνοιξης τα κρίνα. Και, όπως η φλόγα κρατάει όσο κρατούν τα ξύλα, και ύστερα σβήνει και χάνεται μαζί με κείνα που τη συντηρούσαν, έτσι κι αυτοί χάνονται, μόλις μαραθεί η ομορφιά του προσώπου που είχε ανάψει τη φλόγα του πόθου ! Οι θείοι έρωτες όμως έχουν τούτο το ξεχωριστό, θεμελιώνονται σε στερεή βάση, για τούτο είναι πιο μόνιμοι. Και όσο πιο πολύ δυο ψυχές η μια προσεγγίζει την ομορφιά της άλλης, τόσο περισσότερο συνδέονται μεταξύ τους, γιατί αγαπούν τα ίδια πράγματα, και έχουν την αρετή ως υψηλό στόχο τους. Αυτή ήταν η βάση του δικού μας αδελφικού έρωτα … «Οὗτος τοῦ ὑπὲρ ἡμᾶς ἔρωτος νόμος» !
… Με αυτό τον τρόπο ρυθμίσαμε τις μεταξύ
μας σχέσεις. Και καθώς λέει ο Πίνδαρος στηρίξαμε το σπιτικό της φιλίας μας σε
τοίχους όμορφους και χρυσές κολώνες. Και, συνεχίσαμε την πορεία μας με τη χάρη
του Θεού και την αγάπη του ενός για τον άλλο ! Αλήθεια πώς μπορώ να θυμάμαι
αυτά και να μη δακρύζω ! Είχαμε τα ίδια ωραία όνειρα, και ζήλο για σπουδές
ισοδύναμο, πράγμα που θα μπορούσε να αποτελέσει αφορμή για φθόνο, ο φθόνος όμως
ανάμεσά μας δε βλάστησε, παρά μόνο η ευγενής άμιλλα. Ο αγώνας και των δύο μας είχε
επικεντρωθεί, όχι στο ποιος θα πάρει
το βραβείο, αλλά ποιος θα βρει τον
καλύτερο τρόπο να παραχωρήσει το πρωτείο στον άλλο ! Καθένας μας επιτυχία
δική του θεωρούσε την επιτυχία του άλλου ! Όντως
ζούσαμε σαν μια ψυχή σε δυο σώματα !! Και αν ως χριστιανοί αρνούμαστε την
πανθεϊστική θεωρία του Αναξαγόρα ότι, «όλα είναι μέσα σε όλα», στην περίπτωση
των δύο μας αυτό έβγαινε αληθινό, ο
καθένας μας αισθανόταν πραγματικά ότι ζει μέσα και πλάι στον άλλο !
Μία ήταν η φροντίδα και των δύο, η πρόοδος στον αγώνα
για την άσκηση της αρετής, η ζωή με την προοπτική του μέλλοντος αιώνος, να ζούμε εδώ σαν να είμαστε κιόλας εκεί !
Σ’ αυτή την προοπτική είχαμε προσανατολίσει και την όλη μας ζωή και την κάθε
μας πράξη. Μια εντολή νιώθαμε να μας καθοδηγεί, ότι οφείλει να παρακινεί ο ένας τον άλλο στην αρετή ! Κι αν δεν
είναι υπερβολή αυτό που θα πω, σε ό,τι τουλάχιστον με αφορά, καθένας μας είχε
κανόνα, μέτρο, και κριτήριο για το λάθος και το σωστό, τη ζωή και την πράξη, το
παράδειγμα πιο γενικά του άλλου !
Με τους συμφοιτητές μας κάναμε συντροφιά, φίλους όμως είχαμε όχι εκείνους που το είχαν ρίξει στη ντόλτσε
βίτα-γλυκιά ζωή και την ασωτία, αλλά τους
συνετούς, όχι τους εριστικούς και φιλόνικους, αλλά τους φιλήσυχους και ειρηνικούς, αυτούς που η συντροφιά ήταν πολύ
ωφέλιμη. Γιατί γνωρίζαμε ότι, πιο εύκολα μιμείται κανείς το κακό, παρά
μεταδίδει το καλό, όπως πιο εύκολα μπορεί να κολλήσει μια αρρώστια, παρά να
χαρίσει την υγεία. Τέλος σε ό,τι αφορούσε τα μαθήματα, δε μας ενθουσίαζαν τα
εύκολα, μας ευχαριστούσαν πιο πολύ τα
δύσκολα και ανώτερα. Τούτο γιατί αυτά μπορούν να βοηθήσουν τους νέους να
διαμορφώσουν χαρακτήρα ενάρετο, παρά να τους παρωθήσουν να ακολουθήσουν το
δρόμο της κακίας,
Τέλος. Δύο
δρόμους γνωρίζαμε πολύ καλά στην Αθήνα ! Ο πρώτος και πιο σημαντικός
οδηγούσε στην Εκκλησία, στους εκεί ιερείς και πνευματικούς, ο δεύτερος, και όχι
της ίδιας αξίας, στο Πανεπιστήμιο, και τους εκεί διδασκάλους μας της ελληνικής
γνώσης και παιδείας. Όλους τους άλλους δρόμους τους χαρίσαμε σε κείνους που
αγαπούσαν τις γιορτές, τα θέατρα, τα πανηγύρια και τις διασκεδάσεις. Έχω τη γνώμη ότι τίποτε δεν αξίζει στη ζωή,
και ούτε είναι σπουδαίο, αν δεν προάγει στην αρετή, αν δε βοηθά όσους το
ακολουθούν να γίνονται καλύτεροι» !
******
*** ******
Το
απόσπασμα είναι από τον περίφημο Επιμνημόσυνο
Λόγο Αγίου Γρηγορίου του Ναζιανζηνού, και Θεολόγου στον Άγιο και Μέγα
Βασίλειο, «τη μια των δυο σωμάτων τους
ψυχή»-παράθεση πιο κάτω και στο
πρωτότυπο. Και τι στενή η σχέση τους,
πιο στενή δε γίνεται. Φοιτητικά χρόνια στην Αθήνα, όχι από εκείνα Αγίων Μαρτύρων
Σεργίου και Βάκχου μακριά-αρχές/μέσα 4ου αιώνα. Ιδού, λοιπόν, και τι
θαυμάσια η ευκαιρία για παραπομπή στον Τζον Μπόσγουελ και αυτής των δύο αυτών
λαμπρών νέων και στο φόρτε της νιότης τους «συναφείας»,
να … την αναγάγει, ξέρει καλά την «τέχνη» αυτός στη δική του, και όχι μόνο, … «υψηλή
εκδοχή» !
Τι
να κάνουμε, υπάρχουν ακόμη κάποιοι που διδάχτηκαν την Εκκλησία, ως Σώμα
Χριστού, Οργανισμό θείο και ανθρώπινο-δεκαετία του 50, Θεολογική του Αθήνησι-και
όχι «ιδρυματικό Χριστιανισμό» ! Και μπορεί να είναι και ανοιχτοί στα τρέχοντα,
που αλλάζουν βέβαια πια αστραπιαία. Και να επιμένουν να γοητεύονται με Π.
Διαθήκη. Όπου, λέει, είδε τα ζώα ζευγαρωμένα ο Θεός και αναφώνησε. «Ου καλόν
είναι τον άνθρωπον μόνον, ποιήσωμεν αυτώ βοηθόν κατ΄ αυτόν-ισότιμο. Και
δημιούργησε τη γυναίκα εκ της πλευράς του Αδάμ. «Το μέρος των πιο πολύτιμων και
πιο ευγενών οργάνων, βαθύς ο συμβολισμός», σχολίαζε ερμηνεύοντας ο αείμνηστος
Καθηγητής Παν. Μπρατσιώτης. «Άρσεν και θήλυ εποίησεν αυτούς … και ευλόγησεν αυτούς ο Θεός λέγων, αυξάνεσθε
και πληθύνεσθε και πληρώσατε την γην και κατακυριάσατε αυτής…», «δημιουργώντας
τον πολιτισμό», συμπλήρωνε ο αείμνηστος Καθηγητής. Και μπορούν και να
υποψιάζονται σε τι βάθος χρόνου έκταση χώρου πάει αυτό.
Έτι δε να επιμένουν να προτιμούν Άγιο Γρηγόριο
το Θεολόγο ελέγχοντα «άρχοντες … γυναικωτούς, άνανδρους, άνδρες αμφιβόλου
φύλου, αλλά φανερής ασέβειας». Και Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο να ερμηνεύει Απ.
Παύλο-Ρω.1,18κε-και να γράφει ως πάντα απερίφραστα και απροκάλυπτα όσα γράφει-«Αναφορά
στις ομοφυλοφιλικές σχέσεις», Αναστάσιος, 17.12.2015.
Μα και,
να συμπλέουν με την καίρια επισήμανση : «Η ομοφυλοφιλία δεν είναι επιλογή, αλλά βιολογικά διαμορφωμένη κλίση … είναι εγγενής, και όχι επίκτητη ιδιότητα …
όπως το σύνδρομο Dawn, ακραίες μορφές αυτισμού», και άλλα τινά,
ειδικά εργαστηριακά ευρήματα επιστημονικά υπεύθυνα, και έγκυρα ως κάποια στιγμή.
Έτερον, εκάτερον, αλλά να μη σπεύδουν να υιοθετήσουν κάτι που η επιστήμη λέει
σήμερα έτσι, και αύριο διαφορετικά ! Και με απέραντη αντιρρητική πλείστων
ατυχών παλαιών, και υπερασπιστική της ανθρωπιάς ανθρώπων συμπαθών, συν τοις
άλλοις και χριστιανών και αδελφών, να προλειάνουν ουσιαστικά το έδαφος ώστε να
θεωρηθούν εκ προοιμίου αρνητικές
ενδεχόμενες θέσεις της Εκκλησίας Σώματος Χριστού, που δεν του απολείπει ο εκ
της άμεσης παρουσίας Του «μέχρι της συντελείας των αιώνων» φωτισμός ! Ως δηλώθηκε λειτουργικά αυτές τις μέρες και
παρουσιάστηκε μάλιστα πληθωρικά.
Σεβαστή η κατάθεση της Θρησκειολογίας,
Φιλοσοφίας, Κοινωνιολογίας … άλλος όμως, εντελώς άλλος ο όλος χώρος της
Εκκλησίας και εντελώς απαραβίαστος.
Ακόμα και όταν. «Έρρει τα καλά, γυμνά τα
κακά, ο πλους εν νυκτί, δαυλός ουδαμού, καθεύδει ο Χριστός», ως θα έλεγε Άγιος
Γρηγόριος ο Θεολόγος και ως φαίνεται να συμβαίνει στις μέρες μας.
Αθανάσιος
Κοτταδάκης
Υ.Γ.
1. Το ανωτέρω απόσπασμα στο πρωτότυπο. «Τοῦτο ἡμῖν τῆς φιλίας προοίμιον· ἐντεῦθεν
ὁ τῆς συναφείας σπινθήρ· οὕτως ἐπ' ἀλλήλοις ἐτρώθημεν …
… ῾Ως δὲ προϊόντος τοῦ χρόνου τὸν πόθον ἀλλήλοις
καθωμολογήσαμεν, καὶ φιλοσοφίαν εἶναι τὸ σπουδαζόμενον, τηνικαῦτα ἤδη τὰ πάντα ἦμεν
ἀλλήλοις, ὁμόστεγοι, ὁμοδίαιτοι, συμφυεῖς, τὸ ἓν βλέποντες, ἀεὶ τὸν πόθον ἀλλήλοις
συναύξοντες θερμότερόν τε καὶ βεβαιότερον.
Οἱ μὲν γὰρ τῶν σωμάτων ἔρωτες, ἐπειδὴ ῥεόντων
εἰσί, καὶ ῥέουσιν ἶσα καὶ ἠρινοῖς ἄνθεσιν· οὔτε γὰρ φλὸξ μένει τῆς ὕλης
δαπανηθείσης, ἀλλὰ τῷ ἀνάπτοντι συναπέρχεται, οὔτε πόθος ὑφίσταται, μαραινομένου
τοῦ ὑπεκκαύματος. Οἱ δὲ κατὰ Θεόν τε καὶ σώφρονες, ἐπειδὴ πράγματος ἑστῶτός εἰσι,
διὰ τοῦτο καὶ μονιμώτεροι, καὶ ὅσῳ πλέον αὐτοῖς τὸ κάλλος φαντάζεται, τοσούτῳ μᾶλλον
ἑαυτῷ τε καὶ ἀλλήλοις συνδεῖ τοὺς τῶν αὐτῶν
ἐραστάς. Οὗτος τοῦ ὑπὲρ ἡμᾶς ἔρωτος νόμος …
Οὕτω δὴ τὰ πρὸς ἀλλήλους ἔχοντες, καὶ τοιαύτας
ὑποστήσαντες εὐτειχεῖ θαλάμῳ χρυσέας κίονας, ὅ φησι Πίνδαρος, οὕτως ᾔειμεν εἰς
τὸ πρόσω, Θεῷ καὶ πόθῳ συνεργοῖς χρώμενοι. ῎Ω! πῶς ἀδακρυτὶ τὴν τούτων ἐνέγκω
μνήμην! ῏Ισαι μὲν ἐλπίδες ἦγον ἡμᾶς πράγματος ἐπιφθονωτάτου, τῶν λόγων· φθόνος
δὲ ἀπῆν, ζῆλος δὲ ἐσπουδάζετο.
᾿Αγὼν δὲ ἀμφοτέροις, οὐχ ὅστις αὐτὸς τὸ
πρωτεῖον ἔχοι, ἀλλ' ὅπως τῷ ἑτέρῳ τούτου παραχωρήσειεν· τὸ γὰρ ἀλλήλων εὐδόκιμον
ἴδιον ἐποιούμεθα. Μία μὲν ἀμφοτέροις ἐδόκει ψυχὴ δύο σώματα φέρουσα· καὶ εἰ τό,
πάντα ἐν πᾶσι κεῖσθαι, μὴ πειστέον τοῖς λέγουσιν, ἀλλ' ἡμῖν γε πειστέον, ὡς ἐν ἀλλήλοις
καὶ παρ' ἀλλήλοις ἐκείμεθα.
῝Εν δ' ἀμφοτέροις ἔργον ἡ ἀρετή, καὶ τὸ ζῆν πρὸς τὰς μελλούσας ἐλπίδας, πρὶν ἐνθένδε ἀπελθεῖν ἐνθένδε μεθισταμένοις· πρὸς ὃ βλέποντες, καὶ βίον καὶ πρᾶξιν ἅπασαν ἀπηυθύνομεν, παρά τε τῆς ἐντολῆς οὕτως ἀγόμενοι καὶ ἀλλήλοις τὴν ἀρετὴν παραθήγοντες καί, εἰ μὴ μέγα ἐμοὶ τοῦτο εἰπεῖν, κανόνες ὄντες ἀλλήλοις καὶ στάθμαι, οἷς τὸ εὐθὲς καὶ μὴ διακρίνεται.
῾Εταίρων τε γὰρ ὡμιλοῦμεν, οὐ τοῖς ἀσελγεστάτοις
ἀλλὰ τοῖς σωφρονεστάτοις, οὐδὲ τοῖς μαχιμωτάτοις ἀλλὰ τοῖς εἰρηνικωτάτοις καὶ οἷς
συνεῖναι λυσιτελέστατον· εἰδότες, ὅτι κακίας ῥᾷον μεταλαβεῖν ἢ ἀρετῆς μεταδοῦναι,
ἐπεὶ καὶ νόσου μετασχεῖν μᾶλλον ἢ ὑγίειαν χαρίσασθαι. Μαθημάτων δὲ οὐ τοῖς ἡδίστοις
πλέον ἢ τοῖς καλλίστοις ἐχαίρομεν· ἐπειδὴ κἀντεῦθέν ἐστιν ἢ πρὸς ἀρετὴν τυποῦσθαι
τοὺς νέους ἢ πρὸς κακίαν.
Δύο μὲν ἐγνωρίζοντο ἡμῖν ὁδοί· ἡ μὲν πρώτη καὶ τιμιωτέρα, ἡ δὲ δευτέρα καὶ οὐ τοῦ ἴσου λόγου· ἥ τε πρὸς τοὺς ἱεροὺς ἡμῶν οἴκους καὶ τοὺς ἐκεῖσε διδασκάλους φέρουσα, καὶ ἡ πρὸς τοὺς ἔξωθεν παιδευτάς. Τὰς ἄλλας δὲ τοῖς βουλομένοις παρήκαμεν ἑορτάς, θέατρα, πανηγύρεις, συμπόσια. Οὐδὲν γὰρ οἶμαι τίμιον, ὃ μὴ πρὸς ἀρετὴν φέρει, μηδὲ ποιεῖ βελτίους τοὺς περὶ αὐτὸ σπουδάζοντας. ῎Αλλοις μὲν οὖν ἄλλαι προσηγορίαι τινές εἰσιν, ἢ πατρόθεν ἢ οἴκοθεν, ἐκ τῶν ἰδίων ἐπιτηδευμάτων ἢ πράξεων· ἡμῖν δὲ τὸ μέγα πρᾶγμα καὶ ὄνομα, Χριστιανοὺς καὶ εἶναι καὶ ὀνομάζεσθαι·
Υ.Γ. 2. Γρηγορίου Ναζιανζηνού. «ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΑ στο Μέγα Αθανάσιο και Μέγα Βασίλειο … από Αθανάσιο Κοτταδάκη … Εκδόσεις Αρμός 2004
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου