Στο όρος ή στην πεδιάδα; - Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ Νεκτάριος

  Στο όρος ή στην πεδιάδα;

Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ Νεκτάριος

Οι ευαγγελιστές Ματθαίος και Λουκάς φαίνεται να παραθέτουν παρόμοιο υλικό —μακαρισμούς, ηθικές εντολές, τη «Χρυσή Αρχή»— αλλά σε διαφορετικό σκηνικό:

ο Ματθαίος τοποθετεί το κήρυγμα «ἐπὶ τοῦ ὄρους» (Κήρυγμα στο Όρος) και ο Λουκάς «ἐπὶ τόπου πεδινοῦ» (Επίπεδο Κήρυγμα).

Αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιος από τους δύο περιγράφει λανθασμένη τοποθεσία. Οι περισσότεροι μελετητές συμφωνούν ότι οι ευαγγελιστές δεν ενδιαφέρονταν να δώσουν γεωγραφικές λεπτομέρειες, αλλά να προσδώσουν θεολογικό νόημα με το σκηνικό που επέλεξαν.

Ο Ματθαίος – Το Κήρυγμα στο Όρος

Ο Ματθαίος παρουσιάζει τον Ιησού ως τον νέο Μωυσή.

Όπως ο Μωυσής ανέβηκε στο όρος Σινά και παρέλαβε τον Νόμο, έτσι ο Ιησούς ανεβαίνει κι Εκείνος στο βουνό — για να δώσει τον νέο Νόμο της Βασιλείας.

Το βουνό, επομένως, συμβολίζει την αποκάλυψη του Θεού και την θεϊκή αυθεντία του Ιησού. Είναι ο τόπος της κοινωνίας με τον Θεό, της διδασκαλίας από ανώτερη θέση, το ύψος στο οποίο ο πιστός καλείται να ανυψωθεί.

Ο Λουκάς – Το Κήρυγμα στην Πεδιάδα

Ο Λουκάς, αντίθετα, δείχνει τον Ιησού να κατεβαίνει και να στέκεται “ἐπὶ τόπου πεδινοῦ”, δηλαδή ανάμεσα στο πλήθος.

Ο Ιησούς δεν διδάσκει από ύψος, αλλά από το ίδιο επίπεδο με τον κόσμο.

Αυτή η επιλογή υπογραμμίζει την κοινωνική διάσταση του Ευαγγελίου — ο Θεός κατεβαίνει στον άνθρωπο, συμμετέχει στα βάσανά του, δεν μένει μακριά.

Είναι η θεολογία της συγκατάβασης και της ευσπλαχνίας: ο Λόγος έγινε άνθρωπος και στάθηκε μέσα στην ιστορία, κοντά στους φτωχούς και τους αδύναμους.

Πολύ χαρακτηριστικό είναι ότι σε όλο το Ευαγγέλιο του Λουκά, ο Χριστός παρουσιάζεται να πλησιάζει, να αγγίζει, να συντρώγει, να γιατρεύει. Το «επίπεδος τόπος» είναι εικόνα του Εμμανουήλ, του Θεού που είναι «μαζί μας».

Θεολογική ερμηνεία: δύο θεάσεις, ένα μήνυμα

Άρα, οι διαφορετικές τοποθεσίες δεν δείχνουν διαφωνία, αλλά διαφορετικό θεολογικό φακό:

Ο Ματθαίος: τονίζει την αποκάλυψη και το κύρος — ο Χριστός ως Διδάσκαλος που δίνει το Νόμο.

Ο Λουκάς: τονίζει την εγγύτητα και το έλεος — ο Χριστός ως Συμμέτοχος και Οικτίρμων.

Και οι δύο, ωστόσο, μεταδίδουν το ίδιο μήνυμα: το νέο ήθος της Βασιλείας, που στηρίζεται στην αγάπη, τη συγχώρηση και την ισότιμη αξία κάθε ανθρώπου.

Θα μπορούσαμε να το πούμε και έτσι:

«Ο Ματθαίος βλέπει τον Ιησού να μιλά από το ύψος του Θεού·

ο Λουκάς τον δείχνει να μιλά από το ίδιο ύψος με τον άνθρωπο.

Και στα δύο, όμως, ακούγεται η ίδια φωνή της Αγάπης.»

Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ Νεκτάριος

***

On the Mountain or the Plain?

The evangelists Matthew and Luke appear to present similar content—Beatitudes, moral teachings, and the “Golden Rule”—yet in different settings:

Matthew places the sermon “on the mountain” (Sermon on the Mount), while Luke situates it “on a level place” (Sermon on the Plain).

This does not mean that one of them gives an incorrect geographical detail. Most scholars agree that the evangelists were not concerned with topography but with conveying theological meaning through the setting they chose.

Matthew – The Sermon on the Mount

Matthew portrays Jesus as the new Moses.

Just as Moses went up Mount Sinai to receive the Law, so Jesus ascends the mountain to proclaim the new Law of the Kingdom.

The mountain thus symbolizes divine revelation and the divine authority of Jesus. It is the place of communion with God, of teaching from a higher vantage point—the height to which the believer is called to rise.

Luke – The Sermon on the Plain

Luke, by contrast, shows Jesus descending and standing “on a level place,” that is, among the people.

Jesus does not teach from above but from the same level as those around Him.

This choice highlights the social dimension of the Gospel: God comes down to meet humanity, shares in its suffering, and does not remain distant.

It expresses a theology of condescension and compassion—the Word became flesh and stood within human history, close to the poor and the vulnerable.

Throughout Luke’s Gospel, Christ is constantly shown drawing near, touching, sharing meals, and healing. The “level place” becomes an image of Emmanuel, the God who is truly “with us.”

Theological Interpretation: Two Perspectives, One Message

The differing settings do not indicate a contradiction but rather reveal two theological lenses:

Matthew emphasizes revelation and authority—Christ as the Teacher who gives the Law.

Luke emphasizes closeness and mercy—Christ as the Compassionate Companion.

Yet both convey the same message: the new ethos of the Kingdom, grounded in love, forgiveness, and the equal worth of every human being.

We might express it this way:

“Matthew sees Jesus speaking from the height of God;

Luke shows Him speaking from the height of humanity.

Yet in both, the same voice of Love is heard.”