Αρχιμ. Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ - ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

 

Αρχιμ. Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος

ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ  ΤΗΣ  ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΗΣ  ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ  ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

        1. «Ο Πρωτοπόρος» … «Ιεραποστολικό Συναξάρι του 20^ου Αιώνα». Α΄ Αφρική. Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος-Κοσμάς Ασλανίδης Γρηγοριάτης. Εκδόσεις «Τήνος», 1992. Άγιος ! Νυν και στους αιώνες με Κανονική Συνοδική Εκκλησιαστική πράξη. Μικρό ευλαβικό αφιέρωμα στη μεγάλη χαρά της Εκκλησίας. Συν αίτηση των αγίων του ευχών.

     «Τον πρωτοσυνάντησα στην παλιά Θεολογική, στην αριστερή πτέρυγα του κεντρικού κτηρίου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Κρατούσε μια παμπάλαια δερμάτινη τσάντα, και στο ξεθωριασμένο ράσο του  ευδιάκριτα ίχνη φθοράς σημάδευαν, θαρρείς, δοκιμασίες χρόνων πολλών. Βημάτιζε αργά εκείνο το πρωινό, Δεκέμβρης 1954, στο γνωστό ευρύχωρο και πλατύ διάδρομο του πληκτικού για το ύψος του εξωτερικού τοίχου. Κάλυψε όλη τη διαδρομή με πρόσωπο και βλέμμα στραμμένα στα ψηλά παράθυρα της ιστορικής … μεγάλης αίθουσας, ώσπου έφτασε στην πόρτα.

     Κοντόσωμος, γεροδεμένος, πρόσωπο καθαρό, μάτια φωτεινά, γενειάδα πυκνή προς το λευκό. Γραφική φιγούρα απλοϊκού παπά ! Απόμεινα να τον κοιτάζω, χωρίς να μπορώ να εξηγήσω το γιατί. Και με το λογισμό να οργιάζει μέσα μου ανάμεσα σε δέσμες και στενωπούς ειρωνίζουσας απορίας. «Μωρέ μπράβο ! Καλός και τούτος ! Σαν πολύ νωρίς το θυμήθηκε να γίνει θεολόγος!»

     Αμαρτωλοί λογισμοί ανύποπτης Δεκεμβριανής συνάντησης, αλλά η συνέχεια πια γνωστή. Γιατί και θεολόγος σπούδασε αυτός ο απλοϊκός παπάς, κι ας είχε διαβεί εκείνη την ώρα τα πενήντα, και το πιο σπουδαίο, θα έλεγα, και εκπληκτικό, και θαυμάσιο, ευλογήθηκε από το Θεό πρώτος αυτός στις μέρες μας, να τιμήσει το Όνομά Του ευαγγελιζόμενος «Ιησούν Χριστόν και τούτον εσταυρωμένον»-Παύλος-πάνω από δώδεκα χρόνια «τοις μακράν αδελφοίς». Δίδαξε το Χριστιανισμό στους μαύρους της Αφρικής, σε ανθρώπους που είχαν αποκάμει στην απαντοχή του αληθινού Θεού, ψηλαφώντας μέχρι εκείνη την ώρα τα ίχνη της Αγάπης Του από τη λατρεία των πνευμάτων. Ευλογήθηκε από το Θεό να αποτελέσει την πρωτοπορία της Αφρικανικής Ορθοδοξίας, το άμεσο ξαφνικό αφυπνιστικό κέντρισμα της Ιεραποστολικής συνείδησης της Ελληνικής, και δεν ξέρω αν πιο γενικά, όλης της κατ’ Ανατολάς Ορθόδοξης Εκκλησίας.

     Ήταν κι αυτός από τα «μωρά του κόσμου και τα ασθενή», που επιλέγει συχνά γι αυτό ο Θεός, για να δείχνει καθαρά στους ανθρώπους ότι «η υπερβολή της δυνάμεως» είναι πάντα δική Του. Απορούσε και ο ίδιος και έλεγε. «Γιατί ο Θεός έστειλε εμένα τον ανάξιο και αμαρτωλό άνθρωπο για τούτο το έργο που χρειάζεται άξια παλικάρια του Χριστού και στο σώμα και στην ψυχή» ! Και ήταν φυσικό να απορεί, αφού και σε εξωτερικά χαρακτηριστικά, «ο π. Χρυσόστομος ήταν άνθρωπος κοντού αναστήματος. Η φύσις τον είχε στερήσει παρουσιαστικού ή άλλων εξωτερικών χαρισμάτων. Ήταν άνθρωπος απλοϊκός, ταπεινός, και όταν μιλούσε μάλλον απέκρουε παρά είλκυε. Ήταν βραδύγλωσσος. Δεν μιλούσε ποτέ από Άμβωνος, ούτε Κατηχητικό στα παιδιά έκαμνε. Γι αυτό όσοι δεν τον γνώριζαν από κοντά μπορούσαν να τον περιφρονήσουν … Και πολλοί πολλάκις τον αδίκησαν». Αυτή τη μαρτυρία καταθέτει για το Γέροντα, ο άνθρωπος που τον τίμησε έμπρακτά, ο Αρχιμανδρίτης Χαρίτων Πνευματικάκης, αυτός που έφτασε στην Κανάγκα του Ζαϊρ-Κονγκό, στη θέση του εκεί, μόλις έξι μήνες μετά τη μακάρια κοίμησή του, και συνεχίζει μέχρι σήμερα, πάνω από δεκαοχτώ χρόνια ένα θαυμάσιο έργο στα θεμέλια που εκείνος έβαλε.

     «Ήταν βραδύγλωσσος», να πει κανείς, ως ο Μωυσής, που κάλεσε τον αδελφό του Ααρών σε ομιλητική συνδρομή. Και «ισχνόφωνος», καταθέτει ο π. Χαρίτων, και εξηγεί. «Ουδέ Λειτουργός καλλίφωνος ήταν εντυπωσιάζων το εκκλησίασμα». Και επιβεβαιώνει ο Αρχιμ. Χαράλαμπος Βασιλόπουλος. «Ήταν ισχνόφωνος, Δεν ακουγόταν στη Λειτουργία, ούτε κήρυγμα μπορούσε να κάνει. Δεν συνήρπαζε, ούτε μπορούσε να ενθουσιάσει. Μου έλεγε μάλιστα ένας Λυκειάρχης πως όταν πήγαινε στην ενορία του για εκκλησιασμό τους μαθητές, αυτοί γελούσαν με αυτόν».

     Για τούτο και είπαν πολλοί, επανέρχεται ο π. Χαρίτων. «Και τι έκανε στην Αφρική ο π. Χρυσόστομος; Ώστε δεν έκανε τίποτα; Δεν το είδατε αυτό εσείς; Μα έκαμε κάτι που το ξεύρετε … Πέθανε στην Αφρική για το Χριστό» ! Και να επαναλάβουμε πια εμείς ότι, αυτή την ασημαντότητα όμως διάλεξε κι έστειλε ο Θεός ! Και πότε μάλιστα, κοντά στα εξήντα του, στον Αφρικανικό ευαγγελισμό, σ’ αυτόν που από τότε πόσοι αλήθεια μέχρι σήμερα να σπεύσουν αποτόλμησαν. Αυτόν που χρόνια φαίνεται ζούσε μέσα του, με τούτο το μεγάλο και πανίερο πόθο ως όραμα, ως ερχόμενη προσδοκία, ως φλόγα και εθναποστολικής διάστασης. «Όταν κηρύττουμε Χριστό, κηρύττουμε Ελλάδα, έλεγε. Και όταν κηρύττουμε Ελλάδα, κηρύττουμε Χριστό. Ο Ελληνορθόδοξος πολιτισμός είναι ο καλύτερος όλων των πολιτισμών!» Για τούτο και τόνιζε. «Υπερηφανευόμαστε ότι η σημαία μας είναι από τις πρώτες στον κόσμο που κυματίζουν στα πελάγη και στους ωκεανούς.  Τι δόξα αμέτρητη για το Γένος μας, αν η σημαία της Ορθοδοξίας κυματίζει στις χώρες των δισεκατομμυρίων ανευαγγέλιστων ανθρώπων». Με τέτοια συνείδηση σφράγιζε το έργο του η απλοϊκή και άδολη καρδιά του.

     Δεν γνωρίζω πόσο λιγόστεψε τον αριθμό αυτών των «ανευαγγέλιστων», όπως χαρακτηριστικά επαναλάμβανε ο μακαριστός Γέροντας, αυτός ο πρωτοπόρος Ιεραπόστολος, ο π. Χρυσόστομος. Οι μετρήσεις άλλωστε στα όρια της Εκκλησίας είναι πάντα ποιοτικές, όχι ποσοτικές, είναι μετρήσεις φλόγας ! Γνωρίζω αυτό που γνωρίζουμε όλοι, ότι ήταν ο πρώτος που νοιάστηκε ουσιαστικά, ήτοι έμπρακτα γι αυτούς τους ανθρώπους, δίνοντας ένα φλογερό υπέρ δωδεκάχρονο «παρών» σ’ αυτή την ιερή, αγία, μακάρια κλήση. Ένα «παρών» σταυρικό, αλλά και νεανικό, σε γραμμή αντιστρόφως ανάλογη προς τη φθορά που ο χρόνος εκμετρούσε στο κορμί του, αντιστρόφως ανάλογη και προς τη μόνιμα επισφαλή υγεία του-«κυκλοφορούσε έχοντας διαρκώς χάπια και παυσίπονα στην τσέπη του» … Πιο γενικά σε γραμμή αντιστρόφως ανάλογη προς τη φυσική αντοχή, και κυρίως προς τη διάθεση που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος στα παρά ένα εβδομήντα του … Όσο ήταν το Δεκέμβριο του 1972, των Χριστουγέννων εγγύς καθοδόν σε έργο ιεραποστολικό, όταν έλαβε από τον Κύριο το πρώτο σήμα της εις τα άνω κλήσης του …

Αθανάσιος Κοτταδάκης