ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΙΛΗΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΗΣ Ταξιδεύοντας στο απρόοπτο - ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΙΛΗΣ

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ  ΜΕΤΑΝΑΣΤΗΣ

Ταξιδεύοντας στο απρόοπτο

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ  ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

      Έχω γράψει για τη σύγχρονη Ιεραποστολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας- «Ιεραποστολικό Συναξάρι του 20^ου Αιώνα»-1989, «Εραστές Ιεραποστολικού Σταυρού σε Ασία και Αφρική»-2005 κλπ. Όμως στο στάδιο αυτού του σταυρικού αγώνα δεν έχω κατέβει. Είδα, λοιπόν, στο Διαδίκτυο, «Θρησκευτικός μετανάστης» συν τα λοιπά άνω. Το ζήτησα, το έλαβα-ευχαριστώ-το άνοιξα, από την πρώτη σελίδα είδα και κατάλαβα, ως το φαντάστηκα είναι κάτι άλλο. Βιβλίο, κατάθεση ψυχής, «η καρδιά μου γυμνή», απλά, ανθρώπινα, ταπεινά, χωρίς σιρίτια, χωρίς  χρυσαφικά ! Άμεση, ζωντανή αναφορά από το στάδιο αυτού του αγώνα, δια χειρός αυτού που ευλογήθηκε να τιμηθεί από το Θεό σε αυτή τη σταυρική κλήση, να ανταποκριθεί και να συνεχίζει εκεί ! Και η ευχή είναι, «πιστός άχρι θανάτου», με το, «στεφάνι της ζωής από  τον Κύριο, το Δίκαιο Κριτή» !

    «Ο γιος ενός περιπτερά από τον Πειραιά», που μεγάλωσε «στις γειτονιές που μύριζαν αλάτι». Και είχε όνειρα μικροαστικά. «Απλά. Να ζω μια ζωή ήσυχος και προβλέψιμος στα μέτρα μου». Και όχι από τον τόπο μου μακριά. «Άντε … μέχρι το χωριό του πατέρα μου» ! Και, μηδαμώς υποψιασμένος για τα θαυμάσια που έμελλε να ευλογηθεί να κάνει στη ζωή του τα τελευταία είκοσι πέντε στη σειρά χρόνια. Όλα όσα καταθέτει ad hoc στις σελίδες αυτού του βιβλίου, ζωντανά, διακριτικά, χαριτωμένα, ελκυστικά από καθ’ ημέραν γεγονότα ή περιστατικά. Τα οποία μάλιστα με προσθήκη QR code όπου δει-τεχνολογική πρόοδος και εκδοτική πρωτοτυπία-παρέχουν στον αναγνώστη τη δυνατότητα ν’ ακούσει, να δει ΄άμεσα, να κοινωνήσει με τα ωραία που ευλογεί ο Θεός εκεί να συντελούνται.

     Και πάντα ταύτα παρότι, ευδιάκριτο αυτό από τα ανωτέρω. «Άλλη ήταν η βουλή του Θεού, από τη δική του βουλή, και άλλος ο δικός του δρόμος, από την οδό του Θεού», με διαφορά όση η απόσταση ουρανού και γης. Αλλά ! Καθώς. «Η ζωή υμών-των χριστιανών- κέκρυπται συν τω Χριστώ εν τω Θεώ»-«Η ζωή σας είναι κρυμμένη μαζί με το Χριστό στο Θεό»-Κολ.3,4-κι ο Κωνσταντίνος, και χριστιανός ορθόδοξος είναι, και με καλές προγονικές και γονικές καταβολές, «ο Θεός που Αγάπη εστί», έφερε έτσι τα πράγματα, και τον ίδιο «στη στιγμή», που αποφάσισε και πέρασε στον αδελφικό κύκλο ζωής εκκλησιαστικής και παρουσίας και δράσης Καλλίνικου Πειραιώς-Ιγνάτιου Αρχιμανδρίτη και άλλων(1). Και από κει στη Θεολογία, τα καθεξής μεταπτυχιακά …

      Και, τι απροσδόκητο από τη μια πλευρά, αλλά και τι θαυμάσιο ως «προς το τελευταίον εκβάν», κληρικός-2003-«όλα κάπως ξεκινάνε»-βρέθηκε να διακονεί ταπεινά στην Ιεραποστολή, πλάι στο Μητροπολίτη αδελφό του. Αυτός, ο μηδαμώς υποψιασμένος γι αυτό το πράγμα ! Και που, παρακαλώ ; Στη Σιγκαπούρη, στην άκρη του κόσμου, στον Ινδικό Ωκεανό. Και σε τι κρίσιμη ώρα; Ένα χρόνο πριν εκείνο το τσουνάμι-2004-το απερίγραπτα φοβερό, και φονικό, και απάνθρωπο, όχι πολύ πιο πέρα. Αυτός που δεχόταν να πάει από τον τόπο του μακριά. «Άντε … μέχρι το χωριό του πατέρα μου» !       

        Εδώ θα τον βρει να διακονεί ευδόκιμα στο άγιο έργο της Ιεραποστολής χρόνια οχτώ-2011-Βαρθολομαίος ο Οικουμενικός Πατριάρχης, ο εμπνευσμένος συνεχιστής των θαρραλέων ανοιγμάτων αγάπης-ειρήνης της Ορθοδοξίας σε κάθε κατεύθυνση, του προκατόχου του Μεγάλου Αθηναγόρα ! Και, θα τον αναγάγει σε Μητροπολίτη Σιγκαπούρης και Νοτίου Ασίας- Αφγανιστάν, Πακιστάν, Ινδίες, Σρι Λάνκα, Μπουτάν, Μαλαισία, Σιγκαπούρη, Ινδονησία. Τιμόρ κλπ. «Θρησκευτικό Μετανάστη», ωραίο, θαυμάσιο, πρωτότυπο, διακριτικό για την προοπτική του. Ήτοι, ενώπιον κι ανάμεσα σε μια απροσμέτρητη μυρμηγκιάδα Ασιατών, πιστών στο Ισλάμ, ή κυρίαρχα Ινδουιστών, Βουδιστών, μιας «πανσπερμίας αλλότριων θεών».

    Με το θρησκευτικό φονταμενταλισμό» σε θρασεία κεφαλή. «Εσύ πιστεύεις σ’ αυτό το Θεό, εγώ σε άλλον. Τώρα θα σε εξαφανίσω, γιατί είμαστε εχθροί». Από την κοινωνική πλευρά, έναν κόσμο σε ακραία αντίθεση, απροκάλυπτα προκλητικού πλούτου και απερίγραπτης φτώχειας ! «Στις Ινδίες κάποιοι γονείς φτάνουν να αφήνουν τα παιδιά τους στα σκουπίδια, δίπλα σε σακούλες γεμάτες αποφάγια … Πιστεύουν πως όταν πεθάνουν θα ξαναγεννηθούν. Θα έχουν καλύτερο κάρμα. Και, θα  επιστρέψουν ως κάτι καλύτερο». Από την πολιτική πλευρά, εκ προοιμίου και γενικά απέναντι σε κάθε τι που έρχεται από Δυτικά, λόγω πάλαι αποικιοκρατίας.  

     Να στέκει εκεί ! Να κρατεί αναμμένο το κερί του Χριστού !  Να «φαίνει το Φως το Αληθινό» ! «Το φωτίζον και αγιάζον πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον» ! Ώστε : «Ει τις θέλει», από αυτό το απειράριθμο πλήθος ανθρώπων, να μπορεί να φωτιστεί ! Με ανοιχτό το ενδεχόμενο, όπως στους τρεις πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού να υποστεί γι αυτό παραπλήσια δεινά ! 

******   ***   ******

       Το βιβλίο είναι γραμμένο σε ρέουσα νεοελληνική γλώσσα, ζωντανή, και εποχής, και νεωτερική. Καθόλου εξεζητημένη ή ειδικά θεολογική. Καθόλου αναφορές και παραπομπές εδώ κι εκεί. Καθόλου μεγαλοστομίες, πομπώδεις αοριστίες, ή άλλα κύμβαλα αλαλάζοντα. Σε γραφή, διατύπωση, και τρόπο εκφραστικό, που αφήνουν να αναδυθεί φυσικά, ήρεμα, απαλά από περιγραφόμενα γεγονότα και περιστατικά, πράξεις εκκλησιαστικές, ιεραποστολικές, ανθρωπιστικές, η γαλήνη και η ειρήνη του Χριστού, και η ανάπαψη της ψυχής, και η ανακούφιση της ζωής, από «έργα εις τας αναγκαίας χρείας». Και τα πιο ψηλά από κει και πέρα. Διό δεν μπορεί παρά να προσυπογράψει κανείς την ad hoc ενδιαφέρουσα επισήμανση και πρόταση. «Μα το Θεό, διαβάστε για να χαρείτε»-Λιάνα Κανέλη.

     Στο βιβλίο έχουν περιληφθεί 35 απλά, χαρακτηριστικά, ενδιαφέροντα και από πλευράς ιεραποστολικής και ευρύτερα γεγονότα μετάβασης και προσαρμογής στη νέα χριστιανική-εκκλησιαστική-πνευματική στάση και κατάσταση ζωής. Που έχουν  κατανεμηθεί στα εξής επτά κεφάλαια : «Ένα τσουνάμι μας έλειπε», «Πώς να κρυφτείς από τα παιδιά», «Άγιες μέρες πλησιάζουν», «Των Κινέζων οι γιορτές είναι διαφορετικές», «Ετοιμασίες για το Πάσχα», «Άγιο είχαμε … μάλλον πολλούς μαζί», «Η ζωή είναι γεμάτη στιγμές».

      Σε καθένα από αυτά έχουν ενταχθεί τέσσερα, ή πέντε, ή έξι, ή τέλος επτά περιστατικά όπου σχοινοβατεί και μετεωρίζεται μέχρι να ισορροπήσει το παλιό στο καινούργιο. Με συμπαρομαρτούντα θετικά ή αρνητικά, και εμμονές και από τη μια πλευρά, και από την άλλη. Δεν είναι εύκολο, κάθε άλλο, το αντίθετο, να αφήσεις τα παλιά και πάτρια και να περάσεις στα «ξένα» και άγνωστα για σένα, όσο και αν σου λένε ότι είναι, και είναι, εκτός από νέα, κυρίως αληθινά. Είναι κοντά στα άλλα, εκτός από την εγγενή αντίσταση, και η υποκινούμενη και έντεχνα προβαλλόμενη αντίθεση σε κάθε τι γενικά ξένο. Πράγματα που αντιμετωπιζόμενα με σύνεση, υπομονή, οικονομία, «αγία διάκριση», από κοντά και ο Θεός που ακούει, βλέπει, καταλαβαίνει, αγαπάει με το παραπάνω, και έτσι όλα αποβαίνουν συνήθως και το πιο πολύ, καλά «όσον ένεστι».

******   ***   ******

     «Ικανόν εστί» ως εδώ, η διολίσθηση σε ευσεβή φλυαρία ανοιχτή λίγο πιο πέρα. Στο βιβλίο παρευθύς, ένα, δυο τρία αποσπάσματα και άμεση η κοινωνία με τη δική τους ατμόσφαιρα και το συνακόλουθο σήμα και μήνυμα.

    Κεφάλαιο 2^ο. «Πώς να κρυφτείς από τα παιδιά»-σελ. 68κε

 1.    Ινδίες, Καλκούτα, ορθόδοξη ελληνική Εκκλησία, Ορφανοτροφείο Κοριτσιών. «Με πλησίασαν μερικά κορίτσια… Με κοίταξαν με τα μεγάλα σκούρα μάτια τους γεμάτα περιέργεια και αθωότητα. Ένα μικρό κοριτσάκι γύρω στα οκτώ, με τράβηξε από το χέρι και με ρώτησε. «Γιατί είσαι στενοχωρημένος και κοιτάς από το παράθυρο; Σου λείπει και σένα η μαμά σου;» Πάγωσα, δεν ήξερα τι να πω. Και κείνο με τη φυσικότητα που έχουν τα παιδιά, όταν ζουν μια τέτοια απώλεια, συνέχισε: «Μη στενοχωριέσαι. Είμαστε όλοι παρέα. Και σε μας λείπει … Να, έλα να παίξουμε».

     Άφησα τον εαυτό μου να καθίσει μαζί τους, σαν να μην είχα άλλη επιλογή … Η φτώχεια στην Ινδία δεν είναι απλώς ένα συστατικό στοιχείο … ιδιαίτερα στις φτωχότερες κάστες τα κορίτσια συχνά θεωρούνται βάρος … Υπάρχουν γονείς που αποφασίζουν να αφήσουν τα κορίτσια στα σκουπίδια, ελπίζοντας πως κάποιος άλλος θα τα βρει …

2.  Ινδίες, απομακρυσμένα χωριά σ.93.

    «Ανάμεσά τους την πρόσεξα.  Μια γυναίκα μεσήλικη με πρόσωπο σκαμμένο από το χρόνο και τις δυσκολίες … Στο ένα της χέρι κρατούσε ένα αγόρι. Δε θα ήταν πάνω από πέντε χρονών. Στο άλλο ένα κορίτσι λίγο μεγαλύτερο … «Αυτά είναι τα εγγόνια μου», είπε … «Ο πατέρας έφυγε πριν δυο χρόνια … δεν ξαναγύρισε … Η μάνα τους αρρώστησε και πέθανε … Από τότε εγώ τα μεγαλώνω. Μόνη μου… είμαι η γιαγιά τους … Μπορείτε να τα πάρετε; Να τους δώσετε μια καλύτερη ζωή; Είστε καλός άνθρωπος … Παρακαλώ…»  Έμεινα σιωπηλός … «Δεν θα είναι ποτέ μόνα τους … Εμείς θα είμαστε εδώ να τα φροντίζουμε. Θα τους δίνουμε τρόφιμα, ρούχα … Θα πάνε σχολείο … Και συ να τα έχεις εδώ, κοντά σου να τα καμαρώνεις …»

 3.  Κεφάλαιο 4^ο. «Των Κινέζων οι γιορτές είναι διαφορετικές».

     Ακόμα ένα, σε πιο μεγάλη έκταση. «Το ψυχοσάββατο του Κινέζου ορθόδοξου». Σελ. 100κε.

    «Ψυχοσάββατο στη Σιγκαπούρη. Και η ζέστη έξω από την εκκλησία μας είχε ήδη κάνει να αναρωτιόμαστε, αν η κόλαση είναι πιο δροσερή … Ο ιερέας είχε αρχίσει να διαβάζει τα ονόματα των κεκοιμημένων, όλοι σιωπηλοί με τα κεριά στα χέρια. Και τότε εμφανίστηκε ο κύριος Κέλβιν, Κινεζικής καταγωγής Ορθόδοξος… Ένας άνθρωπος που είχε βαπτιστεί κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 90, αλλά δεν είχε καταφέρει ποτέ, να ξεχωρίσει τα χριστιανικά από τα κινέζικα έθιμα.

     … Μπήκε στην εκκλησία φορτωμένος με μια μεγάλη σακούλα … Η Όλγα που πάντα ένιωθε υπεύθυνη για την τάξη στο ναό τον πλησίασε … «Τι είναι αυτό που κουβαλάτε;» … Εκείνος χαμογέλασε πλατιά. «Είναι για τους νεκρούς μου … Για να τους τιμήσω». Και πριν προλάβει κανείς να ρωτήσει περισσότερα, άνοιξε τη σακούλα και άρχισε να βγάζει … χαρτονένια αντικείμενα. Χαρτονένια σπίτια … αυτοκίνητα … ρούχα, ακόμα και χαρτονένια μπουκάλια ουίσκι. Όλα φτιαγμένα με εκπληκτική λεπτομέρεια, λες και επρόκειτο να τα βάλει σε βιτρίνα μουσείου.

     Το εκκλησίασμα πάγωσε. Ο ιερέας σταμάτησε τη μνημόνευση και κοίταξε τον Κέλβιν με ένα βλέμμα που έλεγε. «Τι συμβαίνει εδώ;» Η Όλγα φυσικά δεν έχασε χρόνο. «Κύριε Κέλβιν τι είναι αυτά; Δεν είμαστε σε κινέζικο φεστιβάλ … Εδώ είμαστε στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Εμείς διαβάζουμε τα κόλλυβα, όχι τα χαρτονένια γκαράζ.»

    Εκείνος δεν πτοήθηκε. «Στην Κίνα έχουμε χαρτονένια αντικείμενα για τους νεκρούς … Τους στέλνουμε ό,τι χρειάζονται για τη μεταθάνατο ζωή. Έτσι τους δείχνουμε την αγάπη μας. Και έβγαλε ένα χαρτονένιο κινητό τηλέφωνο, και το ακούμπησε στο τραπέζι δίπλα στα κόλλυβα. «Για να μπορούν να μας τηλεφωνούν από την άλλη ζωή. Εμένα οι πρόγονοί μου ήταν Κινέζοι. Αυτά περιμένουν. Οι δικοί σας που είναι λευκοί περιμένουν κόλλυβα», είπε χαμογελώντας …

     Ο ιερέας … έμοιαζε να μην ξέρει αν έπρεπε να γελάσει ή να θυμώσει. Εξ άλλου Σιγκαπουριανός είναι και αυτός. Στις φλέβες του ρέει κινέζικο αίμα. «Κύριε Κέλβιν», του είπε τελικά, «στην Ορθόδοξη πίστη δεν καίμε χαρτονένια αντικείμενα. Προσευχόμαστε για τις ψυχές των νεκρών μας και τους μνημονεύουμε με κόλλυβα».

     Ο Κέλβιν έγνεψε καταφατικά. «Το ξέρω, είπε, αλλά σκέφτηκα ότι μπορώ να συνδυάσω και τα δύο. Να τιμήσω τους δικούς μου με το δικό μου τρόπο, αλλά και να ακολουθήσω την ορθόδοξη παράδοση». Και πριν προλάβει κανείς να αντιδράσει, έβγαλε από τη σακούλα ένα χαρτονένιο ψυγείο, γεμάτο χαρτονένια τρόφιμα. «Για να μην πεινάσουν εκεί που είναι», εξήγησε … Ο Κέλβιν όμως δεν το έβαλε κάτω. Με υπομονή και ευγένεια έστησε τη χαρτονένια συλλογή δίπλα στα κόλλυβα, και κάθισε σιωπηλός προσευχόμενος».

    … Μετά από αρκετούς ωραίους διαλόγους μεταξύ των πιστών, και άλλα που δεν παρατίθενται, και προτάσεις συστάσεις … που άκουγε προσεκτικά κουνώντας καταφατικά το κεφάλι του … «Αλλά για μας τους Κινέζους το να κρατάμε τα έθιμά μας είναι πολύ σημαντικό» …

     Την επόμενη χρονιά το Ψυχοσάββατο ήταν διαφορετικό. Ο κύριος Κέλβιν έφερε μια πιατέλα κόλλυβα που είχε φτιάξει μόνος του. Στο πλάι όμως ακούμπησε κι ένα μικρό χαρτονένιο λουλούδι. «Για τους προγόνους μου», είπε, με ένα χαμόγελο που δεν άφηνε περιθώρια για αντιρρήσεις.

    Για πρώτη φορά ακόμα και η Όλγα παραδέχτηκε, ότι είχε βρει έναν τρόπο να τιμήσει και τις δυο παραδόσεις. «Η ζωή άλλωστε είναι σαν το ζυμάρι. Αν της αφήσεις λίγο χώρο θα φουσκώσει και θα πάρει τη μορφή που της ταιριάζει», κλείνει το γραπτό ο Δεσπότης με νόημα και νεύμα προς όσους καταλαβαίνουν ...

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

   «Το βιβλίο μπορεί να τέλειωσε. Αλλά οι ιστορίες του; Όχι βέβαια … Η ζωή στη Νότιο Ασία δεν είναι απλά δύσκολη. Είναι συνεχής Γολγοθάς … «Να γίνω Ορθόδοξος; Να παραμείνω Ορθόδοξος;» … Ο κόσμος γύρω σου … ουρλιάζει. «Λύγισε! Υποτάξου! Γίνε σαν εμάς!» … Αλλά οι άνθρωποι αυτοί δεν λυγίζουν … Είπαν : «Δεν είμαι μόνος. Έχω την πίστη μου. Έχω το Θεό μου. Κι αυτό μου αρκεί».

   ******   ***   ******

     Σήμα και μήνυμα αυτό δυναμικό, ιδιαίτερα για σήμερα και για όλους ! Συν ευχή εκ βαθέων.

Αθανάσιος  Κοτταδάκης

 

ΥΓ 1. Ήταν εκεί και ο γράφων. Ράδιο Πειραϊκή Εκκλησία. Εκπομπές: «Αίμα στο Κολοσσαίο», «Συναξάρι του 20^ου Αιώνα», «Αναφορά στους Πατέρες», 1989-2011;