Οι συχνότεροι τύποι χαρακτήρων που συναντούμε στην ιερατική μας ζωή - π. Βασίλειος Θερμός

 [...] Έντελώς ενδεικτικά, και λόγω των περιορισμών του χρόνου, θα αναφέρω ορισμένους τύπους χαρακτήρων που συναντούμε στην ιερατική μας ζωή, αυτούς που θεώρησα συχνότερους.

1) 'Υπάκουος'. Ο τύπος αυτός είναι ο πιο βολικός και ευχάριστος για μας, αλλά ταυτόχρονα κρύβει πολλές παγίδες. Αφού υπακούει σε ο,τι λέμε μας δημιουργεί το αίσθημα της επιτυχίας, η οποία όμως ενδέχεται να μετατραπή σε αλαζονεία. Εξ άλλου, παρασυρμένοι από την υποτονικότητα της προσωπικότητάς του πιθανόν να τον παραμελήσουμε ποιμαντικά, μένοντας μακριά από τον πραγματικό ψυχικό του κόσμο, ή και να τον καταπιέσουμε ακόμη άθελά μας. Ο υπάκουος είναι πιθανό να καταλήξει σε προσωπολατρία, κάτι που αχρηστεύει τη δική του προσωπικότητα, αλλά και εκθέτει εμάς σε πλήθος παθών (αυταρχικότητα, εξουσία, υπερηφάνεια, σαρκικότητα κ.α. ).

2) 'Αντιρρησίας'. Ο αντίθετος του προηγουμένου, ο οποίος έτσι γίνεται εύλογα αντιπαθητικός. Κινδυνεύουμε να θυμώνουμε ή να γίνουμε επιθετικοί διότι η στάση του όχι μόνο μας κουράζει, αλλά μας θίγει προσωπικά. Έτσι όμως, αφ' ενός αμαρτάνουμε απέναντί του, αφ' ετέρου μπορεί να μας διαφύγει η αληθινή του ποιότητα της οποίας αποτελεί προσωπείο η αντιδραστικότητα.

Ας μην ξεχνούμε ότι αρκετοί κληρικοί ή μοναχοί υπήρξαν στα νιάτα τους αντιρρησίες! Εξ άλλου η συνεχής υποβολή ερωτήσεων και αμφισβητήσεων μας ωφελεί διότι μας ωθεί σέ μελέτη και εμβάθυνση στην πίστη μας.

3) 'Τυπολάτρης'. Είναι ο τύπος με την επιφανειακή θρησκευτικότητα, που κάποτε εκτρέπεται σε μαγική. Συνήθως δεν προκαλεί δυσκολίες στον κληρικό εκτός αν είναι υπερβολικά σχολαστικός. Όμως ελάχιστα έχει αντιληφθή από το πραγματικό νόημα της πίστης και αυτό έχουμε ευθύνη να το επισημάνουμε και να τον βοηθήσουμε να το διορθώσει. Αυτό δεν είναι πάντα εύκολο δεδομένου ότι ο τυπολάτρης μας καλεί συχνά για ιεροπραξίες και γενικά δίνει εντύπωση ευλάβειας.

4) 'Φαρισαϊκός'. Ο γνωστός από την παραβολή τύπος εκείνου που αισθάνεται ηθικά ανώτερος από τους άλλους. Στη σχέση του με τον Θεό κυριαρχεί η συναλλαγή: Του δίνει την αρετή του (έτσι νομίζει, στην πραγματικότητα δεν διαθέτει αληθινή αρετή) για να λάβει τη σωτηρία. Δεν αγαπά το Θεό και αν Αυτός του έλεγε ότι δεν έχει αρετή θα πικραινόταν και μπορεί να απομακρυνόταν από κοντά Του. Επιθυμεί διακαώς να υποχρεώσει τον Θεό να τον σώσει, δεν θέλει να χρωστά χάρη σε κανένα.

5) 'Πελάτης'. Είναι ο απόμακρος από τη ζωή της Εκκλησίας που την πλησιάζει μόνο για βαπτίσεις, γάμους, μνημόσυνα και κηδείες. Επειδή πληρώνει τον ιερέα και το ναό νομίζει ότι αποκτά δικαιώματα. Δυστυχώς συχνά συναινούμε σε αυτή την εξαγορά, με αποτέλεσμα να διαιωνίζεται στους ανθρώπους αυτή η νοοτροπία μιας εμπορικής συναλλαγής και να καταρρακώνεται το κύρος της Εκκλησίας. Κάτω από τη νοοτροπία του κρύβεται η αντίληψη πως η Εκκλησία αποτελεί μια ακόμη δημόσια υπηρεσία, αλλά μήπως σε αυτή την εκδοχή δεν έχουμε καταλήξει και κάποιοι εξ ημών;

6) 'Δικαιωμένος'. Έρχεται σε μας για να κατηγορήσει τους άλλους (συγγενείς και φίλους) προκειμένου να νοιώσει ο ίδιος δικαιωμένος. Παρουσιάζει τα πράγματα μέ τέτοιο τρόπο ώστε να σχηματίσουμε και εμείς την ίδια γνώμη. Αυτό καθιστά δύσκολη τη θέση μας, ιδιαίτερα σε συγκρούσεις ζευγαριών. Δυστυχώς δεν είναι δύσκολο να υποκλέψει τη συμφωνία μας στις περιπτώσεις εκείνες στις οποίες αγνοούμε το άλλο πρόσωπο.

7) 'Παραταξιακός'. Αν και τακτικός στην Εκκλησία και στην πνευματική ζωή, εμφανίζει παραταξιακή νοοτροπία. Δηλαδή ταυτίζεται με κάποια ομάδα, οργάνωση, ενορία, μοναστήρι, πρόσωπο κληρικού, στρεφόμενος εναντίον άλλων. Η αλήθεια γι' αυτόν δεν βρίσκεται στην καθολικότητα της Εκκλησίας αλλά μόνο σε μία μερίδα της ή σε ένα πρόσωπο. Εδώ συμπεριλαμβάνονται οι περιπτώσεις προσκολλήσεως στον πνευματικό ή σε μια κίνηση, το πρόβλημα του εκκλησιαστικού φανατισμού, ακόμη και το φαινόμενο του εθνικισμού στο οποίο η παράταξη στην οποία προσκολλάται είναι το έθνος. [....]

-------▪︎--------▪︎------▪︎----------▪︎----------

▪︎Διαδρομές αγάπης και γνώσης- Εκδόσεις Αρχονταρίκι, 2010
• Κεφάλαιο: ' Τι προσδοκούν οι άνθρωποι από τον κληρικό; '